مقدمه:
مدیریت به عنوان یکی ازعمده ترین ارکان توسعه درسالهای اخیر نقش مهم وگسترده ای رادرسرنوشت ملی بسیاری ازکشورهاداشته ونتیجتا درفعالیتهای بشرودرزندگی اجتماعی نیاز داریم. دانش مدیریت،درکشورمابه لحاظ تاریخی،دارای یک سابقه طولانی است وتعالیم اسلام درزمینه رهبری ومدیریت وتجارب ارزشمندی که ازبه کارگیری اصول مدیریتی در قرن گذشته فراهم آمده است،قابلیت استنباط وسیعی رادر خود دارد که می تواند درتبیین "نکات موثردرمدیریت کارآمد"نقش به سزایی راایفا می کند.تمام مدیران،درهمه سطوح ودرانواع سازمانها،مسئول فراهم نمودن شرایطی هستندتاافراد بتوانندبهترین مشارکت رادراهداف گروه داشته باشندومدیران،هنگامی می توانند وظایف خودرابه خوبی انجام دهندکه درک کاملی ازعوامل بیرونی،نظیرعوامل اقتصادی،تکنولوژی اجتماعی،سیاسی واخلاقی که درعملکردشان تاثیرخواهدگذاشت راداشته باشند. امیدکه مورد توجه همه مدیران جامعه درسطوح مختلف قرار گیرد.
دیباچه
(هرکس ازتجربه دیگران پندنگیردمحکوم است که خودتجربه کند.)
مدیریت آسان است اماساده نیست. اگرمدیران برقوانین حاکم بررفتار انسانها آگاهی داشته باشند،هدایت افراد در جهت اهداف کارمشکلی نیست.انسان موجودی است که رهبری وبه حرکت درآوردن او منوط به شناخت دقیق از اواست.لذاشناخت انسان وهدایت کردن اوبسیارضروری است. بشرموجودی است دارای یک سری توانایی ها واستعدادهای بالقوه وبه رهبری ومدیریت نیازمند.درطول تاریخ،اندیشمندان بزرگ اسلامی وغیراسلامی درباره رهبری وحکومت برمردم هرکدام به سهم خویش موضوع مدیریت رادرابعاد گوناگون موردبررسی وتحقیق قرارداداه اند ازاین جهت دل مشغولی ودغدغه رهبری وسرپرستی اموراز گذشته دورمطرح بوده است به طوری که هرکس دردوران معاصربه نحوی بامسئولیت ومدیریت درگیر است. درتمام سطوح درمحدود کسب وکار،کارخانه،سازمان،خانواده،به نوعی با مدیریت سروکار دارند.
اگرمدیریت به شیوه درست انجام پذیرد فعالیتهاپرثمر،مشکلات کمتر وموفقیت قطعی است.بسیاری ازافرادامروزه فکرمی کنند مشکل اساسی جامعه کمبود منابع مادی است درحالی که معضل ومشکل جامع درشیوه مدیریت است نه کمبودمنابع.مدیریت صحیح ضعیف ترین سازمان ها را قوی ومدیریت غلط ، سازمان های قوی رادرورطه نابودی واضمحلال می اندازد.
پیام درمدیریت اثربخش:
1- نقش مدیر به روشنی درشمارمهمترین نقش هاست.
2- شایع ترین علت کجروی (مدیران) بی توجهی به کارمندان است.
3- با ارزشترین منابع مدیر نیروی انسانی زیردست اوست.
4- مشارکت درتصمیم گیری پذیرش کارکنان رادرتصمیم گیری بدنبال دارد.
5- رضایت شغلی باعث کاهش غیبت ازکار،ترک خدمت،افزایش کارایی وکاهش حوادث درکارکنان خواهد شد.
6- ارتباط نزدیک مدیربا افرادباعث افزایش کارایی مدیریت خواهدشد.
7- مهمترین قدرت مدیر مهارت ایجاد ارتباط انسانی باکارکنان است.
8- مدیریت یعنی به صورت گروهی حرکت کردن.
پیام مدیریت درارتباطات
1- برای نفوذ درافراد باید مکانیزم یادگیری گیرنده پیام راشناخت وهمانگونه با اوارتباط کرد.
2- بعضی ازافراد انسانهای تصویری یابصری هستند.
3- بعضی ازافرادسامعی (شنیداری)هستند.
4- بعضی ازافرادآماری یاارقامی هستند.
5- ازطریق صدامی توان اشتیاق- اعتماد- اضطراب- آرامش ودیگرمقاصد وحالات را درگیرنده پیام القاءکرد.
6- ارتباط دوطرف مفیدترازارتباط یک طرفه است.
نکات موثردرارتباطات:
1- ازجملات ساده وواژه های روشن دقیق درانتقال مفاهیم استفاده کنید.
2- کلی گویی نکنید، زیادصحبت نکنید،فریادنزنید.
3- وضعیت (روحی وجسمی)گیرنده پیام رادرک کنید.
4- سخنان بیهوده،تعصب آمیزوخارج ازموضوع بیان نکنید.
دستورالعمل برای مدیریت ارتباطات موثر:
1- تشریح مفهوم وعقیده برای خودقبل ازورود به فرآیند ارتباطات
2- بررسی دقیق ازمقصودوهدف ارتباط
3- دربرنامه ریزی ارتباطات بادیگران مشورت کنید.
4- ارتباط موثر نیازمند پیگیری می باشد.
پیام درمدیریت کاربردی زمان:
ازدست دادن فرصت ها موجب حزن واندوه است . (حضرت علی (ع))
درمیان منابع وامکاناتی که افراد ومدیران دراختیار دارند با اهمیت ترین، باارزش ترین، کمیاب ترین آنها زمان دردسترس مدیران است. تنها منبعی که قابل جایگزین کردن وبازیابی نیست.
مشکلات مدیران در نادرست استفاده کردن زمان عبارتنداز:
1- به تعویض افتادن کارها
2- افزایش اشتباهات درانجام وظایف
3- ناقص انجام دادن وظایف
4- ازبین رفتن منابع و امکانات
5- ایجادنارضایتی درکارمندان وارباب رجوع
عوامل اتلاف کننده زمان عبارتنداز:
1- عدم برنامه ریزی درکارها، عدم رعایت الویتها درانجام وظایف
2- اشتغال به امورغیرضروری و وسواس درتصمیم گیری
3- ارتباط یک طرفه وغیرموثر
4- کارکنان کم واطلاعات ناقص
5- فقدان انضباط شخصی
راههای کنترل نمودن زمان :
1- وظایف افراد را دقیقا مشخص کنید.
2- مشارکت درتصمیم گیری
3- تخصیص سنجیده منابع وامکانات
4- خوش خلق باشید وافراد مورد تشویق قرارگیرند.
5- اهداف ونظرات خود رابطوردقیق – شمرده درجملات کوتاه بیان کنید.
پیام درمدیریت اسلامی :
نهج البلاغه کتاب گهربارحضرت علی (ع) منبع عظیمی ازارشادها جهت تقویت هنر مدیریت می باشد.از فرامین حضرت علی (ع) نتایج ذیل رامی توان گرفت:
1- مدیرنباید دراجرای امورهوسها فردی را دخالت دهد.
2- مدیردرهمه حال باید عدالت را رعایت کند وهمگان را درمقابل قانون یکسان بداند.
3- درانجام امورسازمان خداوند مورد نظر باشد.
4- مدیرباید سازمان را چون خانواده خود پندارد وسعی کندکه عیوب ونواقص موجود را درحیطه مدیریت تجزیه وتحلیل کرده وراه اصلاح آن رابیابد.
5- کارمند باید موقعیت، وظیفه خود وشرافت را دوست بدارد ودرحد اعلی به آن ارزش بگذارد.
6- دررعایت استخدام داوطلبان شغل، دقت بیشتری شود و...
یکی از اهداف سازمان افزایش رضایت شغلی درکارکنان می باشدکه ازدوجنبه اهمیت دارد:
1- رضایت شغلی باعث افزایش کارایی سازمان گردد.
2- نارضایتی شغلی باعث افت کاری درسازمان می گردد.
آثارنارضایتی شغلی درسازمان:
افزایش ضایعات کاری وحوادث درسازمان .
افزایش خسارت عمدی وسرقت درسازمان .
افزایش کیفیت کاری کارمندان و برخورد خشن باهمکاران وارباب رجوع به خطرافتادن رضایتمندی کلی : کارمند به مرور زمان دچار نگرانی وافسردگی درمحیط کار می شود و در زندگی اعتماد به نفس خود را از دست می دهد و زندگی راملال آور می بیند.