دستورالعمل اجرائی مشارکت مدنی ماده 1- مشارکت مدنی عبارتست از درآمیختن سهم الشرکه نقدی و یا غیرنقدی متعلق به اشخاص حقوقی و یا حقیقی متعدد، بنحو مشاع، بمنظور انتفاع، طبق قرارداد.
ماده 2- مشارکت مدنی توسط صندوق بمنظور ایجاد تسهیلات لازم برای فعالیتهای تولیدی، کشاورزی، بازرگانی و خدماتی صورت خواهد گرفت.
تبصره: موضوع مشارکت باید مشخص باشد.
ماده 3- شرکت مشارکت مدنی در صورتی تشکیل و تحقق خواهد یافت که شرکاء طبق قرارداد سهم الشرکه نقدی خود را به حساب مخصوص که در صندوق و یا نزدیک بانک عامل آن برای شرکت افتتاح می گردد واریز نمایند و در صورتیکه تمام یا قسمتی از سهم الشرکه غیر نقدی باشد طبق مقررات مشارکت مدنی این سهمالشرکه به مدیر یا مدیران شرکت تحویل گردد.
تبصره: پرداخت سهمالشرکه شرکاء در مشارکت مدنی می تواند طبق قرارداد همزمان و یا به دفعات صورت گیرد.
ماده 4- مشارکت مدنی پس از تحقق موضوع مشارکت تسویه و مرتفع میشود.
ماده 5- صندوق مکلف است قبل از مبادرت به انعقاد قرارداد مشارکت مدنی عملیات موضوع مشارکت را بررسی و اطمینان حاصل نماید که اصل مالالشرکه و سود مورد انتظار ناشی از مشارکت مدنی در طول مدت قرارداد قابل برگشت و مشارکت قابل تسویه باشد.
ماده 6- صندوق مکلف است در قرارداد مشارکت مدنی تصریح نماید که مدیر یا مدیران شرکتهای مدنی که طبق این مقررات تشکیل می شوند، بیش از مالالشرکه واریز شده به حساب و یا تحویل شده به مدیر یا مدیران شرکت مجاز به انجام معامله و قبول تعهدات مالی نمی باشند.
ماده 7- صندوق مکلف است در قرارداد مشارکت مدنی نحوه تسویه مشارکت را قید نماید.
ماده 8- حداقل سود مورد انتظار در مورد معامله و یا معاملات موضوع شرکتهای مدنی که طبق این مقررات تشکیل می شود توسط مجمع صندوق حمایت از فرصتهای شغلی تعیین خواهد شد.
ماده 9- حداقل و یا حداکثر نسبت سهم سود صندوق در عملیات مشارکت مدنی توسط مجمع صندوق تعیین خواهد شد.
ماده 10- صندوق در صورتی مجاز به مشارکت مدنی می باشد که موضوع این قبیل مشارکتها حداکثر ظرف مدت یکسال خاتمه پذیرفته و ظرف همین مدت قابل تسویه باشد.
تبصره1: در مواردیکه مشارکت مدنی برای امور طرحهای تولیدی (صنعتی، معدنی، کشاورزی، احداث ساختمان) و همچنین برای امور طرحهای جدید خدماتی صورت میپذیرد حداکثر مدت 3 سال تعیین می گردد.
تبصره 2: صندوق مجاز به مشارکت مدنی در امر احداث مسکن انفرادی و تعاونیهای مسکن نبوده و مشارکت آن در مجتمع سازی نیز منوط به تسویه کامل در پایان مشارکت می باشد.
تبصره 3: فروش اقساطی سهمالشرکه صندوق در شرکتهای مدنی موضوع تبصره 1 در زمان خاتمه قرارداد مجاز می باشد.
تبصره 4: حداکثر مدت مشارکت (یکسال)، طبق نظر صندوق حداکثر تا شش ماه قابل تمدید می باشد.
ماده 11- اداره امور شرکت مدنی طبق قرارداد برعهده صندوق و یا شرکای دیگر خواهد بود.
ماده 12- حداکثر مشارکت صندوق در هر شرکت مدنی معادل 80% کل سرمایه هر شرکت مدنی تعیین می گردد.
ماده 13- صندوق موظف است برحسن اجرای قراردادهای منعقده موضوع مشارکت مدنی تا خاتمه موضوع شرکت و تسویه حساب نظارت لازم و کافی بعملآورد.
تبصره: عملیات مالی ناشی از معاملات موضوع مشارکت در صندوق حمایت از فرصتهای شغلی و یا بانک عامل صندوق متمرکز خواهد شد.
ماده 14- صندوق می تواند جهت حصول اطمینان از حسن اجرای قرارداد مشارکت مدنی خود، از طرف مقابل در قرارداد تامین کافی اخذ نماید.
ماده 15- صندوق ترتیبی اتخاذ خواهد نمود تا عنداللزوم اموال مشارکت مدنی در طول مدت مشارکت بیمه شود.
این دستورالعمل مشتمل بر 15 ماده و 7 تبصره در تاریخ به تصویب مجمع عمومی صندوق رسیده و از تاریخ ابلاغ قابل اجرا می باشد.
ویژگیهای مشارکت مدنی 1- عقد مشارکت مدنی ماهیتاً جایز است مگر آن که ضمن عقد لازمی اختیار فسخ از طرفین سلب شده باشد.
2- مشارکت مدنی با امتزاج سرمایه شرکاء (صندوق و شریک) اعم از نقدی و غیرنقدی تحقق خواهد یافت.
3- در آمیختن سهمالشرکه نقدی طرفین (صندوق و شریک) بنحو مشاع بصورت همزمان از مختصات مشارکت مدنی می باشد.
4- مشارکت مدنی به قصد انتفاع و کسب درآمد انجام می پذیرد.
5- مشارکت مدنی در صورتی تحقق خواهد یافت که شرکاء طبق قرارداد سهمالشرکه نقدی خود را به حساب مخصوصی (حساب مشترک مشارکت مدنی) که بدین منظور افتتاح می گردد واریز نمایند و چنانچه تمام یا قسمتی از سهمالشرکه غیر نقدی باشد حسب توافق طرفین ارزیابی و ارزش آن در شرکت منظور گردد.
تبصره 1- واریز سهمالشرکه شرکاء (صندوق و شریک) طبق قرارداد می تواند دفعتاً واحده یا بسته به مورد به دفعات به نسبت توافق شده (درصد سهم صندوق و سهم شریک) صورت پذیرد.
تبصره 2- پرداخت از حساب مشترک مشارکت مدنی جهت انجام امور مشارکت می تواند دفعتاً واحده یا به دفعات صورت پذیرد.
تبصره 3- واگذاری تدریجی سهمالشرکه صندوق بصورت اقساطی و یا واریز نقدی ماحصل مشارکت دفعتاً واحده یا به دفعات مجاز می باشد.
6- در مشارکت مدنی نحوه تسویه مشارکت می بایست بشرح زیر مشخص گردد: الف- در صورت مجاز بودن واگذاری نسیه سهمالشرکه صندوق، قرارداد مشارکت منعقده باید مبین این امر باشد.
ب- در صورت عدم تمایل صندوق به فروش اقساطی سهمالشرکه خود طبق قرارداد منعقده، لازم است شریک نسبت به تسویه کامل مشارکت مدنی طبق قرارداد از محل منابع مالی خود اقدام نماید.
ج- در مشارکت مدنی بازرگانی در صورت عدم فروش تمام یا قسمتی از کالای مورد مشارکت شریک مکلف است باقیمانده کالای مورد مشارکت را طبق قرارداد از محل منابع مالی خود به قیمت توافق شده خریداری نماید.
7- حداکثر مدت مشارکت مدنی یکسال تعیین می گردد که طبق نظر صندوق تا 6 ماه قابل تمدید می باشد.
تبصره: در مشارکت مدنی برای امور طرحهای صنعتی، معدنی، کشاورزی، احداث مسکن و ساختمان و همچنین برای امور طرحهای جدید خدماتی حداکثر مدت 3 سال تعیین میگردد.
8- فروش اقساطی سهمالشرکه صندوق در مشارکتهای مدنی صنعتی، معدنی، کشاورزی و احداث ساختمان (واحدهای تولیدی، خدماتی و بازرگانی) و همچنین طرحهای جدید خدماتی پس از تحقق موضوع مشارکت مجاز می باشد.
تبصره 1: فروش اقساطی سهمالشرکه صندوق در بخش مسکن مجاز نمی باشد.
تبصره 2: فروش اقساطی سهمالشرکه صندوق در بخش بازرگانی و خدمات (بجز طرحهای جدید خدماتی) مجاز نمی باشد.
9- در مشارکت مدنی کلیه هزینه های اجرای موضوع مشارکت طبق قرارداد میتواند از محل سرمایه مشارکت تامین گردد.
کاربرد تسهیلات مشارکت مدنی در بخشهای مختلف اقتصادی مشارکت مدنی در تامین منابع مورد نیاز جهت احداث و تکمیل مجتمعهای مسکونی (بخش مسکن)، بیمارستانها، مراکز تفریحی، فرهنگی، ورزشی، هتلها، رستوران، مجتمع اداری، اتوسرویسها و… (بخش خدمات) و تامین مواد اولیه کارخانجات تولیدی و احداث ساختمانها، تاسیسات و ماشین آلات طرحهای تولیدی، کشاورزی، صنعت، معدن (بخش تولید) و تامین منابع بخش بازرگانی بصورت مشارکت بازرگانی داخلی و خارجی بمنظور خرید و فروش کالا مورد استفاده قرار میگیرد.
توضیح اینکه در شرایط فعلی صندوق در بخش احداث مسکن انفرادی و تعاونیهای مسکن (با توجه به رسالت بانکها و سایر موسسات اعتباری) مجاز به مشارکت نمیباشد.
1- مجتمع های مسکونی و تجاری: مشارکت مدنی در امر احداث مجتمع های مسکونی، تجاری و یا اداری (یا تواماً) در مواردیکه عرصه دارای سند مالکیت ششدانگ مستقل و مفروز می باشد با ارائه پروانه ساختمانی معتبر و نقشه های مصوب مجاز می باشد.
ضمناً سهمالشرکه صندوق در این بخش قابل واگذاری نبوده و باید در پایان دوره مشارکت و تحقق موضوع همراه با سود متعلقه نقداً توسط سایر شرکاء واریز و تسویه گردد.
2- صنعت، معدن، کشاورزی و خدمات: 1-2- مشارکت در سرمایه گذاری ثابت طرحها بمنظور ایجاد واحدهای جدید یا توسعه واحدهای موجود و تامین سرمایه در گردش طرحهای یاد شده در بخشهای صنعت، معدن، کشاورزی و خدمات.
توضیح: فروش اقساطی سهمالشرکه صندوق پس از اتمام مشارکت در واحدهای فوق مجاز می باشد.
2-2- مشارکت در تهیه ماشین آلات، تجهیزات، تاسیسات و وسایل تولید واحدهای موجود بمنظور جایگزینی آنها در بخشهای صنعت، معدن، کشاورزی و خدمات.
توضیح: فروش اقساطی سهمالشرکه صندوق پس از تحقق امر مشارکت در بخشهای صنعت، معدن و کشاورزی مجاز بوده لیکن فروش اقساطی سهمالشرکه در واحدهای خدماتی مجاز نمی باشد.
3-2- مشارکت مدنی جهت تهیه مواد اولیه، ابزار کار و قطعات یدکی داخلی و خارجی در بخشهای صنعت، معدن، کشاورزی و خدمات در واحدهای موجود.
توضیح: فروش اقساطی سهمالشرکه صندوق در مشارکت مدنی در واحدهای تولیدی (صنعت، معدن، کشاورزی) مجاز و برای واحدهای خدماتی ممنوع میباشد.
3- بازرگانی داخلی و خارجی: صندوق می تواند بمنظور خرید و فروش کالای داخلی یا ورود کالا از خارج و یا صدور کالا به خارج از کشور نسبت به اعطای تسهیلات مشارکت اقدام نماید.
فروش اقساطی سهمالشرکه صندوق در بخش بازرگانی ممنوع می باشد.
ضوابط اعطای تسهیلات 1- شرایط متقاضی: 1-1- با توجه به فلسفه وجودی و تاسیس صندوق حمایت از فرصتهای شغلی، اولویت اول در اعطای این نوع تسهیلات، بررسی طرحها و مشاغل اشتغالزا که زمینه اشتغال حداقل 3 نفر را در طرحهای متوسط (اشخاص حقوقی) و حداقل یک نفر را در طرحهای کوچک (شخص حقیقی) فراهم نماید مورد هدف می باشد.
2-1- متقاضی تسهیلات می تواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد.
اشخاص حقوقی خود به دو دسته خصوصی و دولتی (عمومی) تقسیم می شوند: الف- اشخاص حقوقی خصوصی- عبارتند از شرکتهای تجارتی شامل شرکتهای سهامی (خاص و عام)، با مسئولیت محدود، تضامنی، مختلط غیرسهامی، مختلط سهامی، نسبی، تعاونیهای تولید و مصرف و موسسات غیرتجاری انتفاعی یا غیرانتفاعی.
توضیح: شرط مهم خصوصی بودن شرکتهای فوق اینست که دولت سهامدار آنها نباشد.
ب- اشخاص حقوقی دولتی (عمومی) عبارتند از وزارتخانه ها، موسسات دولتی، شرکتهای دولتی سازمانها و نهادهای عمومی.
توضیح: در اعطای تسهیلات مالی به اشخاص حقوقی متقاضیان بند (الف) و مشخصاً شرکتهای سهامی مخاطب صندوق می باشد.
3-1- داشتن اهلیت.
4-1- حسن شهرت و پرداخت و سابقه و توانائی انجام امور مشارکت.
5-1- داشتن اعتبار کافی و حساب فعال در شعب صندوق یا حساب سبز فعال در نزد بانک عامل صندوق.
6-1- داشتن مجوزهای لازم جهت انجام امور مشارکت.
7-1- کلیه موارد فوق باید مورد تائید مامور اطلاعات یا گروه تحقیق قرار گیرند.
2- مدت مشارکت: 1-2- مدت مشارکت مدنی در امر احداث مجتمع های بزرگ مسکونی، تجاری، اداری (یا تواماً) و طرحهای ایجاد و توسعه واحدهای کشاورزی، صنعتی، معدنی و خدماتی حداکثر سه سال تمام می باشد.
2-2- مدت مشارکت مدنی در سایر موارد حداکثر یکسال بوده که عنداللزوم با ارائه مستندات لازم از طرف شریک در صورت موافقت صندوق حداکثر تا شش ماه قابل تمدید خواهد بود.
3- حداکثر سهم الشرکه صندوق: حداکثر سهمالشرکه صندوق در کلیه مشارکتهای مدنی معادل 80% سرمایه مشارکت مدنی تعیین می گردد.
4- میزان تسهیلات: حداکثر میزان تسهیلات اعطائی (سقف فردی) برای اشخاص حقیقی به ازاء هر نفر 250 میلیون ریال و هر طرح 500 میلیون ریال و برای اشخاص حقوقی 3 میلیارد ریال تعیین می گردد.
5- سود دوران مشارکت: 1-5- سود دوران مشارکت در بخشهای صنعت، معدن، کشاورزی، خدمات، مسکن و ساختمان با توجه به مبالغ پرداخت شده بشریک یا شرکاء و یا مبالغ واریز شده به حساب مشترک مشارکت مدنی توسط شریک (مبالغ استفاده شده توسط مشتری یا مانده بدهی) محاسبه خواهد شد.
2-5- در بخش بازرگانی نحوه پرداخت از حساب مشترک م.م و یا واریز ماحصل آن تاثیری در محاسبه سود مورد انتظار نداشته و سود نسبت به کل رقم پرداخت شده به شریک در مدت دوره مشارکت مدنی محاسبه و با توجه به آن نسبت تقسیم سود تعیین خواهد شد.
3-5- پس از انقضای مدت مشارکت مدنی در صورت عدم تسویه بدهی، جریمه تاخیر مشارکت بمیزان نرخ مورد عمل در بخش مربوطه بعلاوه (6%) در سال نسبت به مانده بدهی مشتری در کلیه بخشها با توجه به مدت محاسبه خواهد شد.
4-5- نرخ سود مورد انتظار در تسهیلات مشارکت مدنی برابر آئین نامه مصوب مجمع تعیین خواهد شد.
توضیح: نرخهای حداقل تعیین شده مربوط به تسهیلات اعطائی برای سرمایهگذاری ثابت طرحها (طرحهای جدید) بوده و در سایر موارد بمنظور پیش بینی سود دوره مشارکت مدنی و اعطای تسهیلات حداکثر نرخهای بخش مربوطه ملاک محاسبه خواهد بود.
5-5- سود دوره مشارکت مدنی در بخشهای تولید، ساختمان و خدمات براساس فرمول ذیل برای هر نوبت از پرداخت محاسبه می گردد: T= مدت به روز از زمان پرداخت تا تسویه a= مبلغ پرداخت شده در هر نوبت I= نرخ سود مورد انتظار توضیح (1): در کلیه محاسبات مربوط به سود دوره مشارکت مدنی و جرائم تاخیر، مدت سال در صورت و مخرج کسر 360 روز تمام و ماه 30 روز منظور خواهد شد.
توضیح (2): سود دوره مشارکت مدنی در بخش بازرگانی نیز براساس فرمول فوق نسبت به کل رقم تسهیلات در کل مدت مشارکت محاسبه خواهد شد.
توضیح (3): چنانچه مدت ضریب کامل از ماه باشد (مثلاً 6 ماه یعنی 6=T) فرمول محاسبه سود دوره مشارکت بشرح زیر خواهد بود: توضیح (4): در مواردیکه تسهیلات بعد از سررسید تسویه می گردد جریمه تاخیر متعلقه نیز براساس فرمول فوق بصورت روز شمار محاسبه و اخذ خواهد شد.
6-5- ملاک تعیین مدت جهت محاسبه سود دوره مشارکت مدنی تاریخ انعقاد قرارداد می باشد، لیکن در هر حال سود دوره مشارکت در بخشهای تولیدی و خدماتی طبق بند (1-5) خواهد بود.
مثال: قرارداد مشارکت مدنی با شرکت تولیدی (الف) در تاریخ 25/9/76 بمنظور مشارکت در خرید ماشین آلات منعقد و لیکن بدلایلی تسهیلات در 20/10/76 پرداخت گردیده است.
چنانچه مبلغ مشارکت 100 میلیون ریال و مدت مشارکت نیز 6 ماه (طبق قرارداد) و سود مورد انتظار 25% در سال بوده و در تاریخ 20/4/77 مشارکت مدنی تسویه شده باشد طریقه عمل بشرح زیر خواهد بود: الف- مدت مشارکت از تاریخ انعقاد قرارداد (25/9/76) در دفترخانه 6 ماه می باشد لذا سررسید مشارکت 25/3/77 خواهد بود.
ب- با توجه به تاریخ پرداخت (20/10/76) و سررسید مشارکت (25/3/77) مدت مجاز مشارکت 155 روز می باشد که ملاک محاسبه سود خواهد بود.
ج- از تاریخ 25/3/77 تا تاریخ تسویه (20/4/77) مشارکت مشمول جریمه تاخیر بمدت 25 روز با نرخ (%31=%6+%25) در سال خواهد شد.
6- واریز ماحصل مشارکت و نحوه محاسبه سود: 1-6- در صورت فروش اقساطی تدریجی سهمالشرکه صندوق یا واریز نقدی ماحصل مشارکت در بخشهای صنعت، معدن، کشاورزی، خدمات و ساختمان، همزمان با کاهش سهمالشرکه صندوق لازمست که سود مربوط به رقم کاهش یافته براساس ضوابط مربوطه به حساب درآمد صندوق منظور شود.
(مثال 2) 2-6- علیرغم محدودیت صندوق در سرمایه گذاری آن در بخش مسکن و ساختمان معهذا چنانچه بصورت موردی این کار انجام پذیرد و مقرر شود که سهمالشرکه صندوق بصورت فروش اقساطی واگذار گردد و نیز در بخشهای صنعت و معدن و خدمات در صورت واگذاری تدریجی سهمالشرکه صندوق، سود دوران مشارکت مدنی نسبت به رقم واگذار شده در طول مدت استفاده شده محاسبه و بمیزان تسهیلات اضافه می گردد.
(قیمت فروش نقدی) (مثال1) 3-6- در مشارکت مدنی بخش بازرگانی واریز ارقام قبل از سررسید تاثیری در سود سهم صندوق نداشته و در پایان دوره مشارکت محاسبه ای جهت تعیین سود صورت نمیپذیرد.
در اینگونه مشارکتها در پایان دوره می باید کل ماحصل فروش شامل اصل سرمایه (سهم صندوق و شریک) و کل سود (سهم صندوق و شریک) به حساب مشترک مشارکت مدنی واریز شده باشد که پس از تسویه سرمایه (سهم صندوق و شریک) سود حاصله به نسبت تعیین شده بین صندوق و شریک تقسیم خواهد شد.
(مثال 3) توضیح: در صورت عدم واریز کل ماحصل فروش در سر رسید و عدم تسویه مشارکت لازم است مبالغ واریز شده بحساب م.م.م قبل از سررسید به نسبت اصل و سود پیش بینی شده تقسیم و به حساب تسهیلات مشارکت مدنی و درآمد معاملات منظور شود (قسمت دوم مثال 3) سپس باقیمانده حساب تسهیلات مشارکت به حساب مطالبات سررسید گذشته منظور گردد.
مثال 1: در تاریخ 10/4/76 مبلغ 90 میلیون ریال تسهیلات مشارکت مدنی جهت احداث یک مجتمع مسکونی مشتمل بر 7 واحد (چهار واحد 15 میلیون ریالی و سه واحد دهمیلیون ریالی) با نرخ سود مورد انتظار 16% در سال بمدت 18 ماه پرداخت گردیده است.
در تاریخ 15/5/77 یکی از واحدهای احداث شده به آقای حسنی (تسهیلات ده میلیون ریالی) و در 23/10/77 سه واحد دیگر (تسهیلات 15 میلیون ریالی) به آقایان حسینی و محمدی و علیزاده واگذار گردیده است.
نحوه محاسبه سود و منظور نمودن آن به حسابها بشرح زیر خواهد بود: الف- تسهیلات آقای حسنی سود تسهیلات 556/035/10 000/000/90 با توجه به اینکه تاریخ قرارداد 10/4/76 و مدت مشارکت 18 ماهه بوده لذا سررسید مشارکت 10/10/77 بوده و با توجه به تاریخ واگذاری به آقای حسنی (15/5/77) واگذاری سهم آقای حسنی در مدت مجاز مشارکت بوده و مشمول جریمه تاخیر نخواهد بود.
سود سهم 10 میلیون ریالی آقای حسنی از 3/5/77 تا تاریخ واگذاری بمشارالیه (15/5/77) برای مدت 12 روز بشرح زیر خواهد بود: قیمت نقدی واحد آقای حسنی 395/168/11=333/53+062/115/1+000/000/10= قیمت نقدی ب- تسهیلات 3 واحد بعدی 3 واحد بعدی با توجه به اینکه در 23/10/77 یعنی بعد از سررسید مشارکت (10/10/77) واگذار شده اند لذا مشمول 13 روز جریمه تاخیر خواهند بود.
قیمت نقدی هر واحد 260/719/17=667/046/1+593/672/1+000/000/15 از سررسید (10/10/77) تا تاریخ واگذاری (23/10/77) شامل 13 روز جریمه با نرخ (22%=6+16) می گردد.
جریمه تاخیر هر واحد نقداً اخذ خواهد شد.
مثال 2- موضوع بند (1-6): در تاریخ 7/8/76 مبلغ 100 میلیون ریال تسهیلات مشارکت مدنی به یک شرکت خدماتی بمدت یکسال اعطاء گردیده است.
شرکت در تاریخهای 25/12/76، 25/3/77 و 8/6/77 به ترتیب مبالغ 40، 30 و 30 میلیون ریال پرداخت نموده و در 7/8/77 جهت تسویه مشارکت مراجعه نموده است.
طریقه محاسبه سود بشرح زیر می باشد (نرخ سود پیش بینی شده 25% در سال).
الف- روش اول A= رقم واریزی توسط مشتری a= اصل از رقم واریزی مشتری I= نرخ سود مورد انتظار T= مدت به روز از تاریخ اعطای تسهیلات تا واریزی مشتری مشتری در سررسید (7/8/77) جهت تسویه کامل مشارکت به صندوق مراجعه مینماید.
به مانده بدهی مشتری (به مبلغ 492/785/12 ریال) از تاریخ اعطای تسهیلات تا سررسید (یکسال تمام) با نرخ 25% در سال سود تعلق می گیرد.
پس در مرحله چهارم (تسویه در سررسید) مشتری جمعاً مبلغ 865/981/15 ریال بابت اصل بدهی (492/785/12ریال) و سود مربوطه (373/196/3ریال) پرداخت و مشارکت تسویه می گردد.
ب- روش دوم: در این روش سود دوره مشارکت با تفکیک (اصل و سود) واریزهای مشتری براساس اصل مانده بدهی و روز شمار محاسبه می شود: ارقام: ریال بطوریکه ملاحظه می شود میزان سود متعلقه در روشهای اول و دوم با هم برابر میباشند.
ج- روش سوم: در این روش واریزهای مشتری کلاً به حساب اصل تسهیلات منظور و سود متعلقه براساس مانده بدهی و بصورت روز شمار در پایان دوره و موقع تسویه محاسبه میگردد.
در این روش سود متعلقه نسبت به دو روش قبلی با توجه به اینکه واریزهای مشتری کلاً به حساب اصل منظور می شود کمتر بوده و لیکن با توجه به سادگی روش و تشویق مشتریان جهت واریز تسهیلات دریافتی اکثراً در بانکها این روش اعمال میگردد.
چنانچه ملاحظه می شود در این روش نسبت به دو روش قبلی سود کمتری محاسبه و اخذ می گردد.
مثال 3- قسمت اول: پیش بینی کارت حساب مشترک مشارکت مدنی سهم سود صندوق 500/327/1 = %59*000/250/2 سهم سود مشتری 500/922 = 500/327/1-000/250/2 قسمت دوم: در مثال (3) چنانچه مبالغ واریز شده قبل از سر رسید 10 میلیون ریال باشد در صورت عدم واریز 000/250/7 در سر رسید محاسبات بشرح زیر خواهد بود: از مبلغ 10 میلیون ریال وجه واریزی (چون بخش بازرگانی است تاریخ واریز تاثیری ندارد) مبلغ 009/009/9 ریال آن بابت اصل بدهی و مبلغ 991/990 ریال آن بابت درآمد معاملات منظور خواهد شد.
روش جبری قسمت دوم: 7- وثائق مورد قبول انواع وثائق قابل قبول جهت تضمین برگشت اصل سرمایه مشارکت و سود مورد انتظار و همچنین حسن اجرای تعهدات توسط شریک یا شرکا عبارتند از: 1-7- اموال غیرمنقول شامل املاک، مستحدتات و منصوبات.
در توثیق اموال غیرمنقول موارد زیر قابل ذکر می باشد: 1-1-7- رهینه می تواند متعلق به شریک یا شرکاء و یا شخص ثالث باشد که در گرو صندوق قرار می گیرد.
ملک مورد رهن باید مرغوب، سهل البیع، مفروز، بلامعارض، ششدانگ و آزاد باشد.
لذا املاکی مثل زمینهای بایر قابل رهن نیست.
2-1-7- محل کسب اصناف بعلت امکان انتقال سرقفلی با سند دستی، قابل رهن نبوده و در مواردی که ملک مورد وثیقه تجاری مسکونی باشد لازم است سرقفلی محل تجاری به قیمت روز از ارزش ملک کسر گردد.
3-1-7 زمین، ساختمان، ماشین آلات منصوب در کارخانجات پی از ارزشیابی آن توسط کارشناس در صورت ارائه تسویه حساب بدهی با سازمانها و ارگانهای ذیربط مثل وزارت کار، سازمان تامین اجتماعی، وزارت امور اقتصادی و دارائی و… قابل رهن میباشد.
4-1-7- توثیق مازاد ارزش ملک که در رهن سایر بانکها و موسسات اعتباری قراردارد و یا رهن مشترک، پس از بررسی و ارزیابی مجدد با تایید و نظر واحد حقوقی خواهد بود.
5-1-7- رهن مازاد ارزش ملکی که بابت بدهی ناشی از اعطای تسهیلات در رهن صندوق قرار دارد بابت بدهی شخص ثالث مجاز نمی باشد.
6-1-7- موافقت با رهن مازاد ارزش وثائق اضافی که در گرو صندوق می باشد به نفع سایر بانکها، موسسات اعتباری یا سازمانها بشرط حفظ کلیه حقوق صندوق بعنوان راهن اول با کسب نظر موافق واحد حقوقی بلامانع بوده مشروط بر آنکه تسهیلات مربوطه به حساب مطالبات منظور نشده باشد.
توضیح: موافقت با توثیق مازاد ارزش وثیقه در مواردیکه ملک مورد مشارکت در رهن صندوق قرارداد بنفع سایر بانکها، موسسات اعتباری یا سازمانها مجاز نمیباشد.
7-1-7- هرگونه تغییر در وثیقه مانند تعویض وثیقه، انتقال مالکیت، رهن، اجاره، وکالت و … بدون اجاره صندوق مجاز نبوده و لازمست موارد یاد شده با کسب نظر کتبی واحد حقوقی انجام پذیرد.
در هر حال باید ترتیبی اتخاذ گردد که کلیه مصالح و منافع صندوق مد نظر قرار گرفته و جهت تعویض وثیقه لازم است که ارزش ملک معرفی شده بیشتر از ملک اولیه باشد.
2-7- اموال منقول قابل رهن مانند کالا، طلا، ماشین آلات و وسایط نقلیه در رهن اموال منقول باید موارد زیر مد نظر قرار گیرد: 1-2-7- عمر مفید وثائق از مدت تسهیلات اعطائی بیشتر باشد.
2-2-7- فساد پذیر نباشد و در اثر مرور زمان کیفیت آن تغییر ننموده و ارزش مادی آن کاسته نگردد.
3-2-7- متاثر از شرایط فصلی نبوده و یا بر اثر مرور زمان از مد افتاده نشود.
4-2-7- حالت انحصاری نداشته و سهل البیع باشد.
3-7- اوراق بهادار، ضمانت نامه های بانکی و سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس و اوراق مشارکت منتشره با اجازه بانک مرکزی ج.ا.ا طبق قیمت اسمی مندرج در آنها.
4-7- اسناد رسمی مثل اوراق قرضه دولتی یا اسناد خزانه.
5-7- قبوض انبارهای عمومی.
6-7- اسناد تجاری مثل سفته و برات، اسناد تجاری جهت وثیقه حداقل با دو امضاء مورد قبول خواهد بود و نحوه امضاء آنها ممکن است یکی از حالات زیر باشد: 1-6-7- شخص یا اشخاص گیرنده تسهیلات بعنوان متعهد سفته را بحواله کرد صندوق امضاء نموده و شخص یا اشخاص ثالثی بعنوان ضامن یا ضامنین پرداخت آن را در ظهر سفته تضمین نمایند.
این نوع سفته معمولاً جهت وثائق تسهیلات مورد استفاده قرار می گیرد.
سفته های یاد شده فاقد سررسید می باشند.
2-6-7- شخص ثالثی بعنوان متعهد سفته را بابت بدهی ناشی از معاملات تجاری به حواله کرد شخص گیرنده تسهیلات امضاء نموده و شریک یا شرکاء آن را با ظهرنویسی به صندوق انتقال می دهند.
این نوع سفته معمولاً بعنوان وثیقه اضافی (تضمین پرداخت) اخذ و دارای سررسید بوده و لازمست که اولاً سررسید آن از سررسید قرارداد تجاوز ننماید و ثانیاً در صورت وصول، وجه سفته بحساب مشترک مشارکت مدنی واریز خواهد شد.
7-7- در قبول اسناد تجاری رعایت موارد زیر الزامی می باشد: 1-7-7- سفته های اخذ شده باید کامل و بدون نقص بوده و کلیه موارد مندرج در متن سفته تکمیل و امضاء شود.
2-7-7- میزان تمبر سفته برابر و متناسب با قوانین و دستورالعملهای جاری باشد (فعلاً حداقل 3 در هزار مبلغ اسمی).
3-7-7- سفته باید فاقد هرگونه قلم خوردگی بوده و در صورت مخدوش شدن مراتب ضمن توضیح در ظهر سفته به امضاء متعهد و ضامن رسیده باشد.
4-7-7- حتی المقدور سفته ها در حضور مسئولین صندوق و یا نماینده قانونی آن توسط متعهد و ضامن یا ضامنین امضاء شود.
در هر صورت می بایست امضاء آنان گواهی گردد.
5-7-7- ستفه های اخذ شده معتبر باشد یعنی هر یک از امضاء کنندگان آن اعم از متعهد و ضامن یا ضامنین طبق اطلاعات کسب شده از لحاظ مالی (مستنداً) قدرت کافی جهت پرداخت تعهدات ناشی از آن را داشته باشند.
8-7- بمنظور نگهداری و کنترل وثائق لازم است: 1-8-7- سفته و بروات- ارزش اسمی سفته و بروات وثیقه مشارکت مدنی پس از شماره گذاری مسلسل در دفتر ثبت بروات درج و با صدور سند بحساب انتظامی بروات محلی (یا عهده شهرستانها) در وثیقه ما منظور می گردد.
2-8-7- ماشین آلات- چنانچه ماشین آلات بعنوان وثیقه تسهیلات در نظر گرفته شده باشد پس از نصب پلاک، ارزش آن به قیمت ارزیابی شده به حساب انتظامی کالا درگرو صندوق منظور می گردد.
در اینگونه موارد لازمست ماشین آلات بیمه کامل گردد.
3-8-7- وثائق ملکی- وثائق ملکی اخذ شده در قبال پرداخت مبلغ ده هزار ریال قرض الحسنه با کارمزد 6% در سال در رهن صندوق قرار گرفته که پس از ثبت آنها در دفتر ثبت وثائق، ارزش ملک طبق برگ گزارش ارزیابی به حساب انتظامی وثائق قرضالحسنه منظور می شود.
4-8-7- سایر وثائق- ارزش اسمی سایر وثائق شامل اوراق قرضه، سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس، اوراق مشارکت منتشره براساس مجوز بانک مرکزی ج.ا.ا قبوض انبارهای عمومی نیز مثل وثائق ملکی در دفتر ثبت وثائق درج و با صدور سند بحساب انتظامی سهام و اوراق بهادار در گرو صندوق منظور می گردد.
9-7- میزان ارزش وثائق: 1-9-7- ارزش وثائق ملکی حداقل باید 145% مبلغ مندرج در قرارداد باشد.
2-9-7- ارزش سایر وثائق اخذ شده بشرح زیر تعیین می گردد: - مدت مشارکت تا یکسال تمام بمیزان حداقل 145% تسهیلات - مدت مشارکت تا دو سال حداقل 165% تسهیلات - مدت مشارکت تا 3 سال حداقل 180% تسهیلات 8- تمدید مشارکت: 1-8- تمدید مدت مشارکت مدنی با رعایت کلیه ضوابط بشرح زیر میسور خواهد بود: الف- مدارک و مستندات لازم در خصوص توجیه تاخیر منضم به اعلام نظر شعبه یا نماینده و یا کارشناس مربوطه.
ب- پس از صدور مجوز تمدید، قرارداد مشارکت مدنی اعم از قراردادهای تنظیمی در دفترخانه اسناد رسمی یا قراردادهای داخلی با تنظیم اقرار نامه برابر مصوبه صادره تمدید خواهد شد.
بدیهی است که به اقرار نامه های داخلی همانند قراردادهای داخلی تمبر مالیاتی الصاق خواهد شد.
ج- کلیه هزینه های مترتب بر تمدید مانند هزینه تمبر مالیاتی، هزینه ارزیابی نوبت اضافه، حق بیمه های عمر و آتش سوزی (در صورت بیمه بودن) و… نقداً از مشتری اخذ خواهند شد.
د- در خصوص قراردادهای مشارکت مدنی تمدید شده به استثناء سازندگان مسکن که با رعایت الگوی مصوب از تسهیلات صندوق استفاده می نمایند، نظر با اینکه موافقت با تمدید مدت توافق جدید محسوب می گردد لذا نرخ سود مورد انتظار در دوره تمدید مشمول نرخهای جاری در زمان تمدید قرارداد خواهد بود.
9- تسهیلات متمم: اعطای تسهیلات متمم در مشارکت مدنی بشرح زیر قابل اقدام خواهد بود.
الف- مدارک و مستندات لازم در خصوص توجیه نیاز به تسهیلات متمم بهمراه نظریه شعبه یا نماینده صندوق و یا کارشناس مربوطه.
ب- پس از بررسی، صدور و ابلاغ مصوبه لازم، قرارداد متمم با توجه به قرارداد مشارکت اولیه حسب مورد در دفترخانه اسناد رسمی و یا با قرارداد داخلی، پیرو قرارداد اولیه تنظیم می گردد که با نظر واحد حقوقی انجام خواهد پذیرفت.
بدیهی است که الصاق تمبر مالیاتی به قراردادهای داخلی الزامی است.
ج- کلیه هزینه های مترتب به تسهیلات متمم مانند هزینه ارزیابی، تمبر مالیاتی و… نقداً از مشتری اخذ خواهد شد.
د- نظر به اینکه اعطای تسهیلات متمم بعنوان تسهیلات جدید تلقی می گردد لذا نرخ سود تسهیلات متمم برابر نرخ جاری در زمان انعقاد قرارداد متمم خواهد بود.
مراحل و نحوه تشکیل و تکمیل پرونده 1- مشارکت مدنی مجتمع های مسکونی، تجاری، اداری و یا (تواماً) 1-1- تصویر شناسنامه شریک یا شرکاء در مشارکت با اشخاص حقیقی و تصویر مدارک رسمی به علاوه تصویر شناسنامه مدیران در مورد شرکتها.
توضیح: مدت اختیارات هیئت مدیره در شرکتهای طرف قرارداد نباید منقضی شده باشد.
2-1- تصویر سند مالکیت عرصه یا سند مالکیت اعیانی یا سند اجاره در مورد زمینهای اوقافی و یا تصویر قرارداد سازمان زمین شهری یا قرارداد وزارت مسکن و شهرسازی بانضمام صورت مجلس تفکیکی ثبتی قطعات.
3-1- نقشه زمین (سایت پلان) که موقعیت زمینها در آن بخوبی مشخص شده باشد، بانضمام نقشه های ساختمانی تائید شده توسط شهرداری براساس متراژ تعیین شده به همراه چک لیست زلزله.
4-1- پروانه ساختمانی معتبر صادره از سوی شهرداری.
5-1- جدول زمانبندی انجام کار در مجتمعهای بیش از 30 واحد.
6-1- اخذ تعهد کتبی از شریک یا شرکاء مبنی بر اتمام پروژه در مدت تعیین شده و عدم هرگونه تخلف ساختمانی و افزایش زیر بنا در دوران مشارکت.
7-1- اخذ تعهد کتبی از شریک یا شرکاء مبنی بر اخذ پایان کار از شهرداری و ارائه صورت مجلس تفکیکی ثبتی قطعات در پایان دوره مشارکت (در صورت صدور مجوز واگذاری واحدها).
8-1- اخذ تعهد کتبی از شریک یا شرکاء مبنی بر عدم پیش فروش واحدهای مورد احداث در طول مشارکت مدنی با صندوق.
9-1- تکمیل فرم تقاضای مشارکت مدنی که می باید به امضاء شریک یا شرکاء رسیده و مراتب به تائید مسئول مربوطه در صندوق یا نماینده آن برسد.
10-1- رسید پرداخت هزینه ارزیابی برابر تعرفه جاری که غیر قابل برگشت میباشد.
11-1- رسید پرداخت هزینه کارشناسی به ماخذ نیم در هزار تسهیلات درخواست شده حداقل به مبلغ یکصد هزار ریال که غیر قابل برگشت می باشد.
توضیح: هزینه کارشناسی 5/1 در هزار تسهیلات مصوب می باشد که نیم در هزار آن (حداقل یکصد هزار ریال) به نسبت تسهیلات درخواستی در زمان تشکیل پرونده اخذ که غیر قابل برگشت می باشد و بقیه (5/1 در هزار تسهیلات مصوب پس از کسر نیم در هزار دریافتی اولیه) پس از تصویب تسهیلات در زمان انعقاد قرارداد اخذ میگردد.
پس از اخذ تصاویر برابر اصل شده مدارک و مستندات فوق نسبت به تکمیل پرونده بشرح زیر اقدام می گردد: 12-1- تهیه گزارش ارزیابی از پروژه مورد احداث توسط کارشناس ساختمانی و برآورد کل هزینه های انجام شده و هزینه های باقیمانده پروژه.
13-1- تکمیل جدول پیشرفت کار توسط کارشناس ساختمانی.
14-1- اخذ تائیدیه کتبی از اداره اوقاف یا سازمان زمینی شهری در خصوص قبول اعطای تسهیلات و جانشینی صندوق در صورت عدم تکمیل ساختمان توسط متقاضی.
2- مشارکت مدنی طرحهای تولیدی و خدماتی: بمنظور اعطای تسهیلات مشارکت مدنی جهت ایجاد طرح جدید یا توسعه طرحهای موجود و نیز تامین سرمایه در گردش آن تصویر (برابر اصل شده) مدارک زیر اخذ و پرونده تسهیلات تشکیل می گردد: 1-2- تکمیل فرم پرسشنامه متقاضیان تسهیلات برای اجرای طرحها.
2-2- تصویر موافقت اصولی یا موافقت با توسعه طرح یا جواز تاسیس همراه با تمدید نامه های مربوطه در صورت سپری شدن مدت اعتبار از مراجع ذیصلاح که اهم مجوزهای یاد شده بشرح زیر می باشند.
الف- موافقت اصولی از وزارت صنایع و معادن یا ادارات کل استانها در خصوص کلیه طرحهای صنعتی و معدنی.
ب- مجوز صادره از سوی وزارت کشاورزی یا ادارات کل کشاورزی استانها در خصوص طرحهای کشاورزی