تحقیق ضرورت حمایت از حریم خصوصی در تحقیقات جرایم سایبری

چکیده

قانون جرایم رایانه ای مصوب 11/11/1388یکی از کامل ترین قوانین در زمینه جرایم مربوط به فضای مجازی و رایانه ای میباباشد. انسان عصر حاضر، افزون بر دنیای فیزیکی، که از زمان خلقت خود با آن مانوس بوده و با شرایط و مقتضیات آن خو گرفته، به دنیای جدیدی به نام فضای سایبر پا گذاشته که از ویژگی های متمایزی برخوردار است. این فضا توانمندی هایی برای پیشبرد بهینه امور در اختیار دارد که بشر را ناگزیر از به کارگیری بدون تبعیض و فراگیر آن در تمامی عرصه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، صنعتی، بهداشت و درمان و حتی نظامی کرده است. انعطاف پذیری و سادگی بی نظیر در کاربری، حتی موانع سنی و میزان دانش و مهارت را نیز برداشته است. بی تردید، این وضعیت بیم و امیدهایی را بر می انگیزد. اما آن چه مسلم است این که بهره برداری صحیح و سودمند از این فضا مستلزم رعایت هنجارهایی است که تخطی از آنها میتواند باعث آسیب هایی شود و برخی از آن­ها حتی مستوجب جرم انگاری و مجازات گردند. با این حال، چنان چه به کاربران، که مانند کودکی نوپا در این دریای بیکران رها هستند، آموزش های صحیحی داده نشود، هرگونه مقابله با هنجار شکنی های سایبری در جهت برقراری موازین اخلاقی سایبری، می تواند با ایرادات جدی حقوقی و اخلاقی مواجه گردد. این نوشتار بر آن است با بررسی راهکارهای پیشگیری اجتماعی از جرایم سایبری، به عنوان شاخه های از پیشگیری از وقوع هنجارشکنی های مجرمانه سایبری، میزان کارایی آن را در نهادینه سازی هنجارهای اخلاقی سایبری مورد بررسی قرار دهد.

کلید واژه­ها: فضای سایبر، جرم سایبر، پیشگیری اجتماعی سایبری، هنجار های اخلاقی سایبری.

فصل اول

کلیات

پیشرفت تکنولوژی و علم و دست یابی بشر به فناوری اطلاعات و استفاده از رایانه و پیدایش دنیای مجازی دارای پیامدهای مثبت و منفی فراوانی برای بشر بوده است. از جمله پیامدهای منفی آن، پیدایش جرایم رایانه ای بوده است. در مورد جرایم رایانه ای تعاریف متعددی ذکر شده است برخی از این تعاریف عباتند از: پلیس جنایی فدرال آلمان در تعریفی از جرایم رایانه ای این چنین اعلام داشته است: «جرم رایانه ای در برگیرنده همه اوضاع و احوال و کیفیاتی است که در آن شکل های پردازش الکترونیک داده‌ها، وسیله ارتکاب و یا هدف یک جرم قرار گرفته است و مبنایی برای نشان دادن این ظن است که جرمی ارتکاب یافته است.

تاریخچه جرایم سایبری:

جرایم سایبری از زمان پیدایش تا کنون، با سه نسل یا تیپ مواجه شده است. دهه های 60 و 70 و اوایل 80 زمان حاکمیت نسل اول تحت عنوان جرایم رایانه ای است. در این زمان در خصوص جرایم، محوریت بحث با رایانه بود. از این رو تعداد توصیف های مجرمانه بسیار کم بود. به تدریج در دهه 80 تا اوایل دهه 90 نسل دوم به مبان آمد. بحث محتوا مورد استفاده قرار گرفت یعنی به موضوع جرایم داده و اطلاعات توجه شد. از این رو نسل دوم تحت عنوان جرایم علیه داده ها مطرح شد. پس از 4 یا 5 سال، حاکمیت نسل سوم که از آن به جرایم سایبری یاد می کنیم فرا رسید که ویژگی این نسل، تجمیع رایانه با مودم و مخابرات (اعم از ماهواره) با حالات شبیه سازی و مجازی سازی است. در این نسل تأکید بر رایانه نیست بلکه رایانه خود وسیله ارتکاب جرم است. جرایم نسل سوم در بستر ابر شاهراه های الکترونیکی ارتباطی و اطلاعاتی به وقوع می پیوندند. اگر در چهار دهه حاکمیت جرایم رایانه، ما شاهد جرایم انگشت شمار بودیم؛ اما در فضای سایبر پنج دسته اصلی جرم وجود دارد که هرکدام بالغ بر چندین عنوان مادر و عمده می شوند و شاید تعداد مصادیق عمد و غیر عمد آن بالغ بر 200 عنوان مجرمانه شود.[2] اولین جرم سایبری در ایران به سال 1381 و ناظر به عمل دانشجویان برای اسکن اسکناس و پرینت رنگی از آن عطف شده؛ اما گزارش های غیر رسمی حاکی از این است که در دهه 60 تغییر نمرات درسی و تغییر برخی اسامی پذیرفته شده در کنکور 64 رخ داد[3]

روش تحقیق روش تحقیق به صورت نظری و کتابخانه ای بوده و برای تطبیق مطالب از کتب مختلف و تحقیقات بنیادین گذشتگان و ترجمه متون و کتاب های مرتبط استفاده شده است.

 بیان مساله

چه راهکارهایی برای جلوگیری از جرایم سایبری وجود دارد؟

نقض حریم خصوصی در فضای سایبری چه معنایی دارد ؟

پلیس چه نقشی در پیشگیری از جرایم سایبری دارد؟

  اهداف تحقیق

هدف از ارائه این تحقیق بررسی ضرورت حمایت از  حریم خصوصی افراد در تحقیقات جرایم  سایبری می باشد.

فصل دوم

ماهیت جرایم سایبری

گفتار اول:

ماهیت جرایم سایبری و چالشهای مرتبط با آن:

 پیوند و اتصال شبکه جهانی اینترنت به روشنی گویای این واقعیت است که ویرانگری و آسیب رسانی می تواند در یک لحظه سراسر جهان را فرا گیرد.سوء استفاده از فناوری های رایانه ای و اینترنتی می تواند امنیت ملی,آسایش عمومی و موجودیت یک جامعه را به مخاطره انداخته و تاثیرهای منفی بی شماری را بر زندگی افراد اجتماع تحمیل کند(وایلدینگ[4], 1379: 11).با کمی دقت در این خصوص می توان به این نتیجه دست یافت که اغلب مرتکبان جرایم سایبری را جمعیت جوان تشکیل می دهند[5].این مجرمان هم از ظرفیت جنایی بالایی برخوردارند و هم استعداد خوبی برای انطباق اجتماعی از خود نشان می دهند[6]. [7]

افرادی که در شرایط عادی زندگی ,هیچ گونه تصوری از سرقت یا تجاوز به اموال دیگران ندارند,در مواجه با فرصت ها و موقعیتهای ارزشمندی که رایانه و اینترنت برای آنها مهیا نکرده,حتی لحظه ای دچار تردید احساس گناه یا تزلزل در تصمیم گیری نخواهند شد.در بیشتر جرایم سایبری خشونت وجود ندارد ,بلکه طمع,غرور یا دیگر ضعفهای شخصیتی قربانی است که در ارتکاب این جرایم نقش اصلی را بازی می کنند.[8]