دانلود مقاله طراحی بسته بندی محصولات کامپیوتری

مقدمه : امروزه صنعت بسته بندی به عنوان یکی از ابزار های تبلیغی مورد توجه کارشناسان ارتباطات و تبلیغات قرار گرفته است .

« بسته بندی » به عنوان یک رسانه می تواند مفاهیم ، اطلاعات و پیام های مختلف را منتقل نماید .

نوع ، جنس ، رنگ ، حروف بکار رفته ، طرح و در نهایت شکل یک بسته بندی می تواند ابزاری بسیار مهم در تبلیغ باشد .

از آنجایی که این موضوع کمتر در محافل علمی و صنفی داخلی مورد توجه قرار می گیرد .

بسته‌های فرآورده‌های مختلف در طی روز، در محیط به چشم ما می‌خورند، بسته‌ های بهداشتی مواد غذایی و دارویی و نوشیدنی‌ها و هر چه فرآورده‌های طبیعی و صنعتی که بسته‌بندی می‌شوند ما را تحت تأثیر خود قرار می‌دهند.

بسته‌بندی‌ها دارای خصوصیات متفاوتی هستند به همین دلیل صنعت بسته‌بندی را شاخه‌ای از علم اقتصاد و هنر می‌دانیم.

هماهنگی طرح بسته‌بندی با محتویات، نحوه نگهداری، نحوه حمل و نقل امری ضروریست.

بسته نه تنها باید فرآورده را محفوظ نگه دارد، بلکه مصرف‌کننده را جلب می‌کند و اطلاعات لازم را باید به بیننده بدهد، در ضمن فرآورده داخل آن را باید به راحتی از درون آن خارج کرد و موقعی که خالی شد بتوان پوشش هر بسته را از بین برد.

علاوه بر مسایل ذکر شده زیبایی بسته باعث زیبایی و خوش‌آیندی محیط اطراف هم می‌شود.

بسته‌ها سوای جلب خریدار، اطلاعات لازمی، هم بوسیله رنگ و عبارت و نشانه‌ها در اختیار مردم می‌گذارند.

بسته‌بندی یکی از حساس‌ترین طراحی‌های گرافیکی و کارهای چاپی است.

زیرا برخلاف کارهای فرهنگی در تیراژ وسیع منتشر شده و با مخاطبان بسیار متنوع در ارتباط قرار می‌گیرد و سرنوشت محصول را دربازار رقم می‌زند.

بنابراین سفارش‌دهنده، طراح و چاپکار سه طرف اصلی در تولید یک بسته هستند، طرفهای فرعی بسیاری نیز وجود دارد.

بسته موفق علاوه بر سه پایه اصلی پایه چهارم هم دارد که سلیقه بازار و روان‌شناسی مخاطب از نظر رنگ، طرح، نام پیام ارزیابی می‌کند و سمت و سوی طراحی را تعیین می‌کند.

بسته‌بندی خوب یکی از عوامل فروش کالا است، بسته‌بندی رمز سلامت و ماندگاری کیفیت یک کالا از زمان تولید تا زمان رسیدن کالا به دست مشتریان است و در این سفر پرمخاطره‌ای که کالا در پیش دارد این بسته‌بندی است که سپر بلای محصول تولیدشده‌ای که با زحمت و مشقت بسیار بدست می‌آید می‌باشد.

تاریخچه : در روزگاران نخستین ، غذا به محض پیدا شدن مصرف می شد .

خانواده ها و روستاها خودکفا بودند .

آن ها هر چه را احتیاج داشتند می ساختند یا به دست میآوردند .

مانند وسایلی که از تراشیدن چوب ، علف های بافته شده و اندام حیوانات بدست می آمدند .

پارچه های بدست آمده از پوست حیوانات به عنوان لباس و پوشاک انسان های نخستین استفاده می شدند .

الیاف با تاب دادن یا بافتن تبدیل به نمو شدند .

این پارچه ها به صورت پوشش هایی برای محصولات یا به صورت کیف در آمدند .

از طریق بافتن ، علف ها و گیاهان به صورت سبدهایی برای ذخیره مازاد غذا ساخته شدند .

به شیوه مقداری از غذا را می شد برای بعد ذخیره کرد و زمان کمتری را برای جستجو و جمع آوری غذا صرف کرد .

با کشف سنگ های معدن ، مواد مرکب ، آهن و سفالینه ها ساخته شدند و اشکال دیگری از بسته بندی را بوجود آوردند : در ادامه مروری مختصر از مهمترین پیشرفت ها در زمینه بندی ارایه می شود .

کاغذ و محصولات کاغذی : کاغذ احتمالاً قدیمی ترین شکل آنچه که امروز « بسته بندی قابل انعطاف » نامیده میشود ، است .

چینی ها در نخستین یا دومین قرن پیش از میلاد ، صفحات ورقه شده چوب تنه درخت را تبدیل به محصولی برای بسته بندی غذا می کردند .

در طول 1500 سال بعد از آن تکنیک کاغذ سازی پیشرفت کرد و تا خاور میانه ، اروپا و سرانجام به سال 1310 میلادی در انگلستان گسترش یافت .

دست آخر ، این تکنیک در سال 1690 به Germantown در ایلات پنسیلوانیای امریکا رسید .

اما کاغذهای اولیه قدری با کاغذهای امروزی تفاوت داشتند .

کاغذهای نخستین از فیبرهای بزرگ و سپس از کتان ساخته می شدند تا اینکه در سال 1867 کاغذ با خمیر کاغذ سازی ساخته شد .

با اینکه بسته بندی های تجاری کاغذ ، نخست در بیستول انگلستان در سال 1844 ساخته شدند .

فرانسیس ول Francis Wolle ماشین پاکت سازی را در سال 1852 در ایالات متحده اختراع کرد .

پیشرفت های دیگر از سال 1870 تا 1880 شاملتولید بسته های کاغذی چسبیده و نمونه های جادارتر و محکم تر بود .

در سال 1905 ماشینی برای تولید انبوه بسته های کاغذی اختراع شد .

با پیشرفت های بسته کاغذی چسبیده ، بسته های گرانتر کتانی نیز وارد بازار شدند و در سال 1925 یک بسته کاغذی چند جداره برای تامین فضای بیشتر بوجود آمد .

اولین مقوای تجاری در انگلستان به سال 1817 تولید شد .

بیشتر از دویست سال بعد از اختراع مقوا توسط چینی ها ، کاغذ چین دار در سال 1850 تا 1860 ظاهر شد .

کار تنهای روکش شده با کاغذ چین دار در حدود سال 1900 جایگزین صندوقچه ها و بسته های چوبی ، دست ساز در تجارت و حمل و نقل شدند .

مانند بسیاری اختراعات دیگر ، تولید کارتن نیز یک حادثه بود .

روبرت گایر (Robert Gair) یک پاکت ساز در بروکلین بود .

وقتی که او در حال تولید نوعی بسته تجاری بود ، خط کش فلزی که وظیفه تاکردن پاکت ها را به عهده داشت ،جابجا شد و پاکت را برید .

«گایر » نتیجه گرفت که بریدن و تاکردن کاغذ دارای فوایدی است .

این حادثه در دهه 1870 اتفاق افتاد و اولین کارتن دست ساز که امروزه به آن « بسته بندی نیمه انعطاف پذیر » می گویند ، بوجود آمد .

توسعه استفاده از غلات خرد شده ، تولید و استفاده از کارتن ها را افزایش داد .

برادران Kellogg اولین کسانی بودند که از کارتن های غله استفاده کردند .

بعدها این طرح به تولید انبوه رسید و وارد بازار شد .

امروزه برای حفاظت از غلات و دیگر محصولات داخل کارتن ها اسم کارخانه و دیگر مشخصات حک شده و از پوشش های پلاستیکی استفاده می شود .

کاغذ و بسته بندی با آن تا قرن بیستم محبوبیت خود را حفظ کرد .

سپس با آمدن پلاستیک به عنوان فاکتور مهم در بسته بندی (اواخر دهه 1970 تا اوایل دهه 1980) استفاده از کاغذ و مشتقات آن محو و کم رنگ شد .

اخیرا این رویه به خاطر مسوولیت طراحان در قبال محیط زیست متوقف شده است .

تقریبا هر چه امروزه خریداری می‌کنیم در انواع بسته‌بندی‌ها به ما فروخته می‌شود .

بسته‌های کاغذی، مقوایی، پلاستیکی و شیشه‌ای و ...

برای نخستین بار کاغذ‌سازان آلمانی بودند که در سال 1550 از کاغذهای نامرغوب برای بسته‌بندی کاغذهای مرغوبی که تولید می‌کردند استفاده می‌شد.

آنها بر روی این کاغذهای نامرغوب که دور کاغذهای مرغوب می‌پیچیدند نوعی آرم هم به چاپ می‌رساندند و در همین دوران بود که برچسب منقوش هم روانه بازار شد.

بسته‌بندی قدمتی به بلندی طول تاریخ بشریت دارد اما امروزه اکثر محققان که پایه‌گذاری صنعت بسته‌بندی را به سال 1804 میلادی باز می‌گردانند زمانی که «آپرت فرانسوی» توانست هنر نگهداری موادغذایی در شیشه را ابداع کند و از آن زمان ما شاهد شکوفایی روزافزون این صنعت هستیم.

چند تعریف واژه بسته‌بندی: «بسته بندی شناسنامه کالاست» .

بسته‌بندی در لغت بمعنای عمل بستن چیزی، بستن چیزهایی در جعبه یا قوطی یا لفافه به کار می‌رود[1].

در استاندارد بریتانیا واژه بسته‌بندی به عنوان هنر یا عملیات مورد استفاده در آماده‌سازی کالا، حمل و نگهداری و یا تحویل به مشتری تعریف شده است.

بسته‌بندی عاملی است که مقدار شخصی از یک کالا را در بر می‌گیرد.

یک بسته نشان‌دهنده خصوصیات و ویژگیهای کالای درون خود می‌باشد که عبارتند از معرفی نام، خواص فیزیکی، شیمیایی و ذکر تاریخ، قیمت و طریقه و نگهداری و محافظت آن کالا تا زمانی که به دست مصرف‌کننده برسد[2].

یک بسته‌بندی مطلوب می‌تواند موجب محافظت از کالا در مقابل فشار ضربه و لرزشهای احتمالی و نیز کمک در حمل و نقل و انبارداری و توزیع کالا تا رسیدن به دست مصرف‌کننده شود.

فن‌آوری و هنر ساخت لفاف و جعبه و ...

به منظور حمل و نقل و نگهداری و یا فروش محصولات را می‌توان به گونه‌ای تعریف بسته‌بندی دانست.

انواع بسته‌بندی: در سال‌های گذشته طرح هر بسته طوری می‌آمد که سالهای سال فرآورده‌هایی را معرفی‌ می‌کرد زیرا بیم آن می‌رفت که شکل و فرم بسته جدید باعث کم‌شدن خریدار بشود ولی با تجربه دریافته‌اند که مردمان فعلی آمادگی پذیرفتن هرگونه شکل بسته‌بندی را دارند و بسته‌هایی با شکل و نقش ساده عرضه می‌شود و طرفداران بیشتری پیدا می‌کنند.

بسته‌بندی مقوایی: (قوطی‌های تاشده) مرتباً رو به افزایش است برای اینکه این بسته‌ها سطوح قابلیت تاخوردن را دارند و سبک و ارزان قیمت هم بدست می‌آورند.

بسته‌های مقوایی و کاغذهایی با طرح‌ها و رنگ‌های مختلف یکی از عوامل جلب مشتری و بالارفتن فروش و تولید بیشتر کارخانجات هستند.

کاغذ مقوایی مورد مصرف در جعبه‌ها (کارتن) بر حسب سایز جعبه و یا اغلب وزن شیء که در آن جا می‌شود مشخص می‌کنند.

کاغذهای مورد مصرف در بسته‌بندی: به طور کلی برای تهیه کاغذ و مقوا از منابع سه‌گانه زیر استفاده می‌شود: 1 چوب و ساقه گیاهان 2 کاغذهای باطله 3 انواع الیاف مصنوعی و طبیعی چند نوع کاغذ اصلی مورد مصرف در بسته‌بندی: کرافت (سفید نشده یا کاغذ محکم قهوه‌ای رنگ)، گلاسین (کاغذهای ضدچربی) کاغذ پوستی – کاغذهای اندودشده- کاغذهای مخصوص و متفرقه مقواهای موردمصرف در بسته‌بندی: مقواها حدود 60 درصد مواد بسته‌بندی را تشکیل می‌دهند که شامل جعبه‌های تاشدنی و جعبه‌های سوارشدنی می‌باشد.

انواع مقواهای موردمصرف در بسته‌بندی: 1 مقوای بلیچ (سفیدشده) 2 مقوای کرافت 3 مقوای کارتن یا فلوت‌دار خصوصیات مواد بسته‌بندی: انتخاب مصالح مختلف پوشش‌ها باید شامل منظورهایی از قبیل تبلیغ، حفاظت کالا، انبارکردن مطمئن، حمل و نقل و رنگ‌آمیزی باشد.

برای بسته‌بندی از مصالح متعددی استفاده می‌کنند و ممکن است بعضی از پوشش‌ها ترکیبی از چند نوع مصالح مختلف باشد ولی پیوسته باید نوع فرآورده، دقت، قیمت، طرز حمل و نقل و ذخیره کردن مصالح را مورد توجه قرار بدهند.

مواد بسته‌بندی باید خصوصیات زیر را داشته باشد : 1 برای موادغذایی سمی نباشند.

2 از نظر شکل ظاهری قابل توجه مصرف‌کننده باشد که بتواند کمک به فروش محصول نماید.

3 در مقابل نور، رطوبت و چربی، گاز و بو مقاوم باشد.

4 از نظر اقتصادی مقرون به صرفه باشد به طوری که کارخانجات تولید‌کننده بتوانند محصول بسته‌بندی کرده را در بازار رقابت نگه دارد.

5 در مقابل عوامل خارجی مانند ضربات مکانیکی مقاوم باشد.

6 آسان بودن تولید 7 انگیزه خرید و قیمت 8 مصرف‌کننده 9 دولت وظیفه بسته‌بندی: وظیفه یک بسته‌بندی حفظ محصول درون آن است اما بعنوان یک عامل بازاریابی هر روز از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود و می‌تواند به جرأت گفت که از میان پنج عامل بازاریابی محصول (Product) ، قیمت (Price) ، توسعه فروش (Promation)،مکان و موقعیت‌یابی (Place to ting)، بسته‌بندی (Pak Kina) هر روز جای بیشتری را باز می‌کند و باید دانست که هر نوع تصمیم‌گیری درباره نوع و فرم بسته‌بندی تأثیرات زیادی را به جای خواهد گذاشت.

اهمیت بسته‌بندی: بسته‌بندی کالاها نگهدارنده اجناس و محتویات درون آنهاست.

در حقیقت چهره ظاهری کالاست، زیرا بسته‌بندی هر کالا معرف آن جنس و چراغ قرمزی برای توقف مشتریان در برابر آن است.

بسته‌بندی پیام تولیدکننده را به خریدار می‌رساند و بین آنها ارتباط برقرار کرده و اطلاع‌رسانی می‌کند و به محصول شخصیت‌ می‌دهد.

بسته‌بندی در حمل و ذخیره‌سازی کالا مؤثر است.

بسته‌بندی باید برخی خصوصیات پایه را دارا باشد از جمله : 1 محافظت محصول از آسیبهای احتمالی 2 شناخت محصول و یا نام و مارک آن توسط مصرف‌کننده 3 سهولت ساخت و پرکردن محصول درون بسته‌بندی طراحی بسته‌بندی: از دو جهت طراحی بسته‌بندی باید مورد ارزیابی قرار گیرد : گیرایی بصری (Lwpactiviual) و 2- تصور و استنباط (Image) گیرایی بصری مربوط به مسایلی است که چگونه طراحی بسته‌بندی چشم‌ها و نگاهها را به سوی خود جلب می‌کنند.

طراحی بسته‌بندی ابزاری برای انتقال اطلاعات پیرامون کالا می‌باشد.

1 گیرایی بصری در خرده‌فروشی کالاهایی که در مراکز فروش ارائه می‌شود نقش بسیار مهمی دارد.

بسته‌بندی باید قادر باشد توجه خریدار را به سوی خود معطوف کند و این در حالی است که کالاهای دیگر که به عنوان رقیب محسوب می‌شوند آن را احاطه کرده‌اند.

طراحی روی بسته‌ ها به سبب اینکه سطوح مختلف را می‌پوشانند الزاماً باید متناسب با حجم باشد زیرا بعضی اوقات لازم می‌شود قسمتی از طرح به روی دو یا چند سطح یک مکعب مستطیل ادامه یابد و بسته‌های مشابه طرح و رنگ باعث امتیاز هر یک از سایز بسته‌ها می‌شود پس باید به وضوح معرف آن بسته باشد.

طراحی روی بسته‌ها به سبب اینکه سطوح مختلف را می‌پوشانند الزاماً باید متناسب با حجم باشد زیرا بعضی اوقات لازم می‌شود قسمتی از طرح به روی دو یا چند سطح یک مکعب مستطیل ادامه یابد و بسته‌های مشابه طرح و رنگ باعث امتیاز هر یک از سایز بسته‌ها می‌شود پس باید به وضوح معرف آن بسته باشد.

کارکردهای اولیه بسته‌بندی: کارکردهای اولیه بسته‌بندی، دربرگیری، حفاظت، استفاده، ایجاد ارتباط با بخش‌های متفاوت و یا خاص یک بازار و همچنین مجاری همکاری است.

به این موارد باید برنامه‌ریزی برای محصولات جدید را نیز افزود.

یک بسته‌بندی خوب تصویر را به مصرف‌کننده عرضه می‌کند.

اجزاء و خود محصول را مجسم می‌سازد و درباره آن حرف می‌زند و بطور کلی یک ابزار ارتباطی تبلیغی به حساب می‌آید.

بسته‌بندی باعث می‌شود تا محصول در شکل‌ها و در مقادیر مفروض و متفاوت عرضه شود.

این امر در عین حال باعث می‌شود تا محصولات در زمان حمل، انبارداری، تحویل سالم بماند و حفظ شوند.

تأثیر رنگ در بسته‌بندی: رنگها نه تنها در روحیه انسان تأثیر قابل ملاحظه‌ دارند بلکه تحقیقات جدید ثابت کرده است که رنگها روی اعصاب و بدن آدمی نیز مؤثر هستند.

در تعیین رنگ بسته‌بندی الزاماً باید به انتخاب گروه یا جامعه واقف شد و هر درجه از رنگها که ضعیف یا قوی باشند خصایص و تأثیر ویژه‌ای دارند که خصایص یک رنگ ممکن است در کشورها و جماعت مختلف هم تأثیر متفاوت بگذارد.

وجود ارتباط صحیح بین رنگ بسته و محتوی آن، تناسب رنگ با موارد استفاده مصرف و جلب اعتماد مصرف‌کننده از عملکردهای مؤثر رنگ‌ها است.

رنگها به هیچ وجه قابل توجیه نیستند لذا موارد استفاده از آنها از نظر روانشناسی در هر نقطه‌ای از دنیا متفاوت می‌باشد و به همین دلیل درک رنگ در ارتباط با نوع تولید محصول برای ما امری بس مشکل است.

عوامل مؤثر در انتخاب رنگ: 1ـ در نظر گرفتن سن خریدار 2ـ محل زندگی خریدار 3ـ آب و هوای محل فروش 4ـ در نظر گرفتن فرهنگ و اعتقادات خریدار 5ـ انتخاب رنگ به عنوان یک نشانه تبلیغاتی 6ـ جلب توجه و خودنمایی کالا در محل فروش 7ـ در نظر گرفتن تناسب رنگ با طرح و فرم بسته رابطه رنگ و وزن اجناس: انسان بین رنگ و وزن اجناس رابطه‌ای به پندار می‌آورد.

معمولا رنگ سفید و رنگ زرد را سبک احساس می‌کند، بنفش تیره و سیاه سنگین‌ترین وزنها را به فکر می‌آورند.

سفید: کمترین وزن تخمینی را القاء کرده و رنگهای زرد،‌ آبی، بنفش، خاکستری، قرمز و سیاه به دنبال رنگ سفید به تدریج سنگینتر احساس شدند از این تحقیق برمی‌آید که رنگ بسته‌ها در القاء وزن آنها مؤثر است.

رنگهای گرم، تحریک‌کننده و مولد حرکت و جنبش و رنگهای سرد دارای حالتهای انفعالی و بی‌حرکت می‌باشند.

جاذبه‌های بسته‌بندی: زمانی یک بسته‌بندی موفق خواهد بود، که بتواند جاذبه‌های زیر را منتقل کند : 1ـ جاذبه کلام داشته باشد: یعنی تلفظ نام کالا و شعار تبلیغاتی آن راحت باشد، ساده و در خاطر به راحتی ماندگار شود.

2ـ جاذبه طراحی داشته باشد: یعنی طرح مناسب داشته باشد چون هر چقدر بسته‌بندی یک کالا از نظر فرم، طراحی گرافیک و تایپوگرافی زیبا باشد در افزایش جذابیت کالا مؤثرتر است.

طرح بسته‌بندی باید طوری باشد که خواص محصول درون خود را تداعی کند.

طرح باید بسیار ساده و از شلوغی آن اجتناب کرد.

3ـ جاذبه حفظ و نگهداری داشته باشد: از مهمترین وظایف پوشش بسته‌بندی حفظ و نگهداری ماده به صورت خیلی خوب می‌باشد و از طرفی هر قدر بسته دارای جاذبه حفظ و نگهداری مناسب باشد همین جنبه حفاظتی پشتوانه جنبه ارتباطی بسته‌بندی تلقی می‌شود و امنیت خاطر مصرف‌کننده را تأمین می‌کند.

4ـ جاذبه کمیت و کیفیت مناسب داشته باشد: طبیعی است موفقیت دلخواه در فروش محصول، حاصل نخواهد شد، چون خریدار با توجه به پولی که بابت محصول می‌پردازد و با توجه به رقابت بازار و محصولات مشابه در بازار توقع دریافت محصولی با کیفیت و کمیت مناسب را دارد و معمولاً‌کالاهایی که از ارزش بالایی برخوردارند ولی دارای حجم کم و کوچک هستند مانند: عطر، ادکلن، زعفران و ...

باید از نظر طراحی بسته‌بندی چشم‌نوازتر و چشمگیرتر باشد.

5ـ جاذبه تبلیغات داشته باشد: با توجه به بازار رقابت نیاز است، که پیام تکنولوژی به صورت مستقیم برای مشتری و خریدار ارسال شود و این هنر تبلیغات است که ایجاد جذب بیشتر برای محصولات تولیدی کند.

هرگاه خریدار در محیط تبلیغاتی بسیار قرار گیرد سابقه ذهنی بیشتری از محصول پیدا می‌کند و محصول را راحت‌تر انتخاب می‌کند.

6ـ جاذبه قیمت داشته باشد: جاذبه قیمت در بازار رقابتها آنقدر مهم است که برخی از تولیدکنندگان به عنوان یک استراتژی معتقد است.

جنس را باید آنقدر ارزان تهیه کرد، که خریدار برای خرید آن اصلاً احتیاج به فکر کردن نداشته باشد.

نقش و کاربردهای اجتماعی و اقتصادی بسته‌ها: بسته‌بندی در زندگی تجاری و فردی انسان نقش عمده‌ای ایفا می‌کند و سه‌چهارم محصولات نیاز به بسته دارند و 90 درصد این بسته‌ها مربوط به اقلام غذایی و نوشیدنی‌ها است.

بسته‌بندی بین 1.4 تا 40 درصد قیمت کل محصول است.

طراحی بسته‌ها در مقوله بسته‌بندی نقش عمده‌ای ایفا می‌کند این بسته‌ها باید جنبه‌های گوناگون اجتماعی- اقتصادی داشته باشد.

الف: آگاهی‌دهندگی در قبال بهداشت: یعنی اینکه محصول شامل چه مواد و دارای فرضاً چه نوع ارزش غذایی است.

ب: جنبه خانوادگی یا فردی: محصولات باید در بسته‌هایی قرار گیرند که هم جنبه مصرف خانوادگی و هم نیازهای فردی را تأمین می‌کندبه عبارت بهتر ابعاد بسته‌ها مهم است.

ج: جنبه اقتصادی: سطح کیفیت بسته‌ها و اندازه آنها می‌تواند به گونه‌ای باشد تا پاسخگوی قدرت خرید با سطح‌های متفاوت باشد.

د: بدیع‌بودن: محصول نو و جدید به بسته‌بندی بدیع و نو ظهور نیاز دارد.

بنابراین جنبه مذکور هم از اهمیت برخوردار است.

هـ : نیاز به برچسب: بسته‌ها باید از نظر جهت قرارداده شدن آنها برچسب داشته باشد مثل علامت چتر که معلوم می‌کند بسته از کدام طرف باید قرار داده شده و یا حمل شود و یا علامت ظرف کریستال برای محصولات شکستنی.

برخی از برچسب‌ها هم که محتویات بسته‌ها را مشخص می‌سازند.

بسته اولیه: در واقع پیمانه‌ای است که محصول را مستقیماً دربر می‌گیرد.

قوطی‌ها، پیمانه‌ها و شیشه‌ها و کارتن‌ها و ...

بسته ثانویه: هر لایه بیرونی که به نحوی از آنجا به حفظ، جابجایی، اطلاع‌رسانی و به نمایش محصول می‌پردازد بسته ثانویه خوانده می‌شود.

بسته‌بندی نوع سوم: این نوع بسته‌بندی در واقع به بسته‌بندی‌هایی اطلاق می‌شود که هدف اصلی آنها انبار کردن و سپس جابجایی کالاست.

مقواهای قهوه‌ای و کارتن‌ها، اصلی‌ترین صورت‌های این نوع بسته‌بندی به شمار می‌روند.

جعبه‌های بزرگ در انبارها نیز از همین نوع سوم هستند در هر حال سه نوع بسته‌بندی کاملاً نظر به کاربردهای متفاوت آنها بسیار ضروری هستند.

هر بسته و هر بسته‌بندی از نظر مبنایی باید به پنج هدف توجه کند: 1ـ در برگیری: بسته اولیه باید با هدف حفظ کالا و در بر گرفتن آن طراحی می‌شود مثلاً تیوپی که خمیردندان را در بر می‌گیرد.

2ـ اطلاع‌رسانی: برچسبهایی که بر روی بسته‌ها قرار می‌گیرند باید معرف سازنده محصول، نحوه استفاده از محصول، حاوی هشدارهای مربوط به مصرف می‌شود و معرف محتویات بسته باشند، درج بسیاری از این اطلاعات از نظر قانون و یا مقررات اجباری است.

3ـ حفاظت: بسته‌ها باید به نحوی طراحی شوند که مانع نشت محصول، مانع فاسدشدن آن و شکسته شدن محصولات شوند، علاوه بر این مقولاتی چون تأثیرات درجه حرارت، گرد و غبار گرفتگی، رطوبت و نم و میکروب و...

در نظر گرفته شوند.

4ـ حمل و نقل: حمل و نقل آسان و توأم با ایمنی نیز از اهداف دیگر در طراحی بسته‌هاست.

این امر بر تولید کالا تا ارسال آن برای کلی‌فروشان و توزیع بین خرده‌فروشان و تا رسیدن به دست مصرف‌کننده نهایی حاکم باشد.

5ـ نمایش‌دهندگی: جذابیت و تماشایی بودن یک بسته، قطعاً در میزان فروش آن نقش دارد و این یک ابزار بازاریابی است.

اندازه رنگ، مارک و سایر جنبه‌های بصری یک بسته، همه و همه در چشم‌نواز بودن آن نقش دارند.

نام ها و مارک ها : یک پیشرفت تقریباً جدید در بسته بندی نوشته شدن نام کمپانی و محتویات درون بسته بندی ، بر روی آن است .

در دهه 1660 ، واردات به انگلستان ، شروع به فریب دادن مردم کرد و عبارت « بگذارید خریدار آگاه باشد » متداول شد .

اجناس ناخالص و با کیفیت پایین به عنوان بهترین به خریدارها فروخته می شد .

تاجران درستکار که از این فریبکاری آزرده خاطر بودند ، شروع به مارک گذاری اجناسشان کردند .

مارک های تجاری رسمی در سال 1866 توسط برادران اسمیت پایه گذاری شد .

این یک ایده تازه بود .

« استفاده از بسته بندی به منظور تعریف کالا برای نفع خریدار» در سال 1870 اولین مارک تجاری ثبت شده آمریکایی به کمپانی رنگ شیمیایی agle Arwill داده شد .

امروزه در حدود 750000 مارک تجاری ثبت شده تنها در ایالات متحده وجود دارد .

نام ها اکنون اطلاعات زیادی به منظور حفاظت کالا و اطلاع رسانی به مردم در بر دارند .

چکیده از ظروف ساخته شده به دست طبیعت تا استفاده از مواد و پروسه های پیچیده ، بسته بندی تفاوت چشم گیری را شاهد بوده است .

فاکتورهای مختلفی به این رشد کمک کرده اند .

احتیاجات مردم ، رقابت در بازار حوادث معمولی (مثل جنگ ها) تغییرات شیوه های زندگی و کشفیات و اختراعات .

همان طور که پیشرفت های گذشته تنها از یک علت سرچشمه نگرفته اند ، نیروها و فاکتورهای متعددی برای پیشرفت و ساختن بسته های آینده مورد نیاز است .

تولید خوب و انبوه نیازمند بسته بندی مطلوب و در خور خود می باشد : مهم ترین نکته و ویژگی های ظاهری یک کالا در نوع بسته بندی آن کالا خلاصه می شود .

طرح یک بسته باید از فیلتر یک طراح حجم بسته بندی عبور کند طراحی حجم بسته بندی آمیخته ای از طراحی صنعتی و طراحی گرافیک می باشد .

یک طراح گرافیک در صورت داشتن اطلاعات اساسی در رابطه با طراحی صنعتی بنا به خلق ایده های گرافیکی می تواند یک طراحی حجم بسته بندی قابل قبولی داشته باشد .

امروزه قبل از این که بسته بندی های یک کالای در حال تولید آماده شود ابتدا در برنامه نویسی تبلیغات و در بخش تحقیقات اولیه ایده های ابتدایی ، جنس بسته ، اندازه ، میزان حجم آن ، نام و الگو مشخص و با شخصیت پردازی طراحی آن انجام می شود .

مدیر کمپین با گرافیست ها و طراحان بسته بندی در مورد بسته جدیدی که خلق خواهد شد تبادل نظر و مبادله افکار خواهند داشت .

بسته جدید محصولی است که قرار است در بهترین نقطه فروش بازار قرار گیرد و در کنار پیام های تبلیغاتی که از طریق رسانه های متفاوت در اختیار مصرف کنندگان قرار خواهد گرفت اثر روانی خود را برای انتخاب و خرید بسته مورد نظر القا کند .

تولید خوب و انبوه نیازمند بسته بندی مطلوب و در خور خود می باشد .

سیستم تولید یکپارچه و منظم نیازمند مراعات بسته بندی و چاپ با کیفیت مرغوب و به موقع می باشد .

صاحبان کالاهایی که به کیفیت می اندیشند به بسته بندی و با ظاهر خوب و آراسته و با جنسیت مستحکم و مقاوم نظر مثبتی داشته اند .

نقش و اهمیت گرافیک در بسته بندی و اهمیت بسته بندی در انتخاب یک کالا توسط مشتری : به طور کلی بسته بندی یعنی « فروشنده خاموش » این گفته یکی از بزرگانی است که معتقد است از دهه 60 به این طرف که فروشگاه های بزرگ تاسیس شد رابطه بین فروشنده و خریدار کمتر شد و این نظریه در سال 1960 به اوج خود رسید که فروشگاه های بزرگ تاسیس شد و خریداران وقت کمتری برای خرید داشتند و روز به روز این مساله بیشتر شکل می گرفت در نتیجه ارتباط فروشنده با خریدار از بین رفته و خود بسته بندی کالا باید از کنار همسانان خود بیرون آید و با خریدار صحبت کند اینکه به گونه ای این پیام را به مشتری ارسال کند که : (1) مرا نگاه کن !

(2) اطلاعات موجود را به مشتری بدهد (3) اینکه بیان کند چه چیزی در داخل من است و با چه نوع کیفیتی .

و در مرحله آخر مشتری را قانع به خرید کند .

نقش گرافیک به عنوان ابزاری هنری در خدمت صنعت وفروش بکار گرفته شد ؛ همیشه هنر در خدمت تبلیغ برای مذهب و دولت ها قرار می گرفت ولی در این دوره هنر در خدمت تولید ، فروش و تجارت قرار گرفت .

بسته بندی از این دهه به اوج خود رسید و ارتباطات جهانی و راه ها کوتاه تر شد در اهمیت بسته بندی باید متذکر شوم که کالا باید هم از لحاظ مواد اولیه و هم از نظر زبان بصری برای مشتری قانع کننده باشد و بسته بندی صحیح و اصولی این امر را سهل تر می نماید .

طراحی بسته باید دربردارنده چنین اطلاعاتی باشد : همانطور که اشاره کردیم یک کالا باید مشتری را جلب کند یعنی بسته بندی صحیح ، ناخودآگاه ، مصرف کننده را به سوی خود جلب می کند سپس در مرحله اول که پیام ارسال شد (یعنی مرا نگاه کن) گام بعدی دادن اطلاعات در مورد محتوای داخلی بسته است و اینکه از چه نوع کیفیتی برخوردار است تا مشتری قانع به خرید شود همچنین تاریخ مصرف ، استاندارد بودن آن ، تاریخ انقضا و به موارد بسیار دیگری نیز باید در یک بسته بندی توجه شود .

مدت زمان کافی برای شکل گیری یک بسته بندی مناسب با لوگو و طرح مطلوب : باید در این راه زمان و بررسی کافی داشته باشیم به طور متوسط برای تهیه یک طرح مناسب باید یک پروسه 6 الی 1 ساله را طی کند و اگر خیلی مدت زمان را کوتاه کنیم کمتر از 8 ماه نمی توان کار مناسب انجام داد .

ما برای اینکه کالایی را با بسته بندی مطلوب راهی بازار کنیم بررسی ها و آزمون های مختلفی را انجام می دهیم به طور مثال با تهیه پرسشنامه خواست مردم را از یک بسته بندی مطلوب جویا می شویم و به تست بازار قرار می دهیم اینکه مصرف کننده با توجه به این مشکل چه بسته بندی را بیشتر می پسندد و در مرحله آخر با توجه به این نکات به رفع نواقص موجود پرداخته و تولید انبوه را به این‌شکل بسته بندی وارد بازار می کنیم.

اهمیت بسته بندی در گسترش صادرات غیر نفتی : مسلما بالا بردن کیفیت بسته بندی شرط اول در هر بازاری است چون اولین عامل برای جلب توجه مصرف کننده است بهترین الگو و مثال کشور چین است که طی دهه گذشته با طراحی درست و اصولی بسته بندی بازار کشورها را به خود اختصاص دادند بخصوص در کشور ما که خیلی از محصولات چینی را مشاهده می کنیم مثل ساعت ، ظروف منزل ، اسباب بازی و … ما می توانیم با بکارگیری از متخصصین در این امور و همچنین با امکانات موجود کشور ، طراحی خوب ، عکاسی و چاپ درست بازار را به خود اختصاص می دهیم به شرطی که به الگوهای درست دست پیدا کنیم .

به طور مثال صادرات ما بعد از نفت ، زعفران است ولی متاسفانه هنوز با همان بسته بندی های قدیمی راهی بازار میکنیم به همین دلیل کشور اسپانیا توانسته بازار جهانی را در اختیار خود بگیرد خلاقیت و نوآوری اولین گام بهبود وضع موجود است .

ارتباط بسته بندی با تبلیغات : بسته بندی در کالاهای مصرفی کوتاه مدت (مثل نوشابه ، آب میوه ها ) نقش مهمی دارد و به عنوان یک عنصر اصلی تبلیغات تمام ساختار ذهنی بیننده و یا مصرف کننده را در بر می گیرد این ساختار حتی در مورد کارهای خدماتی مثل طراحی دکوراسیون رستوران ها وجود دارد .

کالاهای مصرفی زودگذر (Fastmoving consumrgoods) باید در عمر محصولی خود زنده و فعال بمانند تبلیغات ارجحیت خاصی به بسته بندی می بخشد .

بسته بندی و تبلیغات با هم رابطه دارند به طور کلی تبلیغات مثل یک قلک و حساب پس انداز می ماند و پولی که صرف تبلیغات می شود هزیه نسبت یک نوع سرمایه گذاری است که بهره تصاعدی دارد و الان در کشورهای غربی شغلی وجود دراد که « ساختن برند » نام دارد و افراد برای شرکت ها برند ساخته و بعد از تحویل برای جای دیگر بسته بندی صحیح بانام تجارتی درست پایه های اصلی در یک شرکت با تولیدات آن می باشد که باید بداند در طی سالیان متمادی محصولات وی با احترام و دعوت در اختیار مصرف کنندگان قرار می گیرد نه با حکم و اجبار .

موس MOUSE در این بسته‌بندی از تصویر موس در زیر استفاده شده است هم بصورت محو و هم به صورت واضح و از یک منحنی که نمادی از راحتی و سرعت و انعطاف‌پذیری را دارد دیده می‌شود که آن منحنی برگرفته قسمتی از موس است که با زاویه برعکس و به صورت محو آورده شده و در بسته‌بندی این موس هم از طلق و هم از مقوا در داخل استفاده شده است از رنگ نقره‌ای و سبز استفاده کرده است و مشخصات موس را در پائین بسته آورده است و شکل کلی بسته از نیم‌رخ به صورت مقعر است.

در این بسته‌بندی سایه‌های رنگی که در جعبه استفاده شده است با رنگ mouse مطابقت دارد و محل قرارگیری موس در داخل منحنی که عمق دارد است که فقط روی موس طلق کشیده شده و از دو رنگ قرمز و مشکی استفاده شده از منحنی که در پائین آورده شده است می‌توان از راحتی و سرعت آن دانست.

در بسته‌بندی این موس از سه رنگ استفاده شده است که از رنگ سفید در بالا شروع و با رنگ نقره‌ای جدا و با رنگ سبز پایان یافته است.

در قسمت راست بسته که به صورت یک نیم بیضی باعمقی تقریباً بیشتر و بلندتر از ارتفاع mouse آمده که موس در آن قرار گرفته است و همین برشی که در این بسته آمده همان حالت منحنی را داردکه در بیشتر بسته‌بندی موسها دیده می‌شود.

مشخصات در پائین و در رنگ سبز و با رنگ سفید آورده شده است و آرم را در سمت چپ به خاطر تعادل در بسته با رنگ مشکی آورده است.

در این بسته از بالا یک نیم بیضی عمق گرفته است که در روی این بسته باز هم از منحنی استفاده شده است که محل قرارگیری موس هم در بالا و در داخل همین منحنی باشد این منحنی‌ها یکی به رنگ سبز و یکی به رنگ سفید آمده است و این دو منحنی با نواری که با رنگ قرمز آمده است جدا کرده است.

آوردن همین منحنی‌ها نشان‌دهنده روان بودن، سرعت و ...

را دارد.

سیم موس را طوری در بسته قرار داده است که گویی ادامه آن نوارهای قرمزی است که بر روی جعبه آورده است و داخل جعبه در زیر محل قرارگیری موس از رنگ سبز روشن استفاده کرده است.