تاریخچه - تعریف واژه دوپینگ از زبان آفریقای جنوبی مشتق شده است.اشاره به یک نوشیدنی الکلی باستانی دارد که به عنوان محرک در مراسم رقص استفاده می گردید.بتدریج این واژه استقاده گسترده تری کرد و در ورزش امروز به معضلی تبدیل شده است.این واژه در دنیای امروز به معنای استفاده ورزشکار از مواد یا روش هایی است که به قصد افزایش کارآیی در ورزش انجام می شود.
دوپینگ به معنای استفاده از مواد متعلق به گروه دارو های ممنوع،محدود شده و یا استفاده از روشهای گوناگون غیرمجازی میباشد.به قول خوان آنتونیو سامارانش رییس کمیته بین المللی المپیک،دوپینگ نوعی تقلب است که از جنبه های مختلف منجر به انحطاط و مرگ میشود: مرگ فیزیولوژیک چرا که دستکاری غیرقانونی در فرایند طبیعی باعث تغییرات شدید و گاهاً برگشت ناپذیری در بدن میشود.
مرگ جسمی نظیر برخی موارد اسف بار مرگ ورزشکارانی که در سالهای اخیر مشاهده شده است.انحطاط روانیو شخصیتی ناشی از رضایت شخص به تقلب،نادیده انگاشتن توانایی ها و ظرفیت های شخصی و بزرگ کردن ناتوانی ها و معایب.و بالاخره انحطاط اخلاقی به واسطه تعدی فرد از قوانینی که تمام جامعه بشری پایبند آن هستند.
از رخدادهای مهم در تاریخ دوپینگ می توان به موارد ذیل اشاره کرد: اولین مورد مرگ ورزشکاران در سال1886 رخ داد که یک دوچرخه سوار به نام لینتون در اثر استفاده بیش از حد داروی تری متیل درگذشت.
در مسابقات المپیک یک دونده ماراتن به نام توماس هیکس در اثر مصرف برندی و استریکلین در شرف مرگ قرار گرفت.
دهه 1950-روس ها از هورمون های مردانه برای افزایش قدرت و نیرو استفاده نمود و آمریکایی ها نیز استروییدها را به این منظور استفاده نمودند.
1960-دوچرخه سوار دانمارکی در المپیک رم به علت مصرف بیش از حد آمفتامین ها فوت کرد.
1964-افزایش قابل توجهی در ظاهر عضلان ورزشکاران در المپیک دیده شد که شک در مصرف داروها را برانگیخت.
1967-کمیته بین المللی المپیک بعد از مرگ تامی سیمپسون به علت مصرف غیر از آمفتامین ها واکنش نشان داد.
1968-این کمیته با تعریفی از دوپینگ لیست داروهای غیرمجاز را ارایه داد و بدین ترتیب انجام آزمایش در بازیهای المپیک شروع شد.
1988-در المپیک سئول،تست بن جانسون از نظر مصرف استروئید های آنابولیزان خلع و از ورزش محروم گردید.
همچنین دو وزنه بردار بلغاری که به مقام نخست المپیک دست یافته بودند به علت دوپینگ محروم شدند.
1994-دیه گو مارادونا فوق ستاره فوتبال آرژانتین در مسابقات جام جهانی 1994 آمریکا به علت مصرف داروهای محرک از همراهی با تیمش محروم گردید و بدین ترتیب آرژانتین بدون مارادونا از آن دوره مسابقات حذف گردید.
2000-برای مبارزه هر چه شدیدتر با این پدیده شوم،کمیته مبارزه با دوپینگ تشکیل شده و آماده برخورد جدی با متخلفین در مسابقات المپیک 2000 سیدنی می باشد.
علل مخالفت با دوپینگ اصولاً چرا علی رغم آنکه دوپینگ با افزایش کارآیی ورزشکاران همراه است با آن مخالفت میشود؟
مبارزه بر علیه دوپینگ بر سه اصل استور است: احترام به اخلاق پزشکی و ورزشی محافظت از سلامت ورزشکاران فراهم آوردن محیطی برابر برای تمامی ورزشکاران داروهای دوپینگی چه طبقاتی از داروها جزو موارد دوپینگ محسوب میشوند؟
این داروها معمولاً در پنج گروه دارویی طبقه بندی می شوند: الف)داروهای محرک سیستم عصبی مرکزی:از این رده میتوان آمفتامین،کوکائین،افدرین،پسودو افدرین،فلیل پروپانولامین و ...را نام برد.
ب)داروهای مخدر:از این داروها میتوان از هروئین،مورفین،متادون و ...
نام برد.
ج)استروئیدهای آنابولیک:داروهایی نظیر ناندرولون،تستوسترون،اکسی متولون،استانوزولول و ...
در این گروه جای میگیرند.
د)داروهای ادرارآور:در این گروه میتوان از فوروسماید،تیازید،اسپیرونالاکتون و ...
ه)هورمونهای پپتیدی وگلیکوپروتئینی و آنالوگهای آنها:داروهایی مثل هورمون رشد اریتروپویتین و ...
در این دسته جای میگیرند.
با این حال برخی از داروها نیز موجودند که مصرف آنها تا حد خاصی بلامانع است ولی استفاده بیش از حد مجاز آنها دوپینگ تلقی می شود.از این میان می توان از الکل،ماری جوآنا(حشیش)،داروهای بیحس کننده موضعی،کورتیکوستروئیدها و بتابلوکرها نام برد.
قوانین و مجازاتهای دوپینگ در صورت استفاده از استروئیدهای آنابولیک،داروهای ادرارآور، هورمونهای پپتیدی وگلیکوپروتئینی و آنالوگهای آنها یا دستکاری فیزیکی،شیمیایی یا دارویی ادرار محرومیت های زیر اعمال میگردد: در اولین ارتکاب جرم:4-2 سال تعلیق در دومین ارتکاب جرم:تعلیق مادام العمر در صورت استفاده از مواد و روشهای غیر مجاز بجز مواردی که در بالا ذکر شد: در اولین ارتکاب جرم به مدت3-6 ماه در دومین بار به مدت 2سال در سومین ارتکاب به صورت مادام العمر محروم میشود.
به هنگام استفاده از مواد محدود شده حکم محرومیت بر حسب مورد صادر خواهد شد.در نهایت فدراسیون ملی هر کشور مسوول شرکت سالم و عاری از دوپینگ ورزشکاران در مسابقات است.به همین جهت در صورت احراز دوپینگ توسط ورزشکار مجازاتها و جریمه هایی نیز برای فدراسیون مربوطه در نظر گرفته می شود.
در دوران محرومیت ورزشکار: صلاحیت انتخاب برای مسابقه در هیچکدام از مسابقات بین المللی به رسمیت شناخته شده و یا هر مسابقه ای که تحت نظارت فدراسیون ملی باشد را ندارد.
محروم از شرکت در سمینار یا همایش است.
صلاحیت انتخاب بازی یا هر موقعیت شغلی نظیر داوری،مربیگری،مسئولیت،ریاست،مشاوره و...
را ندارد.
هرگونه ترفیع،مدال،عناوین و مقامهایی که در هنگام یا پس از تاریخ دوپینگ کسب کرده است از وی سلب خواهد شد.
هر ورزشکار،مربی،داور،رئیس،مشاور یا هر شخصی که در رابطه با مواد ممنوعه یا روشهای ممنوعه مجرم شناخته شود،در همان اولین ارتکاب جرم به طور مادام العمر محروم میگردد.
روش انتخاب ورزشکاران برای آزمایش دوپینگ در مسابقات بین المللی بر چه مبنایی جهت آزمایش دوپینگ انتخاب می شوند؟
روش انتخاب ورزشکاران برای انجام آزمایش،مطابق با قوانین جاری کنترل دوپینگ در هر رویداد ورزشی است.در بازیهای المپیک،بطور معمول مقامهای اول تا چهارم در هر رشته،به علاوه یک یا چند نفر که به صورت اتفاقی انتخاب میگردند،برای تست در نظر گرفته می شوند.دررشته های ورزشی رکوردی نظیر دو ومیدانی،وزنه برداری،شنا،نتیجه منفی آزمون برای ثبت رکورد ورزشکاران الزامی است.بنابراین در هر مکان و در هر زمانی این احتمال وجود دارد که هر ورزشکار برای آزمایش دوپینگ انتخاب شود.هر چند که در آن مسابقه موفقیتی کسب نکرده باشد.
دوپینگ با داروهای معمولی آیا دوپینگ تنها از طریق تزریق داروهای پیچیده و یا کمیاب صورت می گیرد؟
خیر،بسیاری از داروها و فراوردههای ساده ای که حتی نیاز به نسخه پزشک ندارد(نظیر داروهای ضدسرفه،ضدسرماخوردگی و...)ممکن است حاوی موادی باشد تست دوپینگ را مثبت نماید.به همین جهت قبل از مصرف هر گونه داروو توسط ورزشکار باید با پزشک مشورت شود.
عوارض از عواض جانبی استروئید های آنابولیک (نظیر تستوسترون،ناندرولون و ...)که گاهی توسط ورزشکاران مورد سوءاستفاده قرار میگیرد چه میدانید؟
از عواض جانبی استروئیدهای آنابولیک (نظیر تستوسترون،ناندرولون و ...)که گاهی توسط ورزشکاران مورد سوءاستفاده قرار میگیرد چه میدانید؟
این داروها دارای عوارض جانبی بسیاری هستند که برخی از آنها برگشت پذیر و بعضی دیگر غیرقابل برگشت می باشند از جمله میتوان موارد ذیل را نام برد الف)عوارض قلبی و عروقی:احتباس آب و نمک،افزایش حجم خون،ازدیاد فشار خون،افزایش چربی های خون،بی نظمی ریتم قلب،تغییر ابعاد قلب،انفارکتوس فلبی و سکته مغزی ب)عوارض کبدی:اختلال کبدی،اختلال در عملکرد کبدی،افزایش آنزیم های کبدی،یرقان و سرطان کبد.
ج)عوارض جانبی خاص مردان:کاهش تعداد اسپرم ها،تحلیل رفتن بیضه ها،عقیمی،بزرگ شدن پستان ها،احساس دفع فوری و مکرر ادرار،کاهش توانایی جنسی.
د) عوارض جانبی خاص زنان:اختلال در قاعدگی،هیرسوتیسم(رشد زیاد مو در نواحی غیر طبیعی مثلاً در صورت خانم ها)،تاسی،کلفت شدن صدا،تحلیل پستانها،سرکوب شیردهی،پوست چرب و آکنه.
ه)عوارض جانبی در پسران نابالغ:بسته شدن زودرس غضروف های رشد و توقف رشد قدی،رشد غیرطبیعی مو،تیرگی پوست و)عوارض روانی:افسردگی،هیجان بیش از حد،پرخاشگری،بی ثباتی عاطفی،حالت تهاجمی و خشونت،بی خوابی،اضطراب،اختلالات شخصیت و وابستگی روانی به دارو.
دلیل استفاده از داروهای ادرار آور در ورزشکاران به سه دلیل:نخست آنکه این داروها ممکن است در کاهش سریع وزن و رسیدن به رده وزنی مورد نظر موثر باشند،این امر به ویژه در رشته های ورزشی مانند کشتی،وزنه برداری،بوکس که در رده های وزنی خاصی انجام میگیرند،صدق میکند.
ثانیاً دیورتیکها ممکن است برای رفع احتباس مایع ناشی از مصرف استروئیدهای آنابولیک بکار روند.این امر احتمالاً در ورزشکاران پرورش اندام که می خواهند هر چه بیشتر عضلانی بنظر برسند،سودمند است.
ثالثاً ورزشکاران ممکن است از دیورتیکها استفاده کنند تا میزان دفع ادرار را تغییر دهند و باعث تغییر غلظت داروهای غیرمجاز در ادرار شوند.بدین ترتیب ورزشکاری که برای آزمون دارویی انتخاب شده سعی میکند تا حجم ادرارش را بالا برده و داروهای دوپینگ یا متابونیتهای آنها را در ادرار رقیق نماید.
البته نشان داده شده است که این تقلب احتمالاً موثر نیست.
دوپینگ خونی دوپینگ خونی چیست و در چه ورزش هایی استفاده می شود؟
تزریق خون به یک فرد با سطح طبیعی گلبول قروز در جهت افزایش هموگلوبین را دوپینگ خونی می گویند.هدف از این کار افزایش توانایی حمل اکسیژن در خون و بنابراین افزایش قدرت استقامتی آن شخص میشود.انتقال خون میتواند از یک دهنده با گروه خونی مشابه و سازگار (انتقال همسان)انجام شود و یا تزریق مجدد خون فرد به خودش بعد از یک دوره ذخیره صورت گیرد(انتقال از خود)بدین ترتیب افزایش ناکهانی توده گلبولهای قرمز با انتقال گلبولها به فرد موجب افزایش توان هوازی حداکثر و آمادگی جسمانی هوازی یم گردد.با توجه به اینکه دوپینگ خونی مقاومت را افزایش می دهد استفاده از آن در ورزشهای استقامتی مثل اسکی،دو ماراتن و دوچرخه سواری گزارش شده است.
نمونه گیری برای آزمایش دوپینگ در آزمایشات دوپینگ نمونه گیری از بیمار به چه صورت است؟
در موارد معمول،آزمایش دوپینگ بر روی نمونه ادراری انجام میشود.درصورت مثبت شدن نمونه ادرار،برای تایید نتیجه از تجزیه نمونه خون استفاده میشود.در صورت شک به دوپینگ خونی و یا مصرف موادی که با آزمایش خون بهتر قابل شناسایی هستند نمونه خونی از فرد گرفته خواهد شد.
دوپینگ با چای وقهوه و کوکاکولا آیا مصرف چای،قهوه یا کوکاکولا می تواند باعث مثبت شدن تست دوپینگ شود؟
کافئین یک ماده دارویی فعال است که در نوشیدنی های مرسوم نظیر چای،قهوه و کوکاکولا وجود دارد.میان آن بسته به نوع نوشیدنی و نحوه تهییه آن متغیر است.بر اساس یک پژوهش مصرف حدود 1000 میلیگرم کافئین می تواند سطح آنرا در ادرار به حد غیر مجاز برساند.غلظت متوسط کافئین در چای و قهوه به ترتیب 80-50 و 150-80 میلیگرم می باشد.بنابراین می توان دریافت که با مصرف مفرط و بیش از اندازه این نوشیدنیها ممکن است تست دوپینگ مثبت شود هر چند که در حالت طبیعی این میزان مصرف نمیگردد.علاوه برای کافئین یکی از محتویات برخی از داروها نظیر داروهای سرماخوردگی و میگرن است که البته میزان آن در هر دور کمتر از 100 میلیگرم میباشد.
کافئین دارای یک اثر تحریک مرکزی مشابه با آمفتامین است که خستگی را تقلیل داده و تمرکز و هوشیاری را افزایش می دهد ولی دورهای بالای آن میتواند باعث لرزش اندامها،اضطراب،بیخوابی و حالت عصبانیت شود.
گفت وگو با دبیرکل ستاد ملى مبارزه با دوپینگ توقف نمونه گیرى به توصیه دادکان و قدمى مهدى زعیم زاده: ۴۱۹ نمونه گیرى و ۲۳ نتیجه مثبت.
عملکرد ستاد ملى مبارزه با دوپینگ ایران در سال ۸۳ نشان مى دهد که ۴/۵ درصد ورزشکاران ایرانى از مواد نیروزا استفاده مى کنند.
ورزش ایران یکى از امن ترین پناهگاه ها براى ورزشکاران دوپینگى محسوب مى شود اما با فعالیت هاى ستاد ملى مبارزه با دوپینگ در سال ۸۳ ورزشکاران متخلف خطر را احساس مى کنند و به نظر مى رسد با کنار گذاشتن محافظه کارى هاى همیشگى ورزش ایران شرایط کمى فرق کرده است.
این ستاد در سال گذشته پرکارترین سال خود را پشت سر گذاشت و نشان داد که با عبور از محافظه کارى هاى موجود در ورزش ایران مى خواهد همگام با سیاست هاى آژانس جهانى مبارزه با دوپینگ (وادا) به مبارزه با ورزشکاران متخلف بپردازد.
شایعات در مورد ورزشکاران و تیم هاى دوپینگى همیشه وجود داشته مخصوصاً در فوتبال که بیش از هر رشته اى در ویترین قرار دارد.
قسمت عمده اى از اخبار درگوشى دوپینگ، به فوتبالیست ها مربوط مى شود.
همین الان هم حرف و حدیث پشت سر بعضى از تیم ها و بازیکنان موفق کم نیست اما چون بازگو کردن این شایعات مى تواند عواقب حقوقى در پى داشته باشد به ندرت دیده شده کسى بیاید و به صورت علنى تیم یا ورزشکارى را متهم کند.
محمد احمدزاده وقتى که پس از شکست سنگین برابر پرسپولیس تیم حریف را به غیرطبیعى بودن متهم کرد با دردسرهاى زیادى روبه رو شد و در نهایت با پرداخت یک جریمه نقدى سنگین تاوان این کار را داد.
ابراهیم قاسم پور یکى از مربیانى است که در گذشته صراحتاً عنوان کرده بود بعضى از فوتبالیست هاى ایرانى دوپینگ مى کنند.
قاسم پور که قبل از جام جهانى ۹۸ مدتى دستیار ایویچ بود چند ماه پس از جام جهانى در مصاحبه اى با هفته نامه کیهان ورزشى گفت: «بعضى از ملى پوشان ما از مواد نیروزا استفاده مى کردند.
وقتى که به جام جهانى نزدیک شویم از ترس رو شدن دستشان مواد نیروزا را کنار گذاشتند و این مسئله باعث شد که اشتهایشان زیاد شود و اضافه وزن پیدا کنند.
ایویچ که متوجه این مسئله شده بود گفت هر بازیکنى که وزنش اضافه شود را اخراج مى کنم اما خودش اخراج شد و اتفاقى نیفتاد.» حالا که ۷ سال از آن مصاحبه مى گذرد دکتر على طاهرى سخنگوى این ستاد معتقد است آموزش مهمترین محور کار او و همکارانش است و آنها به دنبال این هستند که سطح اطلاعات ورزشکاران، مربیان و فدراسیون ها را در بحث دوپینگ بالا ببرند.
این مسئله یکى از بهانه هاى مناسب براى ورزشکاران دوپینگى نیز محسوب مى شود.
در سال ۸۳ جواب آزمایش ۲۳ ورزشکار ایرانى مثبت اعلام شد و اکثر آنها در ابتدا عنوان کردند که براى استفاده از داروى ممنوعه اى که در نمونه آنها پیدا شده نسخه پزشک دارند و یا اینکه از ممنوع بودن ماده مذکور اطلاع نداشتند.
دوپینگ چقدر در ورزش ایران رایج است؟
با توجه به زیاد نبودن نمونه گیرى ها در ایران نمى توان جواب دقیقى به این سئوال داد.
دکتر مهرزاده خلیلیان رئیس فدراسیون پزشکى ورزشى و دبیرکل ستاد ملى مبارزه با دوپینگ بهترین فرد براى تشریح مسائل مربوط به دوپینگ در ورزش ایران است.
البته خلیلیان هم با رعایت احتیاط هاى لازم در این مورد توضیح مى دهد.
• آیا دوپینگ بین ورزشکاران ایرانى خیلى رایج است؟
در این باره نمى توان دقیق صحبت کرد چون مسئله ابعاد حقوقى دارد و بدون مستندات نمى شود صحبت کرد.
• اما اخبار غیررسمى و شایعات مى گویند که بسیارى از ورزشکاران از مواد نیروزا استفاده مى کنند.
بله.
خیلى از ورزشکاران این کار را مى کنند و البته عده اى که تعدادشان بیشتر از دسته اول است این کار را نمى کنند.
در مجموع در مقایسه با سایر کشورهاى دنیا وضعیت بدى نداریم و کم دوپینگ مى شود.
• در سال گذشته ستاد شما فعالیت هاى زیادى را شروع کرد و به نظر مى رسد با ادامه این فعالیت ها ورزشکاران کمتر دست به دوپینگ بزنند؟
البته هم اکنون نسبت به سال هاى گذشته دوپینگ بیشتر انجام مى شود و نسبت به چند سال پیش چند برابر شده اما اگر ما نظارت بیشترى کنیم و سطح آموزش بالا رود مى توانیم جلوى این روند را بگیریم.
• چرا تمایل به دوپینگ بیشتر شده؟
دو دلیل دارد، اول عدم آگاهى است.
بسیارى از ورزشکاران از موادى استفاده مى کنند که ممنوع است اما بى اطلاعند مثلاً الان «سرم زدن» یک نوع دوپینگ است اما شاید خیلى ها این را ندانند و دوم رویکرد حرفه اى ورزشکاران است.
الان، در ورزش حرفه اى به ویژه در فوتبال همه به دنبال شهرت، درآمد بالا، مقام و لژیونر شدن هستند و دوپینگ مى تواند آنها را به هدفشان برساند.
• همان طور که ورزش حرفه اى شده امکانات پزشکى هم مدرن تر شده پس چرا جلوى این کار گرفته نمى شود؟
این نکته را فراموش نکنید که همیشه دوپینگ یک گام جلوتر از ماست.
این یک اصل است.
الان ورزشکاران حرفه اى جهان با روش هاى نوینى دوپینگ مى کنند.
دوپینگ ژنتیکى، دوپینگ خونى و حتى کروموزومى.
ابتدا دوپینگ انجام مى شود و بعد ما باید دنبال پیدا کردن آن باشیم براى همین ما همیشه یک گام عقب هستیم.
دوپینگ دقیقاً مثل موادمخدر است.
همیشه بوده، هست و خواهد بود.
انواع و اقسام موادمخدر وجود داشته و با گذشت زمان مواد جدیدترى وارد بازار مى شود.
در دوپینگ هم ما با چنین پدیده اى روبه رو هستیم.
البته به غیر از دوپینگ آگاهانه و ناآگاهانه یک نوع دوپینگ دیگر به نام «دوپینگ کاذب» هم وجود دارد، مثلاً در مسابقات پارالمپیک مربى قطر به وزنه بردار ما یک شربت خوراند که در آن مواد نیروزا وجود داشت و باعث شد که جواب آزمایش او مثبت شود و با محرومیت روبه رو شود این دوپینگ کاذب است.
• در فهرست شما که در مورد موارد نمونه گیرى در سال ۸۴ است وزنه بردارى و دوومیدانى پرونده تیره ترى نسبت به سایر رشته ها دارند، آیا نمى خواهید با این دو فدراسیون برخورد شدیدترى داشته باشید؟
چنین برنامه اى را نداریم.
• تک نمونه مثبت فوتبال هم که به حمید شفیعى مربوط مى شود.
او یک سال محروم شد.
• اما راى محرومیتش با تاخیر صادر شد.
درست است.
چند دلیل داشت نخست اینکه پس از مثبت اعلام شدن نتیجه آزمایش ورزشکار حق اعتراض دارد و پس از انجام آزمایش A و آزمایش B نیز صورت مى گیرد و پس از اینکه جواب دوم از کلن به ما رسید مى توانیم راى را صادر کنیم.
از طرفى شفیعى مدعى شده بود که نسخه پزشکى دارد که آن مسئله هم باید مورد بررسى قرار مى گرفت و مسئله مهمتر این بود که در آن مقطع تیم ملى درگیر مسابقات مقدماتى جام جهانى بود و بنا به درخواست فدراسیون ما راى را اعلام نکردیم و خیلى خوشحالیم که این کار را کردیم چرا که شاید اعلام مى شد یک بازیکن ایرانى دوپینگ کرده براى فوتبال ایران گران تمام مى شد.
فدراسیون فوتبال به ما گفته بود که AFC و بعضى از کشورها مثل بحرین، عمان و کشورهاى هم گروه ما منتظر چنین فرصت هایى هستند.
البته از همان موقع شفیعى در باشگاهش بازى نکرد و پس از مسابقات مقدماتى جام جهانى راى اش اعلام شد.
• حتماً به همین دلیل بود که در نیم فصل دوم نمونه گیرى ها در لیگ برتر صورت گرفت.
فکر کنم در نیم فصل دوم یک دهم نیم فصل اول هم نمونه نگرفتیم و این هم بنا به درخواست قدمى و دکتر دادکان بود.
• چرا؟
به هر حال این نگرانى وجود داشت که جواب بعضى از آزمایش ها مثبت باشد و دیگر کشورها سوءاستفاده کنند.
از طرفى اگر فوتبالیست مورد نظر ملى پوش بود تبعات بدى براى فوتبال ایران داشت، حتى این خطر براى فدراسیون هایى که ورزشکارهاى دوپینگى زیادى دارند وجود دارد که با تعلیق روبه رو شوند.
مثل همان جریمه اى که براى وزنه بردارى در نظر گرفتند.
• احتمالاً فدراسیون فوتبال الان هم مى گوید امسال جام جهانى را داریم و اگر آزمایش نگیرید بهتر است چون از عواقب آن هراس دارد؟
الان شرایط فرق مى کند و یکى از دلایلى که باعث شد، ما اخیراً در فوتبال زیاد فعالیت نکنیم اختلافات فیفا و وادا است.
ما منتظریم ببینیم نتیجه این اختلاف چه مى شود و بعداً فعالیت هایمان را در فوتبال گسترش دهیم.
فیفا قوانین وادا را قبول ندارد و وادا به آنها تا سپتامبر ۲۰۰۵ (شهریور ۸۴) فرصت داده تا به عضویت آژانس دربیایند.
اگر فیفا قبول نکند احتمال دارد کمیته بین المللى المپیک فوتبال را از المپیک حذف کند.
• شما فکر مى کنید در این کشمکش کدام طرف برنده مى شود؟
وادا.
اگر فیفا قبول نکند با جبهه گیرى شدید مجامع جهانى روبه رو مى شود.
الان در کشورهایى مثل فرانسه و ایتالیا دوپینگ جرم کیفرى محسوب مى شود و فرد متخلف به زندان مى رود.
اگر فیفا با وادا به توافق نرسد با چالش هاى زیادى روبه رو مى شود.
• این درست، ولى به نظر مى رسد فدراسیون فوتبال تمایل نداشته باشد امسال در تیررس ستاد قرار بگیرد.
تا حالا نشستى با فدراسیون فوتبال داشته اید که با شروع لیگ کارتان را شروع کنید؟
جلساتى داشتیم و به توافقاتى هم رسیدیم.
ما سه گزینه را پیش رو داشتیم.
۱ _ فدراسیون فوتبال اجراکننده باشد و ما نظارت کنیم.
۲ _ اجرا و نظارت همه امور در دست فدراسیون باشد و ما نه هزینه کنیم و نه مسئولیتى داشته باشیم.
۳ _ ستاد آزمایش ها را انجام دهد و فدراسیون نظارت کند.
براى ستاد اولى بهتر بود ولى ما به منفعت ورزش و فوتبال کشور فکر مى کنیم و در نهایت بر روى گزینه سوم به توافق رسیدیم.
ما دکتر شریف را به گروهمان اضافه کردیم و با شروع لیگ او امور مربوط به فوتبال را بر عهده مى گیرد.
• در کل از همکارى فدراسیون فوتبال با ستاد راضى هستید؟
• اما یک بار مسئولان فدراسیون به همکاران شما اجازه ندادند که کارشان را انجام دهند.
مشکل خاصى نبود.
البته با آمدن آقاى پهلوان اوضاع بهتر شده است.
• آیا فدراسیون هایى هستند که پس از مثبت شدن جواب ورزشکارانشان به ستاد فشار بیاورند و بخواهند جلوى اعلام نتیجه را بگیرند؟
• کدام فدراسیون ها.
...
• به بحث فوتبال برگردیم.
خیلى از مربیان و بازیکنان در محافل خصوصى شان فلان بازیکن را به دوپینگ متهم مى کنند و مى گویند از نحوه حرکاتش در زمین مى توان فهمید دوپینگ کرده، شما این صحبت ها را قبول دارید؟
البته این طور که نمى شود کسى را متهم کرد.
براى ما مدرک نتیجه آزمایش است و این صحبت ها و شایعات ارزشى ندارد.
بعضى از موقع ها مربیان براى نتیجه گیرى تیمشان حریف را متهم مى کنند مثلاً در همین فصل گذشته تیم هایى که در جدول وضعیتشان خوب نبود قبل از مسابقه به من زنگ مى زدند و مى گفتند تیم حریف ما دوپینگ کرده بیایید و آزمایش بگیرید.
این همان مسائلى است که به دوپینگ کاذب برمى گردد.
• مگر استفاده از مواد نیروزا نشانه هاى ظاهرى در ورزشکار ندارد؟
چرا، بیست، سى درصد اثر مى گذارد.
گونه هاى ورزشکار قرمز و چشمش پرخون مى شود و حالت پرخاشگر به خود مى گیرد.
• بعضى از مواقع در مسابقات لیگ مى بینم در دقیقه ۹۰ بازى یک بازیکن بالاى ۳۰ سال توپ را مى گیرد و در یک کورس ،۳۰ ۴۰ مترى چند تا جوان را جا مى گذارد و بعد هم سریعاً برمى گردد آیا این طبیعى است و نشانه دوپینگ تلقى نمى شود؟
اتفاقاً ما هم با این موارد برخورد داشتیم و براى همین در بعضى از نمونه گیرى هایمان سراغ بعضى از بازیکنان خاص رفتیم.
آزمایش دوپینگ به دو صورت است، تصادفى و هدفدار و چند بار نمونه گیرى هاى ما هدفدار بود.
الان روبرتو کارلوس با آن سن و سالش مثل جوان ها سرعت دارد.
فیفا دوست دارد فوتبال سرعت داشته باشد و شاید زیاد دوپینگ را جدى نگیرد اما ما در بسیارى موارد نمونه گیرى هدفدار کردیم.
• مثل آزمایش از منصوریان، فکرى، خطیبى و کریمى در بازى استقلال و سپاهان.
• البته در همان موقع هم آن همه جنجال به وجود آمد.
به نظر من مشکل از دوطرف بود.
ماموران ما نباید طورى با ورزشکار برخورد مى کردند انگار که او مجرم است.
استقلالى ها هم نباید به دکتر ما حمله مى کردند.
• به هرحال آن درگیرى ها باعث شد که منصوریان و فکرى از ماموران شما جدا شوند و این خلاف مقررات است.
مهم این بود که هر دو بازیکن در آزمایش شرکت کردند.
اگر این کار را نمى کردند دو سال محروم مى شدند.
• آیا استانداردها در این آزمایش رعایت شد؟
آب معدنى و کیت ها، همه موارد رعایت شد.
• یکبار هم حاجى زاده به بهانه امن نبودن شرایط نمونه گیرى از شرکت در آزمایش شانه خالى کرد.
اینها بهانه است.
الان ما به ۱۳ فدراسیون فرم هایى داده ایم که ورزشکاران آنها در آن متعهد شده اند که منشور ستاد را رعایت کنند و دیگر چنین مسائلى پیش نیاید.
• پرسپولیسى ها معترض بودند که چرا همیشه از آنها آزمایش مى گیرند.
کاظمیان مى گفت: «چرا همیشه من باید آزمایش دهم.» اینطورى نبود، حرف آنها منطقى نیست.
• پس با شروع لیگ باید منتظر آزمایش هاى مجدد باشیم.
الان ما مشکل داریم.
مشکل اصلى هم به خاطر تغییر دولت به وجود آمده، چون هنوز مسئولان جدید سازمان روى کار نیامده اند.
ما از بودجه و ارز کافى براى انجام آزمایش هاى لازم برخوردار نیستیم.
حتى به اندازه کافى کیت نداریم.
• ارسال یک نمونه به کلن و گرفتن نتیجه آن چقدر هزینه دارد؟
بین ۳۵۰ تا ۴۰۰ یورو.
• همه این هزینه ها را ستاد مى پردازد؟
• بهتر نیست آنهایى که جوابشان مثبت است خودشان هزینه را بپردازند؟
پیشنهاد خوبى است.
سعى مى کنیم از این به بعد همین کار را بکنیم.
• در مورد بعضى از ورزشکاران شایعات زیادى است آیا این شایعات به گوش شما هم مى رسد؟
• آیا این شایعات را مى توان قبول کرد؟
براى ما قابل قبول نیست، البته من مى توانم حدس بزنم که برخى ورزشکارانمان دوپینگ مى کنند مثل...
• پس چرا به سراغ آنها نمى روید؟
ما کار خودمان را انجام مى دهیم.
البته جنبه آموزشى مسئله را هم نباید فراموش کرد.
یک ورزشکار دوپینگى مثل یک معتاد است باید با اطلاع رسانى و افزایش سطح آگاهى با این پدیده برخورد کنیم.
• آیا مربیان و فدراسیون ها مى آیند از شما بخواهند از بعضى از ورزشکاران خاصشان آزمایش بگیرید.
ببینید یکدفعه یک ورزشکار بدون اینکه در تمرینات آمادگى جسمانى شرکت کند به یکباره از آمادگى بدنى بالایى برخوردار مى شود و این مسئله شک برانگیز است و در بعضى از موارد فدراسیون ها از ما مى خواهند که از ورزشکارانشان آزمایش بگیریم.
مثل فدراسیون تیراندازى.
این از اختیارات ما است که با فدراسیون ها هماهنگ کنیم و آزمایش بگیریم مثلاً در مسابقات انتخابى کشتى در رشته آزاد ما با فدراسیون هماهنگ کردیم و در روز مسابقه آزمایش نگرفتیم و بعداً به همدان رفتیم و آنجا نمونه گیرى کردیم.
طبق قوانین وادا ما مى توانیم به منزل ورزشکار برویم و از او آزمایش بگیریم.
• البته ما شنیدیم یکى از فوتبالیست هاى معروف در گذشته هر موقع که دوپینگ مى کرد در دقایق پایانى خودش را به آسیب دیدگى مى زد و با آمبولانس از ورزشگاه خارج مى شد.
اگر نمونه گیرى تصادفى باشد راه خوبى براى فرار است.
• در سال هاى گذشته بسیارى از فوتبالیست ها در بازى هاى باشگاهى خیلى خوب کار مى کردند اما در تیم ملى ضعیف بودند پشت سر آنها هم چنین شایعاتى بود.
مى گفتند در لیگ آزمایش نمى گیرند و آنها دوپینگ مى کنند اما در بازى هاى ملى این کار را نمى کنند و نمى توانند خوب کار کنند.
ممکن است.
• الان وضعیت چگونه است، ممکن است بعضى از بازیکنان خوب لیگ به این دلیل به تیم ملى دعوت نشوند؟
نمى توان این مسئله را قبول کرد، اگر فدراسیون بداند کسى از مواد نیروزا استفاده مى کند از ما مى خواهد که از او آزمایش بگیریم.
یک نکته دیگر را هم نباید فراموش کرد که استفاده از این مواد عوارض بسیار بدى براى ورزشکار دارد.
یک بلاى خانمانسوز است.
عواقب روحى، جنسى، پوستى و...
دارد.
مو، پوست، دندان، قلب، عروق، کلیه، کبد و همه اعضاى ورزشکار آسیب مى بینند.
براى مبارزه با این پدیده شوم باید همه به ستاد کمک کنند و تنها سنگینى کار بر دوش فدراسیون پزشکى ورزشى و ستاد نباشد.
• در رشته هایى که مورد آزمایش قرار گرفته اند اثرى از پرورش اندام و بدنسازى دیده نمى شود؟
دوپینگ لازمه کار آنها است.
فدراسیون جهانى آنها اصلاً وادا را قبول ندارد.
• در همین مسابقات مردان آهنین در کیش سرویس هاى بهداشتى پر از سرنگ هاى مصرف شده بود.
بله، همینطور است.
ما به آنها کارى نداریم و برنامه اى براى نظارت به کارشان هم نداریم.
در تمام جهان هم همین است.
اگر دوپینگ نکنند که نمى توانند آن کار ها را انجام دهند.
• در باشگاه هاى بدنسازى هم استفاده از مواد نیروزا بیداد مى کند حتى در سال گذشته یک ورزشکار جوان به علت مصرف بى رویه از مکمل ها جان سپرد.
چرا با آنها برخورد نمى کنیم؟
ما ضمانت اجرایى نداریم و این کار بر عهده وزارت بهداشت است و آنها هم نظارت نمى کنند.
اگر امور اجرایى هم بر عهده ما بود نظارت مى کردیم.
به هر حال یک ورزشکار بدنساز در رده سنى ۱۸ تا ۲۵ سال باید از مکمل ها استفاده کند و وقتى که ما به او مکمل ندهیم مى رود از بازار مکمل هاى غیراستاندارد تهیه مى کند.
الان یک مافیا در باشگاه هاى بدنسازى ایران وجود دارد که به ورزشکاران مکمل هاى غیراستاندارد با قیمت هاى گران مى دهد.
• این مکمل ها و دارو ها از کجا تهیه مى شوند؟
یکسرى از آنها مثل ناندرولون و افدرین در داروخانه ها موجود است.
نمى شود هم گفت فروش آنها را مسدود و ممنوع کنید چرا که باعث مى شود بسیارى از بیماران بمیرند.
بعضى از مواد نیروز ا هم طبیعى است مثل کافئین.
مجار ها و بلغار ها استاد ساخت مواد نیروزاى طبیعى هستند.
همسر ایوانف بلغار متخصص آزمایشگاه است و به نظر مى رسد او بلد است چگونه مواد نیروزاى پیچیده تهیه کند.
او از ترکیب مواد شیمیایى و طبیعى مواد نیروزا مى سازد.
• براى مبارزه جدى تر با دوپینگ بهتر نیست که بیشتر در فوتبال فعالیت کنند.
فوتبال بیشتر در بورس است و کارهاى شما بازتاب بیشترى پیدا مى کند و باعث مى شود که همه حساب کار دستشان بیاید.
البته فوتبال حاشیه و جنجالش هم بیشتر است.
از ورزش هایى مثل کشتى و وزنه بردارى نباید غافل شد.
اگر ورزشکار متوجه شود که محیط امنى دارد وسوسه مى شود دوپینگ کند.
الان بسیارى از لیگ هاى ما حرفه اى شده اند و باید حواسمان به همه جا باشد.
دقیقه صفر جزء جدایى ناپذیر ورزش وصال روحانى دوپینگ؟
از روز اول شروع شد.
از همان روزى که اهمیت پیروزى به حدى رسید که باید براى رسیدن به آن دست به هر کارى زد.
با این حال شدت و حدت و عمق این قضیه از دهه ۱۹۷۰ بیشتر شد.
شاید از آن رو بیشتر شد که کنترل بر مسابقات ورزشى فزونى گرفت و دستگاه هاى کنترل کننده دوپینگ مدرن تر و دقیق تر و ریزبین تر شدند.
قضیه از آن روز به بعد دائماً وسعت بیشترى پیدا کرده و به نقطه اسفبار فعلى رسیده است.
نقطه اى که به نظر مى رسد در سطح اول ورزش جهان و در میان بزرگان درجه اول رشته هاى مختلف، اکثریت با متخلفان و اقلیت با سالم ها است.
(شاید هم بهتر بود مى گفتیم اکثریت مطلق با دوپینگى ها است) در این مدت چند اتفاق بزرگ در این عرصه روى داده است که هر یک بر روند دوپینگ اثرى عمیق را بر جاى نهاده و تاریخ ورزش را به نوعى عوض کرده اند.
۱- واقعه اول (۱۹۷۲): یک دونده لاغراندام فنلاندى به نام لاسه ویرن ناگهان در المپیک مونیخ ظهور کرد و طلاهاى هر دو ماده ۵ هزار و ۱۰ هزار متر مردان را در ورزش دوومیدانى برد.
تا قبل از آن مسابقات، ویرن هرگز یک «بزرگ» درجه اول در دوهاى استقامت جلوه نکرده و عنوان کلاسیک و عظیمى را نبرده بود.
او در حد فاصل این المپیک تا المپیک بعدى (۱۹۷۶) نیز تقریباً محو شد و در کمتر جایى نشانى از او رویت گشت و اگر هم به میدان آمد، دستش به جایى بند نشد، اما در مونترال دقیقاً همانى شد که در مونیخ بود و دوباره طلاهاى ۵ هزار و ۱۰ هزار متر را برد.
چند سال بعد فرضیه اى مطرح شد که خیلى ها روى آن مهر تایید زدند و آن را تنها دلیل ظهورهاى شهاب وار ویرن در المپیک ها و غیب شدن اسرارآمیزش در بین دو المپیک ها توصیف کردند: او دوپینگ خونى مى کرده است.
به اعتقاد پزشکان ۶ تا ۳ ماه مانده به المپیک ها با عملى شبیه به دیالیز خون ویرن تعویض و از بدن وى خارج و خون سالم و پر از گلبول و نیرو وارد بدن وى مى کرده اند و او با خون یک «ابر قهرمان» به المپیک مى آمده است.
چند نفر از نزدیکان ویرن بر این قضیه مهر تایید زدند اما این قضیه در هیچ دادگاهى به اثبات نرسید و مدرک محکمه پسندى بر آن رو نشد.
گمانى بود بسیار نزدیک به حقیقت و فرضیه اى بود هولناک.
۲- واقعه دوم (۱۹۸۸): فلورانس گریفیس جوینر دونده خاص و متفاوت زن آمریکایى تا قبل از سال ۱۹۸۷ یک دونده خوب بود اما اصلاً فوق العاده نبود.
او چندین و چند مدال نقره و برنز در قسمت هاى انفرادى و امدادى در مسابقات جهانى و المپیک کسب کرده بود اما هرگز در حد یک زن اول و برترین دونده جهان نشان نداده بود.
اما...
اما ناگهان همه چیز عوض شد.
انگار او را به داخل یک آزمایشگاه فرستاده اند و عوض کرده و از نو ساخته اند.
و تو گویى فیلم روبوکاپ (با بازى پیتر ولر) در صحنه زندگى حقیقى تکرار شده است.
آنجا آدمى (یک پلیس) تیر مى خورد و تا یک میلى مترى مرگ پیش مى رود و او را در بیمارستان و به صورت نیم فلز _ نیم گوشت از نو مى سازند.
او فوق العاده مى شود زیرا فناورى هاى تکنولوژیک و کامپیوترى اى دارد که طبعاً آدم ها ندارند.
او روبوکاپ (پلیس فلزى) مى شود و همه را داغان مى کند.
با گریفیس جوینر همان کار را کردند.
او را دوباره ساختند.
وقتى از لابراتوارى ناشناخته سر برآورد و دوباره پاى در پیست گذاشت حتى به صورت ظاهر و سیما و چهره نیز قابل شناسایى نبود.
آمریکایى ها با قرص ها و داروها و آرایش ها از او آدمى ساخته بودند که در ظاهر مثل بازیگران هالیوود و در میدان عمل مثل گلوله اى بود که از تپانچه شلیک شده باشد.
زنى که تا آن موقع از ۹۸/۱۰ ثانیه در ۱۰۰ متر و ۳۰/۲۲ ثانیه در ۲۰۰ متر فراتر نرفته بود، در بازگشت صاحب حد نصاب هاى وحشتناک ۴۹/۱۰ ثانیه و ۳۴/۲۱ ثانیه شد و مدال هاى طلاى این دو ماده را در المپیک سئول درو کرد.
آنجا رقابت در کار نبود.
گریفیس جوینر بود و خودش.
اما آن زن بازسازى شده در آخرین سال هاى قرن پایان یافته (۱۹۹۹) ناگهان مرد.
او را که مادر شده و دو فرزند داشت، صبح هنگام در حالى یافتند که در خواب مرده بود.
آسان و راحت.
قلب او جواب نداده بود.
جواب احتمالاً آن همه قرص و دارویى که پزشکان و کارگزاران به او خورانده و با آن گریفیس جوینر را ساخته بودند.
۶ سال پس از مرگ او و ۱۷ سال بعد از رکوردشکنى هاى روبوکاپ وار وى در سئول هیچ کس حتى به رکوردهاى جهانى او نزدیک هم نشده است چه برسد به بهبود بخشیدن آن.
۳- واقعه سوم (دوباره ۱۹۸۸): در دو واژه، بن جانسون.
این کانادایى ببرمانند که جامائیکایى الاصل بود، از ۱۹۸۵ به بعد بلاى جان آمریکایى ها شده و مسابقه پشت مسابقه را از آنها برده بود و این، به مذاق آنها اصلاً خوش نیامده بود.
تحمل شکست قاطعانه کارل لوئیس در برابر وى در فینال مسابقات جهانى ۱۹۸۷ در رم به خودى خود بسیار تلخ بود.
اما کارى که او یک سال بعد از آن در المپیک سئول انجام داد، آمریکایى ها را منفجر کرد.
اقتدار او در زمان فتح دوى ۱۰۰ متر با آن دست هاى افراشته و مشت گره کرده خبر از بدبختى آمریکایى ها در مواجهه با کسى مى داد که به دلیل حضور چند ساله وى در سیستم هاى پرورشى آمریکا و دانشگاه ها و تورنمنت هاى آنان یک «خودى» محسوب مى شد؛ اما یک خودى ناسپاس و خائن!
فقط دو روز طول کشید تا در بزرگترین رسوایى تاریخ المپیک هاى ۱۰۹ ساله اعلام شد که جانسون از داروى ممنوعه استانوزولول سود جسته است و کمیته بین المللى المپیک (IOC) به همین خاطر وى را از مقامش خلع کرد و طلا را به کارل لوئیس یعنى سرکرده و نماینده و نماد کسانى داد که از آن همه باخت به جان آمده بودند.
یک فرضیه حاکم در آن روز (و البته امروز) از این حکایت مى کرد که آمریکایى ها آن قضیه را مطرح کرده اند تا جانسون را براى همیشه از صحنه خارج کنند و راه را براى قهرمانى هاى بى زحمت لوئیس، کالوین اسمیت و لى روى بارل هموار کنند.
در غیر این صورت روى خط شروع فینال ۱۰۰ متر سئول، شاید حتى یک نفر هم یافت نمى شد که دوپینگى نباشد.
چرا فقط جانسون باید افشا مى شد؟
آمریکایى ها به هدف شان رسیدند.
جانسون پس از آن دیگر «آدم» نشد!
او دو سه بار به صحنه بازگشت اما با بروز مشکلاتى مشابه تا آخر عمر محروم شد و حتى جلوى کار مربى اش (استیو فرانسیس» را هم گرفتند.
دو سه سال پیش وقتى از برخى اسناد مخفى دو و میدانى آمریکا پرده بردارى شد، مشخص گشت که مقام هاى این کشور با علم و آگاهى از دوپینگ هاى مشابه لوئیس و براى جور کردن شرایط شرکت او در مسابقات جهانى، مشکلات و تست هاى مثبت او را زیر سبیلى رد کرده اند.
۴- واقعه چهارم (۲۰۰۳): لابراتوار بالکو که حالا در جهان ورزش شهرتى افسانه اى (ولو منفى) دارد تا قبل از آن سال براى کسى شناخته شده نبود، اما در آن تاریخ همه چیز آن لو رفت.
این لابراتوارى است که دارو هاى مخوف و اخیراً کشف شده THG و EPO در آن ساخته مى شد و در اختیار شناخته شده ترین ورزشکاران آمریکا قرار مى گرفت.
استفاده از این دارو ها طبق برآوردها و احتمالات موجود از اواخر دهه ۱۹۸۰ و شاید هم اوایل دهه ۱۹۹۰ شروع شده بود، اما تا سال ۲۰۰۳ پنهان مانده و هیچ کس از آن بویى نبرده بود.یک فرضیه پرطرفدار مى گوید از اواسط دهه ۱۹۹۰ به بعد تمام ملى پوشان معروف آمریکایى و حتى سوپراستارهایشان از این دو ماده سود مى جسته اند و چون این داروها از زیر مجهز ترین دستگاه ها هم به سلامت رد مى شدند و لو نمى رفتند، آنها سال ها از آن استفاده مى کردند و با این حساب مدال هایشان تقلبى و مقام هایشان جعلى بوده است.
پس از رو شدن هویت بالکو و ریختن اجبارى پلیس فدرال آمریکا به محل لابراتوار و جمع کردن ظاهرى بساط آنان، چیزى حدود ۵۰ اسم «درشت» به عنوان افراد مرتبط با داروهاى تولیدى لابراتوار رو شده است و چیزى حدود ۱۰ تا از آنها تحت پیگرد قرار گرفته و مجازات و محروم شده اند.
اما اگر کلى وایت دارنده مدال هاى طلاى دوهاى ۱۰۰ و ۲۰۰ متر زنان جهان سال ۲۰۰۳ را نادیده بگیریم، بقیه نقره داغ شده ها هیچ کدام سوپراستار نبوده اند.
پرونده ۴۰ نفر دیگر هم تا این لحظه ماستمالى شده است و بعید است که بتوان آن را در آینده پیگیرى کرد.
لابراتوار ظاهراً بسته شده و مدیر آن (به نام کونتى) تحت پیگرد قرار گرفته است، اما ماریون جونز و تیم مونتگمرى دو تا از معروف ترین استفاده کننده ها از فرآورده هاى بالکو و دو ماده اى که گفتیم (و استادان «دو»ى ۱۰۰ متر) «راست راست» راه مى روند و کسى هم جلودارشان نیست و اطمینانى در دست نیست که تولید این داروها در جاى دیگرى از سر گرفته نشده باشد.
فرض محتمل تر آن است که آمریکا ساخت داروهاى جدید ترى را شروع کرده باشد که برنامه THG و EPO را ندارند و تا لو بروند ۱۵ سال دیگر طول مى کشد!
اینها فقط بارز ترین و تاثیرگذارترین موارد دوپینگ بودند و حداقل ۱۰۰ نمونه دیگر وجود دارد که مى توان از آنها یاد کرد.
از دوپینگ جروم یانگ دونده آمریکایى در «دو»ى ۴۰۰ متر المپیک سیدنى گرفته تا دوپینگ اخیر هلیل موتلو وزنه بردار معروف ترک در مسابقات اروپایى ۲۰۰۵.
مشکل اصلى این است که آینده چندان روشن تر از گذشته نشان نمى دهد و حتى در فوتبال که از کم مشکل ترین ورزش ها در زمینه دوپینگ بوده، در دو سال اخیر ۵ ، ۶ مورد ایست ناگهانى قلبى و مرگ هاى برخاسته از سکته قلبى ورزشکاران بسیار جوان رویت شده و از این طریق فوئه کامرونى و فهر مجارستانى جان باخته اند.
روز هاى سخت و پرحیله اى است.
روز هایى که در آن دوپینگ یک نیاز براى رسیدن به حریفانى است که بیشتر از شما دوپینگ مى کنند!
فقط این که در آینده چند بالکوى جدید سر بر مى آورند، مشخص نیست وگرنه دوپینگ جزء جدایى ناپذیر ورزش شده است.