‫پروژه رابطه بین منبع کنترل رفتار و میزان تحصیلات معلمان مدارس راهنمایی و دبیران دبیرستان های استان تهران

چکیده

به منظور بررسی رابطه بین منبع کنترل روتار و میزان تحصیلات به حجم هشتاد تو از جامعه معلمان مدارس پسرانه ی راهنمایی و دبیران دبیرستان دخترانه چهل نفر معلم مرد و چهل نفر دبیر زن با روش نمونه گیری در دسترسی انتخاب آمدند. طرح تحقیق عبارت است از روش علمی مقایسه ای. پس با مقیاس منبع کنترل راتر سنجش شدند. همچنین از روش آمار توصیفی و استنباطی توصیف شده است. تفاوت بین میانگین های مورد نظر 45/2 است. به منظور تعیین معنی دار بودن تفاوت محاسبه شده با درجات آزادی 80 و در سطح 5%  به جدول توزیع T استودنت مراجعه می کنیم. چون T محاسبه شده (45/2) بزرگتر از T جدول (65/1) است. بنابراین فرضیه صفر رد و فرض خلاف تأیید می شود. و نتیجه می گیریم که بین میانگین های مورد مقایسه تفاوت معنی داری وجود دارد. نتایج به دست آماده نشان داده که بین منبع کنترل و میزان تحصیلات رابط معناداری وجود دارند.

به عبارت دیگر هر چه قدر کنترل درونی رفتار فردی قوی تر باشد امکان پیشرفت تحصیلی وی بیشتر است.

فصل اول

من عرفه نفسه فقد عرفه دبه

هر کس خودش را شناخت خدایش را مرا شناخت

براستی که انسان خدایی است و هر یک خدایی بی همتا

انسان ها بر اساس سرشت کمال خواهی خویش و به وسیله ی نیروی کنجکاوی و جستجو گری خود طالب کشف حقیقت خویش و دنیای پیرامون هستند و دائماً این پرسش در ذهن ما خطور می کند که چرا افرادی موفق به کسب موفقیتهای تحصیلی یا اجتماعی می شوند؟ آیا این موفقیت به علت استعداد و تلاش های فردی آنان است، یا به علت شرایط مساعدی است که برای آن ها فراهم بوده است؟ چرا کشوری در حال ترقی و پیشرفت است و کشوری دیگر، خیر؟

اینها مواردی است که در ذهن جستجو گرما را به تبیین و توجیه هایی وا می دارد تا به جستجو برای درک و فهم امور و علل رویه ها و این که چرا رویدادها به وقوع پیوسته اند بر آییم. این تلاش برای فهم علل رویدادها در حقیقت یکی از مهم ترین منابع انگیزش انسان و به عنوان اصلی مسلط شناخته شده است.

پژوهشگران چنین بر آورد کرده اند که شخصیت هفتاد و پنج درصد از مردم در فرهنگ کنونی جامعه تحت تأثیر عوامل بیرونی شکل می پذیرد تا عوامل درونی. (کریم نیا، 1382)

اساساً اگر فرد مسئولیت حالتهای عاطفی خود را در لحظات حال متوجه یا چیزی خارج از وجود خود براند معنایش این است که تحت نظارت نیروهای بیرونی قرار دارد به این معنی که اگر از فرد سوال شود«چرا حالتان بد است» جواب می دهد. والدینم با من بدرفتاری می کنند «بد شانسی آورده ام و غیره»

همچنین بپرسند چرا خوشحال هستید؟ جواب می دهند. برخی دوستانم با من خوب هستند «شانس به من رو کرده است».

و در این موارد فرد اشخاص یا اشیایی دیگر را مسبب چگونگی امود خود دانسته یعنی از بیرون نظارت می شوند.

شخصی که از درون هدایت می شود کسی است که مسئولیت حالتهای خود را بر دوش خودش می گذارد . اگر از این افراد، آن سوال ها را بنماییم چنین پاسخ هایی خواهند داد. «من در حال حاضر دارای آنچنان توان فکری نیستم که از اندوهگین شدن جلوگیری کنم» «برداشت من غلط است» به این ترتیب فرد از کلمه ی «من» استفاده می کند با این وجود یک چهارم از مردم مسئولیت حالات و کنترل خویش را خود به عهده می گیرند و سه چهارم دیگر عوامل بیرونی را مورد سرزنش قرار می دهند و به این طریق رویدادها مواجه می شوند (جلس، 1379، ص 5)

اصولاً مادر موقعیتهایی که مقتدر باشیم بر آنها کنترل داریم واکنش مثبت تری نشان می دهیم تا در موقعیت هایی که فکر می کنیم چنین کنترلی را دارا نیستیم. مثلاً افرادی که احساس کنترل بر محیط خود را دارند شرایط کاری محیط را مناسبتر و کمتر شلوغ می دانند تا کسانی که احساس چنین کنترلی را ندارند بعلاوه افراد معتقد به داشتن کنترل محیط کاری را لذت بخش تر توصیف می کنند تا کسانی که چنین اعتقادی را ندارند.

بنابراین یا افراد دارای منبع کنترل درونی هستند یعنی موفقیت ها و شکست های خود را عموماً به شخص خود نسبت می دهند، افراد دارای منبع کنترل بیرونی هستند که این افراد موفقیت ها و شکست ها ی خود را معمولاً به عوامل بیرونی از خود نسبت می دهند. (کریمی، 1383 ص 125)

همچنین افراد بیرونی به نشانگان و نشانه هایی که از محیط پیرامون بر می آید بیشتر حساس بوده و به آن توجه زیاد تری نشان می دهند و در حالیکه افراد با منبع کنترل درونی به این نشانه های ظرفیت زیاد توجه نمی کنند (جلس، 1379، ص 92)

افراد با منبع کنترل درونی اضطراب کمتر و اعتماد به نفس بیشتری دارند آمادگی بیشتری برای پذیرفتن مسئولیت اعمالشان دارند و از سلامت روانی و جسمانی بیشتری برخوردارند.

همچنین پیشینه پژوهشهای انجام شده در کشورهای مختلف رابطه معنی داری بین منبع کنترل درونی و پیشرفت تحصیلی را در دانشجویان گزارش دادند.

پژوهش دانیل واسیونز(1976) در مورد دانشجویان کالج نشان داد با وجود کنترل بهره هوشی دانشجویانی که گرایش بیشتری به منبع کنترل درونی داشته اند در آزمون های فراگیر نمره های بالاتری بدست آوردند (فصلنامه رفتار شماره ی 16).

روان شناسان و جامعه شناسان عقیده دارند که با در نظر گرفتن نقش های کلیشه ای پسران بیشتر از دختران در اضطراب هستند، «چرا که جامعه تا حدی نسبت به نشان دادن بعضی از رفتارهای مردانه از جانب زنان از خود انعطاف نشان می دهند.»

بیان مسئله :

شناخت  ویژگی ها و خصوصیات افرادی که در زندگی موفق شدند به ما در شناخت خود در شناخت توانایهایمان و دیگران کمک می کند همچنین به خاطر اعتقادات غلط که نسبت به دین و خدا در بین جوامع اسلامی و جامعه ای که من در آزمودن آن هستم و می بینم ایران باعث مشکلات و کند شدن پیشرفت جامعه شده در تحقیقاتی که صورت گرفته بین ویژگی های خصوصیات افراد یک جامعه و پیشرفت رابطه وجود نداشته که یکی از این موارد راجع به شناخت 2 ویژگی کامل متضاد در افراد است و رابطه آن با یک متغیر به نام میزان تحصیلات است.

در این پژوهش  پژوهشگر می خواهد به این پرسش پاسخ بدهد؟

آیا میزان تحصیلات افراد با منبع کنترل درونی بیشتر از افراد با منبع کنترل بیرونی است؟

هدف پژوهش :

همه روشهای مشاهده و آزمایش که در روانشناسی به کار می رود، می تواند دو هدف داشته باشد، کسی این روشها را به کار می برد یا می خواهد مسائل نظری را حل کند و یا می خواهد یک راه حل منطقی برای یک مسئله بدست آورد.

همانطور که آبراهام مازلو و کارل را جرز درباره افراد خود شکوفا به ویژگی های این افراد که هر کدام از آنها با داشتن چنین خصوصیات و ویژگی های دنیایی را دگرگون و ترقی بخشیدند تحقیق کردند.

هدف پژوهشگر شناخت یکی از این ویژگی که در افراد موفق بالاخص افرادی که در زمینه ی تحصیلی پیشرفت کردند بوده و ارائه نتایج آن به روانشاسان و همه ی کسانیکه در زمینه ی پیشرفت بالاخص تحصیلی با داشتن آزمون و دانشجویان سر و کار دارند تا با تقویت ویژگی در این قشر و حتی دیگر اقشار جامعه به آنها در رسیدن به موفقیت پیروز و بروز توانائیهای بیکران و خدا گونه شان کمک کنند.

اهمیت و پژوهش :

اهمیت و ضرورت پژوهش یعنی از مجموعه اطلاعاتی است که مشخص می کند نتایج این تحقیق تا چه حدی برای محقق و نیز برای دیگران مفید و ثمر بخش است.

با استفاده از نتایج این پژوهش در انتخاب  دانش آموزان مدارس نمونه دولتی و  تیزهوشان دقت بیشتر و بهتری داشته باشیم تا با این کار هم بهترین افراد را انتخاب کرده و هم در صرف هزینه صرفه جویی می کنیم.

در ضمن برای برگزیدن افراد به کارهایی که نیاز به توانمندی و اتکا به نفس بالا دارد. بالاخص  کارهای مدیریتی با در نظر گرفتن این ویژگی (با انجام آزمون منبع کنترل رفتار راتر) پذیرفته و به آنها محصول شود.

ارائه فرضیه تحقیق :

میزان تحصیلات افراد با منبع کنترل درونی نسبت به افراد با منبع کنترل بیرونی بیشتر است.

تعریف نظری اصطلاحات :

منبع کنترل :

کنترل را می توان اعمال قدرت، هدایت، یا بازداری اعمال و رفتار دیگران یا خود تعریف کرد.[1]

اسناد :

فرایندی است که افراد به کار می برند تا رویدادها در رفتار را به شرایط زیر آنها پیوند دهند.[2]

اسناد درونی :

در فرایند ارزشیابی افراد به عوامل که از درون فرد برخواسته و فرد را تحت تأثیر قرار می دهند اسناد درونی می گویند مانند کوشش، انگیزه، هوش، فعالیت، دقت و استمرار در مطالعه (نیازی، 1379، ص 13)

اسناد بیرونی :

در فرایند ارزشیابی افراد به عواملی که جنبه ی بیرونی دارند و رفتار فرد را تحت تأثیر قرار می دهند و کمتر در کنترل فرد می باشند را اسناد بیرونی می گویند مانند شانس، تصادف، محیط آموزش، محیط خانوادگی و ... (نیازی، 1379، ص 14)

مکان کنترل بیرونی :

اشخاص با مکان کنترل بیرونی که معتقدند در رفتارها یا مهارتهای آنها در تقویتهایی که دریافت می کنند اثری ندارد، در کوشش برای بهبود موقعیت خود فایده ای نمی بینند. آنان به امکان کنترل زندگی خود در زمان حال یا آینده باور چندانی ندارند (شولتز، 1378، ص 542).

مکان کنترل درونی :

کسانیکه دارای جهت گیری درونی هستند معتقدند که کنترل کاملی بر زندگی خود دارند و منطبق با چنین باور رفتار می کنند... ارزش والاتر برای مهارتهای پیشرفت های شخصی قایل هستند و نسبت نشانه های محیطی که می توانند برای هدایت رفتار خود به کار ببرند هشیارند (شولتز، 1378،ص 542).

[1]  -  کریمی، 1378 ، ص 121

[2] - نیازی، 1377، ص 13