1 بررسی موقعیت شهرستان در استان شهرستان میبد با وسعت 1271 کیلومتر مربع با مختصات 32 درجه و 6 دقیقه تا 32 درجه و 19 دقیقه عرض شمالی و 53 درجه و 36 دقیقه تا 54 درجه و 2 دقیقه طول شرقی در 50 کیلومتری شمال غرب مرکز استان و در کنار جاده ی مواصلاتی بین المللی تهران بندرعباس (جاده سنتو) قرار دارد و راه آهن تهران جنوب شرق نیز از آن می گذرد.
شهرستان میبد در محدوده ی فلات مرکزی ایران در پهنه وسیع استان یزد از طرف شمال و شمال شرق به شهرستان اردکان ، از جنوب و جنوب غرب به شهرستان صدوق ، از شرق به دشت پایکوهی دم هفت و از سمت غرب به کوههای میل گازر و اشنیز محدود می گردد.
ارتفاع متوسط میبد از سطح دریا 1234 متر است .
بر اساس تقسیمات کشوری سال 1377 این شهرستان شامل بخش مرکزی ، شهر میبد و دو دهستان به نام های بفروئیه و شهداء با 132 آبادی (45 آبادی دارای سکنه) است که 6 آبادی آن(بفروئیه ، حسن آباد ،شهرک افغانی ها، مزرعه بیده ، رکن آباد و مهرآباد ) دارای جمعیتی بیش از 100 خانوار می باشد.
دهستان بفروئیه با وسعت 717 کیلومتر مربع به مرکزیت روستای بفروئیه دارای 70 آبادی (26 آبادی دارای سکنه ) بوده که 4 روستای آن جمعیتی بیش از 100 خانوار دارند .
دهستان شهداء با وسعت 554 کیلومتر مربع به مرکزیت روستای رکن آباد دارای 62 آبادی (19 آبادی دارای سکنه ) بوده که 2 آبادی آن جمعیتی بیش از 100 خانوار دارند .
جمعیت شهرستان میبد در سر شماری سال1375 ،59700 نفر بوده است که از این تعداد 38061 نفر در شهرمیبد و21639 نفر در روستا ها زندگی می کنند بدین ترتیب نسبت شهر نشینی 64 در صد است .
تراکم نسبی جمعیت در شهرستان میبد 47 نفر و در شهر میبد 2057 نفردر کیلومتر مربع است شهرستان میبد از نظر تراکم جمعیت دومین شهرستان استان پس از یزد محسوب می گردد.
دهستان ها و آبادی های واقع در این شهرستان بر خلاف بیشتر شهرستان های استان نسبتاً پر جمعیت است و از 45 آبادی مسکونی شهرستان آبادی 4 (9 درصد) دارای 250 خانوار و بیشتر بوده و 31 آبادی (69 درصد) کمتر از 20 خانوار جمعیت دارند با اینحال 74 درصد از کل جمعیت روستایی این شهرستان در آبادی های بیش از 250 خانوار زندگی می کنند و دو آبادی پر جمعیت بفروئیه و شهیدیه[2] در حاشیه شهر میبد قرارگرفته اند .
بُعد یا متوسط تعداد افراد درخانوارهای شهرستان میبد67/4 نفر بوده است.
این نسبت در شهر میبد 45/4 و در مناطق روستائی آن 79/4 نفر است .
ضریب تکفل یا نسبت جمعیت در شهرستان میبد 16/4 نفر است که این ضریب در شهر32/4 میبد و در مناطق روستایی آن 89/3 نفر بوده است .
از تعداد52840 نفر افراد6 ساله و بیشتر شهرستان ، تعداد 44717 نفر(85 درصد) با سوادند.
نرخ فعالیت یا میزان علاقه مندی افراد به شرکت در فعالیت های اقتصادی در سطح شهرستان 37 درصد است و از46 هزار جمعیت 10 ساله و بیشتر شهرستان 17000 نفر خواهان کار و فعالیت بوده اند .
شاغلان شهرستان میبد در سال 1375 ،تعداد 14351 نفر و بیکاران جویای کار2572 نفر بوده اند که بدین ترتیب نرخ بیکاری 15 درصد محاسبه می شود .
بالاترین نرخ بیکاری در بین شهرستان های استان به این شهرستان تعلق دارد.[3] 2 بررسی جغرافیا و منابع طبیعی محدوده شهرستان شامل جمعیت ، ناهمواریها ، پوشش گیاهی ، مراتع ، راه ها ی ارتباطی و….
12 )جمعیت بر اساس سر شماری عمومی نفوس و مسکن سال1375 ،جمعیت شهرستان میبد بالغ بر59700 نفربوده است .
از کل جمعیت شهرستان تعداد 31396 نفر مرد (5/52درصد) و 28304 نفر زن بوده اند که نسبت جنسی معادل111 بوده است .
112 )توزیع و پراکندگی جمعیت به لحاظ اینکه عوامل طبیعی و محیطی نقش بسزایی در توزیع ،پراکندگی و استقرارجمعیت دارند،درشهرستان میبد ، این عوامل سبب تفاوت قابل توجهی در توزیع و پراکندگی جمعیت در محدوده مناطق شهری و روستایی شده است .
این تمایز است حتی در محدوده فضائی نواحی مختلف نیز به وضوح قابل درک است .
بدین ترتیب مساعدت ها و مسائل زیستی در گستره فضائی شهرستان ، سبب نا متعادل بودن پراکندگی و سهم جمعیت در نقاط روستائی و شهری شده است .
در یک بررسی اجمالی به این نتیجه خواهیم رسید که محلات بخش مرکزی شهر شامل فیروزآباد ، مهرجرد و شهیدیه از تراکم نسبتاً بالائی بهره مند بوده و در نقطه مقابل ، محلات حاشیه ای نظیر بیده ، خانقاه و امیرآباد در مقایسه با سایر محلات شهری ،از تراکم کمتری بهره مند می باشند .شایان ذکر است در دو دهه اخیر به دلیل توسعه ساخت و ساز ها به ویژه شهرک های جدیدالتاسیس حاشیه ای همچون شهرک شهداء،شهرک فجر بیده ،شهرک بهمن آباد ،شهرک امام جعفر صادق و شهرک امام بفروئیه ، از تراکم جمعیت بخش مرکزی شهر کاسته و به تمرکز جمعیت در شهرک های حاشیه ای افزوده گردیده است یعنی شهر میبد توسعه از بیرون داشته است .
از عمده ترین دلایل این امر می توان به قیمت بالای زمین در مرکز شهر، پاسخ به سرریز جمعیتی نقاط پر تراکم شهر ، برنامه یزی های نادرست سازمان ها و ادارات ذیربط ، ارزان بودن قیمت زمین در حاشیه شهر ، سهل الوصول بودن امکان ساخت و ساز در این نواحی و فعالیت شرکت ها و بنگاه های ساختمانی در این زمینه بوده است .
212 ) بررسی بعد خانوار نظر به اینکه عوامل متعددی در تعداد و نوع خانوار تاثیر گذار می باشند، بعد خانوار نیز در دوره های مختلف زمانی و تحت تاثیر ویژگی های اجنماعی و اقتصادی دچار تغییر و تحولاتی می گردد .
بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1375 جمعیت شهری میبد 38061 نفر در قالب 8548 خانوار بوده که بعد خانوار معادل 45/4 است .
در همین سال تعداد 21639 نفر در نقاط روستائی در قالب 4520 خانوار سکونت داشته اند که بعد خانوار معادل 79/4 است بنابراین متوسط بعد خانوار شهرستان میبد با احتساب جمعیت 59700 نفر معادل 6/4 نفر است .مشخصات جمعیتی شهرستان میبد به تفکیک نقاط شهری و روستائی به اساس آمار سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1375 در جدول شماره (2) انعکاس یافته است .
مشخصات جمعیتی شهرستان میبد به تفکیک نقاط شهری و روستایی بر اساس آمار سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1375 در جدول شماره 2 انعکاس یافته است.
مأخذ: آمار نامه استان یزد سال 1379 312 ) بررسی تراکم جمعیت شهرستان میبد با وسعت 1271 کیلومتر مربع (7/1 درصد مساحت استان ) جمعیت 59700 نفر ، دارای تراکم نسبی حدود 47 نفر در کیلومتر مربع است که بعد از شهرستان یزد پر تراکم ترین شهرستان استان محسوب می شود.
به دلیل حاکمیت شرایط نامساعد اقلیمی بر پهنه ی شهرستان میبد، تفرق و پراکندگی روستاها (به ویژه روستاهای کوه پایه های غربی )، فاصله زیاد روستاها از یکدیگر و دلایلی نظیر اینها، تراکم جمعیت نقاط روستایی منطقه بسیارکمتر از نقاط شهری می باشد به طوریکه تراکم نسبی شهر میبد معادل 2057 نفر در کیلومتر مربع و تراکم نسبی روستایی معادل 17 نفر در کیلو متر مربع می باشد .
تراکم نسبی دهستان بفروئیه 95/12 نفر در کیلومتر مربع و دهستان شهیدیه(1) 30/22 نفر در کیلو متر مربع است .
تراکم زیستی (بیولوژیکی )شهرستان مبید معادل 42/20 نفر در کیلو متر مربع تراکم زیستی شهری معادل 79/11 نفر در کیلو متر مربع و تراکم زیستی روستائی معادل 63/8 نفر در کیلو متر مربع است .(2) 412 ) نرخ رشد جمعیت طی سه دهه گذشته متوسط رشد جمعیت در این شهرستان معادل 8/2 بوده است این نرخ در دهه 5545 معادل 8/1 ، دهه 6555 معادل 4/4 و در دهه ی 7565 معادل 2/1 می باشد.با توجه به رشد جمعیت ½ درصد دهه ی 7565 پیش بینی می شود جمعیت شهرستان میبد از 59700 نفر در سال 1375 به 73490 نفر در سال 1385 برسد .
22 ) ناهمواری ها ناهمواری ها ی شهرستان میبد بخشی از ارتفاعات پراکنده ایران محسوب می گردد که در امتداد شمال غربی جنوب شرقی د رمحدوده ی استان یزد به چشم می گردد استان یزد به چشم می خورد .
این ارتفاعات تمامی بخش های غربی منطقه را در بر می گیرد.
در نقطه مقابل ، در بخش شرقی شهرستان میبد، اراضی کم ارتفاع مشاهده می شود که به طور متوسط 1000 تا 1200 متر از سطح دریا ارتفاع دارند .
مرتفع ترین نقاط ارتفاعی در این محدوده مربوط به کوه دمبارت با ارتفاعی بیش از 2700 متر از سطح دریا در شمال غربی منطقه و کوه لای زهستی با ارتفاع حدود 2680 متر در جنوب شهرستان است.
به استناد نقشه های توپوگرافی و مطالعات میدانی ،شهرستان میبد به طور عمده در محدوده ارتفاعی بین 1300 تا 1800 متر قرار دارد ( پائین ترین نقطه ارتفاعی در محدوده شهری معادل 1050 متر در حوالی فلکه وحدت و بالاترین آن معادل 1110 متر در حوالی فلکه شهرداری است ) بنابراین جهت شیب عمومی از جهت جنوب به شمال است و اگر فاصله این امتداد را حدود 5 کیلومتر در نظر بگیریم شیبی حدود 1 درصد دارا می باشد که از این خصیصه می توان به سهولت در امر روانابهای سطحی استفاده نمود .
شایان ذکر است قدما نیز از این موهبت طبیعی در امر انتقال طبیعی آب بصورت قنات و کاریز استفاده می برده اند .
به طور کلی ناهمواری های منطقه از غرب به شرق و از بالاترین ارتفاع به سمت نقاط پست شامل عوارض زیر می شود : یال های کوهستانی ،تپه ماهور ،مخروط افکنه ،دشت سر(دشت سر سخت ،دشت سرپانداژ، دشت سر پوشیده )، دشت ریگی ،دشت رسی ، سبخا (شوره زار ) وپلایا.
32 )پوشش گیاهی تنوع پوشش گیاهی تحت تاثیر فاکتورهای مهمی همچون شرایط اقلیمی ، توپوگرافی ،خاک ،فعالیتهای انسانی و غیره شکل می گیرد .
شرایط طبیعی منطقه حاکی از آن است که حیات گیاهان اصولاً تحت شرایط دشواری تحقق می پذیرد زیرا قلت ریزش ها و نزولات جوی (متوسط نرمال حدود 55 میلیمتر )، شدت تبخیر(حدود 3500 میلیمتر )، تابش شدید خورشید ( )،وزش بادهای نسبتا شدید، کمبود رطوبت نسبی و خشکی بیش از حد هوا وبه طبع آن هجوم طوفان های ماسه ای و حتی در بعضی موارد تراکم املاح در سطح زمین و افزایش شوری اراضی بویژه در نقاط کم ارتفاع شرق منطقه و غیره ، رشد و رویش گونه های مختلف گیاهی را محدود و بسیار مشکل می نماید .
علاوه بر این ،فعالیت های انسانی از جمله بهره برداری بیش از حد از مراتع ،گسترده شدن محدوده های جمعیتی و صنعتی ،بوته کنی و چرای بی رویه دام و احداث ساختمان در اراضی اطراف روستاها و هر گونه فعالیت دیگری که به نوعی تعادل اکولوژیکی منطقه را به هم می زند ، سبب شده اند که به تدریج پوشش گیاهی منطقه از بین رفته می شود ، به گونه ای که در حال حاضر محدود گیاهانی که طاقت پذیرش و تحمل شرایط سخت فوق الذکر را دارند بصورت پراکنده در اراضی کم وسعتی در منطقه یافت می شود و اراضی مناطق مرتفع و کوهپایه ای غرب منطقه که از شرایط اقلیمی مساعدتری برخوردارند، به شرط وجود خاک و عدم وجود سنگلاخ ها ، پوشش گیاهی متراکم تری دارا خواهند بود.
با توجه به شرایط جغرافیایی نایکنواخت منطقه ، به ندرت می توان محدوده ی گسترده ای را یافت که دارای یک تیپ گیاهی مشخص باشد .
پوشش گیاهی منطقه در حال حاضر عمدتا شامل گیاهانی نظیر تاغ ،قیچ ، اشنان، مورت، اسکمبیل ، درمنه ، چوبک ،جغجغه ،گز ،هندوانه ابوجهل، انجیر کوهی، بنه کوهی و غیره می باشد .
لازم به ذکر است که درطی دو دهه اخیر فعالیّت های متنوعی در زمینه کاشت گیاهان توسط ادارات و مشارکت مردمی (خصوصا دانش آموزان ) انجام گرفته است به گونه ای که محدوده های گسترده ای از نواحی شهیدیه ، بوستانهای اطراف جاده سنتو ، جنوب و شرق دانشگاه آزاد اسلامی ،بوستان های روستاهای کوهستانی و غیره ،درختکاری گردیده است .
عمده ترین گیاهان دست کاشت منطقه عبارتند از : آتریپلکس ، مَرغ، اُکالیپتوس ،گز ،تاغ، سبد ،کاج و سرو ،توت ،نظایر آنها .
4ـ2 )مراتع با توجه شرایط اقلیمی و اکولوژیکی متفاوت ،مراتع دارای توان و استعدادهای بالقوه متنوعی در محدوده مورد مطالعه می باشد ، بطور کلی نوع ،مقدار و تراکم پوشش گیاهی هر مرتعی تابعی از نوع خاک و اقلیم می باشد .
در شهرستان میبد با توجه به الگوهای فوق مراتع را می توان در سه بخش عمده رویشگاه های ماسه ای ،مختلط و سنگلاخی تقسیم بندی نمود : الف )رویش گاه ماسه ای : مراتعی که خاک آن دارای بافتی درشت و سطح آنها تا عمقی حدود 50 سانتیمتر بوسیله شن و ماسه پوشیده شده است در این گروه قرار می گیرند، ماسه زارهای روانی که در بعضی از نقاط با استفاده از شیوه های مختلف (مالچ پاشی ، پوشش گیاهی دست کاشت و غیره) تثبیت شده اند جزئی از این گروه بحساب می آیند .
تیپ گیاهی این رویش گاه بیشتر از نوع تاغ،گون، قیچ، خار شتر،کنگر و اشترک می باشد .
ب ) رویش گاه مرتعی مختلط : تمام مراتعی که دارای شرایط اقلیمی تقریبا یکنواختی هستند ولی از نظر خاک تفاوت زیادی در نقاط مختلف آن مشاهده می گردد.
در این بخش قرار می گیرند .
پوشش گیاهی غالب این رویش گاه بیشتر از نوع درمنه، قیچ، گون، اسپند، خارشتر، کنگر می باشد .
ج ) رویش گاه سنگلاخی : مراتعی که در حدود نیمی از سطح آن قلوه سنگ و سنگ ریزه پوشیده شده است، رویش گاه سنگلاخی محسوب می شود.
تیپ گیاهی غالب این رویش گاه شامل درمنه، گون، گز، قیچ، دم سیاه، چوبک، خار چوبه، جو وحشی، زنبق و اسپند می باشد .
بطور کلی مراتع محدوده مورد مطالعه در وضعیت فقیری قرار دارند بگونه ای که تجدید حیات درآنها دیده نمی شود و اگر هم گاهی تحقق بپذیرد بسیار پراکنده و در گونه های پست می باشد .
بهره برداری از این مراتع استانداردی که شاخص مراتع فقیر محسوب می شود بیشتر است بطوریکه حتی گونه های نامرغوب و غیر خوش خوراک هم مورد چرای سنگین قرار گرفته اند.
بنابراین در این خصوص لازم است تدابیر لازم و عاجلی اندیشه و در زمینه بهره برداری از مراتع منطقه تجدید نظر به عمل آورد .
5ـ2 )راه های ارتباطی شبکه ارتباطی درون شهری به چند خیابان اصلی و مقداری معابر فرعی منشعب از آنها خلاصه می شود.
این معابر به صورت کوچه های پر پیچ وخم وتنگ در تابستان پر از گرد و غبار و در و در زمستان ها پر از گل و لای می باشند که ارتباط بین واحدهای مسکونی و معابر اصلی شهر را فراهم می نمایند رشد جمعیت و مدرنیزه شدن زندگی شهری به ویژه افزایش تعداد وسایط نقلیه، توسعه راه های ارتباطی و معابر بین محلات با حفظ شاخص ها و نماد فرهنگی ـ تاریخی منطقه را طلب می نماید.
بر اساس اطلاعات ارائه شده در آمار نامه استان یزد سال 1379 مجموعه راههای ارتباطی شهرستان میبد 6/176 کیلومتر می باشد که از این میزان 22 کیلومتر چهار خطه، 7 کیلومتر راه آسفالته فرعی، 3/102 کیلومتر راه آسفالته روستایی و 3/45 کیلومتر راههای دسترسی خاکی می باشد .
بر طبق این اطلاعات در هر یک از دو دهستان شهداء و بفروئیه وضعیت راه های ارتباطی به شرح زیر میلاشد : دهستان بفروئیه با مساحتی معادل 717 کیلومتر مربع، دارای کیلومتر راه آسفالته است که درصد کل راههای آسفالته شهرستان را تشکیل می دهد.
تراکم نسبی راه آسفالته در 100 کیلومتر مربع در این دهستان معادل است.
طول راههای شوسه دهستان بفروئیه کیلومتر و تراکم نسبی راه شوسه معادل است .
دهستان شهداء با مساحتی معادل 544 کیلومتر مربع دارای کیلومتر راه آسفالته و کیلومتر راه شوسه است که تراکم نسبی آنها به ترتیب معادل ، است.
دهستان بفروئیه که تعداد 26 آبادی مسکونی دارد از این تعداد، 7 روستا دارای راههای آسفالته هستند و یک روستا دارای راه شوسه می باشد بنابراین 19 روستا از راه آسفالته مناسب برخوردار نبوده و از راه خاکی با دیگر مناطق شهر ارتباط دارند.
جاده های اصلی ارتباطی دهستان بفروئیه به شرح زیر است : الف : راه ارتباطی روستاهای اشنیز پائین، اشنیز بالا،آبشوره و بنستان که در گذشته ( حدود 10 سال پیش) راه شوسه بوده و به همت جهاد کشاورزی میبد به دلیل روابط سلسله مراتبی و حوزه نفوذ و با توجه روابط اقتصادی ـ اجتماعی شهر ندوشن و روستاهای تابعه آن در سال های اخیر عملیات زیر سازی ، شانه سازی، تعریض و آسفالت آن انجام شده است.
مجاورت مجتمع فولاد ،کارخانه قند، پادگان نبی اکرم، اردوگاه قدس و سایر شرکت ها و واحد های صنعتی مستقر در شهرک صنعتی شماره 2 میبد نیز سبب اهمیت مضاعف اصلاح راه ارتباطی فوق گردیده است.
ب : راه آسفالته روستای حسن آباد به شهر میبد از طریق محله ی ده آباد و مهرجرد : این راه با عرض حدود 8 متر و طول 5/1 کیلومتر یکی از راه های ارتباطی ساکنان حسن آباد به مرکز شهرستان است و می توان آن را سهل الوصول ترین راه ارتباطی روستا دانست و بیشترین میزان تردد اهالی روستا از این محور می باشد.
ج : راه آسفالته روستای حسن آباد به شهر میبد از طریق محله بیده: این راه در سال های اخیر به علت استقرار و بهره برداری از واحد های صنعتی در شهرک حسن آباد و سرویس دهی مناسب خدمات به ا ین شهرک آسفالت گردیده که سبب توسعه کالبدهای روستای حسن آباد و همچنین تسهیل روابط اقتصادی و اجتماعی ساکنان این روستا با ساکنان شهر گردیده است.
د: راه آسفالته حسن آباد به بفروئیه: بر اساس بررسی های میدانی این مسیر از لحاظ تردد کمتر مورد استفاده واقع می شود مگر در مواردی خاص از جمله بهره گیری از خدمات پمپ بنزین بفروییه امور اداری مانند مراجعه به پاسگاه نیروی انتظامی، دهداری، خدمات ترویج روستایی و غیره.
ذ: راه آسفالته میدان گلها به شهر اردکان : راغه فئوق یکی از راه های ارتباطی شهرستان میبد با شهرستان اردکان به طول تقریبی 1/1 کیلومتر و عرض متوسط 40 متر است که از میدان گلها شروع و تا میدان انار اردکان ادامه دارد.
این در محدوده شرقی روستائی بفروئیه قرار دارد و جزو محورهای ارتباطی روستای فوق با حوزه فرا منطقه ای خود محسوب مس شود .
لازم به یادآوری است اهالی روستای حسن آباد نیز از این راه جهت ارتباط با شهرستان اردکان استفاده می کنند.
ر: راه آسفالته ایستگاه راه آهن به شهر میبد : این جاده ارتباطی دارای عرضی حدود 10 متر و طولی حدود 14 کیلو متر می باشد که تنها مسیر ارتباطی ایستگاه راه آهن میبد با شهرستان محسوب می گردد، به لحاظ بار سنگین تردد این مسیر لازم است مشابه قسمت ابتدائی این جاده (بلوار خرمشهر) تعریض و دوبانده گردد.
چنانکه ذکر شد در دهستان شهداء کیلومتر مربع راه آسفالته با تراکم نسبی درصد کیلومترمربع وجود دارد.
در این دهستان مهمترین راه آسفالته، راه ارتباطی یزدـ میبد می باشد که 14 کیلومتر آن در دهستان شهدا قرار دارد و روستاهای حجت آباد، محمدآباد، جهان آباد، مزرعه کلانتر، رکن آباد، مهرآباد، بدر آباد و غیره توسط دسترسی های آسفالته به آن متصل گردیده و از طریق راه فوق به شهر میبد مرتبط می شوند .
ز: راه آسفالته حجت آباد به ایستگاه راه آهن شمسی : یکی دیگر از محورهای ارتباطی دهستان شهداء (روستاهای حجت آباد و محمد آباد ) راه آسفالته ا ی به طول تقریبی کیلومتر و عرض متوسط متر است که ارتباط روستاهای فوق را با ایستگاه راه آهن شمسی میسر می سازد راه فوق در سال 1364 ، زیر سازی و آسفالت گردیده است لازم به یادآوری است این مسیر ارتباطی توسط به عنوان جاده اختصاصی احداث گردیده است .
فصل دوم :شناسائی منطقه (حوزه نفوذ ) 1ـ2 ) تعیین حوزه نفوذ روستا با توجه به موقعبت جغرافیایی، راه های ارتباطی و...: بر اساس سر شماری نفوس و مسکن سال 1375 مرکز آمار ایران و آخرین تقسیمات کشوری دهستان بفروئیه با مرکز روستای بفروئیه از توابع بخش مرکزی شهرستان میبد در قالب 74 آبادی(26 آبادی دارای سکنه)می باشد.
از 26 آبادی دارای سکنه این دهستان ، روستاهای بفروئیه ،حسن آباد ،درین ، شهرک افغانی ها و مزرعه بیده دارای بیش از 20 خانوار هستند که بصورت دیاگرام زیر می توان آن را نشان داد: در تعیین حوزه ی نفوذ روستای حسن آباد، پارامترهای متعددی مؤثر می باشد که عمده ترین آنها عبارتند از: 1ـ1ـ2 ) موقعیت جغرافیایی و ناهمواری ها : روستای حسن آباد در بخش شرق دهستان بفروئیه از سمت غرب به تختالها (تل حسن آباد) محدود می گردد همین عامل به عنوان یکی از عمده ترین منابع طبیعی توسعه کالبدی روستای حسن آباد محسوب گردیده است .
به همین دلیل این روستا بالاجبار به سمت اراضی کشاورزی شمال و جنوب توسعه یافته است.
2ـ1ـ2 ) فاصله زمانی و مکانی : روستای حسن آباد با توجه به جهت توسعه شمالی ـ جنوبی خود که در راستای دو جناح مسیل حسن آباد با فاصله عرضی نه چندان زیاد گسترش یافته است ، بیشترین ارتباط خود را به لحاظ بعد مسافت ناچیز ، با مرکز شهرستان میبد بر قرار نموده است .
گر چه بر اساس تقسیمات کشوری این روستا جزئی از دهستان بفروئیه محسوب می گردد و قاعدتاً نیز می باید بیشترین ارتباط با مرکز دهستان داشته باشد منتها به استناد بررسی های میدانی ،عوامل متعددی د راین امر دخالت داشته که شرح مفصل آن در بخش ارتباطات اقتصادی ـ اجتماعی بیان می گردد.
علاوه بر روستای بفروئیه، مزرعه بیده نیز به لحاظ تامین نیازهای کارگری (نیروی انسانی ) و توزیعی، ارتباط تنگاتنگی با روستای مورد مطالعه دارد.
3ـ1ـ2 )امکانات و خدمات : روستای بفروئیه به عنوان مرکز دهستان بفروئیه دارای امکانات و خدمات اداری و انتظامی، آموزشی، بهداشتی، تجاری و سایر امکانات مورد نیاز است که می تواند روستاهای حوزه نفوذ خود را از جمله روستای حسن آباد ، تحت پوشش خود قرار دهد ، اما به علل گوناگون از جمله عدم تعامل اجتماعی و فرهنگی، بعد مسافت و توان بالای مرکز شهر در ارائه خدمات مورد نیاز روستاهای حوزه نفوذ از جمله روستای مورد مطالعه ،کمتر از امکانات موجود در مرکز دهستان استفاده نموده و رغبت بیشتری نسبت به ارتباط با مرکز شهر دارند .
در مورد امکانات آموزشی ، این روستا دارای دبستان و فاقد دبیرستان و راهنمایی می باشد و دانش آموزان مقطع راهنمایی و دبیرستان از امکانات آموزشی مرکز دهستان و یا شهر استفاده می کنند .
در مورد امکانات بهداشتی و درمانی، روستای حسن آباد دارای خانه بهداشت است و ساکنان روستا جهت استفاده از بیمارستان و امکانات بهداشتی و درمانی مرکز دهستان استفاده می کنند.
د : راه های ارتباطی روستای حسن آباد دارای سه راه ارتباطی به روستاهای مجاور و مرکز شهرستان است.
اولین راه، ارتباطی، راه حسن آباد به بیده می باشد که به نظر می رسد همان مسیل بیده به حسن آباد است .
این جاده به لحاظ عرض نسبتا مناسب و از طرفی قرار گیری شهرک صنعتی حسن آباد د رمجاورت آن مسیر ارتباطی درجه دو روستا با نواحی مجاور به ویژه مرکز شهرستان میبد به حساب می آید .
مسیر اصلی مورد استفاده اهالی جهت انجام امور روزانه از طریق جاده ارتباطی حسن آباد به محله ده آباد و مهرجرد می باشد.
این جاده در انتهایی ترین بخش اتصال خود به محله ده آباد به دلیل عرض کم پل مسیل مجاور ده آباد و از طرفی عبور از طریق راه میانه محله، پر تردد ترین راه ارتباطی روستای مورد مطالعه می باشد.
سومین مسیر ارتباطی اهالی حسن آباد از طریق جاده حسن آباد به بفروئیه می باشد که علاوه بر بْعد مسافت نسبتا بیشتر خود در مقایسه با دو مسیر فوق الذکر با توجه به عوامل فرهنگی و اجتماعی میزان تردد مردم در آن کمتر می باشد به گونه ای که به جز موارد محدود، آن هم جهت انجام امور اداری (مرکزیت دهستان )و قرار گیری پاسگاه نیروی انتظامی در بخش انتهای این راه ارتباطی و بهره مندی از این خدمات پمپ بنزین شهرک امام، مردم آنچنان راغب به تردد در این مسیر نمی باشند.
این مسیر در وضعیت موجود آسفالته می باشد اما با توجه به عرض نسبتا کم آسفالت آن مشکلات ترافیکی دارد که در بخش پیشنهادات و تجزیه و تحلیل، به موارد اصلاحی اشاره خواهد شد.
4ـ1ـ2 )ارتباطات اقتصادی و اجتماعی یکی از عوامل عمده تعیین حوزه نفوذ روستاها، میزان ارتباط ساکنان آن روستاها با روستاها و محلات شهری مجاور در ابعاد اقتصادی و اجتماعی است که ریشه تاریخی و فرهنگی دارد .
در بعد اقتصادی، ساکنان روستای حسن آباد ، ارتباط گستردهای با شهر میبد دارند.
با توجه به اینکه این روستا بعنوان قطب کشاورزی شهرستان محسوب می شود، محصولات بخش کشاورزی روستا به نقاط مختلف شهر صادر می شود و مردم روستا نیز متقابلا ،مایحتاج خود را که اکثراً از نقاط و محلات مختلف شهری خصوصا از ده آباد و مهرجرد تامین می کنند .
ارتباط اقتصادی مردم روستای حسن آباد با روستای بالا دست خود یعنی بفروئیه بسیار کمتر از ارتباط با محلات شهری میبد است که از عمده مهمترین دلایل آن، عدم ارتباطات اجتماعی و فرهنگی قو ی بین ساکنان دو روستا می باشد.
مزرعه بیده در جنوب روستای حسن آباد از جمله آبادی های دیگری است که ارتباط اقتصادی مناسبی با روستای مورد مطالعه دارد.
وجود اقوام و خویشان ساکن در دو روستای فوق، فعالیت دوره گردان و شهرک صنعتی، این ارتباط را شدت بخشیده است .
شهرک صنعتی حسن آباد که در جنوب روستا مکان یابی شده است، د رجذب سرمایه گذاران بخش خصوصی محلات شهر میبد و روستاهای حوزه نفور ،نقش مؤثری داشته، به طوریکه چند نفر از صاحبان شرکت های تولیدی واقع در شهرک، از ساکنان مزرعه بیده و محله شهری بیده هستند.
اشتغال در واحدهای تولیدی شهرک صنعتی حسن آباد، ابعاد ارتباط اقتصادی روستای مورد مطالعه را با محلات شهری مجاور را تقویت نموده است.
2ـ2) بررسی وضعیت اقلیمی منطقه شامل درجه حرارت، رطوبت، بارندگی، باد و غیره 1ـ2ـ2) اقلیم اقلیم هر منطقه ای تحت تاثیر شرایط جهانی ،منطقه ای ومحلی است .
محدوده مورد مطالعه در ایران مرکزی و بخشی از کمربند بیابانی جهان محسوب می شود و از حیث گردش عمومی هوا و حاکمیت شرایط جهانی و اقلیم منطقه ای که بیشترین تأثیر را از ناهموای های سطح زمین می پذیرد، دارای آب و هوای گرم و خشک می باشد.
شهرستان میبد به لجاظ شرایط خاص توپوگرافی، دارای اقلیم تقریبا یکنواختی در پهنه نه چندان وسیع خود می باشد.
درمحدوده مورد مطالعه یک ایستگاه هواشنای سینوپتیک (ایستگاه هواشناسی میبد )و یک ایستگاه باران سنجی در بفروئیه وجود دارد.
به لحاظ شرایط یکنواخت عناصر اقلیمی و از طرفی دقت بالای اطلاعات ایستگاه های سینوپتیک به منظور آنالیز و بررسی وضعیت اقلیم، از داده های ایستگاه سینوپتیک میبد استفاده شده است.
بر اساس اطلاعات موجود ،میانگین بلند مدت بارندگی میبد میلیمتر و میانگین بلند مدت بارندگی بفروئیه میلیمترمی باشد.
بر اساس میزان متوسط بارندگی و مساحت شهرستان میبد (1271 کیلومتر مربع) می توان اذعان نمود که میزان آب استحصالی ناشی از نزولات جوی متر مکعب در سال می باشد.
متوسط دمای محدوده مورد مطالعه 7/18 درجه سانتی گراد، متوسط حداقل دما 1/10 درجه سانتی گراد و متوسط حداکثر دما 7/28 درجه سانتی گراد می باشد.
میزان ساعات آفتابی رطوبت نسبی و دما در اعماق مختلف خاک در جدول شماره انعکاس یافته است.
2ـ2ـ2) مکانیزم بادوطوفان در منطقه تابش نایکنوخت خورشید بر سطح زمین، عناصر اقلیمی را تحت تاثیر قرار می دهد که از جمله می توان اثرات مستقیم آن بر روی دما، فشار، تبخیر و غیره ذکر نمود .
تحت تاثیر نوسانات دما مراکز فشار حرارتی بوجود می آید که در اصل تعادل فشار جوّ در سطح زمین را به هم می زند و به دنبال آن مولکولهای هوا (توده هوا)جابجا شده و باد نامیده می شود.درمنطقه مورد مطالعه بطور محلی اختلاف فشارو تغیرات درجه حرارت شدید بین دشت و کوهستان موجب ایجاد بادهایی در جهات محتلف و با سرعتهای گوناگون درمنطقه می گردد.
هر یک از انواع بادها، تاثیرات جداگانه ای بر وضع آب و هوا، کاوش خاک، تیپ پوشش گیاهی و در نهایت معیشت مردم دارند.
مهمترین این بادها عبارتند از : الف) بادهای شماب غربی: این نوع باد اکثر ادر فصول تابستان و بهار از سمت شمال غربی به سمت جنوب و جنوب شرق می وزد و گاهی اوقات مقداری رطوبت همراه دارد که موجب ریزش نزولات جوی می شود.
مدت وزش این نوع کوتاه بوده و سرعت آن تا 40 کیلومتر درساعت می رسد و باد غالب منطقه مورد مطالعه است.
ب) باد جنوب غربی: دسته دیگر از بادهای فرساینده و غبارزا را بادهای جنوب غربی تحت عنوان باد قبله و باد کوهی تشکیل می دهد که از نوع بادهای آدیاباتیکی بوده و منشا منطقه ای دارند.
این نوع باد اکثرا در اوایل فصول تغیرات شدید درجه حرارت مابین کوهستان و دشت، می وزند (بهار و پائیز ) این دسته از بادها به علت تراکم و شدت در موقع عبور از دهانه تنگ حوزه های کوهستانی، مناطقی را به صورت نوار تحت تاثیر خود قرار داده و اغلب ماسه های روان را به سمت شهر و روستاهای جنوب منتقل می کنند.
ج) باد جنوب شرقی: این باد که به باد کرمانی معروف است نسبت به باد قبله از تداوم و سرعت بیشتری برخوردار است و اغلب موجب حرکت تپه های ماسه ای می شود.
زمان وزش این باد از اویل اسفند تا اواخر تیرماه است و بیشترین شدت آن در خرداد ماه می باشد.
هر یک از بادهای فوق الذکر، درروزهای متوالی و با سرعت زیاد می وزند و توده های ماسه و سیلت را به حرکت در می آورند که اغلب خسارات زیادی به چاه های آب، قنوات، زمین های کشاورزی و واحدهای صنعتی و خدماتی وارد می آورند.
بر اساس مقیاس بوفورت، زمانی که باد در ارتفاع استاندارد ده متر (33 پا ) از سطح زمین در محدوده 55ـ48 نات (4/28ـ5/24 متر بر ثانیه ) ویا 102ـ89 کیلومتر بر ساعت باشد و یا درختان ریشه کن شده و خرابی های قابل ملاحظه ای به ساختمان ها وارد آید طوفان اطلاق می شود.
در محدوده مورد مطالعه که از لحاظ اقلیمی در پهنه ایران مرکزی ودارای شرایط آب و هوای خشک و کویری می باشد، به استناد آمار و اطلاعات هواشناسی و مصاحبه های محلی، زمانی خصوصیات و ویژگی های طوفان در سطح زمین مشاهده می گردد و دید انسان به کمتر از یک کیلومتر کاهش می یابد که سرعت باد در ارتفاع استاندارد ده متر بیشتر از 14 متر بر ثانیه یا به تعبیری دیگر بیش از 28 نات باشد.
منطقه مورد مطالعه در طول سال (خصوصا در اواخر فصل زمستان و طول فصل بهار)مواجه با طوفان های حاوی گردو خاک است.
ماسه های روان از مناطق کوهستانی غربی و دامنه های کم ارتفاع آن منشاء می گیرند.
در رسوبات آن اغلب ماسه، مارن ،شیل و رسوبات آهکی می باشد.
بر اثر حرکت رسوبات فوق، مشکلات زیادی برای ساکنان منطقه ایجاد می شودکه اهم آنها عبارتند از: