دانلود گزارش کارآموزی در شرکت برق خراسان شمالی

مقدمه: در ابتدای صنعت برق نیروگاههای کوچک دیزلی و سوختی پاسخگوی مصرف کنندگان بود، اما در حال حاضر دیگر به علت استفاده روزافزون از صنعت برق و رشد مصرف رفته رفته نیروگاههای دیزلی جای خود را به نیروگاههای بخار (سیکل ترکیبی) و آبی و انرژی هسته ای و غیره می دهند تا جائیکه امروزه تلاش براین است به جهت رعایت مسائل زیست محیطی و پاکیزگی حوزه های کاری استفاده بیشتر از انرژی هسته ای، از انرژی گرمایی زمین هم برای تولید انرژی الکتریکی استفاده شود.

انرژی تولید شده که در بحث برق به صورت ولتاژ مطرح می شود، بسیار پایین است و برای انتقال این انرژی با تلفات کمتر لازم است این ولتاژ افزایش یابد.

ولتاژ تولیدی نیروگاهها معمولا 6/6kv تا 30kv می باشد.

این ولتاژ در پستهای نیروگاهی به ولتاژهای انتقال (63،132 ،230 و یا 400 کیلو ولت) تبدیل می شود.

بعد از انتقال برای مصرف بایستی این ولتاژها به مقدار 20kv و 400v کاهش یافته که این عمل توسط ترانسهای کاهنده انجام می گیرد.

لذا به منظور تامین انرژی مورد نیاز مصرف کننده ها شبکه توزیع فشار متوسط و ضعیف در بخشهای مختلف صنعتی ، کشاورزی ، مسکونی و عمومی (تجاری) دارای شرایط و خصوصیات معینی می باشد.

این شرایط که در شبکه توزیع می بایستی مورد توجه قرار گیرد عبارتند از: 1-تامین مستمر و پیوسته انرژی الکتریکی موردنیاز مشترکین .

2-جهت تامین انرژی مصرف کننده ها باید وضعیت شبکه به گونه ای باشد تا در موقع خرابی یک قسمت از شبکه در تغذیه مصرف کننده ها وقفه ای حاصل نشود.

3-عیب یابی سریع شرط سومی است که در توزیع می بایست مورد توجه قرار گیرد.

چهارمین شرط، انتخاب شبکه ای است که مناسب ترین و ارزانترین روش توزیع انرژی را در برداشته باشد.

یکی از مزیت های مهم انرژی الکتریکی بر سایر ا نرژیها سادگی قابلیت انتقال و توزیع آن برای مسافتهای طولانی می باشد.

تحقق بخشیدن به چنین امری نیاز به وسایلی دارد تا به کمک آنها بتوان انرژی الکتریکی را از یک محل به محلی دیگر انتقال داد و یا در یک حوزه وسیع توزیع نمود بدون اینکه هیچگونه خطری شکبه و عوامل جانبی آنرا تهدید نماید.

روشهای مختلفی را می توان جهت امر فوق اختصاص داد که دو روش اصلی به شرح زیر می باشد: سیم هوایی با تجهیزات مربوط به شبکه هوایی کابل زمینی با تجهیزات مربوط به شبکه زمینی.

همانطور که می دانیم برق از شریانات مهم حیاتی یک کشور محسوب می شود همانقدر که وجود آب در یک منطقه باعث آبادانی می شود، برق نیز به همان مقدار موجب حیات و آبادانی می گردد.

امروزه برق به شکل یک صنعت درآمده است و اصولاً صنعت برق را می توان از صنایع مهم و استراتژیک یک کشور برشمرد.

صنعت برق در کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نبوده و طی سالیان دراز که به بیش از 80 سال می رسد، همواره سیر صعودی خود را به دنبال داشته ا ست.

در حال حاضر این صنعت از نظر ظرفیت نصب شده در بین خانواده ی جهانی برق مقام یازدهم را به خود اختصاص داده است.

هم اکنون ظرفیت نصب شده نیروگاهها در حدود 26600 مگاوات است که در حدود 15 میلیون مشترک با مصرفی معادل 85 میلیارد کیلووات ساعت از آن بهره می برند.

طبق آخرین آمار در شبکه ی برق کشور در حدود 7702 کیلومتر شبکه ی زمینی و در حدود 199045 کیلومتر شبکه هوایی فشار متوسط وجود دارد که باعث گسترش پراکندگی توزیع نیروی برق در سطح کشور شده است.

حال باید تجلی این صنعت عظیم را در بخش توزیع این شبکه یافت.

شرکت های توزیع و برق مناطق مختلف کشور از بزرگترین ارگانهای صنعت برق می باشند.

در حال حاضر در حدود %8/48 از نیروی انسانی شاغل در صنعت برق در شرکت های توزیع مشغول به کار هستند و در حدود % 4/31 نیز در برق مناطق مشغول فعالیت هستند پست های توزیع برق وظیفه دریافت انرژی از شبکه و پخش آن در نقاط مختلف مصرف را بر عهده دارند .

بنابراین در طراحی واحداث اینگونه پست ها بایستی جنبه های مختلف از جمله گسترش شهری .مسائل اقتصادی و......مورد بررسی قرار گیرد .عوامل مکانی وزمانی موثر در کاربرد پست های توزیع می تواند متنوع باشد .بنابراین تهیه یک مرجع مناسب برای شرایط ونیازهای مختلف که بتوان بر اساس شرایط و امکانات موجود.

پست مناسبی را طراحی کرد لازم وضروری می باشد فصل اول آشنایی با امور برق شهرستان اسفراین شرکت توزیع برق به عنوان پیمانکار شرکت برق وظیفه توزیع انرژی الکتریکی مورد نیاز مشترکین و تامین برق متقاضیان جدید را برابر مقررات وزارت نیرو و برق منطقه ای برعهده دارد.

اهداف شرکت توزیع عبارت است از: الف – تامین برق مطمئن از طریق ارائه بموقع خدمات مستمر توزیع انرژی الکتریکی.

ب- ارائه بموقع خدمات برقراری انشعاب برق متقاضیان جدید.

پست 132 KV شهرستان اسفراین که توسط دو ترانس 30 MVA برق 132 KV را به برق 20 KV تبدیل می کند.

در این شهرستان از ترانسفورماتورهای 25-50-75-100-135-150-160-200-250-315-400 – 500 کیلو ولت آمپر استفاده شده است.

ساختمان اداره برق شامل قسمت های زیر می باشد: مدیریت بهره برداری اتفاقات حراست و بازرسی طرح و نظارت امور مشترکین امور مالی وحسابداری من به همراه سه کارآموز دیگر (یکی از آنها مقطع کارشناسی ودو تای دیگر مقطع کاردانی) در قسمت بهره برداری مشغول جمع آوری اطلاعات در زمینه پست های توزیع(هوایی-زمینی) بودیم.

اداره بهره برداری اداره بهره برداری وظیفه رفع معایب شبکه های هوایی و زمینی، فشار ضعیف و متوسط هوایی و پستهای زمینی ، بالانس خطوط نظیر رفع افت ولتاژ و ...

را دارد.

یک بهره بردار باید قبل از هر چیز شبکه تحت مسئولیت خود را کاملا شناسایی نماید و از جمله محلهای قرار گیری ترانس ها ، طول خطوط ، کلیدها ، نقاط کور و مناطقی که احتمال وجود حادثه یا افت ولتاژ به جهت انجام عملیات مانور ممکن است بوجود آید ، آگاهی کامل داشته باشد.

اداره بهره برداری متشکل از گروههای تعمیراتی زیر است: -1 گروه تعمیرات فشار ضعیف -2 گروه تعمیرات فشار متوسط (20kv ) و خط گرم -3 گروه تعمیرات زمینی -4 گروه تعمیر و نگهداری پستها -5 گروه بالانس -6 اتفاقات و عملیات -7 روشنایی معابر وضعیت سرویس دهی به مشترکین در موقع بروز اتفاقات و خاموشیها اطلاعات مربوط به خاموشیهای مشترکین از طریق تلفنهای 7223611 و 121 توسط نگهبان تلفنچی اتفاقات دریافت و در نرم افزار اتفاقات ثبت می گردد و از طریق بیسیم به گروه اتفاقات جهت رفع عیب اعلام می شودوپس از رفع عیب وگزارش به اتفاقات توسط گروه در نرم افزار اختتام کار ثبت میگردد.

خودروی اتفاقات جهت مقابله با حوادث و رفع خاموشیها مجهز به ابزار کار و لوازم کار اضطراری از قبیل مقره ، میل مقره ، سیم مسی ، کابل ، فیوز و لوازم ایمنی مورد نیاز و ....

می باشند و سایر تجهیزات مورد نیاز نیز در انبار گروه تعمیرات به حد رفع عیب موجود می باشد.

اتفاقات و عملیات قسمت برق اسفراین با 3گروه کاری 3 شیفت عملیات و 2 گروه کاری 2شیفت اتفاقات به همراه 1 دستگاه خودروی مجهز به بیسیم ، خودروی سیار و استقرار دو دستگاه بیسیم ثابت مستقر در اتفاقات و عملیات اداره می گردد که در هنگام بروز حوادث امکان دسترسی سریع به مسئولین و گروههای اجرائی ودیسپاچینگ در راستای تامین برق هرچه سریعتر مشترکین وجود دارد .

متوسط زمان رفع خاموشی از مشترکین درچهار ماهه اول سال 1385 که از نرم افزار اتفاقات گرفته شده برای تک مشترک40 دقیقه وبرای فشار ضعیف30دقیقه وفشارمتوسط59 دقیقه بوده است.

فصل دوم آشنایی با شبکه های توزیع بطوری که می دانیم تولید انرژی الکتریکی امروزه در نیروگاههای بزرگ با راندمان بالا انجام می شود.

به دلایل اقتصادی و فنی ولتاژ ژنراتورها به حداکثر 30 کیلو ولت محدود است.

به منظور کاهش دادن تلفات در انتقال انرژی به نقاط دور ولتاز برق را با استفاده از ترانسفورماتورهای افزاینده افزایش می دهند و از طریق شبکه به هم پیوسته به نقاط دور منتقل می کنند.

(حداکثر ولتاژ شبکه برق ایران 400 کیلو ولت است).

در نزدیکی شهرها ولتاژ را به کمک ترانسفورماتورهای کاهنده به 132کیلو ولت یا در بعضی نقاط به 63 کیلو ولت کاهش می دهند و این خطوط به صورت حلقه ای شهرها را دور می زنند.

در نزدیکی مراکز بار ولتاژرا به 20 کیلو ولت یا ندرتا 11 کیلو ولت کاهش می دهند که در پستهای توزیع به ولتاژ مصرفی 380 ولت تبدیل می شود.

با اینکه اغلب در برق رسانی از ولتاژ 380 ولت استفاده می شود بسیاری از مصرف کنندگان بزرگ، برق را در ولتاژ 20 کیلو ولت خریداری می کنند و در پستهای خصوصی خود ولتاژ آن را کاهش می دهند.

در طرح یک شبکه توزیع به نکات زیر باید توجه شود: شبکه حداکثر درجه اطمینان مصرف را دارا باشد.

حتی در موقع خرابی یک قسمت از شبکه.

شبکه دارای درجه اطمینان حفاظتی خوب باشد.

عیب یابی شبکه سریع باشد.

ضریب بهره شبکه بالا باشد.

در طرح نیرو رسانی توزیع از شبکه های باز (شعاعی) به ویژه و به ندرت از شبکه از دو سو تغذیه استفاده می شود که هر کدام مزایا و معایبی نسبت به یکدیگر دارند.

1-2- شبکه باز (شعاعی) این شبکه از یک سمت تغذیه می شود.

مهمترین کاربرد شبکه شعاعی توزیع انرژی الکتریکی نواحی مختلف شهرها و روستاها می باشد.

در چنین حالتی اگر خط توزیع فشار متوسط هوایی باشد، بایستی در سر هر تیری که انشعاب از آن گرفته می شود ،کات اوت فیوزها را نصب نمود.

تمام شبکه های توزیع شهرستان اسفراین از این نوع هستند.

2-2- شبکه های از دو سو تغذیه در محلهایی که قطع اتفاقی جریان برق مجاز نمی باشد ، جهت بالا بردن ضریب اطمینان کار شبکه بهتر است که شبکه ها از دو پست تغذیه شوند .

در این صورت با از کار افتادن یکی از دو خط انرژی مصرف کننده ها می تواند از سمت دیگر تامین گردد.

هرچند این شبکه ها ضریب اطمینان بالاتری نسبت به شبکه های شعاعی دارند اما حفاظت آنها به مراتب دشوار تر است.

از این نوع شبکه در سطح شهرستان اسفراین اصلا استفاده نشده است.

3-2- شبکه های توزیع هوایی و زمینی؛ محاسن و معایب هر کدام معمولا از دو سیستم انتقال انرژی در شبکه های توزیع استفاده می شود.

ممکن است این شبکه هوایی یا زمینی باشد.

که با توجه به موقعیت محیط و مسائل دیگر هر کدام دارای معایب و مزایای مربوط به خود است.

در زیر به طور مختصر تعدادی از این مزایا و معایب بطور مقایسه ای اشاره می کنیم: 1- شبکه های هوایی ارزانتر از شبکه های زمینی است.

2- هر چه ولتاژ بالاتر رود قیمت کابل نسبت به سیستم هوایی افزایش می یابد.

3- اگر چه خطوط هوایی در مقابل اتصال کوتاه و یا پارگی ناگهانی خط قابل اطمینان نیستند، اما از نظر تعمیرات به مراتب آسانتر از شبکه های زمینی هستند و در مدت زمان کوتاهتری نسبت به خطوط زمینی عیب یابی می گردند.

4- از لحاظ ساختمان عایقی، کابلهای خطوط زمینی بالاتر از 63 کیلو ولت مشکلاتی داشته و حمل و نقل آنها نیز مشکل می باشد، در حالیکه خطوط هوایی چنین مشکلاتی را ندارند.

5- به دلیل پنهان بودن شبکه زمینی خسارتهایی مثل طوفان، رعد و برق، بمباران و...

روی آن تأثیر نخواهد داشت و می توان در برابر آنها پیش بینی های لازم را به عمل آورد.

لذا قابلیت اطمینان این شبکه نسبت به شبکه هوایی بیشتر است.

4-2- موارد استفاده از شبکه های زمینی و هوایی از شبکه های زمینی در صورت عدم وجود شبکه هوایی و یا غیر قابل دسترس بودن آن استفاده میشود.

طول مسیر انتقال یکی از عوامل مهمی است که در انتخاب نوع شبکه –هوایی یا زمینی- دخالت می کند.

اگر فاصله از پست تا محل مصرف کم باشد کابلهای زمینی به سیم کشی هوایی ارجحیت دارد، مخصوصا در مواردی که این طول کم باشد و پیچ و خم آن بالا باشد.

ولی اگر فاصله زیاد باشد و مخصوصا فشار الکتریکی شبکه هم قوی باشد، از سیم کشی هوایی استفاده می شود.

نوع مسیر نیز می تواند عامل مهم در استفاده از شبکه های هوایی یا زمینی باشد.

در بعضی از نقاط اجبارا از شبکه های زمینی استفاده می شود؛ مانند حریم باند فرودگاه.

در بعضی نقاط دیگر اجبارا از شبکه های هوایی استفاده می شود؛ مانند حریم عرض راه آهن.

برای حفظ زیبایی شهرها، ساختمانها، پارکها و...

و مواردی که تراکم جمعیت زیاد می باشد از شبکه های زمینی استفاده می شود.

5-2- استاندارد سیستم زمین در شبکه های توزیع در کلیه شبکه ها و تاسیسات الکتریکی به جهت حفاظت و سلامت نگه داشتن افراد مجری و افرادی که از این تاسیسات استفاده می کنند و جلوگیری از آسیب رسیدن به تجهیزات صورت می گیرد.

در تاسیسات برقی دو نوع زمین کردن وجود دارد.

الف- زمین کردن حفاظتی ب- زمین کردن الکتریکی زمین کردن حفاظتی: این زمین کردن مخصوص حفاظت اشخاص در مقابل تجهیزاتی است که به اشتباه و یا اتصال سیم فاز به بدنه برقدار شده اند، می باشد .

بدین منظور تمام تجهیزات فلزی که در نزدیکی و همسایگی ولتاژ قرار دارند و امکان تماس عمدی یا سهوی با آنها وجود دارد به تاسیسات زمین که برای این منظور احداث شده است متصل و مرتبط گردند.

نظیر وصل بدنه تابلو ترانس به زمین.

زمین کردن الکتریکی: مثل زمین کردن مرکز ستاره سیم پیچ ترانسفورماتور و یا ژنراتور و یا زمین کردن خطوط فشار ضعیف در فواصلی از طول سکشن (200 متری)، که این عمل برای حفاظت خطوط و تجهیزات در مقابل خطاهای اتصال زمین و همچنین برای کنترل ولتاژ نول شبکه انجام می گیرد.

6-2- استاندارد نصب اتصال زمین نقاطی که در شبکه بایستی زمین شوند عبارتند از : بدنه ترانس و تابلو ، برقگیرها ، گارد سر کابلهای هوایی و زمینی،CT ها وPT ها، ارت سکسیونرها ودیژنگتورها و نول شبکه.

استاندارد اتصال زمین در پستهای توزیع هوایی به صورت زیر ا ست: 1- برقگیر و بدنه ترانس به هم متصل و در پای ترانس زمین می شوند.

(اتصال زمین حفاظتی) 2- بدنه تابلو ونول یکی شده و در اولین تیر شبکه فشار ضعیف زمین می شوند.

در صورتیکه اولین تیر کمتر از 20 متر از اتصال زمین برقگیر فاصله داشته باشد ، در دومین تیر زمین می شود.

(اتصال زمین الکتریکی) 3- در طول شبکه فشار ضعیف بایستی به تعداد مورد نیاز اتصال زمین نصب گردد (هر 200 متر) و تعداد آن برای هر فیدر فشار ضعیف کمتر از 200 متر حداقل دو عدد که در ابتدا و انتهای شبکه قرار دارد می باشد.

امروزه در ایران برای حفاظت شبکه در مقابل ضربات صاعقه و یا ولتاژهای ناخواسته و همچنین دسترسی به نول در قسمتهای مختلف شبکه از زمین کردن سیم نول استفاده می شود.

بدین ترتیب که در خطوط هوایی فشار ضعیف اولین سیم از بالا سیم نول می باشد.

سپس سیم نول را در نقاط مختلف زمین می کنند زیرا می دانیم که صاعقه انرژی خود را در نقاط مرتفع تخلیه می کند.

سیم اتصال زمین در خطوط هوایی علاوه بر تخلیه ولتاژهای ناخواسته روی سیم نول ، در هدایت جریان نیز کمک می کند.

7-2- خاموشی دادن خارج کردن شبکه از مدار و زمین کردن شبکه فشار ضعیف پس از قطع از تابلو ترانس در زمان تعمیرات گروه که به صورت اتصال سیم نول به سه فاز R وS وT در دو طرف محل کار گروه تعمیرات (یک تیر قبل و یک تیر بعد) می باشد، وظیفه اتفاقات است.

ضمن اینکه عملیات نیز وظیفه خاموشی دادن ، تخلیه و زمین کردن شبکه به گروه تعمیرات 20kv را دارد.

مراحل خاموشی دادن 20kv به صورت زیر است: 1- خارج کردن خط ازمدار،توسط اپراتور پست ویا توسط گروه عملیات از نزدیکترین کلید ویا سکشن صورت می گیرد.

2- فاز متر زدن 3- استفاده از تفنگ تخلیه 4- نصب اتصال سه فاز به زمین در تیرهای قبل و بعد از محل کار گروه تعمیرات.

همچنین در این زمینه فرمهای خاموشی موجود است که در گزارش بعدی به آنها اشاره خواهد شد.

8-2- حریم خطوط هوایی شبکه های توزیع طبق استاندارد، سیمهای هوایی در شبکه های هوایی فشار ضعیف و متوسط دارای حداقل فاصله از زمین ، ساختمانها و سایر شبکه ها می باشد.

این فاصله بسته به شرایط محیط و وضعیت آب و هوای هر منطقه مقدار خاصی می باشد.

در ایران نیز این فاصله ها استاندارد شده که اهم آن در جدول (1-2) آمده است.

جدول (1-2) حریم خطوط فشار ضعیف و فشار متوسط شکل (2-2) سیستم توزیع زمینی اولین خطوط انتقال برق که در نیروگاه پرل استریت نیویورک به کار گرفته شدند خطوط زمینی بودند.

با توجه به تراکم جمعیت در مناطق مسکونی شهرها تمایل عمومی جامعه به منع عبور خطوط هوایی از این مناطق که علاوه بر ناآراسته نمودن محیط‘ مخاطراتی جدی نیز در بردارد، افزایش یافته است.

امروزه با توجه به مصر بودن ساکنین مناطق و سازمانهای محیط زیست در مورد خالی بودن محیط از ستونهای چوبی و کابلهای هوایی و اسیر تجهیزات خطوط هوایی بعلاوه کاهش هزینه ساخت خطوط زمینی بواسطه پیشرفتهای جدید در این زمینه گرایش شرکتهای توزیع برق به تاسیس خطوط زمینی در بیشتر مناطق گردیده است.

سیستم توزیع زمینی نسبت به توزیع هوایی مزایایی را در بردارد که می تواند مهمترین مزیت آن بر کنار بودن سیستم از نیاز به خروج مدارها جهت سرویس و نیز هزنیه های مبوط به تعمیر تجهیزات صدمه دیده در اثر عوامل جوی چون رعد و برق ، یخ و برف، باران و طوفان می باشد.

در این سیستم احتمال وقوع حوادث ناشی از وسایل موتوری، آتش سوزی ها و برخورد سایر اشیاء خارجی با این بسیار کم است.

در این سیستم نیازی به قطع درختان که هزینه قابل توجهی در بردارد نمی باشد.

مزیت دیگر تاسیسات توزیع زمینی عدم نیاز به جابجایی تجهیزات در صورت پیاده شدن طرحهای جدید خیابانها و جاده ها و سایر تاسیسات است.

در صورتی که سیستم توزیع زمینی مشکلات موجود در سیستم هوایی را ندارد ولی مشکلاتی مخصوص خود دارد.

مخصوصاً وقتی که هادی ها به جای قرار گرفتن در کانالها به طور مستقیم داخل زمین دفن شده باشند مثلاً در اثر رشد ریشه درختان ممکن است هادی ها آسیب ببینند.

- ترکیب شیمیایی خاک ممکن است باعث خوردگی ترمینالها و سایر قسمتهای فلزی شود.

- رطوبت زمین و یخبندان ممکناست حادثه ایجاد کند.

کندن زمین احتمال دارد به کابلها و کانالها صدمه بزند.

مسئله دیگری را که باید مورد توجه قرار داد این است که در مورد خطوط توزیع هوایی معمولاً وقتی به هنگام وزش بادهای شدید، باران و طوفان صدمه ای به شبکه وارد می شود عموم مردم از علت آن باخبر شده، بعلاوه جهت بازگرداندن سیستم به حالت عادی زمان کمتری نیاز می باشد، لیکن در مورد سیستمهای زمینی علت قابل رویتی برای قطع برق نیست و ضمناً جهت بازگرداندن سرویس به حالت عادی احتیاج به یک برنامه از پیش تنظیم شده و زمان کافی نمی باشد.

روش نصب کابل در داخل خاک 1- احداث کانال 2-مسطح نمودن کف کانال و بازدید کف و دیواره کانال به جهت عاری بودن از اشیا نوک تیز 3-ریختن 10 سانتی متر ماسه نرم 4-خواباندن کابل 5-روی کابل 10 سانتی متر ماسه نرم پوشانیده شود.

6- یک ردیف آجر به عرض 22 سانتی متر یا یک ردیف بلوک سیمانی 7-یک نوار پلاستیکی که روی آن ”توجه مسیر کابل“ نوشته شده باشد قرار داده شود 8- عمق کانال بسته به تعداد کابلهایی دارد که روی یکدیگر قرار می گیرد لذا فاصله بالاترین کابل فشار ضعیف از سطح زمین در پیاده رو نیاید از 60 سانتی متر کمتر و در سطح خیابان نباید از یک متر کمتر باشد و در مورد کابلهای فشار متوسط در پیاده رو نباید کمتر از20/ 1 متر و در خیابان کمتر از 40/1 باشد.

9-اگر تعداد کابلهای مورد لزوم برای نصب در داخل کانال زیاد باشد بهتر است به جای قرار دادن کابلها به روی یکدیگر کابلها پهلوی هم کشیده شود.حداقل فاصله کابلها از هم در صورت هم ولتاژ بودن 10 سانتی متر و در صورتی که یک کابل فشار ضعیف و دیگری فشار متوسط باشد 30 سانتی متر در نظر گرفته شود.

10-عرض کانال برای یک کابل حداقل40 سانتی متر و برای دو کابل کنار هم فشار ضعیف 50 سانتی متر و برای دو کابل که یکی فشار ضعیف و دیگری فشار متوسط باشد 60 سانتی متر می باشد.

11-در مواردی که کابل فشار ضعیف و فشار متوسط در یک کانال خاکی نصب می شوند باید کانال به شکل پله ای حفر و کابل فشار متوسط در بستر پایینی و کابل فشار ضعیف در بستر بالایی خوابانده شود.

12-هنگام حفر کانال خاکی باید آسفالت یا سیمان یا پوش کنده شود در یک سمت گودال به فاصله حداقل 1 متری انباشته شود.همچنین سایر مواد خاک برداری (خاک ریزه)در سمت دیگر گودال در فاصله 30 سانتی متری انباشته شوند.

فصل سوم گزارش فعالیتهای انجام گرفته و یادگیری اطلاعات در این دوره اولین دوره کارآموزی در امور برق شهرستان اسفراین عملا از شنبه 13/4/88 در اداره بهره برداری شروع شد و به توصیه مسئول محترم اداره قرار شد که با گروههای مختلف تعمیراتی همکاری انجام شود.

به دلیل اینکه برای شروع به کار شبکه فشار ضعیف قابل فهم تر است ، هفته اول با این گروه همکاری داشتم.

ضمن اینکه در بعضی روزها نیز با توجه به حجم کار این گروه همراه آنها به محل کار می رفتم.

1-3- شبکه فشار ضعیف: شبکه فشار ضعیف بصورت تکفاز و سه فاز در تمام سطح گسترده شده است.

ابتدا متعلقات و یراق آلاتی که در شبکه فشار ضعیف بکار می رود اجمالا توضیح داده می شود.

1-1-3- هادیها: به علت رسانایی بالای مس ، تمام سیمهای بکار رفته در شبکه فشار ضعیف از نوع مس می باشد.

در شبکه های فشار ضعیف از سیم مسی 16 ، 25 و35 بیشتر استفاده می شود و سیم مسی 50 و 70 نیز ندرتا استفاده می شود .

انواع مختلف هادیهای مورد استفاده در شبکه های فشار ضعیف که در ایران کاربرد دارد در جدول (1-3) آمده در یک شبکه پنج سیمه ، سیمها به ترتیب از بالابه پایین نول – روشنایی معابر – R – S – T می باشد.

مقطع سیمها بستگی به بار و افت ولتاژ شبکه دارد.

برای روشنایی معابر سیم مسی 16 توصیه می شود.

هر چند در شبکه های فشار ضعیف قدیمی تر سیم نول را یک مقطع کوچکتر از سیم فازها در نظر می گرفتند اما توصیه جدی می شود که مقطع سیم نول را نیز برابر فازها در نظر گیرند.

جدول (1-3) هادیهای مورد استفاده در فشار ضعیف 2-1-3- پایه ها: پایه ها وسایلی هستند که سیم های هوایی را از دسترس دور نگه می دارند.

پایه ها سه نوع هستند: چوبی، بتونی و فولادی تیر چوبی : سبکی این نوع پایه یکی از مزایای آن است و قدرت کششی آن بستگی به قطر تیر دارد.

گران بودن استفاده از چوب در کشور دلیل کاربرد کم این نوع تیر می باشد.

این نوع پایه ها برای شبکه های فشار ضعیف و متوسط تا اسپن 100 متر مناسب می باشد و معمولا در کشورهایی که چوب فراوان باشد مقرون به صرفه خواهد بود.

مناطق قدیمی شهرستان اسفراین به علت داشتن کوچه های تنگ و باریک اکثرا از تیرهای چوبی استفاده شده است.

زیرا یکی از مزایای مهم این تیرها سبکی و حمل و نقل آسان آن است.

تیرهای بتونی: امروزه آنچه بیشتر در شبکه های فشار ضعیف بکار می رود پایه های 9 متری با قدرت کششی 200 ، 400 و 800 کیلو گرم نیرو است.

منظور از نیروی کششی در هر پایه نیرویی است که به نقطه 25 سانتیمتری از بالای پایه وارد می شود و هر پایه می تواند تا 5/1 برابر مقدار مجاز را تحمل کند.

همچنین هنگام ساخت تیر مشخصات زیر روی تیر حک می شود : نوع تیر ، تاریخ ساخت، آرم شرکت سازنده، اسم شرکت و علامت خطر.

ضمن اینکه پایین ترین قسمت مشخصات تا ته تیر باید از لحاظ استاندارد 3 متر فاصله داشته باشد.

کلیه پایه ها می بایست در داخل زمین قرار گیرند، بنابراین از چاله هایی که در زمین کنده می شود برای نگه داشتن تیر استفاده می شود.

عمق گودها که پایه در آن محکم می شود به طول پایه، وزن پایه، قدرت کششی پایه و شرایط خاک بستگی دارد.

یک رابطه تجربی می گوید عمق گود 1/0طول پایه به اضافه 60 سانتیمترمی تواند باشد.

تیرهای 9 متری در ابعاد مختلفی تولید می شوند .

این تیرها در انواع پله های 50 سانتی و 75 سانتی ساخته می شوند.

3-1-3- مقره ها: خطوط تحت ولتاژ توسط مقره ها ازتجهیزات مربوط ایزوله می شوند .

مقره های مورد استفاده در فشار ضعیف از نوع مقره های چرخی هستند.

این مقره در وسط دارای سوراخی است که در تمام طول مقره وجود دارد و از این سوراخ میل مقر عبور می کند که مقره را از دو طرف یعنی از بالا و پایین به اتریه توسط اشپیل می بندد و اتریه توسط پیچ و مهره هایی به پایه محکم می شود .

پیچهای مورد استفاده در فشار ضعیف برای این کار 200 ، 250 ، 300 و 350 میلیمتری می باشد.

1- اتریه: برای نگهداری مقره چرخی و سیم فشار ضعیف در روی تیر از اتریه استفاده می شود.

اتریه در تیرهای میانی در طرف نری به فاصله 30 سانتیمتری از هم بسته می شوند.

2- میل مقر: از جنس فولاد گالوانیزه که جهت نگه داشتن مقره داخل اتریه کاربرد دارد.

3- اشپیل: از جنس برنز بوده و برای قفل کردن میل مقر در محل آن بکار می رود .

4- پیچ و مهره: در اندازه های 200 ،250 ،300 و350 میلیمتری است که برای بستن اتریه به تیر استفاده می شود.

5- بست پیچی شکافدار: در انتهای خط جهت اصلی کردن ویا نصب رابط در سکشن ها کاربرد دارد.

6- جلوبر: برای اینکه حریم افقی خطوط فشار ضعیف به هم نخورد و فاصله خط تا ساختمانها و بالکن منازل حفظ شود، از بازوی جلوبراستفاده می شود.

در دو نوع پنج مقره ای وسه مقره ای وعرض 60cm ساخته میشود.

7- براکت : همان جلوبر است که قسمت پیش رونده آن حذف شده است وتوسط پشتی به تیربتنی پیچ می شود.

8- راک : اتریه های شبکه های فشار ضعیف به صورت یک مجموعه با محور مشترک به تیر متصل می شوند که این سازه در شبکه توزیع به راک معروف است.

به طور معمول راکها به صورت دو پل (با دو محل اتریه و مقره چرخی ) ، سه پل (با سه محل اتریه و مقره چرخی) و ندرتا پنج پل ساخته می شوند.

9- وینچ کلمپ: انشعاب مشرکین در سر تیر را نگه می دارد.

2-3- فعالیتهای انجام گرفته با گروه تعمیرات فشار ضعیف 1- شاخه زنی: همانطور که در بخش حریم خطوط هوایی گفته شد، شبکه هوایی از درختان باید دارای فاصله مجاز باشد .

حداقل فاصله درختان و شاخ وبرگهای آنها از تیر 3 متر و از سیمها 2 متر می باشد.

در صورت نزدیک شدن شاخ و برگها بر اثر رشد، گروه تعمیرات فشار ضعیف موظف است نقاط را شناسایی و نسبت به کوتاه کردن آنها اقدام کند.یکی از روزهای اول کارآموزی را مشغول شاخه زنی بودیم.

2- رفع افت ولتاژ با تبدیل تکفاز به سه فاز: در بسیاری از مناطق شهری یا روستایی برخی از مشترکین را که در داخل کوچه و یا در فاصله دورتری از شبکه سه فاز پنج سیمه قرار دارند، بصورت تکفاز تامین برق می کنند.

سیستم تکفاز شامل سه لا سیم می باشد که سیم بالایی نول ، سیم وسطی معابر و سیم پایینی یکی از فازهای R یا S و یا T می باشد.

حال چنانچه بر اثر افزایش انشعاب مشترکین بار زیادی از شبکه کشیده شود ، در محل تکفاز افت ولتاژ صورت می گیرد که باید مشترکین در دیگر فازها تقسیم شوند.

برای اینکار دو لا سیم در طول مورد نیاز به فاصله اسپن های تکفاز پهن می کنیم و ابتدا ، انتهای سیمها را به مقره های نصب شده از قبل روی تیر اصلی می کنیم و سیمها را در داخل اتریه های تیرهای میانی قرار میدهیم و آنگاه از تیر ابتدایی چرخ زنجیر (جغجغه) می زنیم تا فلش سیم تنظیم شود.

حال سیمهای میانی را نیز اصلی می کنیم.

شکل (1-3) نمونه استاندارد اصلی کردن را نشان می دهد.

3- نصب تیر: تیرها بر اثر عوامل مختلف از قبیل برخورد وسایل نقلیه و ...

دچار شکستگی می شوند و چنانچه تنظیم شبکه به هم خورده باشد ، تیر باید تعویض شود.

اولین کار برای نصب تیر حفر گودال است و چون تیرها 9 متری هستند پس گودال حفر شده برای آنها باید 150 سانتیمتر عمق داشته باشد .( 1/0 طول تیر بعلاوه 60 سانتیمتر) ضمن اینکه ابعاد گودال نیز با توجه به قدرت تیر متفاوت است .

شکل (1-3) بعد از حفر گود، زنجیر جرثقیل به دور تیر و در محلی که کمی بالاتر از مرکز ثقل قرار دارد بسته می شود و تیر به صورت عمودی بلند می شود و بالای سر گود قرار می گیرد و دو یا سه نفر تیر را با چرخاندن ، اگر تیر میانی باشد آنرا از طرف مادگی (پلکانی) و اگر تیر انتهایی باشد از طرف نری (بدون پلکان) تنظیم می کند و دستور پایین آوردن تیر را به راننده جرثقیل یا اپراتور آن می دهد.

در این مرحله تیر باید شاقول شود.

البته افراد با تجربیات مختلف این کار را انجام می دهند.

برای پر کردن گود تیر ابتدا مقداری خاک یا شن ریخته می شود تا تیر استقرار یابد، بعد سنگهای لاشه به داخل گود پرتاب می شود تا تیر محکم و مستقر شود.

نکاتی در مورد تیر، نصب تیر و مکان قرار گیری تیر: سنگ لاشه سنگی است که از کوه جدا می شود و سطح ناصاف و ناهمگون دارد.

در پای تیرهای زاویه بهتر است کمی بتن ریخته شود و سپس گود پر شود.

در پای تیرهای انتهایی بهتر است از ابتدا سنگ و بتن ریخته شود.

ابعاد گودال در جدول (3-3) داده شده است.

به طور معمول ابعاد جانبی گودال را باید به اندازه ته تیر به علاوه 20 سانتیمتر از هر طرف در نظر گرفت.

محل نصب تیر در خیابانهایی که جدول دارند درسمت پشت جدول و در سمت پیاده رو می باشد.

تیر شکسته و ترک خورده نباشد.

در مناطقی که خاک سولفاته یا آب شور دارند باید از سیمان ضد سولفاته در بتن پای تیر استفاده کرد.

محل نصب تیر در کوچه های با عرض کمتر از 6 متر در فاصله 6/1 عرض کوچه از دیوار می باشد.

محل نصب تیر در کوچه ها و خیابانها با عرض بیشتر از 6 متر در فاصله 30/1 متر از دیوار می باشد.

این عمل بایستی با هماهنگی شهرداری و با نظر مسولین انجام گیرد.

4- جابجایی شبکه: به علت قرار گرفتن نامناسب تیرها (طولانی بودن اسپن و فلش زیاد سیمها)، گروه مجبور شد تیر میانی را بردارد و دو تیر دیگر در فاصله های مناسب قرار دهد وشبکه را به آنها انتقال دهد.