قند ناشتای خون(Fasting Blood Sugar)
سطوح گلوکز خون از طریق یک مکانیسم دقیق به وسیله انسولین و گلوکاگون کنترل می شود در حالت ناشتا سطوح گلوکز پایین هستند. در پاسخ به این کاهش گلوکز گلوکاگون ترشح می شود. گلوکاگون سبب افزایش سطح گلوکز می شود. پس از خوردن غذا سطوح گلوکز بالا هستند و انسولین ترشح می شود. انسولین سبب انتقال گلوکز به داخل سلولها می شود تا انرژی تولید کند یا به گلیکوژن و اسیدهای امینه و اسیدهای چرب تبدیل گردد. در نتیجه سطح قند خون کاهش پیدا می کند. هورمون های متعدد دیگری مثل کورتیکواستروییدها و ACTH و اپی نفرین و تیروکسین هم روی متابولیسم گلوکز تاثیر می گذارند. جهت تامین نیازهای سلولی مکانیسم های مختلفی برای جذب و استفاده و ذخیره مواد غذایی در بدن تکامل حاصل کرده اند. شاخص سطح قند خون توانایی بدن برای انجام وظایف متابولیکش را منعکس می کند. سطح قند ثابت نیست و پس از خوردن غذا تغییر می کند. لذا سطح قند ناشتا مطلوب است. عوامل متعددی قند خون را تحت تاثیر قرار می دهند. ولی از مایش عمدتا برای تشخیص و کنترل دیابت به کار می رود. با افزایش سن مقادیر طبیعی برای سطوح قند سرم و پلاسما به این ترتیب تنظیم می شود که به ازای هر سال بعد از سن 60 سالگی 1mg/dl به مقادیر طبیعی افزوده می شود. سطوح بالای گلوکز سرم باید براساس ساعات مختلف روز ارزیابی شوند. به عنوان نمونه سطح گلوکز 135mg/dl ممکن است در حالت ناشتا غیرطبیعی باشد ولی این میزان در بیماری که در خلال چند ساعت گذشته غذا نخورده است در محدوده طبیعی قرار می گیرد. یک FBS بالا تشخیصی محسوب نمی شود ولی لازم است آزمایش تکرار شود. اگر دومین FBS بالا باشد(>136mg/dl) تشخیص دیابت قندی تایید می شود.
مقادیر طبیعی
بچه های دو ساله تا بالغین:
خون کامل: 60-110mg/dl
پلاسما یا سرم: 70-120mg.dl
افراد پیر: 80-150mg/dl
بچه های کوچک تر از دو سال: 60-100mg/dl
شیرخوار: 40-90mg/dl
نوزاد: 30-60mg.dl
نوزاد نارس: 20-60mg/dl
بند ناف: 45-96mg/dl