‫پروژه طراحی کیوسک نان رضوی

   طبیعت انسان به گونه ایست که همواره کوشیده با استفاده از نیروی عقل و خلاقیت خود و با کمک گرفتن از علم و دانش، وسایل رفاه و آرامش خویش را فراهم کرده و کارهای فیزیکی و سنگینی را به ابزار و ماشین هایی که خود ساخته منتقل نموده و با بهره گیری از نیروی تفکر، فقط دستور اجرا صادر کند.

   بدیهی است هنوز راه زیادی تا رسیدن به هدف نهایی که در ذهن می پرورد در پیش دارد. بنابراین، بحث انسان به عنوان نیروی کار همواره مطرح بوده و خواهد بود و چون هر انسان دارای توانایی ها و محدودیت های خاص خود می باشد، بنابراین طراحی محیط کار بر مبنای توانایی ها و محدودیت ها بایستی طوری صورت گیرد تا بازدهی کار به حداکثر میزان ممکن برسد. در غیر این صورت به راحتی منجر به خطا و عدم امکان انجام کار شده و هدف نهایی راندمان کار، به حداقل میزان ممکن خواهد رسید.

   لذا در پروژه حاضر سعی شده است با بهره گیری از پدیده های تاثیرگذار در انسان، به عنوان مهم ترین عامل تولید، در جهت بهره وری و افزایش راندمان کار، مواردی عنوان و تقدیم گردد

تفسیر مشکل

وضعیت موجود

وضعیت مطلوب

راه حل کلی

1

بوی مواد غذایی در داخل کیوسک و استشمام مدام آن توسط شخص

تهویه نامطبوع - نبودن هواکش -  نامناسب بودن محل هواکش

قراردادن هواکش در مکانی که باعث بهبود

کارایی آن شود

تعبیه هواکش در مکان مناسب برای

تهویه هوا

2

هدر رفتن گرما و سرما در فصول مختلف

( پرت حرارتی )

نبود وسایل گرمایشی و سرمایشی  مناسب با فضای کار -

باز بودن درز پنجره ها و در و عبور هوا

ایجاد محیطی که در فصول مختلف به اندازه کافی سرد و یا گرم باشد

بستن درز های

در و پنجره ها -

استفاده از کولر و بخاری مناسب

3

فضای محدود

قفسه بندی نامناسب

ایجاد فضای بیشتر برای فرد

تغییر شکل قفسه ها

4

حد دسترسی به محصولات

دسترسی سخت به محصولاتی که در طبقات بالاتر قرار دارند

دسترسی آسان به محصولاتی که در طبقات بالاتر قرار دارند

تغییر ارتفاع قفسه ها - طراحی چهار پایه برای دسترسی به طبقات بالاتر

5

نبودن محلی برای قرارگیری رادیو و تلویزیون

نبودن تنوع در داخل کیوسک

ایجاد تنوع در داخل کیوسک

طراحی محلی برای قراردادن رادیو و تلویزیون

6

نبودن محل مناسب برای قرارگیری فر و یخچال

فر روی یخچال قرار گرفته است

دور کردن فر و یخچال از یکدیگر

طراحی محل هایی دور از هم برای فر و یخچال

7

قرارگیری بارهای اضافی بیرون از کیوسک

نبودن انبار

طراحی مکانی برای قرارگیری بارهای اضافی

طراحی انبار

8

صندلی نامناسب با ارگونومی بدن فرد

صندلی چوبی معمولی با روکش چرم

استفاده از صندلی که قابلیت های لازم را دارا باشد

تغییر نوع صندلی - به گونه ای که متناسب با وضعیت مطلوب فرد، تغییر شکل یابد

• جدول شناسایی و تفسیر مشکل

• آنالیز توسعه تاریخی               ( Historical Development Analysis )

   برای بررسی تاریخچه کیوسک های نان رضوی، با دو تن از کارکنان نان قدس رضوی مصاحبه کوتاهی انجام دادیم که خلاصه آن در ذیل آمده است :

   هدف از به وجود آمدن نان قدس رضوی، تامین نان بیمارستان امام رضا (ع)  بوده که به مرور زمان در حدود سی سال گذشته به دلیل تقاضای مردم، این نانوایی ساده به مجموعه عظیم نان قدس رضوی تبدیل شد. انواع نان، بیسکوییت، کیک، شیرینی، شکلات، آدامس و ... را تولید می کند که طبیعتا برای فروش محصولات خود، نیاز به فروشگاه هایی در سطح شهر بوده که ابتدا این کیوسک ها داخل خود شرکت توسط متخصصان فنی، طراحی و ساخته می شده است.

   ابتدا از جنس چوب بوده که به مرور زمان برای گسترش ابعاد آن، یک اسکلت فلزی به آن اضافه شده است. در گذشته ابعاد کیوسک ها یکسان نبوده و در قسمت های مختلف شهر، با توجه به تراکم جمعیت در هر منطقه، اندازه آن متفاوت بوده است.

   امروزه از نظر اندازه همگی یکسان شده اند ولی باز هم برای زیباتر شدن و یکسانی آن ها در سطح شهر، شهرداری دستور به طراحی بدنه جدید داده است که از طرف شرکت طراحی جدید صورت گرفته و بر روی بدنه قبلی، نمای کامپوزیتی اضافه شده و از رنگ قرمز و نقره ای برای جلب مشتریان استفاده شده است.

   مسئولین شرکت عقیده دارند که بایستی کیوسک ها بر روی سکویی به ارتفاع 20cm  نصب شوند. شرکت برای هر کیوسک، مبلغی به عنوان اجاره به شهرداری می پردازد. در حال حاضر 40 عدد از این کیوسک ها در سطح شهر وجود دارند و حدود 70 نفر را مشغول به کار نموده است. هر کیوسک حدود پنجاه میلیون ریال هزینه برداشته که بیشتر به خاطر نمای خارجی آن است.

   در پایان از آقایان : علی سعیدی پارسا و ذبیحی، مسئولین مستقیم کیوسک ها در سطح شهر که این اطلاعات را در اختیار ما قرار دادند، صمیمانه سپاسگزاری می گردد.

• آنالیز عملکرد                                   ( Usage Analysis )

• تقسیم بندی کارهای جسمانی

   یکی از راه حل های مهندسی رایج در مورد گزینش وضعیت نشسته، ایستاده و یا نشسته - ایستاده، توصیه پست کار با ارتفاع صنعتی است که در آن سطح میز کار دارای ارتفاعی برابر با cm 92 می باشد. این ارتفاع هم برای اپراتور های نشسته و هم برای اپراتورهای ایستاده مناسب است. البته گزینش ارتفاع صنعتی همیشه ممکن نیست.

   طراحی وضعیت در ایستگاههای کاری براساس نوع کار صورت می گیرد و به تناسب نوع کار ممکن است وضعیت ایستاده ، نشسته و یا نشسته - ایستاده مناسب باشد.

• برخی از وضعیت های بدن برای کارها و وظایف گوناگون به صورت زیر پیشنهاد می شوند :

توصیه های « گراندجان » در مورد ارتفاع سطح انجام کار به قرار زیر است :

-  برای کارهای دستی سبک 50 تا 100 میلی متر بالا تر از آرنج.

-   برای کارهای سنگین به ویژه کارهایی که نیاز به نیروی رو به پایین دارند 260 تا 400 میلی متر پایین تر از ارتفاع آرنج.

• تقسیم بندی کار جسمی در ارگونومی :

   کارهای فیزیکی را بطور کلی می توان به دو دسته تقسیم نمود :

. کارهای دینامیکی ( که خود به دو نوع کار دینامیکی سخت و کار دینامیکی موضعی تقسیم می گردد ).

. کار استاتیکی ( که در جدول این تقسیم بندی با توجه به نوع خستگی ایجاد شده در بدن به هنگام کار نشان داده شده است ).

. کارهای دینامیکی سخت : به کارهایی گفته می شوند که در آن گروه بزرگی ازعضلات درگیر کار بوده ونیاز به مصرف انرژی زیاد داشته باشد.

. کارهای دینامیکی موضعی : به کارهایی گفته می شود که از نظر فیزیولوژیکی مقدار زیادی انرژی صرف انجام آن نمی شود و ایجاد خستگی عضلانی فقط برای عضلات درگیر با کار است.

نکته : در کارهای استاتیکی، گروهی از عضلات به حالت ثابت و ساکن قرار گرفته و یا معمولا بر جسمی فشار می آورند ( مانند نگهداشتن قطعه کار در یک حالت خاص و یا فشار دادن آن بر روی سنگ ).

- در این نوع کارها انرژی صرف انقباض عضلانی شده و خستگی موضعی ایجاد می کند.

- در بررسی کارهای دینامیکی سخت آنچه باید مورد توجه قرار گیرد انتخاب مناسب فرد و تعیین شدت و سختی کار و یا میزان درخواست انرژی کار است.

• حد توانایی دائمی انسان برای انجام کار :

   از نظر تئوری انسان می تواند تا چند درصد از ماکزیمم نیروی خویش را بدون خستگی برای دراز مدت به کار گیرد، که به «حد توانایی دائمی انسان برای انجام کار » معروف است.

   یکی از دانشمندان آلمانی به نام « روبرت » معتقد است که این حد برای کارهای استاتیکی معادل %16 ماکزیمم نیروی عضلانی درگیر کار است. یعنی اگر انسان به کاری گمارده شود که فقط %15 از نیروی max عضلانی درگیر با کار استاتیکی را صرف انجام آن کار نماید، در حین کار خسته نشده و نیازی به استراحت بین کار نخواهد داشت.

• عوامل انسانی :

   شامل : سن، جنس، وزن، آنتروپومتری، تحمل استاتیکی و دینامیکی، توان فرد، آموزش و تجربه، عوامل روانی.

• فرآیند کار :

   فاکتورهای مربوط به شغل عبارتند از :  

مدت کار، ابعاد کار، شکل کار، حد ارتفاع دست، محل قرارگیری پا بر روی زمین، هندسه محیط کار، میزان کشش های عضلانی، وضعیت قرارگیری بدن و ...