مقدمه:
بخش تشخیصی
این بخش شامل 1 رادیولوژی 2 مامو گرافی 3 سونوگرافی 4 سی تی اسکن و انژیو گرافی می باشد که در ادمه به توضیح هر کدام می پردازیم.
واژه نامه:
1 رادیولوژی (Radiology):
بر حسب اینکه از چه عواملی استفاده می شود
پزشکی هسته ای : بر اساس مواد رادیو اکتیو
رادیولوژی واقعی: بر اساس اشعه x که رادیولوژی پزشکی واقعی نام دارد.
رادیولوژی پزشکی واقعی: 1 رادیولوژی تشخیصی 2 رادیولوژی درمانی
رادیولوژی تشخیصی: 1 فلوئورسکوپی 2 رادیوگرافی 3 توموگرافی کامپیوتری
معنی واژه های فوق را در ادامه توضیح خواهیم داد.
رادیولوژی درمانی: 1 دستگاههای رادیوتراپی 2 مقادیر درمانی در تابش پرتوها 3 حساسیت بافت در پرتوها
1 1 فلوئورسکوپی: ( fluoroscopy )
ساده ترین روش رادیولوژی است. برای انجام آن نیازی به فیلم و تاریکخانه و ... نیست. با قرار دادن بیمار در پشت دستگاهی که به فلورسکوپ مجهز است می توان در عرض چند دقیقه قسمت مورد نظر بدن را بررسی کرد. در مقایسه با رادیولوژی را فلورسکوپی بیمار تشعشع بستری دریافت می کند و این عامل محدود کننده این تکنیک است که برای بررسی عضوی مانند ضربان قلب، حرکات تنفسی ریه و دیافراگم و ... استفاده می شود.
2 1 رادیوگرافی: (Radiography)
در رادیو گرافی با تنظیم شرایط الکتریکی تابش پرتونتگن و قرار دادن فیلمی در مسیر خروج پرتو ها و در عین حال به کار بستن وسایل فرعی برای جمع و جور نمودن تابش می توان از حالات سلامت و یا مرضی قسمتی از بدن مدرک مطمئنی برای مطالعه در دست داشت. منظور از عکس یا رادیو گرافی ساده عکسی است که بدون کاربرد کاده خارجی به بدن گرفته می شود. در این روش تفکیک حدود اعضا از یکدیگر مشکل خواهد بود.
رادیوگرافی با مواد کنتراسی دارای تکنیک های جداگانه و به کار بردن مواد مختلف برای بررسی اندام های بدن می باشد. یکی از این روش ها آنژیوکاردیوگرافی است که با تزریق مواد کنتراست به درون قلب از راه لوله های باریک که از رگ های مختلف بدن وارد شده به حفرات معینی از قلب می رسند. رادیو گرافی از مراحل مختلف ضربان قلب به عمل آمده و امکان بررسی حفرات درونی قلب و دریچه ها فراهم می شود.
3 1 توموگرافی کامپیوتری: (computerized tomography)
مبنای این روش به اندازه گیری مستقیم بقیای انرژی یک رشته پرتونتگن، پس از عبور آن از قسمتی از بدن است. در این جا یک اندازه گیری حساس میزان انرژی باقیمانده را حساب کرده و به کامپیوتر می دهد و کامپیوتر برای تمام نقاطی از بدن که در مسیر عبور پرتو ایکس قرار گرفته اند، عدد جذبی را حساب می کنند. عکسی که از این دستگاه های سی تی اسکن بدست می آید مثل یک برش تشریحی عرضی از بدن است که در تمام نقاط آن، همه قسمت ها را می توان به خوبی بررسی کرد.
2 ماموگرافی تشخیصی: (Mammography)
ماموگرافی تشخیصی یک رادیوگرافی از پستان ها برای رد یا تایید شکایات یا آنبرمالیهای پستان است که در معاینات فیزیکی با ماموگرافی تشخیصی از نظر تعداد نماهای (view) گرفته شده با ماموگرافی معمولی متفاوت است. از این نظر که تعداد نماها در ماموگرافی تشخیصی بسیار بیشتر از ماموگرافی معمولی است. از این نظر که تعداد نماها در ماموگرافی تشخیصی بسیار بیشتر از ماموگرافی معمولی است (در ماموگرافی معمولی فقط دو نما انجام می شود) بنابراین ماموگرافی تشخیصی وقت و هزینه بیشتری در بر دارد.
هدف ماموگرافی تشخیصی:
هدف تشخیصی دقیق سایز (اندازه) و موقعیت (مکان) آنبرمالیهای پستان و به تصویر کشیدن بافت تطراف توده می باشد.
در بسیاری از موارد ماموگرافی تشخیصی به تشخیص آنبرمالیهای خطرناکی که بسیار شبیه بافت غیر کاسز هستند کمک می کند. دستگاه ماموگرافی شامل تیوپ اشعه ایکس مخصوص ماموگرافی و وسیله کمپرس است.
3 سونوگرافی: (Sonography)
در این بخش بیماران برای رویت جنین، بیماری های کلیوی، تشخیصی بیماری هایی همچون آپاندیس و ... رجوع می کنند.
4 سی.تی.اسکن (ct.scan)
سی تی اسکن نوعی روش تصویر برداری است که در آن اشعه ایکس تولید شده متوسط به بیمار برخورد نموده سپس توسط Detector اشعه دریافت می شود و بر اساس اندازه گیری میزان تضعیف پرتو ایکس در عبور از ناحیه مورد نظر طیف تصویری Gray scde بدست می دهد.
این شیوه در حقیقت به معنی تصویر گیری مقطعی و عرضی از اعضای بدن می باشد.
Cts : 1 با تزریق ماده حاجب (بیشتر در موارد ct با تزریق است)
(با تزریق ماده حاجب عروق در تمام نقاط بدن حاجب شده ارگانهای مختلف قابل احتراق می گردند)
(تشخیص بیماری های مغز و اعصاب، بیماری اعضای داخلی شکمی مانند کبد، لوزالمعده، غدد فوق کلیوی، بررسی بیماری های ریه.)
2 بدون تزریق ماده حاجب (استفاده محدود)
تصادفات دستگاه های کلیوی
دستگاه سی تی اسکن
یک دستگاه اسکن توموگرافی کامپسوتری از یک میز برای قرار گرفتن بدن بیمار یک گانتری که سر بیمار در آن قرار می گیرد، یک منبع تولید اشعه ایکس سیستمی برای آشکار کردن تشعشع خارج شده از بدن، یک ژنراتور اشعه ایکسع یک کامپیوتر برای بازسازی تصویر و کنسول عملیاتی که تکنولوژیست رادیولوژی بر آن قرار می گیرد تشکیل شده است.
لازم به ذکر است بخش سی تی اسکن غالباً در یک سری اتاق های جداگانه ای که شامل اتاق عملیات، اتاق کنترل، فضای تجهیزات کامپیوتری و فضاهای دستیابی انجام می گیرد. اعمال تشخیص جدید NB پیوسته رو به گسترش است. طراحی باید به گونه ای باشد که برای خدمات جدید، اتاق های جدید تأمین گردد.
پیش گفتار:
بخش تشخیصی از مهم ترین قسمت هایی است که در طراحی یک بیمارستان باید در نظر گرفته شود. بخش تشخیصی است. این بخش به نوبه خود نیز شامل قسمت هایی است که توضیح داده شد.
بخش رادیولوژی:
هر بخش رادیولوژی بسته به تعداد اتاق دستگاه نیاز دارد چون این دستگاهها فضای زیادی اشغال می کنند و بزرگ است. اتاق ها در ابعاد 4*6 طراحی می گردند.
به ازای هردستگاه رادیولوژی یک اتاق کنترل و یک تاریکخانه احتیاج داریم.
بخش تاریکخانه نقش رابط بین اتاق رادیولوژی و اتاق کنترل به عهده دارد.
از نظر ابعاد، بزرگترین اتاق، اتاق رادیولوژیسپس تاریکخانه و در نهایت اتاق کنترل است.
به دلیل اینکه در اتاق رادیوگرافی اشعه زیادی وجود دارد جنس شیشه موجود سربی می باشد. هر اتاق گراف احتیاج به یک رختکن و یک دستشویی و در بعضی از جاهابه یک اتاق استراحت احتیاج داردهمچنین نیاز به یک قسمت طی شو نیزداریم.
یک دستگاه به اسم نوگاکوسکوپ که عکس در آن روئت می شود و اندازه آن تقریباً 140*150 سانتی متر می باشد.
این بخش احتیاج به پذیرش و انبار بایگانی دارد.
این اتاق باید سرب کوبی باشد به خاطر اینکه میزان اشعه را پایین بیاورد و به دو در نیازمند است در اول یک در معمولی و در دوم یک در سرب کوب شده است.
در تاریکخانه هم دو در وجود دارد که باید هر دو تای آن الکتریکی باشد و در یان صورت اگر قرار باشد الکتریکی باشد باید یکی از آن باز و دیگری بسته باشد.
اگر قرار باشد دو در نداشته باشد باید برای طراحی آن راهرویی به نماد Z در نظر بگیریم که شکست نور انجام شود و نور به هیچ طریقی راه ورود نداشته باشد.
برای تهویه اتاق تاریکخانه اصلاً نباید نور وارد شود و تنها نوری که در این اتاق وجود دارد نور قرمز است و این اتاق کاملاً تاریک است و عکس هایی که از مریض می گیرند در این اتاق ظاهر می کنند. رنگ دیوارهای این اتاق بهتر است از مصالح سیاه رنگ باشد.
لازم به ذکر است در این بخش برای حفظ سلامتب بیمار به ویژه کودکان از حفاظ سربی دار استفاده شود.
Radiology اصول تاریکخانه
مقدمه:
وقتی که ما از اشعه x برای تصویر برداری از اندام های بدن استفاده می کنیم، پس از عبور از بدن، بایستی اطلاعات آنها به صورتی که برای انسان قابل فهم باشد در آوریم. این تبدیل توسط گیرنده های تصویر یا Image Receptors انجام میگیرد. گیرنده های تصویر در این رادیولوژی انواع مختلفی دارد. مانند فیلم رادیو گرافی، صفحات فلورسکوپی، تقویت کننده های تصویر، دوربین و غیره. در این میان فیلم های رادیو گرافی بیشترین مصرف را دارند و معمولترین نوع گیرنده های تصویری می باشند. نیز اولین نوع گیرنده های تصویر است که توسط رونتگن استفاده شد.
تاریخچه:
در اوایل تاریخ رادیوگرافی فیلم ها به صورت صفحات شیشه ای بودند و امولسیون روی آن ها کشیده می شد. پس از اکسپوز شدن توسط اشعه ایکس ظهور و ثبوت می شود و سپس تفسیر می شد. در آن زمان از اسکرین استفاده نمی شد. همزمان با شروع جنگ جهانی اول در سال 1914 م. منبع صفحات شیشه ای که بیشتر از کشور بلژیک تولید می شد رو به کاستی گذاشت و این در صورتی بود که تقاضا برای رادیوگرافی از سربازان رو به افزایش گذاشته بود.
سپس به ماده جدید به نام نیترات سلولز روی آورده شد. در آن زمان از نیترات سلولز به عنوان پایه فیلم های یک طرفه با یک صفحه تقویت کننده استفاده می شد. نیترات سلولز بسیار آتش گیر بود و موجب آتش سوزی می گردید. به همین دلیل در دهه های 20 و 30 موجب چندین آتش سوزی در چند بیمارستان گردید. در اواخر دهه 1920 تری استات سلولز به عنوان پایه فیلم های یک طرفه با یک صفحه تقویت کننده جایگزین آن شد که کمتر آتش گیر بود. سپس در دهه 1960 پایه ای از جنس پلی اتیلن تر فنالات رزین توسط Du Pont معرفی شد و به عنوان پایه استاندارد فیلم های رادیوگرافی استفاده شد. از پلی استر به علت استحکام زیاد می توان پایه هایی به ضخامت های کمتر تولید کرد که هنگام پروسس نیز آسیبی به آن نمی رسد و با گذشت زمان پایداری بیشتری دارد.
تقسیم بندی فیلم های رادیوگرافی:
در یک تقسیم بندی فیلم های رادیولوژی به دو گروه کلی تقسیم بندی می شوند:
1 فیلم های بدون صفحه تقویت کننده
2 فیلم های با صفحه تقویت کننده