دانلود مقاله باکتری

زمانی مردم گمان می‌کردند که غذای مانده به‌این دلیل خراب می‌شود که به قارچ و میکروب (باکتری) تبدیل می‌شوند.

لویی پاستور(1822-1895)، دانشمند فرانسوی، نشان داد که غذا را میکروب‌های موجود در هوا فاصد می‌کند نه تغییر ماهیت آن.

وی غذای تازه پخته شده را در دو ظرف شیشه‌ای تمیز گذاشت؛ در یکی را بست و در دیگری را باز گذاشت تا هوا وارد آن شود، فقط غذای ظرف در باز فاسد شد.

پریسا سیاهسنگی بعضی از باکتری‌ها به صورت انفرادی و برخی از اقسام کروی به صورت گروهی (دو تا دو تا، ریشه‌ای و خوشه‌ای) زندگی می‌کنند.‌این نوع زندگی گروهی را کلونی می‌گویند.

کلونی بعضی از اقسام باکتری‌ها چنان بزرگ است که با چشم دیده می‌شود.

کلونی باکتری‌ها از لحاظ شکل و رنگ فرق دارند و حتی از روی آن، می‌توان باکتری را شناسایی کرد.

تغذیه: همه ‌جانداران برای انجام فعالیتهای حیاتی، به ماده و انرژی نیاز دارند.

از‌این‌لحاظ، بین جانداران کامل مانند شما و یک باکتری ساده فرقی وجود ندارد.

غذا، دارای ماده و انرژی است.

باکتریها از لحاظ نوع گرفتن غذا و استفاده از آن، بسیا مختلف اند.

بعضی، غذای خود را می‌سازند و برخی، به غذایی که توسط جانداران دیگر ساخته شده وابسته اند.

حتی نوع استفاده از انرژی موجود در غذا هم در‌این جانداران مشابه نیست.

بعضی از باکتری‌ها اتوتروف هستند، یعنی می‌توانند غذای خود را بسازند.

گروهی از باکتری‌های اتوتروف به کمک نور خورشید غذاسازی می‌کنند به‌این گروه فتوسنتز کننده می‌گویند.

گروهی دیگر بدون استفاده از انرژی نور کار غذا سازی را انجام می‌دهند.

به‌این گروه شیمیوسنتز کننده می‌گویند.‌این باکتری‌ها انرژی لازم برای غذاسازی را از مواد شیمیایی مانند گوگرد، آهن یا نیتروژن می‌گیرند.

بیشتر باکتری‌ها هتروترف هستند.

جانداران هتروترف انرژی لازم را از غذایی می‌گیرند که توسط جانداران دیگر ساخته شده است‌این جانداران، نمی‌توانند غذاساز باشند، باکتری‌های هتروترف مواد غذایی خود را در خارج سلول گوارش می‌دهند، سپس مواد گوارش یافته، که به ذرات کوچکتری تبدیل شده اند، وارد سلول می‌شوند.

بعضی از باکتری‌های هتروترف ساپروفیت اند.

ساپروفیت، جانداری است که از بقایای بدن موجودات زنده تغذیه می‌کنند.

باکتری‌هایی که روی برگهای ریخته شده از درختان، یا مواد غذایی خود ما زندگی می‌کنند، از‌این جمله اند.

گروهی از باکتری‌ های هتروترف انگل هستند.

انگل، موجودی است که در داخل یا روی بدن یک جاندار دیگر به سر می‌برد و غذای خود را از بدن آن می‌گیرد.

باکتری‌هایی که باعث پوسیدگی دندان،‌ایجاد جوش یا بیماری‌های مختلف در بدن ما می‌شوند، از‌این قبیل اند.

گرفتن انرژی از غذا: همه جانداران، چه اتوترف باشند و چه هتروترف، انرژی لازم را از غذا می‌گیرند.

اما راه انجام‌این کار در آنها مشابه نیست.

مثلاً، گروهی از باکتری‌ها به کمک اکسیژن هوا تنفس می‌کنند.

اکسیژن، با غذا که به صورت ماده قندی است، ترکیب می‌شود و در نتیجه، انرژی نهفته در غذا آزاد می‌شود.

گروهی دیگر از باکتری‌ها ، انرژی غذا را از راه تخمیر به دست می‌آورند.

تخمیر هم در واقع نوعی تنفس است که به اکسیژن هوا نیازی ندارد.

در‌این فرایند، همه انرژی موجود در غذا آزاد نمی‌شود یعنی از تنفس معمولی، کمتر انرژی حاصل می‌آورد.

در فرآیند تخمیر، باکتریها ماده‌ی قندی را فرآورده‌های مختلفی تبدیل می‌کنند که اسید و الکل از آن جمله است.

از قدیم در کشور ما برای تهیه سرکه، از همین فرایند استفاده می‌شده است، تهیه ماست هم با روش تخمیر صورت می‌گیرد.

تولید مثل یک باکتری در فاصله 20 دقیقه به حداکثر رشد خود می‌رسد و قادر به تولید مثل می‌شود.

روش تولید مثل باکتری‌ها، تقسیم دوتایی است، در شرایط مساعد محیطی، باکتری با سرعت عجیبی تکثیر حاصل می‌کند.

مثلاً یک باکتری بعد از 20 دقیقه به دو باکتری تبدیل می‌شود و 20 دقیقه بعد، از آن دو باکتری، چهار باکتری به وجود می‌آید و به همین نحو ادامه می‌یابد.

اگر‌این روش تکثیر باکتریها تا 24 ساعت ادامه یابد، از یک باکتری توده‌ای از باکتری‌ها به وزن 2000 تن به وجود خواهد آمد!

البته عملاً چنین اتفاقی نمی‌افتد، زیرا آب و مواد غذایی لازم به زودی در محیط زندگی آنها تمام می‌شود و باکتری‌ها دیگر قادر به تولید مثل نخواهند بود.

در ضمن، وقتی که جمعیت باکتری‌ها زیاد می‌شود، موادی از قبیل: الکل، اسید و … ترشح که برای خودشان مضر است.

تجمع‌این مواد در محیط، خود سبب کاهش میزان تولید مثل باکتری‌ها خواهد بود .

حتی زمانی فرا می‌رسد که میزان مرگ و میر بیش از میزان تولید مثل می‌شود.

هاگ سازی راهی برای زنده ماندن: بیشتر باکتری‌ها در محیطی بهتر زنده می‌مانند که علاوه بر دارا بودن غذا، گرم و مرطوب نیز باشد در غیر‌این صورت باکتری می‌میرد.

اما بعضی از باکتریها در شرایط نامساعد،‌هاگ درونی می‌سازند.‌هاگ درونی شامل پوسته‌ای سخت است که در داخل دیواره باکتری تشکیل می‌شود.

مواد سلولی باکتری در داخل‌این پوسته محفوظ می‌مانند و در برابر گرما، خشکی هوا و انجماد، از بین نمی‌روند.‌هاگ درونی می‌تواند سالها باقی بماند و تا هنگامی‌که دوباره شرایط محیط مناسب شود، باکتری را زنده نگه می‌دارد.

در‌این حال، دیواره محکم پاره می‌شود و باکتری زندگی تازه‌ای را از سر می‌گیرد.

فعالیتهای مفید باکتری باکتری‌ها از راههای مختلفی بر زندگی آدمی‌تأثیر می‌گذارد.

بعضی از آنها زیان آورند و باعث بروز بیماری می‌شوند و یا غذا و آب را آلوده می‌کنند در عوض بسیاری از باکتری‌ها مفیدند.

در واقع، زندگی بیشتر جانداران به وجود و فعالیت باکتری‌ها وابسته است.

تجزیه و پوسیدگی:باکتری‌هایی که زندگی ساپروفیتی دارند، به عنوان تجزیه کنندگان طبیعت شمرده می‌شوند.

تجزیه کننده: به جانداری گفته می‌شود که بقایای بدن گیاهان و جانوران را تجزیه و به مواد ساده تر تبدیل می‌کنند.‌این مواد ساده، دوباره مورد استفاده سایر جانداران (به ویژه گیاهان) قرار می‌گیرند.

به‌این ترتیب تجزیه کنندگان مواد را در طبیعت به گردش در می‌آورند و از بدون استفاده ماندن آنها جلوگیری می‌کنند.

بعضی از باکتری‌ها فاضلابها را «گوارش» می‌دهند و تجزیه می‌کنند.

به‌این ترتیب، آب رودها و دریاچه‌ها را از آلودگی پاک می‌کنند.

تثبیت نیتروژن:بعضی از باکتری‌ها در ریشه گیاهانی مانند نخود.

لوبیا ، یونجه و شبدر و گیاهان مشابه دیگر زندگی می‌کنند.

از اجتماع‌این باکتری‌ها، گره‌هایی در ریشه چنین گیاهانی پدید می‌آید در داخل‌این گره‌ها نیتروژن هوا را با مواد دیگر ترکیب می‌کنند و موادی به نام نیترات می‌سازند که بسیار مورد استفاده گیاه قرار می‌گیرند و برای رشد آن لازمند.‌این عمل باکتری‌ها را تثبیت نیتروژن می‌گویند.

تولید غذا:ماست و پنیر، در نتیجه عملی که باکتری‌های ویژه در روی شیر انجام می‌دهند، تهیه می‌شود.

از باکتری‌ها در تهیه کردن طعم کاکائو، چای و قهوه هم استفاده می‌شود.

استفاده در تحقیقات: باکتری‌ها ساختمان سلولی ساده دارند و به سرعت تکثیر می‌یابند.‌این خاصه‌ها، آنها را برای انجام تحقیقات آزمایشگاهی بسیار مناسب می‌کند.

از باکتری‌ها در مطالعه روی سلولها و چگونگی عمل آنها و همچنین بیماری‌ها استفاده می‌شود.

بعضی از باکتری‌ها برای تهیه داروهای مهمی‌مانند بعضی از آنتی بیوتیکها به کار می‌روند.

واکسنهای مختلفی را هم به کمک باکتری‌های ضعیف شده یا مرده تهیه می‌کنند.

فعالیتهای زیان‌بار باکتری‌ها: بسیاری از باکتری‌ های انگل، در انسان و سایر جانداران‌ایجاد بیماری می‌کنند.

بعضی از انها مستقیماً سلولهای زنده از از بین می‌برند.

مثلاُ باکتری مولد حصبه، به سلولهای دیواره روده و باکتری مولد ذات الریه، به سلولهای شش آسیب می‌رسانند.

بعضی از باکتری‌ها هم با تولید سم، باعث بیماری می‌شوند.

بیماری‌ هایی چون دیفتری کزاز و مسمومیت غذایی از‌این جمله اند.

بیماری‌هایی چون دیفتری کزاز و مسمومیت غذایی از‌این جمله اند.

راههای انتشار بیماری: انتقال بیماری‌ها به انسان، از راههای مختلفی صورت می‌گیرد.

شناسایی‌این راهها خود می‌تواند ما را در جلوگیری از ابتلای به بیماری کمک کند.

البته عامل بیماریزا از یک فرد به فرد دیگر انتقال می‌یابد به بیماری.

بیماری حاصل تأثیر عامل بیماری زا بر میزان، پس خود بیماری قابل انتقال نیست.

اما برای آسان شدن کار، از بیماری و عامل بیماری زا یک جا صحبت می‌کنیم.

بیماری‌هایی که از راه هوا منتقل می‌شوند: باکتری‌ها و ویروسهایی که بر بینی و سینوسهای اطراف آن، حلق، نای و ششها اثر می‌کنند، در آب دهان و مخاط(بافت پوشاننده) راههای تنفسی به سر می‌برند.

یک عطسه یا سرفه مقداری از آنها را در هوا پراکنده می‌کند.

در محلهای عمومی‌مردم به همراه عطسه و سرفه، قطرکهای ریزی از بزاق را در هوا پخش می‌کنند که‌این قطرکها خواه ناخواه با هوای دم وارد ششهای دیگران می‌شوند.

بیماری‌هایی که از راه آب منتقل می‌شوند: حصبه، اسهال خونی و عفونتهای روده‌ای دیگر از راههای آبهای آلوده انتشار می‌یابند.

قبل از آنکه شهرها و روستاها لوله کشی شوند و از آب تصفیه شده استفاده کنند، شیوع‌این بیماری‌ها بسیار بیشتر از امروز بود و هنوز هم در نقاطی که آب چاه‌ها و نهرها مورد استفاد اند، خطر ابتلا به چنین بیماری‌هایی زیاد است.

حتی استخرهایی که مرتباً آب آنها را تصفیه نمی‌کنند.

ممکن است محتوی باکتری‌های زیادی شوند و شیوع بیماری‌های گوش، بینی، سینوسها و حلق را باعث می‌شوند.

بیماری‌هایی که از راه غذا منتقل می‌شوند: عوامل بیماریهایی از قبیل حصبه، اسهال خونی و سایر عفونتهای روده، اصولاً به همراه غذاهای سرد یا خام وارد بدن می‌شوند.

خوشبختانه پختن غذا بسیاری از میکروبها را می‌کشد.

اسید معده هم تعدادی از میکروبها را از بین می‌برد.

بیماری‌هایی که از راه تماس انتقال می‌یابند: بسیاری از بیماریها از طریق تماس مستقیم از یک شخص به شخص دیگر انتقال می‌یابند.

در میان بیماریهای‌این گروه می‌توان کرکها و جوشها را نام برد.

البته بعضی از بیماری‌ها هم از راه تماس غیر مستقیم سرایت می‌کنند.

دوری کردن از‌این بیماری‌ها خیلی مشکل است بسیاری از اشیایی که هر روز به آنها دست می‌زنیم، ممکن است آلوده به قطرکهای محتوی باکتری یا ویروسی باشند که از بینی یا گلوی افراد خارج شده اند.

بیماری‌های روده‌ای هم اغلب، حاصل مصرف غذاها یا دست زدن به اشیایی هستند که قبلاً در تماس با افراد بیمار بوده اند.

بیماری‌هایی که از طریق حشرات سرایت می‌کنند: در میان حشرات ، انواعی وجود داد که عامل انتقال بیماری‌های خاصی هستند.

مگس و سوسک حمام (سوسری) می‌تواند ناقل ساده میکروب باشد.

بدین معنی که حشره از منبع آلودگی به نقاط دیگر می‌رود و غذاها یا اشیای مختلف را آلوده به میکروب می‌کند .

به خصوص که چنین حشراتی دارای پاهای کرک دار و چسبنده هم هستند.

لیلا فرمهینی فراهانی ، مهرنوش سماعی بدن انسان کلیه ی شرایط زیست باکتری‌ها فراهم است و در نتیجه انواع بیماری‌ها نظیر دیفتری، سل، مخملک، حصبه، ذات الریه و غیره توسط باکتری‌ها‌ایجاد می‌شود.

باکتری‌ها از روی شکل به چهار دسته تقسیم می‌شوند: 1-باسیل‌ها:باکتری‌های میله ی شکل بیماری‌هایی مثل حصبه، سل ، دیفتری و طاعون را باسیلها به وجود می‌آورند.

2-کوسکی‌ها: باکتری‌های کروی شکل بیماری‌هایی مثل مخملک، ذات الریه، گلو درد و سوزاک را کوسکیها به وجود می‌آورند.

3-اسپریلها: باکتری‌های مارپیچی شکل بیماری‌هایی مثل سیفلیس و نوعی آژین را اسپریلها بوجود می‌آورند.

4-ویبریوها:باکتری‌های خمیده بیماری وبا را ویبریوها به وجود می‌آورند.

پرنیان بیگدلو عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی عامل بیماری:نوعی باکتری کروی دو تایی که پس از رنگ آمیزی بنفش رنگ می‌شود.

و باعث‌ایجاد ذات الریه، عفونت سینوس(سینوزیت)، عفونت گوش میانی(اوتیت)، عفونت ریه که باعث عفونت مفاصل(ارتریت) و عفونت مغز(مننژیت) می‌شوند.

علائم بیماری:تب.

درد در عفونت گوش:درد گوش، در عفونت سینوس: درد صورت، در ذات الریه: سرفه، تنگی نفس، خس خس کردن سینه، خلط توأم با خون و در صورت عدم درمان عفونت گوش باعث پاره شدن پرده گوش و کری می‌شود و عدم درمان سینوزیت باعث سر درد شدید و پنومونی باعث نارسائی تنفسی می‌شود.

راه درمان و پیشگیری: 1- عدم تماس با افراد آلوده 2- پوشاندن سر و صورت در هوای سرد و عدم استفاده از آب سرد برای شستشوی صورت 3- تهویه مطبوع مراکز شلوغ 4-درمان با پنی سیلین و آموکسی سیلین می‌باشد.

مهسا کوچکی آنژین عامل بیماری:نوعی باکتری زنجیره‌ای شکل است که در لوزه‌ها جایگزین می‌شود.‌این باکتری پس از رنگ آمیزی بنفش رنگ می‌شود.

علائم بیماری:بعد از 2 روز: تب شدید، لرز ، تورم لوزه‌ها و قرمزی آنها و‌ایجاد نقطه‌های چرکی سفید به نام اگزودا در صورت عدم درمان باعث تب رماتیسمی، التهاب کلیه و نارسایی قلبی می‌شود.

پیشگیری و درمان: 1-عدم تماس با ترشحات تنفسی فرد بیمار 2-تزریق عضلانی پنی سیلین بنزاتین مهسا کوچکی عفونت‌های ادراری: عامل بیماری: نوعی باکتری میله‌ای است که در زیر میکروسکپ بعد از رنگ آمیزی قرمز رنگ می‌شود.

علائم:باعث‌ایجاد عفونت ادراری بالا رونده می‌شود و در صوت عدم رعایت بهداشت عفونت از راه میزنای به مثانه رفته و سپس به کلیه‌ها می‌رسد.

عفونت مثانه(سیستیت) و عفونت کلیه را (پیلونفریت) می‌نامند علائم تب و لرز، سوزش و تکرر ادرار، و درد پهلوها می‌باشد.

پیشگیری و درمان: 1-نگه نداشتن ادرار به مدت طولانی 2-رعایت بهداشت فردی 3-درمان بر حسب نوع آزایش کوتریموکسازول(خوراکی) و جنتامایسین (تزریقی) می‌باشد.

در صورت عدم درمان کامل سبب آسیب کلیه‌ها و از بین رفتن آنها می‌شود.

مهسا کوچکی اسهال عامل بیماری:نوعی باکتری میله‌ای که جزء باکتریهای طبیعی بدن انسان می‌باشد که در زیر میکروسکپ قرمز رنگ دیده می‌شود.‌این باکتری E-coli نام دارد و باعث‌ایجاد اسهال مسافرتی می‌شود.

نوعی دیگر باکتری میله‌ای قرمز رنگ به نام شیگلا نیز تولید اسهال می‌کند‌این باکتری بیهوازی و غیر متحرک است و نوعی سم ترشح می‌کند که بر روی سیستم عصبی اثر می‌گذارد.

علائم بیماری: در مورد اول به علت سم ترشح شده از میکروب فعالیت روده مختل شده و آب و هرچه درون روده ترشح شده و سدیم جذب نمی‌شود و در نتیجه مدفوع شل و آبکی می‌شود.

در مورد دوم علائم شدیدتر است و دوره کمون 1 تا 2 روز است.

در ابتدا باعث‌ایجاد اسهال حجیم و غیر خونی شده و در شرایط حاد باعث‌ایجاد چرک و خون در مدفوع میشود و تب شدید از علائم دیگر آن است.

دل پیچه و دل درد در قسمت تحتانی شکم- مشاهده گلبول سفید و قرمز در آزمایش مدفوع درمان و پیشگیری: 1-رعایت بهداشت آب و غذا، و شیر بهسازی فاضلاب‌ها، کنترل حشرات 2-جداسازی بیماران و ضد عفونی مواد دفعی آنها 3-جلوگیری از کار کردن، ناقلین بیماری در صنایع غذایی 4-درمان با آنتی بیوتیک نظیر تتراسایکلین و سفالنوسپرین، کوتریموکسازول مرجان عظیمی نژاد ، مهسا کوچکی مخملک عامل بیماری:نوعی باکتری زنجیره‌ای شکل از گروه A می‌باشد که ابتدا از راه حلق (عفونت) وارد بدن ، سپس وارد بافت‌های دیگر نظیر خون می‌شود و در آنها سم تولید می‌کند و در آخز زمستان و اوائل بهار و در آب و هوای سرد و معتدل فعالیت بیشتری دارد.

علائم بیماری:درد شدید، هذیان.

تنفس تند، نبض تند، استفراغ، علائم پوستی، حلق متورم شده و شدیداً قرمز می‌شود.

زبان باردار و ضایعات قرمز رنگی روی پوست‌ایجاد می‌شود که در اثر فشار انگشت دست از بین می‌رود ولی دوباره پوست به رنگ اولیه بر می‌گردد.

بعد از 24 الی 72 ساعت ضایعات پوستی از گردن و پشت، صورت شروع شده و تمام بدن خصوصاً چین‌های بدن را فرا می‌گیرد.

ضایعات پس از 3-5 روز از بین می‌روند و در ابتدای بیماری زبان یکپارچه سفید است و حلق قرمز می‌باشد بعد از چند روز زبان نیز قرمز می‌شود.

عوارض بیماری:ایجاد بیماریهایی نظیر : 1-عفونت گوش 2-عفونت مغز(مننژیت) 3-عفونت مفاصل و قلب 4-در صورت ابتلاء مادر باردار امکان کری یا کوری جنین وجود دارد.

درمان و پیشگیری: 1-جدا کردن بیماران از افراد سالم 2-استراحت 3-استفاده از مایعات خوراکی 4-ضد عفونی دهان و حلق و پوست 5-نرفتن به مدرسه به مدت 5-10 روز 6-درمان با پنی سیلین این بیماری در اسکیموها، نژاد زرد و سیاه پوستان دیده نمی‌شود.

عطیه علیزاده مشمشه (مرو) عامل بیماری: باکتری میله‌ای است که از طریق زخم پوستی از اسب به انسان منتقل می‌شود درشکه چی‌ها و اسب سواران بیشتر به‌این بیماری دچار می‌شوند.

علائم بیماری:شروع با تب ، تورم و قرمزی و زخم در محل ورود میکروب، تورم غدد لنفاوی، التهاب‌های دردناک پوستی، چرکی شدن زخم، بروز علائم پوستی و مخاط بینی و‌ایجاد تاولهای چرکی و نهایتاً ورود عفونت به خون و مرگ بیمار درمان و پیشگیری: 1-جلوگیری از‌ایجاد زخم در حال کار کردن با اسب 2-درمان ندارد هانیه پیشگاه زاده بیماری سیاه زخم: عامل بیماری: نوعی باکتری میله‌ای شکل هوازی(با اکسیژن تنفس می‌کند) و غیر متحرک است.

در محیط خارج از بدن موجود زنده دارای پوسته سخت درونی(هاگ درونی) است که به خاطر تشکیل آن سالهای زیادی می‌توانند در محیط باقی بمانند.‌این باکتریها پس از رنگ آمیزی خاص به رنگ بنفش در زیر میکروسکپ دیده می‌شود.

راه‌های سرایت بیماری:بیماری سیاه زخم اصولاً یک یبماری حیوانی است و در حیواناتی مانند گاو و گوسفند و اسب‌ایجاد می‌شود.

و از طریق دهان و دستگاه گوارش میکروب وارد بدن حیوان می‌شود.

در انسان‌هاگ‌ها از طریق زخمهای پوستی یا غشاهای مخاطی وارد بدن می‌شوند و به ندرت از طریق ریه و تنفس وارد بدن می‌شود.

انواع سیاه زخم: 1-سیاه زخم تنفسی: در نتیجه تنفس هوای آلوده، میکروب در ریه تکثیر می‌یابد و باعث خونریزی و تورم ریه می‌شود و بیماری فوق العاده کشنده و نادر است.

2-سیاه زخم پوستی:در نتیجه ورود میکروب از طریق خراشیدگی ظرف 36-12 ساعت به صورت یک برآمدگی کوچک سفت دیده می‌شود و سپس به صورت تاول، زخم در می‌آید.

3-سیاه زخم گوارشی:در انسان بسیار نادر است و باعث شکم درد، استفراغ و اسهال خونی می‌شود.

پیشگیری و درمان:راه پیشگیری: تزریق واکسن سیاه زخم که شامل میکروب‌های زنده ضعیف شده یا مواد سمی‌آن می‌باشد.

درمان:استفاده از آنتی بیوتیک‌هایی مانند پنی سیلین و … می‌باشد.

راههای کنترل:1-از بین بردن لاشه حیوانات آلوده با سوزاندن و دفن کردن و مواد آهکی 2-ضد عفونی کردن محصولات حیوانی مانند پشم 3-استفاده از لباس و دستکش محافظ برای انتقال محصولات دامی‌آلوده 4-تزریق واکسن برای انسان و دامها شادی شمس الهی بیماری مسمومیت غذایی عامل بیماری:عامل‌این بیماری یک باکتری میله‌ای شکل غیر متحرک است که در زیر میکروسکپ پس از رنگ آمیزی به رنگ بنفش دیده می‌شود.

راههای سرایت:خوردن غذاهای آلوده به میکروب و از طریق دستگاه گوارش منتقل می‌شود.

انواع بیماری:1-استفراغ آور:که سم مربوط در ظروف حاوی برنج می‌باشد و پس از 1-6 ساعت علائم بیماری شروع می‌شود.

2-اسهال آور:که سم مربوط به ظروف حاوی گوشت و سس می‌باشد و پس از 24-1 ساعت علائم بیماری شروع می‌شود.

پیشگیری و درمان:نگه داشتن مواد غذایی در یخچال و گرم نگه داشتن (کردن) مواد قبل از مصرف در صورت بیماری، مصرف آنتی بیوتیک و محلول ORS(اُ آر اس) تجویز می‌شود.

شادی شمس الهی مسمومیت غذایی ناشی از غذاهای کنسرو شده: عامل بیماری:نوعی باکتری میله‌ای شکل بزرگ و متحرک می‌باشد که در زیر میکروسکپ به رنگ بنفش دیده می‌شود.‌هاگ‌این باکتری در برابر گرما مقاوم است و سم آن نیز از قویترین سمهای شناخته شده است.‌این میکروب در انسان، مرغ، گاو‌ایجاد بیماری می‌کند.

راههای سرایت:استفاده از کنسروهای حرارت داده نشده علائم بیماری:بالغین: با از کار انداختن سلولهای عصبی باعث فلج شدن و علائم بیماری 24-18 ساعت بعد دیده می‌شود که شامل :دوبینی، اختلال در حرف زدن، فلج تنفسی،‌ایست قلبی و نهایتاً مرگ می‌شود.

شیرخواران:در اثر خوراندن عسل به شیرخوار‌ایجاد می‌شود و باعث مرگ ناگهانی می‌شود.

راه پیشگیری و درمان:1-عدم استفاده از کنسروهای تاریخ گذشته و قوطیهایی که دو سر آن بر آمده شده باشد.

2-جوشاندن کنسروها به مدت 20 دقیقه در آب جوش 3-درمان با تزریق محلولهای ضد سم انجام می‌شود شادی شمس الهی تب مالت (بررسلا) عامل بیماری:نوعی باکتری کروی هوازی، غیر متحرک و بدون‌هاگ می‌باشد که بعد از رنگ آمیزی صورتی رنگ می‌شود و به حرارت و اسید بسیار حساس است.

راه‌های سرایت:1-دستگاه گوارش (مصرف شیر و لبنیات آلوده) 2-غشاهای مخاطی (قطرات آلوده) 3-پوست (تماس با بافتهای آلوده حیوانات) علائم بیماری:از مشخصات بیماری تب مختصری می‌باشد که ماهها ممکن است ادامه یابد.

بدون‌اینکه حالت عمومی‌چندان تغییر یابد.

فقط گاهی بیمار اغلب یبوست شدید و دردهای رماتیسمی‌شدید دارد.

کبد و طحال بزرگ می‌شود، التهاب سیالوگ و ذات الریه دیده می‌شوند.

درمان و پیشگیری:1-پاستوریزه کردن شیر و لبنیات 2-واکسیناسیون دامها 3-کاهش تماسهای شغلی با دام‌ها در کشاورزها، دامپزشک‌ها و کارگرهای کشتارگاه درمان بیماری با ترکیبی از دو آنتی بیوتیک تتراسایکلین+ آمپی سیلین می‌باشد هانیه پیشگاه زاده طاعون عامل بیماری:نوعی باکتری میله‌ای کوتاه و قطور و غیر متحرک، قرمز رنگ(بعد از رنگ آمیزی) که‌هاگ ندارد و خطرناک که به وسیله پرسن کشف شده عامل‌این بیماری است و در انسان به دو شکل بیماری بروز می‌کند 1-دملی یا خیارکی 2-ریوی راههای سرایت:بوسیله کک از موش به انسان منتقل می‌شود.

میکروب به طریق مستقیم از شخص بیمار به سالم انتقال یافته و در ترشحات دهان، خلط.

چرک و خون و ادرار بیمار یافت می‌شود و در مقابل نور و حرارت و خشکی مقاومت ندارد اما در لاشه حیوانات و انسان و خاک مرطوب تا 6 ماه زنده می‌ماند.

علائم:سر درد، لرز، تب شدید، التهاب غدد لنفاوی، وزم طحال و کبد و کلیه‌ها تورم دردناک در کشاله ی ران یا گردن و چرکی شدن آن، فرم خونی طاعون سیاه نامیده می‌شود و بسیار خطرناک است.

میکروب وارد خون شده و باعث مرگ شخص می‌شود.

راه‌های کنترل:1-رعایت بهداشت و کشتن حیوانات موذی خصوصاً موش 2-سوزاندن لاشه موجودات مبتلا به طاعون درمان با آنتی بیوتیک‌های تتراسایکلین، استرپتومایسین می‌باشد.

نیلوفر ذنوبی بیماری وبا: عامل بیماری:نوعی باکتری میله‌ای خمیده ویرگولی شکل (ویبریوکلره) به طول 2 تا 4 میکرون می‌باشد که حرکت زیاد دارد و در محیط‌های اسیدی از بین می‌رود.

راههای سرایت بیماری:یک بیمار واگیر حاد است که عامل آن 4 تا 7 روز در آب زنده می‌ماند و مخزن باکتری آب آلوده به مدفوع انسان است و از طریق دستگاه گوارش و خوردن آب، غذا و سبزیجات آلوده و ماهی میکروب وارد بدن می‌شود.

علائم بیماری: وبا یک بیماری واگیر خطرناک است که دارای علائمی‌نظیر اسهال آبکی، استفراغ بدون حالت تهوع، احساس پری معده و غرغر شکم، عدم دل درد و دل پیچه و در موارد حاد باعث کبود شدن لب‌ها و گونه‌ها، قطع ادرار، احساس سرما و عطش، کند شدن نبض، فرورفتگی چشم، خشکی پوست و از دست دادن آب بدن می‌شود.

راههای پیشگیری و درمان:1-ضد عفونی و جوشاندن آب‌های آلوده و مصرف آبهای تصفیه شده 2-ضد عفونی کردن سبزیجات و میوه‌ها راه درمان: استفاده از مایع خوراکی اُ.آر.اس در صورت لزوم استفاده از سرم و آنتی بیوتیک ضروری است.

سمیرا حسینی بیماری حصبه(تیفوئید) یا تب روده‌ای : عامل بیماری:نوعی باکتری میله‌ای بدون کپسول و متحرک است.

که در زیر میکروسکپ بعد از رنگ آمیزی به رنگ قرمز(صورتی) دیده می‌شود و در دستگاه گوارش زندگی می‌کند.

راه‌های سرایت:منشأ‌این بیماری عمدتاً انسانی است ولی بسیاری از حیوانات نظیر مرغ و خروس، حیوانات اهلی مخزن عفونت بشمار می‌روند.

در کشورهای فقیر و غیر بهداشتی بیشتر دیده می شود و از طریق خوردن آب و غذای آلوده، سبزیجات و میوه‌های آلوده به مدفوع انسان یا افرادی که با مواد غذایی سرو کار دارند منتشر می‌شود.

و دوره پنهانی آن 1-3 هفته است علائم:تب، سردرد، بی اشتهایی، گاهی اسهال و گاه یبوست و‌ایجاد دانه‌های قرمز کوچک در ناحیه تحتانی قفسه سینه در اواخر هفته اول بیماری‌ایجاد می‌شود.

سوراخ شدن روده و… راه‌های پیشگیری و درمان:1-جلوگیری از آلودگی آب و غذا با اقدامات بهداشتی 2-پختن کامل گوشت و تخم مرغ 3-جلوگیری از تماس ناقلین با مواد غذایی 4-بالا بردن سطح بهداشت جامعه 5-پاستوریزه کردن شیر و فرآورده‌های آن راه درمان: استفاده از آنتی بیوتیک‌ها مثل آمپی سیلین، درمان واکسنی زیاد مؤثر نیست .

مرجان عظیمی نژاد ، دنیا هاشمیان بیماری سل: عامل بیماری:عامل آن باکتری میله‌ای شکل فاقد‌هاگ می‌باشد و با اکسیژن تنفس می‌کند و به خشکی بسیار مقاوم است.

اندازه آن 4/0*3 میکرون است و هیچ سم شناخته شده‌ای تولید نمی‌کند و دستگاه تنفس حمله می‌کند.

که باسیل کخ نیز نامیده می‌شود.

راههای سرایت:عمدتاً از بیماریهای دستگاه تنفس است و از طریق قطرات آلوده به وسیله سرفه، عطسه، و صحبت کردن در هوا منتشر می‌شود.

ولی اگر باکتری توسط جریان خون یا دستگاه گوارش(بلعیدن خلط آلوده) در بدن پخش شوند تمام دستگاه‌های بدن را مبتلا می‌سازد و سل دستگاه گوارش، کلیه، استخوان و…‌ایجاد می‌شوند.

راه‌های پیشگیری و درمان:1-فقر غذایی و نداشتن محیط بهداشتی و بی سوادی از عوامل مساعد کننده بیماری سل است.

بالا بردن سطح سواد و بهداشت جامعه میزان سل را کاهش می‌دهد.

2-واکسیناسیون در کودکی BCG(ب ث ژ) 3-نگهداری از افراد مسلول در اوائل بیماری در مکانهای خاص و تشخیص زود هنگام آنها درمان:1-درمان توسط آنتی بیوتیک‌های خاص انجام می‌شود که به صورت توأم استفاده می‌شود .

راه‌های کنترل: 1-تشخیص بیماران و منابع آلوده با آزمایش و عکسبرداری از ریه 2-تشخیص و کشتن دامهای آلوده و پاستوریزه کردن شیر علائم سل:خستگی.

ضعف ، کاهش وزن، تب، خلط خونی، سرفه مزمن نیلوفر سوری ، الهه رحمانی ، مرجان عظیمی نژاد ، دنیا هاشمیان بیماریر کزاز عامل بیماری:نوعی باکتری میله‌ای متحرک، بدون کپسول بیهوازی است که بعد از رنگ آمیزی زیر میکروسکپ به رنگ بنفش دیده می‌شود.

و سمی‌قوی ترشح می‌کند که بر دستگاه عصبی تأثیر می‌کند.

راه سرایت:میکروب بیماری مدتهای زیادی که در خاک زندگی می‌کند و در اثر بریدگی و تماس با خاک از طریق خراش وارد بدن می‌شود.

میکروب از طریق ناحیه آسیب دیده (زخم، سوختگی، بخیه جراحی.

بند ناف) وارد بدن می‌شود و در بافت بدن رشد می‌کند.

علائم بیماری:با تأثیر بر نخاع باعث گرفتگی عضلات دست و پا و صورت و عضلات فک می‌شود.

و تصویر خنده شیطانی در چهره بیمار دیده می‌شود.

تشنج، آبریزش از دهان، کاهش فشار خون و نهایتاً انقباض شدید عضلات تنفس و وقفه تنفسی باعث مرگ بیمار می‌شود.‌این علائم بعد از 4-5 روز یا چند هفته دیده می‌شود.

راه پیشگیری و درمان:1-انجام واکسیناسیون کامل کزاز 2-مراقبت از زخمهای آلوده به خاک 3-درمان توسط تجویز پنی سیلین انجام می‌شود و داروهای شل کننده عضلات یاسمین رحیمی ، الهه رحمانی ، دنیا هاشمیان پوسیدگی دندان علائم بیماری: تغییر رنگ دندان به رنگهای (زرد، طوسی، مشکی، …) 2-ورم گونه و لب 3-عفونت لثه توضیح در مورد بیماری: با آنکه در سطح دندان ماده سختی به نام مینا وجود دارد، باکتری‌ها با ترشح اسید روی مینا، آن را فرسوده می‌کند و به درون دندان نفوذ می‌کنند و کم کم نفوذ خود را پیشرفت می‌دهند و به ریشه می‌رسند و آن را فرسوده و سست می‌کنند و باعث پوسیدگی دندان می‌شوند.چرا پوسیدگی دندان بیشتر در انتهای دهان و بر روی دندانهای آسیا وجود دارد؟

با توجه به‌این که باکتری‌ها بیشتر با غذا وارد دهان می‌شود و ما غذا را بیشتر با دندانهای آسیا می‌جویم باکتری‌ها بیشتر روی دندانهای آسیا تأثیر می‌گذارند.

راههای پیشگیری:1-مسواک زدن 2-استفاده از خلال دندان 2-استفاده از نخ دندان 4-استفاده از فلوراید راه‌درمان:پوسیدگی‌سطحی، تراش کاری دندان و پر کردن مجدد از طریق پزشک در صورت پوسیدگی کلی و شیری بودن دندان:کشیدن از طریق پزشک مهرناز کیازاده عامل بیماری لژنیلوزیس:باکتری میله‌ای شکل و مژکدار که در آب و در دمای 40 تا 50 درجه سانتی گراد زندگی می‌کند و به تازگی در آمریکا شناخته شده است.‌این باکتری عده بسیاری از مردم را مبتلا می‌سازد و نام آن لژیونلا است و به فراوانی یافت می‌شود.

علائم بیماری:به صورت شدیدترین نوع سینه پهلو بروز می‌کند و در صورت عدم درمان باعث مرگ 15 تا 20% از قربانیانش خواهد شد.

کشف‌این بیماری ریوی مرموز که در گردهمایی فلاولیفا موجب مرگ و میر 35 تن از اعضای لژیون آمریکایی گردید صورت گرفت.

هدف‌تهاجم:هدف تهاجم آن نوعی گویچه ی سفید به نام «مونوسیت» است که معمولاً نقش دفاعی اصلی را در برابر بیشتر میکروارگانیسماها بر عهده دارد.

مریم منتظری بیماری سیاه سرفه عامل بیماری:بیماری خطرناکی است که مرگ و میر آن در شیرخواران کوچک(کمتر از سه ماهه) به 30 الی 40 درصد می‌رسد.

دوره ی‌این بیماری نسبتاً طولانی و حدود 2 ماه و یا بیش تر طول می‌کشد.

عامل‌ایجاد‌این بیماری یک نوع باسیل است که در قسمت تحتانی دستگاه تنفس جایگزین می‌شود«دوره نهفتگی‌این بیماری یک هفته است».

راه سرایت:از طریق پراکنده شدن ترشحات و قطراتی است که در حین عطسه یا سرفه (اشخاص بیمار) به اشخاص سالم غیر مصون می‌رسد و آن‌ها را مبتلا می‌کند.

علائم بیماری:دوره بیماری از نظر علائم به سه دسته تقسیم می‌شود.

اولین مرحله نزله که یک یا دو هفته طول می‌کشد و کاملاً شبیه به سرما خوردگی است.

در‌این مرحله بیمار دچار عطسه، اشکریزش، سرفه‌های خشک و خفیف است.

مرحله‌ی دوم استقرار که دو تا چهار هفته طول می‌کشد (گاهی تا 6 هفته) در‌این مرحله سرفه‌های بیمار افزایش یافته و به صورت حمله‌ای در می‌آید حملات سرفه چندین ثانیه طول می‌کشد در خاتمه ی حمله بیمار کبود می‌شود و حالت قی کشیدن (قی کشیدن عبارت است از دم شدیدی که به علت عبور شدید هوا از حنجره با صدای خروسکی توأم است) به وی دست می‌دهد در پایان حمله ی سرفه ممکن است بیمار استفراغ نماید تعداد حملات سرفه ممکن است به دهها بار در روز برسد.

مرحله سوم: سوم، مرحله ی نقاهت یک یا دو هفته طول می‌کشد.

در‌این مرحله به تدریج حملات خفیف تر شده و از تعداد آن کاسته می‌شود.

عوارض سیاه سرفه:عبارت است از خونریزی زیر ملتحمه چشم، پاره شدن لجام زیرزبان(در زیر زبان یک تیغه ی گوشتی در خط وسط وجود دارد که مانع تحرک بیش از حد زبان می‌شود که به آن لجام یا مهار زبان گویند) که خفیف و گذرا هستند، سینه پهلو و تورم مغزی از عوارض شدید‌این بیماری می‌باشد.

پیشگیری:شامل واکسیناسیون، جدا کردن بیماران و جلوگیری از تماس کودکان واکسینه نشده با آن‌ها.

هرچند واکسیناسیون موجب مصونیت کامل در برابر بیماری نمی‌گردد اما واکسیناسیون کودکان طبق برنامه ی کشوری باید انجام شود.‌این عمل موجب کاهش مرگ و میر‌این بیماری در کشور شده است.

عطیه علیزاده ، فاطمه بخشی بیماری دیفتری(خناق) : عامل بیماری:دیفتری، کورینه باکتریوم دیفتریه است که یک باکتری میله‌ای شکل است که در طبیعت در دستگاه تنفسی ما در زخم‌ها و روی پوست افراد آلوده وجود دارد‌این باکتری از طریق ذرات و قطرات معلق در هوا یا از طریق تماس منتقل می‌شود.

علائم بیماری:این بیماری می‌تواند با‌ایجاد پرده‌های کاذب روی لوزه‌ها یا ناحیه ی حلق و حنجره در تنفس‌ایجاد مشکل نماید که گاهی در اثر شدت بیماری و گلو درد شخص جان خود را از دست می‌دهد.

راه انتقال:تنفس هوای آلوده درمان و پیشگیری:به کمک آنتی بیوتیک مؤثر باکتری و نیز با استفاده از سرم ضد دیفتری که بتواند سم تولید شده در بدن بیمار خنثی کند، امکان پذیر است.

اما بهترین راه، پیشگیری از بروز بیماری در جامعه می‌باشد که به وسیله ی واکسن دیفتری می‌توان‌این کار را انجام داد.

در‌ایران مؤسسه رازی حصارک کرج برای‌این بیماری، واکسن مؤثر و مفیدی تهیه می‌کند که در سنین کودکی همراه دو واکسن کزاز و سیاه سرفه تزریق می‌گردد.

آنتی بیوتیک انتخابی:تتراسیکلین، اریترومایسین.

شقایق فریدون فر ، سحر عزتی ، ثریا یرازین بیماری پنومونی:(ذات الریه) عامل بیماری:التهاب کیسه‌های هوایی ریه‌ها است که معمولاً به سبب عفونت به وجود می‌آید.

در کودکان، نوزادان و افراد مسن شایع تر است.

سیگار کشیدن،مصرف الکل و سوء تغذیه عوامل خطر آفرین می‌باشند.

در ذات الریه بعضی از کیسه‌های هوایی در ریه‌ها متورم شده و با گلبولهای سفید خون و ترشحات پر می‌گردند.

در نتیجه، اکسیژن سخت تر از دیواره‌های کیسه‌های هوایی عبور کرده و به خون می‌رسد.

معمولاً، فقط یک قسمت از ریه‌ها به‌این بیماری مبتلا می‌شوند.

اما در حالت‌های شدید، ذات الریه هر دو ریه را در بر می‌گیرد و می‌تواند کشنده باشد.

دلیل التهاب معمولاً یک عفونت باکتریایی است.

اما سایر ارگانیسم‌ها مانند ویروس‌ها، پروتوآ(تک یاخته‌ها) و قارچ‌ها نیز می‌توانند باعث بیماری گردند.

به طور غیر رایج تر، استنشاق مواد خاصی مانند مواد شیمیایی و یا داروهای استفراغ آور باعث التهاب می‌گردند که ممکن است باعث یک حالت خطرناک به نام سندرم زجر تنفسی گردد .

ذات الریه یکی از اصلی ترین دلایل مرگ افراد جوان در گذشته بود.

اما افراد زیادی هم اکنون با پیدا شدن آنتی بیوتیک‌های مؤثر از‌این بیماری جان سالم به در می‌برند و کاملاً بهبود می‌یابند.

البته، ذات الریه کماکان می‌تواند در افراد مسن تر و یا افرادی که بیماری دیگری نیز دارند، کشنده باشد و کماکان باعث حدود 27000 مورد مرگ و میر در هر سال در بریتانیا می‌گردد.

بعضی از انواع ذات الریه به سختی درمان می‌شوند و‌این به دلیل مقاومت بعضی ازگانیسم‌ها در برابر آنتی بیوتیک‌ها می‌باشد.

به همین دلیل ، ذات الریه هم اکنون شایع‌ترین عفونت کشنده است که در بیمارستان‌ها به وجود می‌آید.