یک سردر (پروپیلائیا, پر.پیلیایا یا پروپیلاییا) هر دروازه اصلی که بر اساس سردر اصلی که بای ورود به دژ اصلی آتن است می باشد. کلمه سردر (پروپیلائیا) (نوع لاتین آن سردر بزرگ ساختمان است) جمع پیشوند Pro (بخاطر) بعلاوه شکل جمع در یونانی, به معنای واقعی آنچه قبل از درها است, اما کلمه به معنی ساده در آورده شده است. دروازه بزرگ برلین و سردری در مونیخ مخصوصا از روی بخش مرکزی سردر آتن کپی برداری شده است.
دروازه دورودی قلعه, سردر (پروپیلائیا) تحت ننظارت عمومی راهنمای آتنی, پریکلس ساخته شد. اما به مفدیاس مسئولیت ساخت دوباره قلعه بصورت اول در پایان جنگهای ایرانی داده شد. ساختمان بوسیله نسیلکس معمار طراحی شد. ساخت و ساز در سال 437 قبل از میلاد شروع شد و در سال 432 خاتمه یافت, وقتی که هنوز تمام نشده بود.
سردر (پروپیلائیا) از سنگ مرمر پنتلیک و سنگ مرمر الیوزینین خاکستری یا سنگ آهک ساخته شده است, که فقط برای گونه ها استفاده می شد. همچنین آهن ساختمانی نیز مورد استفاده قرار گرفت. اگرچه ویلیام بل دینسمورت "اهن ساختمانی در معماری یونان", خبرنگار آمریکایی در زمینه باستان شناسیXXVI 1922, سازه را آنالیز کرد و محاسبه کرد که آهن ساختمانی ساختمان را ضعیف می کند. سازه از یک ساختمان مرکزی به همراه دو بال اضافه شده در قسمت غربی خارجی سازه, یکی در شمال و دیگری در جنوب تشکیل شده است. هسته مرکزی از یک ساختمان اصلی تشکیل شده است, که یا فاکید شش ستونه به سبک دوریس را ارئه می دهد که هر دو در قسمت غرب به سوی کسانی که وارد قلعه می شوند و در شرق به سوی کسانی که خارج می شوند است. ستونها در اصل تناسبات(و اندازه) ستونهای معبد خدای آتنا در آتن را منعکس می کنند. ساختمان مرکزی شامی یم در اصلی است. تقریبا دوسوم راه در آن است. دیوار دارای 5 در است, یکی برای گذرگاه مرکزی که سنگفرش نشده است و در راستای سطح طبیعی زمین قرار دارد و دو تا در دو طرف مقابل در سطح ایوان شرقی ساختمانها, 5 پله بالاتر از سطح ایوان غربی. گذرگاه مرکزی اوج راه مقدسی بود که از السیوس به سمت قلعه هدایت می کرد. ورود به قلعه بوسیله سردر (پروپیلائیا) کنترل می شد اگرچه آن بعنوان یک تقویت کننده سازه ساخته نشده است. این مهم بود که مردمی که بدون تشریفات مذهبی پاک نشده اند اجازه حضور در جایگاه مقدس رانداشته باشند جایی که آنها بتوانند از خدایان طلب محافظت کنند. همچنین خزانه نیز در قلعه نگهداری می شد که این امر اهمیت آنرا مهم می ساخت.
در ورودی و قسمت(داخلی) شرقی ساختمان در یک سطح 5 پله ای بالاتر از قسمت غربی قرار دارد, و سقف ساختمان مرکزی در یک خط یکسان بالا رفته است. سقف واقع در قسمت شرقی ساختمان اصلی در روزگار باستان معروف بود و به پازانیاس نامیده می شد (تقریبا 600 سال بعد از اینکه ساختمان تمام شد)و تا به امروز بی همتاست. و شامل قطعات مرمر حکاکی شده که به شکل سقف خزانه است و بصورت آبی همراه با ستاره های طلایی نقاشی شده است.
بالها در چپ و راست ساختمان اصلی در یک جایگاه و سکوی همسان بصورت قسمت غربی ساختمان اصلی مانده است. اما این قسمت نه تنها در طرح و بلکه در اندازه و مقیاس کوچکتر بوده است. همانند ساختمان اصلی بالها از سرستونها و قسمتی از سر ستون که شامل کتیبه است و به سبک دوریس است استفاده کرده است. اما, ساختمان مرکزی همچنین دارای ردیف ستونی به سبک ایونی یونان و در قسمت دیگر گذرگاه اصلی بین ردیف ستون دوریس(خارجی) غربی و دروازه ورودی است. این اولین ساختمانی است که با سبک دوریس و ایونی یونان (ردیف ستون) هر دو بطور همزمان برای ما شناخته شده است. این مخصوصا اولین بنای یادبود در دوره کلاسیک است که که پیچیده تر از یک مکعب مستطیل یا استوانه ساده باشد.
بال در قسمت شمالی (به سمت چپ سمتی که کسی وارد قلعه می شود) در دوران باستان به عنوان محل نقاشیهای جنگهای مهم یونان مشهور بود. پازانیاس ها جایگاه خ.د را اعلام می کردند اما عده کمی از ادبا باور داشتند که اتاق برای نگهداری آنان طراحی شده است. دانش جدید, با رهبری جان تراوس(دیکشنری تصویری آتن, نیویورک, 1971) بال شمال را برای اتاقی بعنوان تشریفات مذهبی در نظر گرفتند. گواه این امر نیز راهرو خارج از مرکز و مکان نزدیک ورودی قلعه است.
بال جنوبی, اگر چه کوچکتر است بطور واضح برای متقارن به نظر رسیدن طراحی شده است. بنظر می رسد آن فقط به منظور دسترسی به معبد رودخانه آتنا ایجاد شده است.
دو بال برای قسمت شرقی در طراحی شدند که روبروی قلعه بودند. با وجود آماده سازیهایی برای هر دو بالها در قسمت آخر شرقی ساختمان اصلی و در امتداد دیواره های کناری, این طور به نظر می رسد که طراحی برای بال جنوبی در حین ساخت و از زمانیکه دیوار تقویتی قدیمی مه برای بال لازم بود خراب نشد خیلی زود رها شد و بال شمالی نیز ساخته نشد.
سمت راست سردر (پروپیلائیا) و کمی به سمت غرب, در قسمتی که استحکامات آماده شده برای آن بالا رفته در معبد رودخانه آتنا قرار گرفته است. نتیجه جنگ بین آتنی ها و اسپارتاها در سال 431 قبل از میلاد این بود که سردر (پروپیلائیا) هرگز کامل نشد. نه تنها بالهای شرقی انجام نشدند بلکه روکش دیوارها نیز به شکل آخر آنها انجام نشد و به اسم lifting bosses بر روی خیلی از قطعات باقی ماند (lifting bosses برای مدت زمان طولانی همینگونه نامیده می شد اما حالا فهمیده شده است که به منظور دیگری بوده است, اگرچه منظورهای دیگر مورد قبول نیست. توجهی به A.Trevor Hodge داشته باشید."ارزیابی رؤسا".
Omni Pede Stare: Saggi Architettonici e circumvesuviani in memoriuam jos de waele, Moles and moormann, eds)
سردر (پروپیلائیا) در دوره یونان, روم و روم شرقی بصورت بی عیب مانده است. در طول فروانروایی لاتین, آن به عنوان قصر خانواده De la Roche مورد استفاده قرار می گرفت, کسی که عنوان دوک آتن را از 1204 تا 1311 حفظ کرد. سردر (پروپیلائیا) به وسیله انفجار یک مخزن باروت در سال 1656 بطور خیلی جدی صدمه دید. یک برج فرانسوی یا کشور عثمانی روز, که در بال جنوبی عمود بود, در سال 1874 پایین انداخته شد.
امروز قسمتی از سردر (پروپیلائیا) از سال 1984 تحت نظارت دکتر Tasos Tanoulas بازیابی شده است, و به عنوان ورودی اصلی برای هزارها توریستی که هر ساله برای بازدید از قلعه می آیند مورد ایتفاده قرار می گیرد. در بازه زمانی قبل از بازیهای المپیک 2004 در آتن, سردر (پروپیلائیا) با داربست به منظور انجام عملیات ترمیم پوشانده شد.