کلمه لیزیک به معنی لیزر در ضخامت قرنیه می باشد (Laser Assisted in situ Keratomileusis LASIK). در لیزیک دوره بهبودی کوتاه است و این عمل در افرادی که نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم دارند، موثر بوده و باعث کاهش وابستگی فرد به عینک و لنز تماسی می شود. لیزر LASER کلمه لیزر (LASER) از حروف اول کلمات Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation گرفته شده است .در واقع لیزر منبع نوری است که نور بینهایت خالص (فقط با یک طول موج )تولید میکند .
نور سفید ترکیبی از از رنگها (قرمز-نارنجی-زرد-سبز-آبی-نیلی-بنفش) با طول موچ ۴۰۰ تا ۷۰۰ نانومتر است که با چشم قابل رویت است در حالیکه نور مادون قرمز (طول موج بالای ۷۰۰ نانومتر) و فوق بنفش (طول موج ۱۰۰ تا ۴۰۰ نانومتر)را با چشم نمیتوان دید. بنابراین لیزر ؛ تشعشع تولید شده توسط تقویت کننده های نوری میباشد که در طیف های مختلف از مادون قرمز تا فوق بنفش آن در پزشکی کاربرد دارد. پس نور لیزر مادون قرمز و فوق بنفش را با چشم نمیتوان دید. انواع لیزر استفاده های مختلفی در چشم پزشکی دارند مثلا در درمان آب سیاه، آب مروارید، پاک کردن کدورت کپسول عدسی پس از عمل آب مروارید، پارگی پرده شبکیه، درمان عواض چشمی دیابت و اصلاح عیوب انکسار. در جراحیهای لیزری برای تصحیح عیوب انکساری از لیزر اگزایمر که نوعی لیزر فوق بنفش است، استفاده می کنیم.
لیزر اگزایمر ( Excimer laser )
لیزر اگزایمر وسیله ای است که از آن امروزه برای اصلاح جراحی عیوب انکسار استفاده می شود.اعمال جراحی رایجی که از این لیزر استفاده می کنند شامل : لیزیک(LASIK)، لازک(LASEK)، پی آر کی (photorefractive keratectomy (PRK ، پی تی کی ( Photo Refractive Keratectomy(PTK و ….. است.
از لیزر اگزایمر از سال ۱۹۸۷ برای عمل PRK استفاده می شد و در سال ۱۹۹۵ استفاده از این لیزر در PRK مورد تأیید انجمن دارو و غذای آمریکا FDA قرار گرفت.لیزر های اگزایمر خاصی برای لیزیک تأییدیهFDA گرفته اند. این لیزر، لیزر سرد (عدم تولید حرارت) بوده و اجازه برداشت دقیق بافت (به منظور شکل دهی مجدد سطح قرنیه)، بدون آسیب حرارتی به بافت های مجاور را می دهد.
لیزر اگزایمر؛ لیزری بسیار دقیق بوده که با استفاده از امواج نوری با انرژی زیاد و غیر قابل رویت، سطح قرنیه را تراش میدهد. پس می توان سطح قرنیه را کم شیب تر یا پر شیب تر کرد. چنین می توان تصور کرد که این لیزر سطح قرنیه را طوری تراش می دهد که انگار لنز تماسی دائمی روی قرنیه گذاشته باشیم.
دقت لیزر اگزایمر به حدی است که با هر پالس طی ۱۲ بلیونیوم ثانیه ۲۵/۰ میکرون از بافت را تراش می دهد که معادل یک دویستم ضخامت موی انسان و یا ۳۹ میلیونیوم اینچ است!!!!
معیارهای اعمال جراحی لیزری
معیارهای عمل لیزیک و لیزر (PRK) و لازک عبارتند از:
حداقل سن ۱۸ سال و حد اکثر تا زمانی که فرد آب مروارید نداشته باشد.
عدم تغییر قابل توجه نمره عینک در یکسال گذشته یعنی حداکثر بیش از ۵/. دیوپتر تغییر نکرده باشد.
ضخامت کافی قرنیه
نزدیک بینی ۱- تا ۱۰- دیوپتر
آستیگماتیسم ۵/۰ تا ۶ دیوپتر
دور بینی حداکثر تا ۶+ دیوپتر
عدم وجود کواتوکونوس (قوزقرنیه)و یا نامنظمی در سطح قرنیه
عدم وجود بیماریهای عمومی نظیر انواع روماتیسمِ، دیابت پیشرفته و نقص ایمنی
عدم حاملگی و شیردهی
عدم وجود بیماریهای چشمی مثل گلوکوم (آب سیاه) ، آب مروارید، خشکی متوسط تا شدید چشم و بیماری تبخال چشمی،
گشاد نشدن بیش از حد معمول مردمک چشم در تاریکی
داشتن توقعات واقعی از قابلیت و تواناییهای عمل جراحی لیزر (PRK) یا لیزیک در تصحیح دید.
انجام عمل لیزیک ( LASIK )
تاکنون ملیونها نفر در سراسر جهان تحت این عمل مهیج و جالب قرار گرفته اند. استفاده از لیزیک برای اصلاح نزدیک بینی و آستیگماتیسم درسال۱۹۹۸ مورد تایید FDA (سازمان نظارت بر مواد غذایی و دارویی آمریکا) قرار گرفته است .در آمریکا در سال ۱۹۹۹ میلادی قریب به یک ملیون نفر و در رسال ۲۰۰۰ میلادی حدود ۱۳۰۰۰۰۰نفر لیزیک شده اندو اکنون سالانه بیش از دو میلیون نفر تحت روش های اصلاح عیوب انکساری با لیزر قرار می گیرند.اکثر افرادی که از عینک و یا لنز تماسی استفاده می کنند، از این عمل سود می برند.
بهبودی بینایی در لیزیک چشمگیر و سریع است؛ بطوریکه اکثر افراد روز بعد از عمل، بدون نیاز به عینک یا لنز تماسی قادر به رانندگی هستند. بهر حال؛ تا رسیدن به بینائی نهایی و کامل ، حدود دو تا سه هفته و در بعضی موارد چند ماه زمان لازم است.
اگر از لنز تماسی نرم(soft contact lenses ) استفاده می کنید، حد اقل از یک هفته قبل استفاده از لنزتان را متوقف کنید.
اگر از لنز تماسی سخت(rigid gas-permeable contact lenses ) استفاده می کنید، حد اقل از ۳ تا ۴ هفته قبل استفاده از لنزتان را متوقف کنید.
در صورتی که شک داشته باشیم که پس از برداشتن لنز تماسی هنوز تغییرات قرنیه ناشی از لنز به وضعیت طبیعی برنگشته است، اندازه گیری عیب انکسار (تعیین نمره عینک) تا زمان ثابت شدن عیب انکسار با فواصل یک تا چند هفته یکبار تکرار می شود و سپس آزمایشات قبل از عمل انجام می شود.
پس از مراجعه به مطب یا کلینیک چشم پزشکی، معاینه کامل چشم پزشکی شامل: معاینه با اسلیت لامپ، اندازه گیری فشار چشم ها، بررسی حرکات کره چشم و بررسی قسمت های خلفی چشم یعنی عصب و پرده شبکیه (پس از ریختن قطره گشاد کننده مردمک) و ارزیابی دقیق عیب انکسار (نمره عینک) و میزان بینائی انجام می شود.
عکس های رنگی خاصی به نام توپوگرافی و پاکی متری و یا ارب اسکن برای ارزیابی قرنیه از نظر اندازه گیری ضخامت قرنیه و عدم وجود قوز قرنیه و آستیماتیسم نامنظم و بررسی جزئیات نقشه اپتیکی سطح قرنیه انجام می شود.
پس از کسب اطلاعات کافی و آگاهی از توانایی ها و محدودیت های عمل و با انتظارات واقعی تصمیم به عمل بگیرید.