- موقعیت طبیعی اثر :
مشهد ، مرکز استان خراسان رضوی ، اکنون با حدود دویست کیلومتر مربع و دو میلیون جمعیت دومین شهر ایران پس از تهران است . این شهر میان دو رشته کوه هزار مسجد و بینالود قرار گرفته است. شهر مشهد در ساحل راست کشف رود و شمال شرقی ایران و خراسان واقع است. میانگین ارتفاع آن از سطح دریا حدود یکهزار متر و طول و عرض جغرافیایی آن از نصف النهار گرینویچ59 درجه و 38 دقیقه و از خط استوا در شمال 36 درجه و 16 دقیقه است. هوای آن بسیار متغیر و باران سالانه اش بین 20 تا 60 سانتیمتر است.شهر مشهد بر روی خط زلزله قرار دارد.
شهرستانهای همسایه مشهد در مشرق سرخس ،در شمال غرب شهرستانهای درگز و چناران و در غرب و جنوب شهرستانهای نیشابور و فریمان است.
به سبب وجود حرم مطهر امام علی بن موسی الرضا (ع) در مشهد همه ساله بیش از جمعیت آن زائروارد این شهر می شوند . جمعیت زائر کنونی مشهد حدود چهار ده میلیون نفر در سال است که عمده در ایام نوروز و تابستان برای زیارت و سیاحت عازم مشهد می شوند.
2- موقعیت فعلی اثر :
منزل مسکونی آقای جوان صبور در بلوار وحدت – وحدت 11 مقابل کوچه قبر میر – کوچه کاتب – پلاک 103 واقع می باشد .
3- شماره پلاک ثبتی اثر :
4- تاریخچه و وجه تسمیه اثر :
بنای این منزل در سال 1276 هجری شمسی برای حاج محمود نخود بریز ساخته شده است . ( علت اینکه صاحب اولیه خانه به نام نخود بریز معروف شده است این بوده که در گذشته زیرزمینی بخشی از زیر بنای خانه وجود نداشته است و دردیوارهای بالایی در طبقه همکف گاهی نفوذ رطوبت باعث نگرانی خاطر صاحب خانه می شده است . حاج محمود نخود بریز داخل این زیر زمین نخود می ریخته است که این نخودها رطوبت صعودی از کف زیرزمین را به خود بگیرند و مانع آسیب دیدن دیوارهای طبقه همکف شوند.)
این بنا تا سال 1325 هجری شمسی در مالکیت ایشان بوده که پس از فوت ایشان تا سال 1330 هجری شمسی در تصرف فرزندان وی بوده است و در این سال به حاج محمد جوان صبور فروخنه شده است. از 5 سال پیش تا کنون این بنا به دلیل فوت آقای جوان صبور و همسرش اختیار دو پسر ایشان می باشد .
5- سوابق پژوهشی اثر:
تا کنون هیچ اقدام پژوهشی در مورد این بنا انجام نشده است .
6- نوع و توضیحات مالکیت اثر :
مالک اوایه بنا آقای نخود بریز بوده و بعد از ایشان این بنا در مالکیت آقای جوان صبور قرار گرفته است. در حال حاضر نیزاین بنا در اختیار ورثه آثای جوان صبور که دو پسر ایشان هستند می باشد.
7- اقدامات انجام شده در مورد حریم اثر:
بنای منزل جوان صبور در منطقه ای واقع شده است که اطراف آن به صورت کامل تخریب شده است و در حال نوسازی می باشد و تنها این ساختمان و چند ساختمان انگشت شمار دیگر در محل باقی مانده اند . با توجه به روند تخریب و نوسازی و پیشروی حریم مطهر اما رضا ( ع ) ضرورت تعیین حریم این بنا به شدت احساس می شود .
8- ویژگی اثر :
ویژگی بارز این بنا تزئینات کاشیکاری زیبای آن می باشد .
9- مشخصات اثر :
منزل مسکونی جوان صبور در محلی بسیار نزدیک به حریم مطهر امام رضا (ع ) قرار گرفته است. ورودی بنا در ضلع غربی قرار دارد که پس از گذشتا از دالان کوتاهی به وسیله 3 پله به حیاط می رسد. ( در حال حاضر کف حیاط نسبت به کوچه پایینتر است).
این بنا دارای ساختمانی دو طبقه در ضلع شمالی حیاط می باشد که این امر باعث شده است اتاقها موجود در این بدنه نور مناسب جنوب بگیرند . در ضلع غربی بنا هم چند اتاق در طبقه همکف قرار گرفته اند که یک طبقه بوده و تزئینات خاصی ندارند .
در طبقه همکف و در ضلع شمالی فضای حوضخانه قرار دارد که هنوز به صورت دست نخورده باقی مانده است و در طبقه اول بالای فضای حوضخانه یک اتاق سه دری قرار گرفته است.
تزئینات این بنا شامل آجرکاریهای ظریف در بالای پنجره ها و بخشی از دیوارهای حیاط و نیز قسمت پیش آمدگی سقف ( قرنیز ) طبقه دوم می باشد . همچنین کاشی کاریهای زیبایی در این قسمتها دیده می شود .
10- نوع بهره برداری اثر :
این بنا از ابتدای ساخت تا زمان حاضر به عنوان منزل مسکونی مورد استفاده قرارمی گیرد .
11- توضیح دخل و تصرفات انجام شده و مشهود در اثر:
مهمترین دخل و تصرف انجام شده در این بنا مسدود کردن محل ورودی ضلع غربی ساختمان و ساختن یک اتاق در طبقه دوم ضلع غربی حیاط و همچنین ایجاد یک نورگیر در ضلع جنوبی و گوشه حیاط در بالای سرویس بهداشتی می باشد .
همچنین بستن ورودی زیرزمین و عدم استفاده از آن در حال حاضر از دیگر دخل و تصرفات انجام شده در بنا می باشد .