دانلود ‫پروژه طرح ساماندهی جداره، کف و مبلمان شهری بافت تاریخی گرگان

مقدمه بررسی شیوه‌های برخورد با نمونه‌های مشابه مرمت شهری در تعریف تازه خود، در اواخر دهه 1970 در اروپا مطرح شد.

این امر در اواخر دهه 1990 از سوی یونسکو از دو وجه اساسی برخوردار گردید: یکم: آینده‌ای برای گذشته: بدین معنا که رهایی از باورهای منسوخ گذشته می‌تواند در طراحی از آینده‌ای نو مؤثر واقع شود.

با اندکی تعمق به این دو وجه اساسی در مرمت شهری می‌توان دریافت که مرمت شهری سعی در پیوند خلاق بین گذشته و آینده دارد و بر چالش و گفت و گو میان باورهای گذشته، حال و آینده تأکید می‌کند.

در مرمت شهری، از نظر زمانی، زمان حال می‌تواند نقشی اندک ولی سخت مؤثر در این چالش و گفت و گو بازی کند.

زمان حال می‌تواند بر انباشتی عظیم از تجربیات فرهنگ‌ها و تمدن‌های گذشته که در مکان تبلور یافته است، سهمی درخور بیفزاید و مهر و نشان خود را بر این انباشت بزند، به گونه ای که آیندگان بتوانند این گفت و گوی خلاق میان گذشته و حال را درک کنند و نقش حال را در تطور تاریخی بازیابند.

هم از این روست که هدف مرمت شهری، چیزی فراتر از اقدامی کالبدی و فضایی است.

مرمت شهری عملی فرهنگی است که می‌تواند فرهنگ‌ساز نیز باشد.

مرمت شهری، سعی در انتقال ارزش‌های کالبد یافته در مکان، به آینده دارد و این انتقال ارزش‌های کالبد یافته در مکان، به آینده دارد و این انتقال همراه با اضافه نمودن ارزش‌های معاصر به ارزش‌های پایدار کهن است.

در این انتقال ارزش‌ها، آنچه معنا می‌یابد، حفظ مادی و معنوی ارزش‌های مستتر و مستقر در اثر تاریخی پایدار است.

این انتقال به معنای معاصرسازی اثر تاریخی نیز می‌باشد که از دو بعد مادی و معنوی مورد مطالعه است.

معاصرسازی اثر تاریخی، از نظر مادی، به معنای دخل و تصرف در اثر برای گفت و گوی خلاق بین ارزشهای پایدار کهن و ارزش‌های والای معاصر است و نه تصمیم‌گیری‌های مقطعی و گذرا.

معاصرسازی اثر تاریخی، از لحاظ معنوی، به معنای تبدیل کردن میراث مادی و فرهنگی به ثروت مادی و فرهنگی است.

میراث در بیان لغوی خود به معنای ارثیه‌ای است که از گذشتگان به باشندگان رسیده باشد و حامل ساختارهای زمانی و مکانی دوران گذشته است.

چنانچه این ساختارها به روز نشود، میراث به لحاظ معنایی با مفاهیمی چون کهنه، قدیمی، یادگاری، بدون مصرف و ...

مترداف می‌شود و عمدتاً نقشی خاطره‌ای و گنجینه‌ای می‌یابد، که در آینده‌ای نه چندان دور می‌تواند از خاطره نیز محو گردد و جنبه‌ای تزئینی یابد.

بنابراین هرگاه میراث صرفاً از جنبه ارزش های مادی آن مورد نظر واقع شود، در نهایت امر، حتی در صورت حفظ دقیق آن، جنبه‌ای یادگاری یافته و نقش گنجینه‌ای دارد و اگر میراث، تنها از نظر ارزش معنوی مورد توجه قرار گیرد، تبدیل به اثری می‌شود مملو از خاطرات شخصی یا جمعی که در این صورت نیز جنبه یادگاری و هجرزده آن بر روزآمد بودنش رجحان می‌یابد.

اما هرگاه میراث، هم از ارزش مادی و هم معنوی برخوردار باشد، جنبه‌ای روزآمد یافته و به ثروت تبدیل می‌شود.

برگردان اثر از میراث به ثروت است که بلافاصله اثر را در فرایند اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، روانی و حتی ذهنی شخص یا جامعه قرار می‌دهد و سبب می‌شود تا در همه زمینه‌های فوق انباشت صورت گیرد و سهم نسل کنونی بر سهم نسل‌های پیشین افزوده گردد.

هم از این روست که مرمت شهری بر ان است تا در مقیاس شهر و آثار کالبدی فضایی موجود در آن، فرآیند تبدیل میراث به ثروت را شکل داده و تشریح کند.

مرمت شهری از این ره، تکوین خاطره‌های جمعی جدید در شهر را نیز پی می‌گیرد و سعی می‌کند از طریق جمعی جدید در شهر را نیز پی می‌گیرد و سعی می‌کند از طریق ایجاد فضاهای شهری نمادین و.

نمایشی قوی به حدوث واقعه‌های شهری مدد رساند و بستر لازم را برای وقوع آنها فراهم سازد، تا خاطره‌ها با جزئیات بیشتری در ذهن جای گیرند و از این ره، حیات شهری هر چه واقعی‌تر گردد.

حیات شهری واقعی‌تر یعنی جنب و جوش شهری بیشتر داشتن، یعنی از حیات عادی گسستن و به حیات واقعه‌ای پیوستن، به حیات شهری واقعه‌ای نزدیکتر شدن، یعنی شکل گرفتن بیش از بیش خاطره جمعی.

با این یادآوری که «در حیات عادی، معمولاً خاطره‌ای در ذهن نمی‌نشیند و تکرار مداوم جریان زمان و رویدادها، بستری را برای شکل گرفتن خاطره‌ها فراهم نمی‌آورد و چیزی به یاد نمی‌ماند، چون در واقع امر، چیزی رخ نداده است و یا چیزی وجود نداشته است، یادسپاری‌ها لحظه‌ای است، آنی است و لحظه‌ای دیگر، به فراموشی سپرده می‌شود، یعنی به ذهن نمی‌نشیند و در ضمیر ناخودآگاه جای نمی‌گیرد».

در حیات عادی، به دلیل تکرار مداوم زمان، گذشته، حال و آینده در رابطه‌ای برابر با یکدیگر قرار می‌گیرند، امروز تکرار دیروز می‌گردد و فردا تکرار امروز.

ولی در حیات واقعه‌ای امروز دگرگونی دیروز است و فردا دگرگونی امروز، وقوع حوادث و واقعه‌ها خاطره‌ساز می‌گردند، هر حادثه یا واقعه‌ای در ذهن نقش می‌بنددد، و حیات شهری معنای واقعی خود را به نمایش می‌گذارد، لحظه‌ها واقعی می‌شوند و واقعه‌ها برای همیشه در ذهن نقش بسته و به آسانی پاک نمی‌شوند.

«در حیات واقعه‌ای، همه چیز رنگ و بویی دگر می‌گیرد،‌اشیاء از شیء بودن باز می‌مانند و صورت واقعه‌ای خود را از ماده‌ای که در آن فرو رفته‌اند، متمایز می‌کنند و شخصیت واقعی از پَس شخصیت ظاهری طلوع می‌کند و در این شرایط، هر گونه تلاشی برای پنهان‌کاری و پنهان داشتن، رنگ می‌بازد».

در حیات واقعه‌ای، به دلیل احتمال وقوع حادثه در هر لحظه، فضا پر از ایهام و ابهام می‌گردد، ابهام و ایهامی که توصیف و تبیین را مشکل می‌سازد و کشف مستور را در دستور کار قرار می‌دهد.

از این سبب، آن حیات شهری می‌تواند مطلوب باشد که هرچه بیشتر، رنگ و بویی واقعه‌ای داشته باشد، واقعه یا وقایعی که به شکل‌گیری خاطرات جمعی می‌انجامند.

در چنین صورتی، می‌توان خاطره جمعی نسل کنونی را با حافظه تاریخی او پیوند زد.

این پیوند سبب می‌شود تا حافظه تاریخی در متن جامعه معاصر حضوری فعال یابد و نه به عنوان گذشته‌ای از تاریخ، بلکه به عنوان جزء لاینفک آن مطرح گردد.

در این حالت، شهر، جامعه شهری و همچنین فضای شهری هر سه دارای ریشه تاریخی می‌گردند و به همین دلیل دارای هویت خاص خود می‌شوند.

تجارب مرمت شهری در کشورها و شهرهای مختلف همانطور که می توان تصور کرد ، شرایط متعددی وجود دارند که بر مبنای آنها مسأله بحرانی بودن وضع یک مرکز مسکونی قدیمی با بخش های جدیدی از شهر ، همانند قطع رابطه فزاینده مراکز مسکونی کوچک تر با دنیای خارج آنها ، مطرح می شود.

نه به منظور بازشناسی شرایط فوق ولی برای بدست اوردن آشنائی هائی در زمینه روش مقابله با مسأله باز زنده سازی شهری- در کشورها و شهرهای مختلف، خواه ناخواه به بعضی شرایط اولیه اقتصادی- اجتماعی ، اقلیمی- جغرافیایی ، اداری- حقوقی و معماری- شهری در شهرها خواهیم پرداخت و آن تعداد از مثال هائی را مورد بررسی قرار خواهیم داد که بتوانند ، بخصوص در رابطه با فصل های دوم و سوم این کتاب بیشتر مورد استفاده قرار گیرند.

در تحلیل و پژوهشی که در صفحات آینده خواهد آمد ، سعی بر این است که به بازشناسی عوامل اثر بخش در امر مرمت شهری یعنی ، به میزان مشارکت شهروندان درامر باز زنده سازی شهری ، به قدرت مالی مالکین و صاحبان بناها ، به نفوذ و شعاع عمل گروه های متشکل یا قابل تشکل سرمایه گذار و حتی المقدور ، به شرایط منطقه ای برخی از شهرهای قدیمی درکشورهای مختلف بپردازیم.

تقسیم بندی تجربه ها بیشتر مبتنی بر پایه های فقکری اجتماعی- سیاسی و اقتصادی متعلق به تجارب یادشده است: شهرهای انگلستان (بخاطر پیروی از روشی خاص و متمایز از سایر کشورهای اروپا) ، شهرهای ایتالیا (بخاطر پراکنده بودن و متفاوت بودن روش های بکار برده شده و تناقص یا تضادهائی که در بطن خود دارند) ، تجارب فرانسه (بخاطر پیشتاز بودن آنها در رابطه با اکثر کشورها) و سپس تجارب مربوط به کشورهای اروپای شمالی که هر یک دارای مبانی و هدف هائی متفاوتند مورد بررسی قرار خواهند گرفت و این بررسی ، در مرحله آخرین ، با شناخت تجارب کشور چکسلواکی و لهستان پایان خواهد پذیرفت.

در خاتمه شناسائی های مربوط به یک کشور واحد ، یادداشت کوتاهی برای جمع بندی از آنچه دیده شده ، عرضه می شود تا راه را برای رسیدن به یک نتیجه گیری عمومی هموارتر نماید.

لایسستر یکی از مهمترین شهرهای قرون وسطائی انگستان و یا از غنی ترین شهرهای اروپا شهر لایسستر است.

این شهر در فاصله ای نسبتاً کوتاه (به مدت دوساعت) از شهر لندن ، در مراکز انگلستان قرار دارد.

رودخانه سور از کنار آن میگذرد و هسته اولیه شهر کهن لایسستر د رمحل برخورد آن با جاده رومی یافت می شود.

اولین شواهد موجود تاریخی از سال 43 بعد از میلاد حدیث دارند ، زمانیکه شهر توسط رومی ها به تسلط درآمد و دو کاربرد عمده را دارا شد: پایگاه نظامی و مرکز مسکونی.

اما پس از دوره تسلط رومی ها ، آنگلوساکسون ها و دانمارکی ها ، توانست بر پیه قدرت محلی ایکه در خود توسعه میداد در شکل دادن به فضای مسکونی ، بصورتی که امروزه نیز خطوط عمده اش حفظ گردیده ، توفیق یابند.

در حقیقت عصر گنت های لایسستر که از اولین بناهای دوره قرون وسطا بشمار می رود، با وجود اینکه به حدود سال های 1068 میلادی مربوط می شود بمعنی آن نیست که از قرن پنجم تا آن زمان واقعه ای مهم در شهر روی نداده است: طی این مدت پایه های اقتصادی شهر بر مبنای روابط خاص قرون وسطا تثبیت می شوند و پس از دستیابی به ثروت و «تمرکز قدرت» است که ، از قرن یازدهم به بعد ، بناهای بزرگ و تأسیسات و نجهیزات تدافعی شهر برپا می شوند.

لایسستر ، همانند سایر شهرهای قرون وسطائی ، دارای تعداد سکنه ای اندک بوده و در اواخر نیمه دوم قرن شانزدهم بیش از 5000 نفر جمعیت نداشته است داخلی و مرکزی شهر از راه حفظ روحیه و آرامش آن تضمین می شود در حالیکه دسترسی به واحدهای کاربردی معماری- شهری موجود در آن ، از راه بوجود آوردن خطوط ارتباطی ای که جز وسیله ای برای برقراری تماس بین مرکز شهر و بخش های قدیمی و دنیای خارج از شهر نیستند ، امری فرعی به حساب می آید.

در این باب توجه به این نکته حائز اهمیت است که بدنه خیابان های جدیدالاحداث نباید به کارهای مشابه آنچه در مرکز شهر وجود دارد اختصاص یابند و این امر ، چه از راه مقررات ساختمانی بازدارنده و چه از راه تقویت کالبدها و کراکردهای سنتی و جاافتاده ای که شکل دهنده هویت و شخصیت شهرند تضمین می‌شود.

در شهر لایسستر ، مرکز شهر که بویژه در برگیرنده و حفاظت کننده مغازه های اصلی و مراکز خدماتی عمومی است تنها توسط خیابان های فرهعی عطق می شود که تا نزدیک ترین نقطه به مرکز پیاده شهر قدیم پیش میروند ، محلی که اتومبیله راه نمی یابد چونکه تعداد مناسبی از پارکینگ های چد طبقه پذیرای وسائط نقلیه خصوصی خواهند بود.

این وسائط نقلیه ، در لحظه ایکه از حلقه کمربندی دربرگیرنده مرکز شهر گذشتند ، بدون توجه به اینکه متعلق به سایر نقاط خود شهر باشند یا مبدأ حرکتشان نقاط خارج از شهر یا منطقه ، در شرایط برابر قرار می گیرند.

شهرهای قدیمی ایکه مورد بررسی قرار خواهیم داد ، هر یک بخاطر ویژگی های متفاوتی که نسبت به دیگران دارند ، انتخاب می شوند: در مثال لایسستر تأثیر پذیری وحدت شهر از چگونگی های سیستم ارتباطی شهری- منطقه ای اهمیت بیشتری پیدا می کند تا جائیکه بنظر می رسد تنها همین عامل باشد که کمیت تعیین کننده سرنوشت شهر قدیم است.

در رابطه با ارقامی که سکنه شهر لایسستر را در ازمنه گذشته معرف بودند و آنچه در این سالها بعنوان تعداد سکنه متعلق به لایسستر ارائه می شود (قریب 350000 نفر که در مراکز مسکونی جدا و مرتبط ، در مساحتی برابر با 470 کیلومتر مربع و شعاع تقریبی 26 کیلومتر از شهر سکنی دارند) ، بخصوص با یادآوری این نکته که گفت و گو از یک شهر چند مرکزی در میان است ، نکته اصلی کار مرمت شهری در ابداع راه حلهای مناسب و تدابیر فنی خاصی خلاصه می شود که هسته کوچک شهر را به تعداد سکنه ای بسیار زیاد تعلق بخشد.

از سوی دیگر ، ساکنان کثیری که می توانند از مرکزیت لایسستر بهره گیری کنند ، در عین حال که نیاز به فضاهای بیشتر و تازه ای برای کاربردهای جدید (چه در زمینه فعالیت های خدماتی- اداری، چه برای وقت آزاد و چه برای خرید) دارند ، همانند سالها و قرون گذشته ، با انتقال بخشی از سرمایه خود به مرکز بزرگ شهر موجب تقویت آن می شوند.

این امر در رابطه با نظام اقتصادی کشور و توانائی های محدود انجمن های شهری از نظر مالی ، راهی جز این نمی یابد که ، در کلیه نقاطی که ممکن و صحیح بنظر آید ، امکان بوجود آوردن تأسیسات سخاتمانی پیش بینی کند و ، طبق سرح «پلان- ولومتریک» معینی که ترسیم می شود ، محورهای شهر قدیم را- چه در بخش پیاده و چه در طل خیابانهائی که سابقه کار تجاری خدماتی داشته اند ، همراه با میادین بزرگ شهر ، تجدید حیات کند.

این کاری است که از راه افزودن امکانات بخش خصوصی در سرمایه گذاری برای بوجود آوردن بناهای چند طبقه اداری و بازرگانی ، مغازه ها و امان تفریحی عمومی با گنجایش های زیاد ، تأسیس پارکینگ ها و ایجاد فضاهای باز برای تماس ها و ملاقات های آزاد عملی خواهد شود.

جالب توجه است که بررسی های دقیق برای مکان یابی بناهای جدید و فعالیت های خاص آنها در پی این هدف انجام می شوند که کلیه بناهای تاریخی را محفوظ بدارند ، کلیه خیابانهای موجود د ربخش قدیم را در موجودیت کالبدی شان ثابت نگهدارند و میادین شهر را با مداخلات جنبی و بسیار محدود ولی مؤثر بصورت قطب های اجتماعی- فرهنگی اصلی شهر در آوردند.

میدان های شهرداری و راه آهن قدیم (که تغییر کارکرد خواهد پذیرفت) تضمین کننده تغییر و بهبود احوالی خواهند بود که از راه تقویت خطوط اصلی و فرعی پیاده شهر ، به تمام فضای محصور بین حلقه کمربدی داخلی لایسستر ، گسترده می شود.

در راه رسیدن به این مقصود ، طرح «نوسازی» میدان خرید و فروش های روزمره شهر که نقطه عطف بارزی از اقدامات باز زنده سازی شهر قدیمی محسوب می شود ، بیانگر خوبی برای شناخت «مقیاس» کار طراحان است.

چستر دومین شهری که از بین مراکز مسکونی قدیمی کشور انگلستان مورد بررسی قرار می دهیم شهر چستر است که بخاطر وضع خاص و سلسله تدابیری که جهت بهبود بخش قدیمی اش صورت گرفته ، بازگو کننده نکات جالبی در زمینه مطالبی است که ما در این فصل پی گیری می کنیم.

این شهر ، تا حدودی مشابه شهرهای کوچک کشور ما ، فقط از نقطه نظر شکل تهاجمی پدیده های وارد شده بر آن در دهه های اخیر حائز اهمیت شناخته شده است: « ازدیاد پارکینگ و و فزونی یافتن بسیار حجم ترافیک از یک سو و تعویض بناهای موجود (و حتی بناهائی که تحت حفاظتند) برای ایجاد فضای پارکینگ و بیش از هر چیز برای تأسیس فضاهای مخصوص فروش فرآورده های گوناگون بصورتی وسیع ، در رابطه با فنون جدید تولید و مصرف ، از سوی دیگر» .

اینها عوامل بسیار مهمی هستند که ، در رابطه با آزادی های خاص تصاحب و تملک فضا در شرایط حقوقی کنونی کشور انگلستان و در صورت عدم مقابله با آنها از راه قوانین محلی (در سطح طرح های جامع- طرح های تفصیلی) ، می توانند عواقب جبران ناپریری را به همراه داشته باشند.

در مورد شهر کهن چستر این عوامل منفی اهمیت بسیاری پیدا می کند زیرا ، بافت کالبدی بخش مرکزی آن از هماهنگی خاصی برخوردار استو کلیه تغییر شکل هائی که تا اوائل این قرن در آن بوجود آمده اند خود دارای ارزش منظر شهری و نمایاننده سعی معماران در بوجود آوردن ترکیب های موزونی در بافت کالبدی شهرند.

کاربرد مصالح ساختمانی در پوسته خارجی بناها در رابطه با ابعاد فضاهائی قرار می گیرند که می بایست در رابطه با فضاهای ممتد مجاور روحیه واحدی را بوجود آورند.

از بین بردن بناهائی که اکثراً در محموعه بافتی و در چهارچوب مقاطع طولی خیابان ها و میادین کار می کنند ، چه بخاطر بوجود آوردن تأسیسات و تجهیزات شهری و چه بخاطر احداث فضاهائی با گنجایش بیشتر ، بماثابه تغییر شکل ناسنجیده بافت شهری قدیمی محسوب می شوند.

از همین رو ، طرحی که در نیمه اول سالهای 1960 تدوین شد ، این هدف را برای خود تثبیت کرد که مسائل فوق را بطریقی حل کند که شالوده شهری تغییری نپذیرد و تنها بناهائی که از نظر زیبائی شناسی اهمیت کمتری دارند ، بانجام بهبودی های محدود ، بگونه ای مناسب جوابگوئی نیازهای تجاری مردم شهر و مراجعین حوزه نفوذ آنرا بعهده گیرند.

احداث فضاهای تازه برای فعالیت های بازرگانی برای بخش قدیمی شهر چستر ، طبق برآوردهای انجام شده در سالهای تدوین طرح جامع و تفصیلی ، تا حدود دو سوم بیش از نیاز اهالی بودند ، موضوعی است که توسط طراحان بخاطر جوابگوئی مثبت به مالکین و هواداری از سرمایه گذاران آزاد ، در نظر گرفته می شود.

موضوع حفاظت شهر قدیمی و بازداری پدیده های مخرب ، در رابطه با امکانات و نیازهائی که تا حدود قابل اطمینانی بازشناسی شان میسر گردیده است ، در فصل های اصلی زیر مورد بررسی و طراحی قرار می گیرد: ارتباطات ، تأسیسات- تجهیزات شهری برای تجارت ، مسائل محیطی و منظر مسأله شبکه راه یابی به شهر و دسترسی یافتن به فروشگاه های بزرگ جدیدالاحداث و مغازه های قدیمی که دارای وجهه خاصی برای شهروندان قدیمی تر و مأنوس تر به شهرند ، با انجام تغییرات نسبتاً محدود در وضع موجود حل می شود: تأسیس و تقویت وسایط نقلیه عمومی و تعیین محل عبور و مرور آنها روی باندهای ویژه ، تقسیم بندی مقطع خیابان های پر رفت و آمدتر مرکزی به بخش های خاص پیاده ها ، وسایط نقلیه عمومی ، وسایط نقلیه خصوصی و موضع های توقف کوتاه برای هر یک ، همراه با احداث یازده محل بزرگ برای پارکینگ- در فاصله متوسط بین نوار کمربندی و محورهای اصلی بازرگانی شهر- توانسته اند ، بکمک اقداماتی در زمینه یکطرفه کردن بعضی شاخه های ارتباطی و یا اختصاص دادن آنها به خیابان های خدمت رسانی ، نتایج خوبی را عرضه دارند ، برای سکنه آینده شهر در سال 1985 ، بین آنچه در فضای داخلی شهر و در مجاورت آن تعبیه خواهد شد ، جمعاً‌12000 محل توقف پش بینی شده است.

در زمینه مسأله شهر و تأسیسات- تجهیزات آن برای تجارت ، این نکته قابل یادآوری است که چستر ، در رابطه با تصمیمات دولت در سطح منطقه بزرگ این شهر و تقویت شهرها یا شهرک های نسبتاً نزدیک موجود در آن ( و در پی سیاست شهر سازی کشور مبنی بر تقلیل جمعیت شهرهای بزرگ و تقویت مراکز مسکونی کوچکتر که در موقعیت مناسبی از نظر راه یابی و شرایط اکولوژیک قرا ردارند و بنای شهرهای کوچک به همین منظور) ، رونق خود را نمی تواند محفوظ بدارد.

بازتاب این امر روی فضاهائی که در سال های قبل از طرح ساخته شدند زاینده مسائل جالب توجه بوده و موجب می شود تا ، برای مثال ، شهرداری تصرف و پرداخت مخارج بعضی واحدهای تجاری را که ممکن است تعطیل گردند متقبل شود و یا ازدیاد فضای ساخته شده برای فعالیت های تجاری را که از طف سرمایه گذاران آزاد شهر دنبال می شود با احتیاط بیشتر مورد بررسی قرار دهد.

بستگی داشتن سرنوشت شهرک های قدیمی که دارای سنت های تولیدی- تجاری ویژه اند به دلیل جهت های نو و سیاست های اقتصادی- جمعیتی جدیدی که اغلب در مقیاس بزرگ انتخاب و اتخاذ می شوند ، نکته ای است اساسی که بر نحوه مواجه با موضوع باز زنده سازی شهرهای قدیمی تأثیر مستقیم می گذارد.

سومین رده از مسائل تعیین کننده وضع آینده شهر قدیم چستر ، از محیط شهری و ویژگی های معماری آن زاده می شود.

با این وجود که بافت شهری قدیمی که در طول خیابانهای مرکزی و میادین بیانگر فرهنگ محلی و زیبائی های پلاستیک محصول دست نسلهای گذشته است تغییراتی پذیرفته و حالت اولیه آن از میان برداشته شده است ، نقطه عطف مهمی در مجموعه ثروت های معماری- شهری چستر محسوب می شود.

برای پیشگیری از خطراتی که شهر قدیم را تهدید می کنند ، اقدام در زمینه های زیر توصیه گردیده است: یکم- تحت نظ رداشتن کلیه مداخلاتی که در فضای قدیمی صورت خواهند گرفت بویژه از نقطه نظر اقتصادی.

دوم- حفاظت بخش دیوارهای کهن بصورت کنونی و تضمین بقای وحدت آنها: در این مورد از حذف اتومبیل و یا اختصاص دادن این فضاها فقط به پیاده ها ، بخاطر رکودی که ممکن است از آن حاصل آید ، صرفنظر می شود.

سوم- در صورت یکه حجره های یا مغازه های قدیمی ، در پی از دست دادن مشتری ها و فعالیت خود ، تعطیل گردند شهردار به خرید آنها و اختصاص دادن آنها به سکونت ، بصورتی مناسب ، اقدام می کند و از متروکه ماندن و تخریب متعاقب آن ها جلوگیری به عمل می آورد.

چهارم- فعالیت های ساختمانی ( که در تعویض بناها یا عمل کرد آنها خلاصه می شوند) جایز دانسته می شوند و ، از جانب طراحان و مسئولین شهر ، حفاظت کننده روحیه و تضمین کننده تداوم زندگی در بافت قدیمی توجیه و معرفی می شوند.

پنجم- اندیشه «حفاظت» فضای ساخته شده قدیمی بشکلی متفاوت با آنچه معمول است در شهر چستر به اجرا در می آید: نه تنها تغییر شکل های موضعی بافت در نقاط قدیمی تر می تواند در شرایطی ویژه عملی شود بلکه بناهائی نیز که خود معرف سبکهای ساختمانی خاص به حساب آیند ، می توانند موضوع تعویض باشند.

بازمانده های معماری قدیمی ، بعبارت دیگر ، بخاطر تعلق به گذشته ، بدون قید و شرط و برای همیشه تحت حفاظت مطلق قرار نمی گیرند.

ششم- از انجا که منظور اصلی اداره کنندگان شهر آن است که کیفیت کنونی محیط شهری را حفظ کنند و این امر می تواند با تغییر شکل وضع کالبدی نیز صورت پذیرد ، از راه تقویت فرمهای پسندیده تر معمول درمحل و از راه جایگزین کردن منظم بناهای جدید در هر نقطه از بافت شهری که لازم آید ، فعالیت های ساختمانی در بخش قدیمی ، با قید ارزش های محیطی (در زمینه همانگی فرم ها و یا تولید فرم های تازه که خود ارزش خاص دارند) آزاد گذاشته می شوند.

در تأیید اینامر دعوت از معماران مشهورتر برای احداث بناهائی در شهر قدیم پیش بینی گردیده است.

ضوابط اصلی برای این بناهای جدید ، سوای احترام به وضع موجود یعنی احداث بناهائی که در پوسته خارجی خود (بخصوص) تضاد و بیگانگی نسبت به اطراف نخواهند داشت ، پیروی از اندازه های پلانوولومتریک خواهد بود که طرح تفصیلی تعیین می نماید.

شهر چستر می تواند یکی از تجارب منحصر بفرد و بارزی را در زمینه باز زنده سازی شهری معرف باشد.

در حقیقت تفویض حداکثر آزادی برای تغییر فضای کالبدی قدیمی- حتی با شرط و قیدهائی معین- امری است که کمتر در شهرهای دیگر می توان نظیرش را یافت و این مطلبی است که ما در خاتمه بررسی خود مورد توجه قرار خواهیم داد و به توجیه دلیل آن خواهیم پرداخت.

سومین شهر کوچک دیکری را که از تجارب انگلستان در دوران بعد از جنگ دوم جهانی انتخاب کرده ایم چی چستر نام دارد که در سواحل جنوبی این کشور واقع است.

در رابطه با نکاتی که در مورد چستر و لایسستر دیدیم ، تجربه چی چستر می تواند اهمیت ویژه ای را حائز گردد و نماینده طریقی باشد که امروز برای مقابله با حفاظت و مرمت شهری ، بیشتر در انگلستان پیموده می شود.

چی چستر دارای 20000 نفر جمعیت ساکن تنها در حوزه اداری شهرداری می باشد: این شهر ، همانند دو شهر دیگری که اجمالاً شناختیم ، اولین سنگ های بنایش در زمان تسلط رومیان بر جزیره انگلستان گذارده شده و بتدریج در قرون بعد ، از هر یک از ائوار اصلی تاریخ این کشور ، بناها و نحموعه هائی را دارا شده است: آثار از دوران رومی ها ، از دوره قرون وسطا ، جورجین و ویکتورین در کنار بناهای مدرن سازنده منظر شهرند.

نکاتی که می توانند بعنوان اصول طرح حفاظتی شهر چی چستر معرفی شوند ، عبارتند از: کلیه سطح محصور بین دیوارها و یا بقایای دیوارهای شهر قدیم بماثبه فضای تحت حفاظت شناخته شده و فعالیت های مربوط به فضای ساخته ، در هر زمینه و در هر مقیاس که باشند ، د راین حیطه تحت نظارت خواهند بود.

بازسازی ها و نوسازی ها ( تغییر شکل کاربرد بناها ، تجدید بنای ساختمان ها و یا احداث بدنه های ساختمانی جدید) تا اندازه ای آزادند و تنها می بایست از مقررات ساختمانی و دستوراتی که برای بافت قدیم تدوین شده اند ، پیروی کنند.

تجدید بنای ساختمان های بافت اصولاً ‌تحت حمایت است: این امر بخصوص در موضع هائی که فضای تهی بافت میسر میدارد (و کمتر در سول معابر اصلی قدیمی شهر ) بطور ضمنی ، مورد استقبال میباشد.

تفکری که سازنده طرح حفاظتی و مرمتی شهر است ، در درجه نخست به موضوع ابقای محیط شهری و کیفیت های انسانی ، اجتماعی و فرهنگی می پردازد: اگر تعویض بافت کالبدی یا تجدید بنای آن بعنوان عامل بازدارنده بقای کیفیت ها و موثر در بوجود آوردن ناهماهنگی های شکلی و معنوی در ویژگی تلقی نشود و اقدام در راه بوجود آوردن شکل هائی تازه برای محیط شهری بعنوان یک رویداد بی تفاوت نسبت به وضع موجود نباشد( و یا تلقی نگردد) ...

نتیجه ای جز این حاصل نمی شود که ، تخریب و تجدید بنای ساختمان ها و پر کدن فضاهای تهی بافت شهر، نمی تواند جز قدمی مثبت برای بهبود و تقویت کیفیت های محیطی شهر بشمار آید.

بعبارتی دیگر ، شهر ، می تواند با قید شرایط و ضوابطی معین ، بشکلی مداوم شاهد تغییر شکل عناصر معماری خود باشد.

شهر ، که زمانی برای پیاده ها و برای وسایط حمل و نقل ابتدائی مانند ارابه ساخته شده است ، د ردرجه اول بخاطر تغییر شکل و نوع فرآورده های مصرفی ، نیاز به انبارها و نمایشگاه ها پیدا می کند و در ارتباط با خصائصی که حمل و نقل موتوری با خود به میان می آورند و همچنین بدلیل کثرت و رفت و آمدها ، دچار مرحله ای بحرانی و از هم گسیختگی نسبی می گردد: وضع ترافیک در شهر چی چستر ، که بخاطر قرار نگرفتن در مسیر راه های اصلی کشوری ، تا آن اندازه که بنظر می رسد حاد نیست ، با یک سلسله اقدامات فنی و با وارد نمودن کمترین تغییر شکل در وضع بافت ، بهبودی می یابد.

این بهبودی از کاربرد وسائل جدید زمان بندی و راهنمائی و انتخاب مناسب مسیرهای شهری (که به نوبه خود بر حسب امکانات پذیرش رده بندی می شوند) برای رفت و شدهای متفاوت و همراه با ایجاد پارکینگ های متعدد عملی می گردد.

تدوین کنندگان طرح حفاظت و احیای شهر قدیمی چی چستر را ، برخلاف گروه های متصدی تدوین طرح های مشابه که در شهر های چستر ، یورک و باث توسط مهندسین مشاور آزاد بودند ، اعضای کادر رسمی دولتی در امور طرح ریزی منطقه ای تشکیل می دادند.

آنان در گزارش جامع خود به مگانیزم تولید و تغییر شکل فضای ساخته شده در زمینه اجرائی و اقتصادی توجه خاص داشته اند و بررسی های تحلیلی آنان می توانند ، بخصوص در مواردی که تجدید بنا و حیات شهر کلاً‌بدست بخش خصوصی (تک مالکها و یا گروه های کوچک و بزرگی که اینان تشکیل می دهند) سپرده می شود، بعنوان روش ارزیابی و نحوه پیشگیری از بهم خوردن نوعی تعادل در رشد و توسعه شهرها همیشه وجود داشته ، مورد توجه قرار گیرد.

این موضوع ، با اینکه اهمیت شایان دارد ، بعلت کمی فرصتی که برای معرفی اش وجود دارد نمی تواند دراین صفحات بررسی شود.

طرح مرمتی شهر چی چستر ، در چهارچوب «طرح توسعه چی چست» (که در پیروی از قانون طرح ریزی شهری و کشوری 1947 در سال 1985 تهیه گردیده و بتصویب رسیده است) قرار می گیرد و و بخشی از آن محسوب می شود.

حین تدوین این طرح بخشنامه های دولتی مکمل نیز راهنمای تصمیم گیری ها بوده اند.

بعد از شناسائی اجمالی ایکه از سه شهر قدیمی انگلستان تا این نقطه داشته ایم بنظر می رسد، با وجود تشابه کلی که شهرهای یورک و باث می توانند با سه مورد قبلی داشته باشند ، توجه به تفاوت های موجود بتواند به داشتن یک آشنائی جامع نسبت به موضوع مفید واقع گردد.

شهر یورک ، در بین شهرهای انگلستان و اروپای غربی ، می تواند یکی از قدیمی ترین شهرهائی باشدکه داری تاریخچه ای غنی از یادگارهای کلیه دوره های زندگی اقتصادی ، سیاسی و فرهگی است.

بدلیل شروع فعالیت های صنعتی در قرن نوزدهم است که این شهر شروع به مقابله با مسائل تازه ای می کند که هیچگاه د رگذشته اش وجود نداشته اند.

در حقیقت ، از زمان تجدید بنای شهر کهن (اولین خبرها از سال 71 میلادی بدست آمده اند) در قرن سزدهم میلادی تا زمان پایان یافتن شهر بصورت کامل خود ، که حدود 250 سال طول کشیده ، شهر ده هزار خانه ای یورک تغییر و تبدیل های چشمگیری نداشته است.

شهر یورک با جمعیت پی بینی شده ای بین 150000 و 200000 در دهه نهم این قرن نیاز پیدا می کند که کلیه مسائل محلی خود را در رابطه با پدیده های سرزمینی یا منطقه ای خود (از تجارت تا جهانگردی و فعالیت های آموزش عالی) مطرح نماید و از بازتاب فرساینده خاص تراکم جمعیت و تراکم روابط اجتماعی- اقتصادی روی فضای شهری موجود بکاهد.

شهر یورک پنج هدف زیر را رئوس کار طراحی برای باز زنده سازی شهری قرار می دهد: یکم- قلب بازرگانی شهر میبایست زنده مانده و قدرت برابری با شهرهای همجوار خود داشته باشد.

دوم- محیط شهری از کلیه پدیده های فرساینده (از غوغا تا ترافیک ...) محفوظ بماند و بهترین شرایط زندگی افراد را فراهم آورد.

سوم- در رابطه با معیارهای جدید میزان بهره گیری و کاربرد زمین شهر قدیم می تواند و باید تغییراتی بپذیرد.

چهارم- روحیه خاص شهر از راه حفاظت مثبت بناهای مهمتر حفظ شود و صاحبان یا مالکین بناهای قدیمی با ارزش می بایست در شرایطی قرار گیرند که خود قادر بانجام حفاظت از ساختمان ها باشند.

پنجم- د رداخل فضای محصور هر قدیم هر گونه فعالیت ساختمانی جایز است بشرط آنکه فضای ساخته شده جدید بتواند ، از نقطه نظر معماری ، در عالیترین سطح قرار گیرد.

همانطور که دیده می شود ، اندیشه ای بسیار نزدیک با آنچه در موارد قبلی دیدیم ، بر طرح مرمت شهری یورک تسلط دارد: تأکید بر تجهیز ، تعمیر و تغییر شکلهای لازم در راه «حفاظت و حراست مثبت» بنظر میرسد نکته مهمی است که ، در رابطه با اولین هدف طرح ، می تواند حاکی از تدیون راه هائی جدید باشد که مسائل فنی و حقوقی بناهای قدیمی را همزمان با مسائل حقوقی آن مطرح و حل می کنند ، د رواقع ، بری طراحان ، مبالغ هنگفتی که دولت در راه مرمت و حفاظت بناهای قدیمی تا سالهای تدوین طرح 1968 خرج کرده ، به این خارط که به مسأله بازگشت هزینه ها توجهی نمی کرده ، در عین حال که همیشه به نفع حفاظت ثروت های فرهنگی بوده ، اتلاف سرمایه نیز محسوب می گردد زیرا ، برحسب آنچه سرح پیشنهاد می کند ، راههای بهتری نیز برای رسیدن به همین حفاظت و کاستن از خرج سرمایه دولت و بخش خصوصی می توان یافت.

به همین خاطر استکه پیگیری دقیق مسائل فنی معماری- شهری در موضع خود آنها ، همراه با شناخت ویژگی های اقتصادی- حقوقی منوط به بناها ، در مباحث مختلف دنبال می شود.