کمک اولیه چیست؟ دریا فت یک مراقبت فوری در زمان صدمه یا بیماری ناگهانی توسط خود مصدوم را کمک اولیه گویند بیشتر مصدومین وبیماران ناگهانی نیاز به مراقبت پزشکی ندارند،وبا کمک اولیۀ صحیح بهبودمییابند .کمک اولیه صحیح و به موقع می تواند به معنی اختلاف بین مرگ وزندگی ،بین بهبود سریع یا طولانی مدت بین ناتوانی موقت یا دائم و ماندگارباشد ،مراحل نجات جان یک انسان مانند حلقه های زنجیر به هم متصل می شود کمک اولیه حلقۀ نخست از زنجیرۀ نجات انسان می باشد نیاز به امداد و کمک اولیه تا زمانی که مراقبت پزشکی وجود نداشته باشد ضرورت می یا بد
اصول کمک اولیه
واگذاری مصدوم
آگاهی وشناخت فوریت
بدست آوردن ارزیابی انجام دریافت اطلاعات دربارۀ
آگاه کردن سریع مرکز رضایت و مصدوم کمک اولیه مصدوم (تاریخچه ی نمونه)
فوریتهای پزشکی اعتماد مصدوم
1- آگاهی و شناخت فوریت: شامل شناخت علائم اخطار دهنده فوریتهایی مانند، حملۀ قلبی ،ایست قلبی سکتۀ مغزی و خفگی می باشد.
2-آگاه کردن سریع مرکز فوریتهای پزشکی یا اورژا نس: تلفن تماس اورژانس در ایران 115 می باشد.
3- بدست آوردن رضایت و اعتماد مصدوم : امدادگر باید قبل از انجام کمک اولیه رضایت و اعتماد مصدوم را بدست بیاورد. اگر مصدوم هوشیار باشد خود او می تواند اجازۀ انجام اقدامات امدادی به امدادگر بدهد.
4- ارزیابی مصدوم : شامل تشخیص مشکلات مصدوم و تعیین اولویتهای امدادی می باشد.
5- انجام کمک اولیه : کمک اولیه می تواند توسط اطرافیان یا تماشا چیان حاضر در صحنۀ حادثه ( در صورت داشتن آگاهی از انجام کمک اولیۀ صحیح ) صورت گیرد.
6- دریافت اطلاعات در مورد مصدوم : در زمان بررسی مصدوم امدادگر می تواند از خود مصدوم در صورت هوشیاری یا شاهدین حادثه در بارۀ چگونگی بروز حادثه سؤال کند.تا بهتر از صدما ت احتمالی مصدوم آگاهی یابد. امدادگر نباید فقط به صدمات آشکار مصدوم اکتفا کند. زیرا ممکن است صدمات غیر قابل مشاهده و خطرناک در مصدوم وجود داشته باشد. بررسی علت و چگونگی صدمه ممکن است کلیدی جهت یافتن وسعت صدمات فیزیکی باشد.
7- واگذاری مصدوم:به معنی سپردن مصدوم به فردی دیگر جهت ادامهً درمان و مراقبت می باشد.
تشخیص فوریتها و انجام کمکهای اولیه: حملۀ قلبی، ایست قلبی ، سکتۀ مغزی ، خفگی
حملۀ قلبی: بر اثر بسته شدن شرایین بزرگ قلب (شرایین کرونر)بعضی از عضلات قلب به طور ناگهانی شروع به مردن می کند.این شرایین وظایف خون رسانی به قلب را داشته و بر اثر تجمع (ته نشین شدن)کلسترول یا لخته خون بسته می شود.
علائم اخطار حملۀ قلبی :1- احساس گیجی در زمان درد و احساس سبکی سر2-رنگ پریدگی 3-تعریق 4- تهوع معمولاً بدون استفراق 5- کوتاه شدن تنفّس.
1-کمک اولیه در حملۀ قلبی: مصدوم را سریع و به آرامی بخوابانید وبه او کمک کنید تا در وضعیتی قرار گیرد که تنفّسش راحت تر باشد. معمولاً تنفّس مصدوم در وضعیّت نیمه نشسته راحت تر است.
2-از شخص دیگری جهت تماس با اورژانس کمک بگیرید.یا اینکه خود امدادگر با اورژانس تماس بگیرد و کمک پزشکی طلب کند. تلفن 115
2-ایست قلبی: بر اثر بسته شدن شریان قلب و نرسیدن اکسیژن به عضلۀ قلب در طی حملۀ قلبی ممکن است جریان آن متوقّف شده باعث ایست قلبی می شود.در این وضعیّّت نه خون جریان دارد و نه نبض وجود خواهد داشت
علائم ایست قلبی:1- مصدوم بیهوش شده قادر به پاسخگویی به تحرّکات کلامی (صدا زدن)و تحرّکات لمسی یا تکان دادن نمی باشد.
2-نبودن نبض و تنفّس
کمکهای اولیه در ایست قلبی:
الف)اطمینان از عدم هوشیاری مصدوم .
ب) تماس با اورژانس توسط امداد گر یا شخص دیگر (تلفن 115)
ج)کنترل A.B.C. و شروع C.P.R و ادامۀ آن تا زمان رسیدن امدادگر ماهر اورژانس به همراه تجهیزات
ه) انتقال سریع مصدوم به مراکز درمانی
سکتۀ مغزی
شروع ناگهانی یکسری مشکلات عصبی که به دنبال مسدود شدن عروق خونی مغز توسط لخته شدن خون (نرسیدن اکسیژن کافی به مغز ) با پاره شدن عروق خونی مغز (که منجر به خون ریزی داخل مغز شده ممکن است خون ریزی به خارج از مغز به صورت خون ریزی از گوش یا بینی مشاهده گردد.)به وجود می آید.
علائم سکتۀ مغزی
1-سردرد شدید
2-بروز مشکلات بینایی به صورت تاری دید و دو بینی
3-گیجی
4- حلت تهوّع
کمک اولیه در سکتۀ مغزی
1-تشخیص سکته بر اثر علائم
2-تماس هر چه سریعتر با مرکز فوریتهای پزشکی(اورژانس )
3- انجام C.P.R در صورت لزوم توجه داشته باشید که ماساژ قلبی به ندرت در اولین دقایق بعد از سکته نیاز می باشد.
-انتقال مصدوم به مراکز درمانی
خفگی : انسداد راه هوایی بر اثر جسم خارجی در بزرگسالان در طی خوردن غذا به خصوص گوشت باعث خفگی آنها می شود.
علائم خفگی
الف)چنگ زدن گردن با یک یا هر دو دست
ب)سرفه های غیر موًثر
ج)ناتوانی در صحبت کردن
د)آبی شدن رنگ لبها
ه)بیرون زدگی هر دو چشم
و)کاهش هوشیاری و پاسخ به تحریکات
کمکهای اولیه در مورد خفگی
جسم خارجی باید از راه هوایی خارج شود.
الف)درمورد شخص هوشیار مصدوم را وادار به سرفه کنید. یا مانور هیم لیچ را برای او انجام دهید.
ب)در مورد شخص بیهوش : خارج کردن شی خارجی با استفاده از انگشتان امدادگر در بزرگسالان و کودکان انجام مانور هیم لیچ به صورت خوابیده .
حمایتهای اولیۀ زندگی B.L.S
ارزیابی اوّلیه :ارزیابی راه هوایی تنفّس، جریان خون، معلولیّتهای بدنی ، برهنه کردن محلهای مشکوک به صدمهA-B-C-D-E-
ارزیابی ثانویه: کنترل علائم حیاتی و معاینات فیزیکی
تاریخچۀ نمونه :جمع آوری اطلاعات
ارزیابی اولیّه: هدف از ارزیابی اولیّه تعیین مشکلات تهدید کنندۀ زندگی و رسیدگی و مراقبت سریع این مشکلات می باشد.
برای ارزیابی مصدوم ابتدا هوشیاری او را بررسی کنید و در صورت بیهوشی اقدامات A.B.C. را انجام دهید.
این بررسی شامل کنترل هوایی(A) تنفّس (B) جریان خون (C) مصدوم می باشد.(ترتیب بررسی (A.B.C) نباید جابجا شود.)
کنترل نبض:ضربه ای را که بر اثر عبور خون بر جدار یا دیوارۀ سرخ رگها وارد می شود نبض می گوییم
که ناشی از ضربان قلب است.تمامی سرخرگهای بدن دارای نبض می باشد .تبض های قابل حس دربزرگسالان واطفال شامل(کارو تید گردنی) نبض رادیال (نبض مچ دست)وتبض که در نوزادان می توان از آن جهت شمارش نبض وکنترل وجود نبض استفاده کرد.
نبض براکیال (بازویی)است .وبلاخره نبض مهم دیگر بدن منورال یا نبض کشالۀ ران می باشد.
اگر مصدوم بیهوش بود نبض کارو تید را به مدت 5 تا 10 ثانیه کنترل کنید ودر صورت حس نشدن نبض کارو تید باید عملیات C.P.R شروع شود
درجۀ حرارت پوست:درجۀحرارت مرکزی بدن در حالت طبیعی6/36 ،7/37 سانتی گراد است .
تغیرات درجۀ حرارت می تواند مثلاًدرجه حرارت پوست دست 32 درجه است .
1-نبض کاروتید (گردنی) با قرار دادن دو انگشت نشانه وکناری آن بین نای وعضلۀ گردن در محل حنجره .(جعبۀ صدا)
2-نبض رادیال (مچ دست )دو انگشت نشانه وکنارۀ آن به روی قسمت خارجی مچ دست درست در بالای انگشت شصت قرار داده ونبض را احساس وشمارش کنید.
3-نبض برکیال(بازویی) دو انگشت نشانه و کناری آن را بر روی قسمت داخلی وفوقانی بازو (بین شانه وآرنج )قرارداده به وارد کردن کمی فشار نبض بازویی را احساس وشمارش کنید.
4-نبض فمورال(کشالۀ ران )با قرار دادن دو انگشت نشانه وکناری آن بر روی محل اتصال ران به تنه این نبض احساس وشمارش می شود.
تنفس دهان به دهان
1-سر مصدوم را طوری به عقب خم کنید که دهان او باز شود.
2-با انگشتان دستی که به روی پیشانی مصدوم قار دارد بینی اورا فشار دهید و ببندید .
3-نفس عمیقی کشیده ،دهانتان را روی دهان مصدوم قرا ردهید به نحوی که هوا از کنار لب هایتان خارج شود وبا گوشۀ چشم به قفسۀ سینۀ او نگاه کرد بالا آمدن یا نیا مدن آ« را زیر نضر بگیرید.
4-نفس خود را به داخل دهان مصدوم تا اندازه ای بدمید که بالا آمدن قفسه را مشاهده کنید .
5-دهانتان راروی دهان مصدوم بردادرید بینی اورا نیز رها کنید وصبر کنید تا هوای موجود در ریه ها از بینی ودهان مصدوم خارج شود/