تشکیلات کرج از رسوبات آتشفشانی ضخیمی از دوره ائوالیگوسن در کوه های البرز بوجود آمده که بوسیله کنگلومرای این دوره و روسوبات قرمز پوشیده شده اند و در مسیر آنها رسوبات دوران سوم با آهک گرانیت دار قرار گرفته است. تشکیلات کرج به ضخامت تقریبی 3000 متر غالبا از توف های سبز و شیست های توفدار می باشد.
تکیه گاه جناحین سد از نوع سنگ های گرانیت است. این سد کلا بر روی سنگ های دیوریتی احداث گردیده است.
کلیات
سد امیرکبیر در 63 کیلومتری شمال غربی تهران و در کیلومتر 23 جاده کرج – چالوس نزدیک روستای واریان با مساحت حوزه آبریزی معادل 764 کیلومتر مربع و متوسط رواناب 472 میلیون متر مکعب احداث گردیده است.
مشخصات سد
این سد از نوع بتنی دو قوسی باحداکثر ارتفاع 180 متر از پی به ضخامت 30 متر در کف و 9 متر در تاج می باشد. مساحت دریاچه در حداکثر رقوم آب معادل 4 کیلومترمربع است.
مشخصات سازه های جنبی
این سد دارای دو سرریز سرسره أی با دو دریچه قطاعی به ابعاد 10×10 متر و ظرفیت تخلیه 1450 متر مکعب بر ثانیه می باشد.
زون سنندج – سیرجان:
این زون در جنوب و جنوب باختری ایران مرکزی و شمال خاوری زون زاگرس قرار گرفته است. در شمال و شمال باختری، توسط فروافتادگی‌هایی مانند دریاچه ارومیه، توزلوگل، گاوخونی و گسلهایی مانند گسل شهر بابک و گسل آباده از ایران مرکزی و در جنوب باختری توسط راندگی اصلی زاگرس، از زاگرس جدا می شود. از ویژگیهای شاخص این زون وجود حجم‌های سترگ سنگهای ماگمایی و دگرگونی با سن پالئوزوئیک و به ویژه مزوزوئیک است.
چینه شناسی :
سنگهای قدیمی این ناحیه عبارت از سنگهای دگرگونی با رخساره آمفیبولیت، گنیس، کیانیت، آمفیبولیت شیست و مرمر به سن پرکامبرین. ولی ممکن است بخش بالایی این رخساره ها تا پالئوزوئیک پیشین نیز ادامه داشته باشد. رسوبات بعد از پرمین در این منطقه کم و بیش به رسوبات ایران مرکزی شبیه هستند ولی در پرمین سنگهای شیلی بیشتر است و همراه آنها سنگهای آتشفشانی نیز تشکیل شده اند.
ماگماتیسم و متامورفیسم :
بطور کلی آثار فعالیتهای ماگمایی را در این منطقه می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
1- گرانیت ناحیه حاجی آباد کرمان قبل از لیاس.
2- توده های نفوذی اسیدی نواحی حاجی آباد – سیرجان، بروجرد و همدان که اغلب به صورت گرانیت و دیوریت هستند و به شکل باتولیتهای کوچک و بزرگ دیده می شوند.
3- گرانیت نواحی ده سر(جنوب شرقی کوشک) و گابروی ناحیه اسفندقه که در مجموع به تریاس نسبت داده می شود.
4- گرانیت و دیوریت ها به فاز کوهزایی و چین خوردگی لارامید مربوط است که به حالت باتولیت و غیره تشکیل شده اند، مانند باتولیت الوند و نواحی مجاور چون بروجرد، الیگودرز و نوحی جنوبی سیرجان.
فعالیتهای آتشفشانی اغلب در زمانهی قبل از سنوزوئیک رخ داده اند و نواحی مختلفی از این منطقه را در بر می گیرند، برای مثال سنگهای آتشفشانی بازیک که به سیلورین – دونین مربوط است از ناحیه حاجی آباد گزارش شده و همچنین در حاجی آباد، اقلید، گلپایگان ومریوان سنگهای بازیک و اسیدی پرمین دیده شده است.
در دوره ژوراسیک سنگ های آتشفشانی بازیک از نواحی اسفندقه، اقلید و توف از نواحی گلپایگان گزارش شده است. سنگهای آتشفشانی بازیک کرتاسه در نواحی حاجی آباد، گلپایگان و سنندج گسترش زیادی دارند، ولی در ائوسن و الیگوسن این سنگها به مقدار جزیی در ناحیه اسفندقه و حاجی آباد مشاهده می شود. از نظر فعالیتهای دگرگونی، منطقه سنندج - سیرجان بسیار فعال بوده است و سنگهای دگرگونی بطور فراوان در برونزدگیهای نواحی اسفندقه، حاجی آباد، اقلید، آباده، اصفهان، گلپایگان، الیگودرز، همدان و مریوان وجود دارد.
با توجه به فعالیتهای کوهزایی پدیده های دگرگونی موجود در منطقه سنندج – سیرجان را می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
1- دگرگونی آسینیتیک(کاتانگایی): که از رخساره های آمفیبولیت تشکیل شده است که تنها در نواحی اسفندقه – گلپایگان دیده می شود.
2- دگرگونی کالدونین: با رخساره های شیست سبز تا بالای آمفیبولیت که در نواحی اسفندقه – اقلید وجود دارد.
3- دگرگونی مربوط به فاز کیمرین پیشین که با رخساره شیست سبز مشخص شده و با فعالیت ماگمایی همراه بوده است.
4- دگرگونی لارامیدی دارای رخساره های بالای شیست سبز که بیشتر در نواحی گلپایگان، همدان و سنندج گسترش دارد. در همین فاز دگرگونی، فشار زیاد سبب شده است در سنگهای آمیزه رنگین دگرگونی رخ دهد و گلوکوفان شیست به وجود آید.
بطور کلی می توان گفت که منطقه سنندج – سیرجان کمربندی از سازندهای دگرگونی تشکیل شده است که اصولاً در تریاس پایانی(فاز کوهزایی سیمری پیشین) شکل گرفته اند.
کانی زایی :
ذخایر آهن گل کهر سیرجان و هم چنین همدان – قروه (تیپ منیتیت)، ذخایر طلای تیپ های موته، زرشوران و آق دره ذخایر سرب و روی در سنگهای کربناته، ذخایر مس تیپ استراتیفورم، ذخایر تیتانومنیتیت، کانیهای آلومینوسلیکاتی(کانیهای گروه سیلیمانیت)، سیلیس و ذخایر سنگهای تزئینی(مرمر) از عمده ذخایری هستند که در حال حاضر استخراج و در پاره ای موارد در دست فرآوری می باشند. علاوه بر ذخایر معدنی فوق الذکر این کمربند محل بسیار مناسب برای اکتشاف ذخایر قلع و تنگستن، تیپ های گوناگون ذخایر طلا، مولیبدن، قلع و طلای تیپ پورفیری، کبالت، ذخایر آهن تیپ گل گهر، ذخایر طلای آبرفتی، مونازیت، آنتیموان و انواع سنگ های تزئینی(گرانیت ها و مرمرها) می باشد