پلاستیک ها؛ حافظ تعادل محیط زیست پلاستیک ها از نظر کمک به پیشرفت تکنولوژی ، افزایش کیفیت زندگی و اطمینان از این که بشر از منابع طبیعی اش به خوبی و به مرور موثر استفاده می کند، نقشی بسیار حیاتی را بازی می کنند.
استفاده ای بهینه از منابع به دو موضوع محیط زیست و اقتصاد این تعادل نیز به روش های انتخاب و استفاده از مواد اولیه ، صرفه جویی در منابع برای تولید و کاهش ضایعات تا حد ممکن بستگی دارد.
در بخش صنایع پلاستیک این موضوع با عنوان «بهینه سازی منابع» مطرح است و پژوهشگران اروپایی بر این عقیده اند که پلاستیک ها می توانند بشر را در راه استفاده بهینه از منابع طبیعی اش کمک کنند.
هنگامی که ما درباره ی صرفه جویی منابع فکر می کنیم به تناوب موضوع ضایعات را در ذهن داریم، اما نظریه ای در مورد «بهینه سازی منابع» ما را مطمئن می سازد که بایستی به خاطر داشته باشیم که ضربه زدن به محیط زیست از موضوع ضایعات و دفع ضایعات آغاز نمی شود.
در واقع، هر چیزی و هر فرایندی، می تواند ضربه ای بر محیط زیست وارد کند، از لحظه ای که مواد خام استخراج می شود تا هنگام تولید یک محصول و تا زمانی که عمر مفید محصول به پایان می رسد ما همواره شاهد ورود ضربانی بر محیط زیست هستیم.
برخلاف آنچه که برخی از مردم تصور می کنند پلاستیک ها در آغاز حیات شان مقداری محدود از منابع طبیعی را استفاده می کنند .
به عبارتی، بررسی ها نشان می دهند که فقط 4 درصد از منابع نفتی مصرفی اروپای غربی برای تولید مواد پلاستیک مورد استفاده قرار می گیرد، همچنین، تبدیل پلیمر ها به محصولات گوناگون نیز مقدار کمی انرژی مصرف می کند و سبک وزن بودن پلاستیک ها به این معنی است که کاربرد این مواد هر چه باشد؛ از بسته بندی گرفته تا ساخت قطعات خودرو، این مواد به هنگام تولید، مصرف و حمل و نقل موجب صرفه جویی در منابع می شوند.
چنین واقعیتی خود به این معنی است که کاربرد پلاستیک ها موجب صرفه جویی در سوخت و در نتیجه کاهش حذف ذرات آلوده کننده ی هوا می گردد.
صرفه جوی در منابع از طریق پیشرفت تکنولوژی جامعه ی آموزشی و تجاری امروز برای رفع عطش خود در جهت تحول تکنولوژی و توسعه ی دانش مقداری قابل توجه انرژی مصرف می کند، در آینده اما تکنولوژی پلاستیک ها از طریق یک کامپیوتر شخصی و یک مودم معروفترین کتابخانه ها و متخصصین جهان را بر روی میز کار ما قرار خواهد داد.
کاربرد تکنولوژی ریزپردازنده ها که اساس آن بر صنعت پلاستیک ها قرار دارد و تبلور آن را می توان در وسایلی مثل رسانه های چند منظوره (PCTV) ، « سی دی رام» و دیسک های فشرده و نوی دید، موجب کاهش مصرف سوخت و کاهش آلودگی های درون شهری خواهد شد، چرا که در چنان شرایطی تنها با فشردن یک دکمه امکان خرید، تفریح و مطالعه در منزل برای هر کسی به وجود خواهد آمد.
در آینده ای نه چندان دور ، ریزسازی پدیده ای عادی به شمار خواهد آمد، چرا که سازنده ها سعی می کنند میزان مواد و منابع مصرفی را به حداقل برسانند و در همان حال میزان تولید ضایعات را نیز کاهش دهند.
استفاده ی رو به تزاید از تکنولوژی ریزسازی (nanorechnology) همراه با جدال بشر برای توسعه ی محصولاتی کوچکتر و قوی تر که مزایای زیست محیطی را نیز به همراه دارند، پلاستیک ها را در معرض توجه همگان قرار خواهد داد.
بازیافت پلاستیک ها میزان تولید ضایعات پلاستیک در اروپای غربی هر ساله در حدود 16 میلیون تن برآورد شده است.
از آنجا که همگی ما در زندگی روزانه مان از پلاستیک ها به مقدار زیاد استفاده می کنیم، لذا آگاهی ما نسبت به حضور این مواد بسیار زیاد است.
به هر حال، این 16 میلیون تن ضایعات پلاستیک تنها معادل کمتر از 6/0 درصد از مجموع زباله های تولید شده در اروپا و حدود 7 درصد وزنی مجموع زباله های خانگی می باشد.
نمودار 2 منابع گوناگون ضایعات و درصدهای مربوطه را نشان می دهد.
نیاز به مدیریت ضایعات در حال حاضر نزدیک به 20 درصد از این مقدار ضایعات بازیافت می شود و صنایع موظف شده اند که این مقدار را افزایش دهند ( در مقایسه با اروپا لازم است به یاد آوریم که در ایران بیش از 90 درصد ضایعات پلاستیک مورد استفاده مجدد قرار می گیرد.
م).
زیرا مقدار زیادی از این ضایعات هنوز هم در دل زمین دفن می شود، که منبعی با ارزش به شمار می رود.
از طریق ترکیبی از روش های بازیافت مثل استفاده مجدد ، بازیافت مکانیکی و آسیاب آخال و نیز بازیات انرژی می توان از این منابع بیشتر استفاده کرد.
یکی از اهداف اصلی صنایع پلاستیک (در کشورهای پیشرفته .م) این است که جلوی نابودی این منابع با ارزش (ضایعات) را بگیرند و سرعت و میزان آن را کاهش دهند.
به صورتی که بتوانند به مرز 10 درصد ضایعات غیر قابل بازیافت برسند.
در این راه، صنایع پلاستیک بر آن هستند تا با به کار گرفتن تمامی روش های ممکن بازیافت ، حداکثر بهره را همراه با تولید حداقل ضایعات ببرند نکات زیر در این رابطه دارای اهمیت هستند: یکی از تازه ترین مطالعاتی که در زمینه ی ضایعات پلاستیک صورت پذیرفته، مشخص نموده است که دسترسی به یک شیوه ی مستقل برای مدیریت ضایعات امری اساسی است.
کمیسیونی مرکب از دولت آلمان و صنایع پلاستیک مطالعه ای را از طریق «مرکز صرفه جویی انرژی و تکنولوژی محیط زیست- CECET در این زمینه انجام داده اند و تعدادی از راه های قابل دسترسی ممکن را برری کرده اند.
این مطالعه نشان داده است که از دیدگاه اقتصادی بازیافت انرژی از ضایعات مفیدترین راه استفاده از ضایعات است از دیدگاه زیست محیطی یک روش مستقل که ترکیبی است از بازیافت انرژی همراه با بازیافت مکانیکی ضایعات، سودآورترین و مفیدترین شیوه است.
مطالعه ای مستقل توسط کمپانی « داو- DOW » در زمینه ی راههای از بین بردن بطری های HDPE ، نتایج برگرفته ی پیشین را تایید کرده است.
این مطالعه به روشنی نشان داده است که ترکیبی از بازیافت مکانیکی و بازیافت انرژی بهترین نتایج را از دیدگاه مسایل زیست محیطی در زمینه ی صرفه جویی در مصرف انرژی و صرفه جویی در منابع طبیعی به دست می دهد.
سودآورترین راه های زیست محیطی از نظر ایجاد تعادل زیست محیطی میان نیازهای زندگی نوین امروزی و مسایل زیست محیطی ، پلاستیک ها بهترین ماده انتخابی هستند، زیرا پیدایش چنین تعادلی را ممکن می سازند.
برای درک کامل از موضوع، ما می بایست به تصویر کامل مجموعه ای از منابع طبیعی تا دفن ضایعات توجه کنیم.
در این مجموعه جستجو برای یافتن راههای حفاظت از منابع طبیعی به هنگام تولید و استفاده از محصولات ، و بررسی روندهای ممکن برای کاربرد طیفی وسیع از راههای بازیافت ضایعات به منظور حداکثر بهره وری از مزایای زیست محیطی ، از اصول اجتناب ناپذیر هستند نتایج حاصل از این نوع نگرش نشان می دهد که ضایعات در صورتی که مورد بازیافت قرار نگیرند، بیشترین ضربه را به محیط زیست وارد می آورند و میزان تاثیر این ضربه بر محیط زیست به مراتب بیش از هر یک از مراحل استخراج ، تولید مواد اولیه، تولید محصول و استفاده از آن است.
تصمیم گیری در مورد ضایعات یک جنس که دارای قابلیت استفاده ی دوباره است، ممکن است در مرحله ی نخست و بی رنگ به عنوان جنسی منتخب از دیدگاه مسایل زیست محیطی تلقی گردد.
با این حال ، چنین برداشتی ممکن است همواره صحیح نباشد.
برای درک موضوع اگر دو نوع بسته بندی متفاوت از نظر منابع طبیعی و انرژی به کار رفته در ساخت آنها را در نظر بگیریم و سپس اثرات ( ضربات ) آنها و ضایعات آنها را بر مثلاً آلودگی هوا و آب بررسی و مقایسه کنیم، خواهیم دید که اغلب اوقات کمترین ضربه ممکن بر محیط زیست از ناحیه ی بسته بندی های سبک وزنی که پس از مصرف قابل بازیافت هستند، وارد می شود و این بدان معنی است که بازیافت ضایعات به مراتب کمتر از استفاده مجدد از یک کالا می تواند بر محیط زیست تاثیر منفی داشته باشد.
در نقطه ی مقابل، ممکن است اغلب اوقات چنین تصور شود که جنسی که به سهولت قابل بازگردانی (آسیاب) است، بیشترین تاثیر مثبت را برای محیط زیست دراد حال آنکه در برخی از موارد دیده شده است که آسیاب کردن نمی تواند به عنوان مهمترین وسیله ی جلوگیری از اثرات منفی بر محیط زیست به شمار رود.
زیرا، هنگامی که ما اساس انتخاب خودرا در خرید برخی از کالاها بر مبنای نگرش به حفظ محیط زیست ( انتخاب زیست محیطی- Eco-Chice) قرار می دهیم، ممکن است کالاهایی مثل موکت ، فرض ماشینی یا حتی لباس همان را از میان گروهی از تولیدات انتخاب کنیم که بر اساس اطلاعات سازنده دارای عمری پیشین بوده اند؛ یعنی ممکن است لباس و یا فرش زیر پای ما ، دیروز یک بطری بوده باشد که در یک چرخه ی بازیافت بر اساس معیارهای زیست محیطی ، امروز به یک بلوز یا موکت تبدیل شده است.
بر اساس چنین واقعیتی که امروز در جهان (غرب) متداول گردیده ، بازیافت کامل ضایعات ( و نه صرفاً آسیاب کردن آن ) به مراتب بیش از بازگردانی ساده، بر محیط زیست تأثیر مثبت دارد.
تکنولوژی های جدید بازیافت می تواند پلاستیک های مصرف شده رابه عنوان یک منبع تغذیه ( را که علا در حال توسعه و تحول است) را به اجزای اساسی اولیه آنها در زنجیره ی تولید پتروشیمی تبدیل کند.
به عنوان مثال یک بسته بندی پنیر ممکن است موجب صرفه جویی در نفتی شود که فردا می بایست مواد اولیه ی سپر یک اتومبیل را تامین نماید.
طراحی با هدف بازیافت: بطری «PET» از ملاحظات اصلی در انتخاب نوع موادی که همراه بطری «PET» در محصول وجود دارد، یکی سازگاری آن ماده با «PET» در حین بازیافت و دیگری امکان جداسازی راحت آن از بطری در فرآیندهای جداسازی معمول که به کمک آب (تفاوت چگالی) انجام می شود می باشد.
مواد همراه بطری شامل درها، واشر داخل در، پایه ی بطری، برچسب، دستگیره، روکش ایمنی و پوشش های اعمال شده بر بطری، می گردد.
چگالی «PET» بیشتر از 1 می باشد و در این سیستم های جداسای، ته نشین می گردد و برای جداسازی آسان در این گونه سیستم ها ، بهتر است که مواد همراه بطری همگی چگالی کمتر از 1 داشته باشند تا بر روی آب غوطه ور شوند و به راحتی جدا گردند و یا اینکه با «PET» سازگار باشند.
پی وی سی استفاده از پی وی سی به هر شکل آن همراه بطری های «PET» نامطلوب است و باید از آن اجتناب گردد این ماده می تواند به صورت در، واشر ، برچسب و روکش ایمنی همراه بطری باشد.
مقادیر بسیار کم پی وی سی (در حد جزء در میلیون) می تواند «PET» بازیافتی کار برای اکثر مصارف نامناسب سازد.
از آنجا که پی وی سی نیز مانند «PET» از آب سنگین تر است، نمی توان با سیستم های معمول جداسازی با آب، آنها را از هم تفکیک کرد.
درها/ واشرها درها ساخته شده از پلی پروپیلن و پلی اتیلین سنگین به ترتیب، بهترین انتخاب می باشند، زیرا جداسازی آن ها به روش غوطه وری ساده است.
درهایی که واشر ندارند و یا بعد از جدا کردن حلقه ای از خود بر روی بطری به جای نمی گذارند بهتر می باشند استفاده از پی وی سی به عنوان در یا واشر اصلا مطلوب نیست.
با آنکه برای اکثر بازیافت کنندگان واشرهای «EVA» قابل قبول است.
ولی همراه درهای آلومینیومی استفاده نشود زیرا جداسازی آن ها مشکل تر است و مستلزم سرمایه گزاری بیشتر برای قسمت جداسازی است.
درهای ساخته شده از پلی استایون و پلاستیک های گرما سخت نیز مناسب نیستند.
روکش های ایمنی اگر قرار است سیستمی برای نشان دادن دست خوردگی بطری تعبیه شود بهتر است این سیستم جزئی از خود بطری باشد استفاده از روکش های ایمنی (بیشتر از نوع همرو) توصیه نمی شود، زیرا اگر نتوان آنها را به راحتی از بطری جدا کرد می تواند به صورت منبعی از ناخالصی عمل کند در طراحی این روکش ها باید امکان جداسازی راحت آنها لحاظ گردد.
از به کارگیری روشکهای از جنس پی وی سی باید اجتناب گردد.
رنگ بطری به طور سنتی «PET» بازیافتی بی رنگ بیشترین ارزش و پرتعدادترین مصارف نهایی را دارد.
در مرحله ی بعدی بطری های سبز شفاف بیشترین ارزش را دارند.
بطری های با رنگ های دیگر و یا بطری های مات مصرف بسیار کمی دارند و برای اکثر بازیافت کندگان، این گونه بطریها ناخالصی محسوب می گردد بنابراین باید از تولید بطری های رنگی و مات اجتناب کرد مگر آنکه حجم تولید بسیار زیاد باشد و مصرفی برای ماده ی رنگی نهای متصور باشد.
برچسب / چسب LDPE MDPE, HDPE, OPP, PP یا LLDPE بهترین مواد برای ساخت برچسب می باشند.
باید دقت کرد که برچسب ها در فرآیند شستشو، لایه لایه نشوند.
برچسب های کاغذی از آنجا که می توانند الیاف و چسب را وارد محصول نهایی کنند.
موادی نامناسب هستند.
برچسب های فلز پوش (متالایز) نیز می توانند باعث آلودگی مواد و افزایش هزینه های جداسازی گردند به طور کلی برچسب هایی که چگالی کمتر از 1 دارند به دلیل راحتی جداسازی در سیستم غوطه وری، مناسب تر هستند.
با آنکه برچسب های پلی استایرن از طرف اکثر بازیافت کنندگان مورد تایید می باشد، ولی باید این مواد را به صورت اسفنجی استفاده کرد، تا چگالی کمتر از 1 باشد از برچسب های پی وی سی نباید استفاده کرد.
بعضی رنگ های مورد استفاده در چاپ برچسب ها، در آب داغ حل شده باعث رنگی شدن مواد بازیافتی می گردد بهتر است که این رنگها قبلاً از نظر لوله کردن مواد حین شستشو مورد آزمایش قرار گیرد.
( روش هایی برای آزمودن این پدیده وجود دارد) چسب های مورد استفاده باید در دمای 60 تا 8 درجه ی سانتیگراد در آب حل شده و یا در آن خش شوند تا بتوان آن ها را با سیستم های شستشوی رایج جدا کرد اگر چسب ها به خوبی جدا نشوند.
روی سطح دانه های «PET» مانده و همراه خود ناخالصی های دیگر را وارد سیستم می کنند مقدار استفاده از چسب و مساحتی که اعمال می گردد باید کمترین ممکن باشد تا مقدار ناخالصی ناشی از آن به حداقل برسد.
چاپ روی بطری تمام تصاویر هایی که به غیر از تاریخ، بر روی بطری چاپ می گردد، باعث آلودگی مواد بازیافتی می شود.
مرکب هایی که برای این چاپ ها به کار می رود می تواند وارد آب شستشو شده و رنگ مواد بازیافتی را خراب کند که باعث کاهش ارزش «PET» بازیافتی می گردد.
لایه ها / پوشش ها در بعضی از بطری ها برای رسیدن به ویژگی های خاص ( معمولا ناعبور ساختن در برابر گازها) از پوشش های در درون و بیرون بطری استفاده می شود این پوشش ها یا باید با «PET» سازگار بوده و یا بتوان آن را به راحتی جدا کرد در صورت لزوم استفاده از پوشش بهتر است مقدار آن در حداقل ممکن حفظ شود تا هزینه های هزینه های جداسازی آن و میزان ناخالصی مواد بازیافتی حداقل باشد.
پایه ی بطری / چسب بهتر است که در صورت امکان از پایه برای بطری استفاده نشود، زیرا وارد کردن ناخالصی در سیستم باعث افزایش هزینه های جداسازی می گردد.
پلی اتیلین سنگین و یا «PET» بی رنگ باشد.
اگر پایه ها به بدنه چسبانده می شوند، چسب مورد استفاده باید در دمای 60 تا 80 درجه سانتی گراد در آب و یا در آن پخش گردد در اینجا نیز مقدار چسب مورد استفاده باید حداقل باشد.
دیگر مواد همراه بهتر است که تعداد مواد همراه بطری در حداقل نگاه داشته شود.
در صورت لزوم استفاده از قطعه ای همراه بطری، باید در انتخاب آن از ملاحظات ذکر شده در بخش های قبلی تبعیت گردد.
بهترین انتخاب ها پلی اتیین سنگین و «PET» بی رنگ می باشند.
در صورت استفاده از چسب برای اتصال نیر قابلیت شستشوی آن و مصرف حداقل چسب باید همیشه مد نظر قرار گیرد.
«واحدهای فعال در بازیافت PET و طرحهای آینده» البته قضاوت در مورد پیش بینی آینده این شرکت ها و ظرفیت های مربوطه مشکل است.
اگر فرض نمائیم کل ظرفیت فوق طی 5 سال آینده تحقق یابد و 60% خوراک این کارخانجات ضایعات PET باشد در اینصورت می توان پیش بینی مصرف ضایعات PET را به شرح ذیل تعیین نمود.
شرکت و اورپات شرق مدت فعالیت در بازیافت : 2 سال ظرفیت سالانه: 3-2هزار تن نوع فعالیت : جمع آوری ضایعات PET و تبدلیل به ورقه های PET تهران بسپار پلاستیک ( آقای وفائی پور) نوع فعالیت : نساجی … جدیداً وارد تولید الیاف از PET ضایعاتی شده اند، مصرف الیافت پلی استراین شرکت 50 تن می باشد.
گروه مروارید.
نوع فعالیت : قرار است یک خط بازیافت PET به ظرفیت 1 تن در ساعت خریداری نمایند.
برای تولید تسمه و الیاف کل سرمایه گذاری 3806 هزار دلار می باشد.
شرکت مهندسین لعل کیا (آقا سیدان) – محل کارخانه اتوبان تهران قم نوع فعالیت: دارنده کارخانه ریسندگی- در زمینه بازیافت فعال شده اند و در سال 500 تن بطری بازیافت کرده اند.
شرکت پیکره (آقای میرخان) نوع فعالیت: جدیداً خطوط تولیدی تسمه و پالت را برای مصرف ضایعات PET خریداری کرده اند.
ظرفیت خط تسمه این شرکت 3 هزار تن در سال و خط پاکت آن 7 هزار تن در سال است .
شرکت ماکوی خراسان ( آقای حسینی ) نوع فعالیت : تولید روک و بوبین نساجی – جدیداً این ها را از ضایعات PP PET تولید می کنند و جدیداً خودشان شبکه جمع آوری ضایعات راه انداخته اند تا روزانه 1 تن ضایعات جمع آوری می کنند.
جمع ظرفیت سالانه 500/20 تن است.
البته 100 درصد مواد اولیه این کارخانه ها نمی توان از PET بازیافتی باشد و اگر فرض شود 60% مواد اولیه را PET بازیافتی تشکیل دهند، در این صورت حدود 300/12 تن PET ضایعاتی در سال خوراک کارخانجات فوق خواهد بود.
شرکت و اروپات شرق (صنایع بسته بندی) مدیر عامل: سید حمید صباحی تلفن : 2058583 – 2055879 فکس 2055879 پست الکتریکی : info@davaupat.com www.daroupat.com آدرس: تهران – بزرگراه آفریقا ، نبش خیابان صداقت – پلاکت 80 – طبقه سوم غربی شرکت مروارید ساوه (گروه تولیدی مروارید) مدیر عامل: بختیار مهدی زاده fo@moruaridesaveh,com تلفن 8736622 – 8731849 : فکس تهران: خیابان مطهری، کوه نور، خیابان 5، پلاک16، واحد 5 « مشخصات و ظرفیت تولید بطری PET بر حسب اینکه طرح است یا فعال و بر اساس استان» اگر فرض کنیم در بین طرحهای ارائه شده برای تولید بطری های PET، تنها 50% اقدام به راه اندازی خط تولید نمایند و در برترین حالت اگر فرض کنیم این پنجاه درصد، طی 5 سال آینده تشکیل خواهند شد، در این صورت می تواند پیش بینی کرد که طی 5 سال آینده؛ هر سال بطور تقریبی معادل 48712 تن به ظرفیت تولید بطری PET در ایران افزوده می شود و پیش بینی تولید آینده بطری های PET در ایران طی 5 سال آینده بصورت جدول زیر خواهد بود: «جدول پیش بینی میزان تولید بطری PET در کشور طی سالهای 82 الی 87» توضیح اینکه مقدار فوق با در نظر گرفتن بدترین حالت محاسبه شده اند و به هیچ عنوان دور از واقعیت نمی باشند.
ضمناً میزان تولید عملی در سال 82 معادل 80% ظرفیت اسمی در نظر گرفته شده است.
در صورتیکه فرض شود در بدترین حالت 5% بطری های تولید شده دوباره جمع آوری و بازیافت شود (سال اول) با توجه به راه اندازی این طرح تولیدی و احیاناً طرحهای دیگر و همچنین حمایت پتروشیمی می توان امیدوار بود که طی 5 سال آینده با آگاهی دادن به مردم سالانه درصد به جمع آوری بطری ها افزوده شود: ردیفنام استانفعالفعالطرحطرحتوضیحاتردیفنام استانظرفیت(تن)تعداد واحدظرفیت(تن)تعداد واحدتوضیحات1 2 3شهرستان گرمسار قزوین شرکت های به شرح پیوستی- - 20500- - 61500 2400 -1 1 -تولید گرانول از PET //جمع205006174002 پیش بینی مصرف ضایعات PET توسط واحدهای مشابه138213831384138513861378پیش بینی مصرف ضایعات PET توسط واحدهای مشابه123001438816476185642065222740 ردیفنام استانفعالفعالطرحطرحتوضیحاتردیفنام استانظرفیتتعداد واحدظرفیتتعداد واحدتوضیحات1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18آذربایجان شرقی آذربایجان غربی اصفهان تهران خراسان خوزستان سمنان سیستان و بلوچستان فارس قزوین قم کرمان کرمانشاه گلستان گیلان مازندران هرمزگان یزد5484 405 2814 3832 575 1610 1420 1630 1880 6868 2158 1620 3340 45 3180 1732 300 6510 2 2 13 4 5 3 2 3 8 2 1 5 1 2 4 1 123489 1810 15881 81310 17277 25706 17220 3850 3044 52627 6410 1820 34200 3005 4400 80475 500 170042 5 15 36 25 23 13 10 4 20 9 5 14 6 7 15 1 3ردیفنام استانفعالفعالطرحطرحتوضیحاتردیفنام استانظرفیتتعداد واحدظرفیتتعداد واحدتوضیحات19 20 21 22 23 24 25 26 27ایلام بوشهر چهارمحال وبختیاری کهکیلویه وبویراحمد کردستان لرستان مرکزی همدان اردبیل- - - - - - - - -- - - - - - - - -3680 2400 32990 2388 6075 5110 6250 9550 108352 1 10 6 3 6 8 4 7جمع کل3895774487122300 سالمیزان تولید بطری دی PET در کشور طی همان سال ( تن)1382 1383 1384 1385 1386 138731165 79877 128589 177301 226013 274725 سالپیش بینی میزان جمع آوری بطری های PET (تن) با 1% افزایش سالانه1382 1383 1384 1385 1386 1387- 3993 3/7715 12411 18081 24725