اثبات نسب پدری دشوارتر از اثبات نسب مادری است- هیچ دلیلی نمی تواند به طور یقیین ثابت کند که بچه ای از نطفه فلان مرد است. آزمایشی خون می توند عدم نسبی فقط از لحاظ علمی ثابت کند بنابراین در اثبات نسب پدری باید به دلیلهایی که ایجاد ظن و گمان کند اکتفا کرد. ساده ترین و آسانترین راه اثبات نسب اماره ابوت (فراش) است.
اماره فراش
در لغت به معنی «بستر» است و در اصطلاح کنایه از شوهر است. و در اصطلاح حقوقی عبارت از این است که طفلی که از زن شوهرداری به دنیا آمده باشد فرزند شوهر فرض می شود. اصطلاح اماره فراش از حدیث نبوی «الولد للفراش و للعاهر الحجر» (فرزند مخصوص شوهر و برای زناکار سنگ است) گرفته شده است. مواد 1158 و 1159 ق.م و ماده 1322 قانون بدنی
توجیه اماره فراش
دلایل
1-عفت زن و انجام تکالیف زناشویی اقتضا می کند که طفل از آن شوهر باشد.
2-شوهر با عقد نکاح به طور حسنی اطفال متولد از زنش را فرزندان خویش ساخته است. اماره ابوت مبتنی به قرار ضمنی شوهر است.
3-سرانجام این قاعده که بر پایه غلبه استوار شده موافق مصلحت جامعه است.
اجرای اماره فراش در قانون مدنی ایران
1-در مورد طفل متولد در زمان روجیت
ماده 1158 ق م
می توان گفت طفل متولد در زمان زوجیت در صورتی ملحق به شوهر است که از تاریخ عقد نکاح تا زمان ولادت طفل لااقل 6 ماه گذشته باشد. اگر فاصله بین انعقاد نکاح و تولد طفل کمتر از 6 ماه باشد نمی توان او را ملحق به شوهر دانست زیرا با توجه به مدت حمل باید گفت نسبت او ناشی از زنا یا وطی به شبهه است و نطفه در زمان زوجیت منعقد نشده است.
اجرای اماره فراش در مورد طفل متولد بعد از انحلال ازدواج
با اینکه در صورت انحلال نکاح دیگر فراش و زناشویی وجود ندارد را قانونگذار در مورد طفل حکم فراش را جاری می کند یعنی این طفل را در کلمه بچه ای مردانه که از زن شوهر دار متولد شده باشد با 2 فرض: فرض اول تولد طفل قبل از ازدواج مجدد زن
موردی که فقط الحاق طفل به شوهر اول ممکن است مثال زنی که بعد از 4 ماه از طلاق ازدواج می کند و بعد از گذشت 5 ماه از ازدواج وضع حمل می نماید با توجه به اینکه 9 ماه مقتضی شده بچه شوهر اول زن ملحق خواهد شد.
موردی که فقط الحاق طقل بر شوهر دوم ممکن است موردی که فاصله بین انحلال نکاح اول و ازدواج مجدد 7 ماه و 9 ماه بعد از ازدواج دوم فرزند به دنیا می آید طفل به شوهر دوم نسبت می شود.
موردی که الحاق طفل به هر دو شوهر ممکن است مثال زنی که 3 ماه بعد از طلاق ازدواج می کند و 7 ماه بعد فرزند به دنیا می آید. الحاق به هر دو شوهر ممکن است اما مصلحت خانواده و طفل اقتضا کند که طفل به شوهر دوم منسب شود. مگر آنکه اماره قطعه بر خلاف آن دلالت کند. مثلا کارشناس ثابت نماید نطقه شوهر ؟ فاقد اسپرماتوزوتید بوده است. در این صورت بچه بر شوهر اول ملحق خواهد شد.
دلایل دیگر اثبات نسبت پدری
شهادت و امارات قضایی
نسبت پدری مانند اقسام دیگر نسبت که طریق شهادت قابل اثبات است همچنین نسبت را می توان با امارت قضایی ثبات نمود.
آزمایش خون
آزمایش خون که نوعی کارشناسی است می تواند دلیل بر نسبت باشد با آزمایش خون می توان 75% احتمال وجود نسبت داد در حال حاضر آزمایش DNA احتمال الحاق و اثبات نسبت را تعیین کرده است.
عوامل ارثی و زیست شناسی
ممکن است دو نفر (مثل دو قلوها) از لحاظ صفات ظاهری و خصوصیات زیست شناسی کاملا به یکدیگر شبیه باشند و در این صورت خصوصیات ظاهری یا بیولوژیک به رو از طریق وراثت به فرزندان منتقل می شود . مطالعه این صفات و خصوصیات «تن پیمایی» نامیده می شود. طبق نظر کارشناسان تن پیمایی مانند آزمایش خون ممکن است دلیل قاطع بر عدم وجود نسبت است اما به تنهایی مثبت نسبت نیست زیرا ممکن است کارشناس پس از بررسی وراثتی و زیست شناسی به یکی نظرهای ذیل برسد.
آزمایش نتیجه اطمینان بخش نشان نمی دهد.
انتساب طفل فلان کسی محتمل است.
به احتمال قوی فلان کس پدر طفل است.
احتمال انتساب طفل به الف بیشتر از ب است.
به طور قطع فلان کسی پدر طفل نیست.
پس تن پیمایی نمی تواند به طور قاطع بر وجود نسبت اظهار نظر کند ولی نتیجه تن پیمایی در اثبات نسبت به عنوان جرئی از اساره قضایی می تواند مورد توجه دادرسان (قضات) قرار گیرد.