بازار سرمایه در ایران تعریف سرمایه سرمایه از مهم ترین عوامل تجارت بوده و بزرگ ترین وسیله جلب منفعت است.
هر شرکت باید دارای سرمایه باشد، تا بتواند نتیجه ای از عملیات خود که تجارت است برده و منتفع شود.
اهمیت شرکت های تجارتی را از سرمایه آنها می توان درک کرد.
برای سرمایه حداکثری تعیین نشده و شرکاء به هر مقدار بتوانند ممکن است سرمایه را افزایش دهند.
در بعضی از ممالک اروپا حداقلی جهت سرمایه شرکت های سهامی معلوم شده، و در کشور ما هم به موجب ماده 5 اصلاحی اسفند 1347 مقرر گردیده در موقع تأسیس، سرمایه شرکت های سهامی عام از پنج میلیون ریال و سرمایه شرکت های سهامی خاص، از یک میلیون ریال نباید کمتر باشد مسلم است هیچ موقع سرمایه شرکت های سهامی عام یا خاص از این مبالغ نباید کمتر باشد و اگر کمتر شد به شرحی که گذشت در صورتی که شرکاء تا یک سال جبران ننمایند یا شرکت را به نوع دیگر تبدیل نکنند حکم به انحلال شرکت داده خواهد شد.
سرمایه شرکت سهامی عبارتست از جمع قیمت اسمی سهام آن شرکت.
بنابراین سرمایه به سهام متساوی قسمت شده و هر یک از شرکاء یک یا چند سهم آن را خواهند داشت.
پرداخت سرمایه قانون اجازه داده است که در موقع تشکیل شرکت های سهامی دارندگان سهام اقلاً سی و پنج درصد از مورد تعهد خود را پرداخت و بقیه را فقط تعهد نمایند.
البته مدت تعهد باقی مانده از پنج سال تجاوز نخواهد کرد.
ولی هرگاه آورده های شرکاء غیر نقدی باشد باید تمام آن تأدیه شده باشد.
ارفاقی که درباره شرکت های سهامی به عمل آمده بسیار به جا و با بصیرت کامل بوده است.
زیرا اغلب شرکت های سهامی که برای امور مهم تشکیل می شوند تمام سرمایه را در موقع تشکیل احتیاج ندارند بلکه در عمل و پس از مدتی ممکن است به قسمتی از آن احتیاج پیدا کنند.
مثلاً شرکتی که با سرمایه نهصد میلیون ریال برای ایجاد راه آهن از شهری به شهر دیگر تأسیس می شود مسلم است تمام سرمایه را در ابتدای عمل به کار نخواهد انداخت و از این جهت لزومی ندارد شرکاء تمامی آن را پرداخته وجه را بلا استفاده در صندوق شرکت بگذارند.
البته به تدریج که احتیاج به آن پیدا شد اغلب به چند قسط اخذ می شود.
بنا به شرح فوق سرمایه شرکت های سهامی ممکن است به دو قسم تجزیه شود: سرمایه پرداخت شده .
سرمایه تعهد شده.
اهمیت سرمایه بیشتر مورد نظر معامله کنندگان با شرکت است و اشخاص با ملاحظه اعتبار و میزان سرمایه شرکت، قرارداد منعقد و یا معامله انجام می دهند.
به این جهت هر شرکت باید در هر گونه اسناد و صورت حساب و اعلانات و نشریات و غیره که به طور خطی یا چاپی صادر یا منتشر می نماید میزان سرمایه خود و آن قسمتی که تأدیه شده است صریحاً قید کند.
به این طریق میزان سرمایه در دسترس مراجعین و معامله کنندگان بوده و همیشه از آن مطلع خواهند شد.
سرمایه نقدی و غیر نقدی سرمایه ممکن است نقدی باشد یا غیر نقدی.
سرمایه نقدی که اکثر شرکت های سهامی دارند وجه نقد است.
سرمایه غیر نقدی مال یا امتیاز یا عملی است که شرکاء در ازاء قیمت سهام خریداری شده می پردازند.
مثلاً ممکن است در شرکتی که موضوع آن تجارت پنبه است شخصی یک کارخانه پنبه پاک کنی به ارزش یک میلیون ریال تسلیم در مقابل، صد سهم ده هزار ریالی قبول کند.
و یا در شرکتی که به استخراج سرب مشغول است در ازاء امتیاز استخراج معدن سرب که متعلق به یکی از شرکاء می باشد و کارشناس رسمی آن را به دویست هزار ریال تقویم نموده است بیست سهم ده هزار ریالی به نام برده داده شود.
بنابراین مال یا امتیاز دارای ارزش و جزء سرمایه شرکت است و این معنی در تبصره 6 مواد الحاقی قانون تجارت تصریح شده است.
سرمایه احتیاطی یا اندوخته قانونی از لحاظ این که ممکن است زیانی به شرکت وارد شود که در سرمایه نکثی حاصل و باعث دلسردی شرکاء گردد.
در مواد اصلاحی قانون تجارت ضمن ماده 140 سرمایه دیگری به نام اندوخته قانونی پیش بینی شده و هیئت مدیره شرکت را قانون ملزم نموده که صدی پنج از سود خالص شرکت را برای انداخته قانونی موضوع نماید که در خود شرکت به حساب مخصوصی نگه داری شود.
الزام هیئت مدیره تا موقعی است که این اندوخته مساوی با یک دهم سرمایه اصلی شرکت گردد و اضافه بر آن را قانون به اختیار شرکت گذاشته است.
اندوخته قانونی از موارد لازم و مورد احتیاج شرکت است زیرا در صورتی که زیانی حاصل شود که برای جبران آن احتیاج به پولی باشد ممکن است از آن استفاده شود.
در ممالک اروپایی به اندوخته قانونی ( سرمایه احتیاطی ) اهمیت خاصی می دهند و چند قسم سرمایه اضافی از منافع تشکیل می دهند به نام سرمایه احتیاطی و سرمایه ذخیره و غیره.
افزایش سرمایه گاهی اتفاق می افتد که شرکت به کارهای مهم تری دست زده و یا موفقیت هایی به دست آورده و احتیاج به افزایش سرمایه دارد، بنابراین می تواند به سرمایه خود اضافه کند.
در این حال ناچار است سهام جدیدی بفروشد.
در صورتی که در اساسنامه پیش بینی شده باشد می توان با رعایت آن اقدام به ازدیاد سرمایه و فروش سهم نمود.
افزایش سرمایه موقعی مقدور است که سرمایه شرکت تماماً تأدیه شده باشد و الا زمانی که شرکاء هنوز تعهد خود را کاملاً انجام نداده و مبلغی از سرمایه را هنوز نپرداخته اند، شرکت حق افزایش سرمایه را تحت هیچ عنوان نخواهد داشت.
گاهی در عمل مشاهده می شود که شرکت سود سرشاری داشته و ارزش سهام آن در بازار بیش از قیمت اسمی سهام یعنی پولی است که دارندگان سهام روز اول پرداخته اند.
و خریداران سهام جدید که به همان قیمت اسمی بهای سهام منتشره را می پردازند، نفع بی تناسبی ممکن است ببرند زیرا اگر سهم یک هزار ریالی را در بازار می خریدند بایستی دو هزار ریال بپردازند و فعلاً هزار ریال بیشتر نمی دهند.
به این جهت اغلب برای سهام بدوی مجمع عمومی نفع مخصوصی معین کرده و آن را سهام ممتاز قرار می دهند.
ماده 160 اصلاحی قانون تجارت طریق دیگری در این مورد ارائه کرده و اجازه داده است به این شرح که شرکت می تواند سهام جدید را برابر مبلغ اسمی بفروشد و یا این که مبلغی علاوه بر مبلغ اسمی سهم، به عنوان اضافه ارزش سهم از خریداران دریافت کند.
هم چنین شرکت می تواند عواید حاصله از اضافه ارزش سهام فروخته شده را به اندوخته منتقل سازد یا نقداً بین صاحبان سهام سابق تقسیم کند یا در ازاء آن سهام جدید به سهام بدهد.
سرمایه در گردش آن مقدار دارایی جاری که از محل منابع مالی بلند مدت تامین شده باشد را سرمایه در گردش می نامند.
سرمایه در گردش ناخالص به صورت کل دارایی های جاری و سرمایه در گردش خالص به صورت مازاد دارایی جاری بر بدهی جاری تعریف می شود.
میزان سرمایه در گردش شاخصی است برای تشخیص درجه نقدینگی و عدم اعسار یک شرکت، به ویژه اگر در مقایسه با دیگر شاخص ها و نسبت های مالی به کار گرفته شود.
بازار سرمایه بازار وجوه آماده برای وام دادن در زمانی بلند مدت تر از زمان بازار پول که در آن وجوه کوتاه مدت وام داده می شود را بازار سرمایه می نامند.
اگر چه مرز مشخصی این دو بازار را از یکدیگر جدا نمی کند ولی در اصل، وام های بازار سرمایه برای سرمایه گذاری های ثابت در صنعت و تجارت به کار می رود.
بازار سرمایه هر زمان بین المللی تر می شود، و در هر کشور صرفاً شامل یک نهاد نمی شود، بلکه نهادهایی مانند بورس، بانک ها و شرکت های بیمه را در بر می گیرد که عرضه و تقاضای سرمایه بلند مدت را نظم می بخشند.
قابلیت خرید و فروش اوراق بهادار یکی از عوامل مهم در کارآیی بازار سرمایه است، زیرا هرگاه مطالبات سرمایه گذاران به آسانی قابل وصول نباشد آنها رغبت چندانی برای وام دادن به صنایع پیدا نخواهند کرد.
در کشورهای پیشرفته صنعتی، بازارهای سرمایه کاملاً توسعه یافته اند، ولی در کشورهای در حال توسعه فقدان بازار سرمایه به دلیل کمبود پس انداز، سدی در راه بسط سرمایه گذاری هاست، و لذا دولت ها و صاحبان صنایع این کشورها ناگزیرند برای کسب سرمایه به بازارهای بین المللی روی آورند.
سرمایه ثابت در اقتصاد مارکسیستی آن بخش از سرمایه که به صورت وسایل تولید، ابزار کار و مواد خام نمود می یابد را سرمایه ثابت می نامند.
این سرمایه، ثابت خوانده می شود، چون نمی تواند بیش از ارزش خود به ارزش محصول بیفزاید.
البته در اینجا، ارزش به صورت زمان کاراجتماعاً لازم تعریف می شود.
سرمایه ثابت به دو قسمت سرمایه سیار و سرمایه مستقر تقسیم می شود.
در اقتصاد مارکسیستی آن بخش از سرمایه که به صورت وسایل تولید، ابزار کار و مواد خام نمود می یابد را سرمایه ثابت می نامند.
سرمایه مستقر وسایل سرمایه ای که به نسبت دارای عمر طولانی باشند و در فرآیند تولید نقش معین و پایداری بازی کنند را سرمایه مستقر می نامند.
هزینه سرمایه مستقر معمولاً به تناسب عمر و دوام آن جبران می شود.
ساختمان، ماشین آلات و تاسیسات از انواع بارز سرمایه مستقرند.
در اقتصاد مارکسیستی آن بخش از سرمایه ثابت را سرمایه مستقر گویند که در فرآیند تولید به صورت ابزار کار مورد استفاده قرار می گیرند (مانند ماشین آلات و ساختمان)، در حالی که بخش دیگر سرمایه ثابت را سرمایه سیار می نامند که در فرآیند تولید به مثابه موضوع کار وارد می شوند.
مواد اولیه و واسطه ای و نیز مواد سوختی که یک بار در جریان تولید وارد و پس از تبلور یافتن در محصول تولید شده از آن خارج می شوند، در شمار انواع سرمایه سیار هستند.
سرمایه متغیر در اقتصاد مارکسیستی به آن بخش از سرمایه که به صورت نیروی کار در فرآیند تولید (و گاهی توزیع) کالا با سرمایه ثابت ترکیب می شود سرمایه متغیر اطلاق می شود.
از نظر مارکس، سرمایه متغیر سرچشمه ارزش اضافی است، زیرا فقط نیروی کار می تواند ارزشی بیش از ارزش خود خلق کند.
سرمایه ربایی سرمایه ربایی در اقتصاد مارکسیستی آن بخش از سرمایه است که صرفاً در حوزه گردش پول، و بدون هیچگونه فعالیتی در فرآیندهای تولید و توزیع کالا، جریان یابد.
در این جریان پول اولیه () به مقدار پول بیشتر () تبدیل می شود، که گردش آن را می توان به صورت زیر نشان داد: مقدار فزونی بر () در حقیقت بخشی از ارزش اضافی است که در نظام سرمایه داری به صاحب سرمایه ربایی (ربا دهنده) اختصاص می یابد.
سرمایه ربایی، که در دوران پیش سرمایه داری نیز وجود داشته، تضعیف کننده بنیه اقتصادی تولید کنندگان (به ویژه تولید کنندگان خرد) به شمار می رفته است.
سرمایه سهمی کل سرمایه گذاری صاحبان یک واحد اقتصادی از راه خرید (سلاماللهعلیهم) را سرمایه سهمی می نامند.
سرمایه گذاران هنگامی به سرمایه سهمی یک شرکت سهامی می افزایند که اقدام به خرید سهام جدیدالانتشار آن کرده باشند.
نرخ سود تثبیت شده ای به آنان وعده داده نمی شود بلکه فقط در سود شرکت سهیم اند.
بنگاه ها می توانند با قبول مقدار بیشتری سرمایه سهمی و استقبال از سهامداران جدیدی که تمایل به این قبیل سرمایه گذاری دارند، پول بیشتری جمع آوری کنند.
سرمایه سهمی معمولاً با پیدایش یک فعالیت جدید اقتصادی یا گرایش فعالیت های اقتصادی موجود همراه است.
راهکارهای توسعه بازار سرمایه در ایران یکی از شرایط لازم برای کارایی بازار سرمایه وجود انواع مختلف اوراق بهادار است که سرمایه گذاران بتوانند براساس آنها مبادرت به تشکیل سبدهای گوناگون کنند ● بازار سرمایه و نقش آن در گردآوری سرمایه جلب سرمایه های پراکنده و پس اندازهای کوچک مردم به وسیله بازار معاملات اوراق بهادار سازوکاری است که از طریق آن می توان سرمایه های عظیم فراهم آورد.چنین شیوه ای موجب می شود سرمایه های اندک جذب سرمایه گذاری های مولد شده و به رونق اقتصادی منطقه و کشور کمک کنند.در حالی که در نبود اینگونه امکانات جهت جذب سرمایه های کوچک،سرمایه ها به فعالیت های غیر مولد و دلال بازی هدایت می شوند، که موجب ایجاد تورم و دیگر مشکلات اقتصادی مثل عدم اشتغال،پایین آمدن تولید ناخالص ملی و غیره خواهد شد ● فرهنگ سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار مسلما هر پدیده نو باید با فرهنگ به کارگیری آن همراه شود تا پدیده مذکور بتواند دوام و بقا یافته و پیشرفت کند.هنوز عموم مردم در ایران اهمیت سرمایه گذاری در اوراق بهادار،نحوه صحیح این کار،شیوه های آسان دسترسی به بازار سرمایه و مزایای چنین سرمایه گذاری ای که در مقابل سرمایه گذاری های دیگر(ممکن است سود چندانی برای اقتصاد کشور نداشته باشد)نمی دانند.فعال کردن بازارهای معاملات سهام منطقه ای در شرایط و اوضاع و احوال اقتصادی کشور ما یکی از راه های فرهنگ سازی در زمینه سرمایه گذاری در اوراق بهادار است.در کشورهای پیشرفته که اینگونه بازارها دیر زمانی است دایر گردیده،مردم از کم و کیف سرمایه گذاری در آن ها آگاهند و راه های این کار را فرا گرفته اند.
افراد در این گونه کشورها به شیوه های گوناگون مبادرت به خرید و فروش سهام و دیگر اوراق بهادار می کنند و نیازی نیست که مستقیما به محل بورس اوراق بهادار مراجعه کنند.
خریدو فروش اوراق بهادار از طریق اینترنت، بانک ها،انواع کارگزاران و غیره شرایط آسانی را برای این کار به وجود آورده است به هنگام بودن اطلاعات مربوط به تغییر قیمت های اوراق بهادار ،ارایه اطلاعات مالی و غیر مالی مستمر و دایم درباره اوضاع اقتصادی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار این امکان را به سرمایه گذار می دهد تا در مورد خرید و فروش و یا نگه داشت اوراق بهادار خود تصمیم گیری کند.بنابراین ارایه مستمر اطلاعات مالی و غیر مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار،به هنگام بودن اطلاعات ارایه شده در مورد تغییرات قیمت های اوراق بهادار،آسان بودن دسترسی به این گونه اطلاعات همگی به توسعه فرهنگ سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار کمک می کند ● گوناگونی اوراق بهادار یکی از شرایط لازم برای کارایی بازار سرمایه وجود انواع مختلف اوراق بهادار است که سرمایه گذاران بتوانند براساس آنها مبادرت به تشکیل سبدهای گوناگون کنند.در بازارهای پیشرو بورس اوراق بهادار دنیا،مثل بورس اوراق بهادار نیویورک و لندن،انواع اوراق قرضه ،سهام عادی و سهام ممتاز شرکت ها،اختیارات خرید و فروش سهام،پیمان های آتی و غیره مورد داد و ستد قرار می گیرد.مدیران مالی شرکت های بازرگانی در کشورهای غربی دایما دغدغه مدیریت ریسک مالی شرکت های خود را دارند.برخی ابزارهای کنترل و انتقال ریسک مالی در بازارهای مبادلات سهام،مثل کمیته بازرگانی شیکاگو،بازار مبادلات مرکانتیل شیکاگو، بازار مبادلات کالای نیویورک و بازار مبادلات ابزارهای مالی آینده لندن معامله می شوند.
سایر ابزارهای انتقال ریسک در بازارهای خارج از بازار مبادلات اوراق بهادار ،جایی که پیمان نامه های فردی طراحی شده و یک بانک سرمایه گذار طرف قرارداد آن ها قرار می گیرد،در دسترس هستند از دهه هشتاد میلادی در کشورهای غربی به ویژه ایالات متحده امریکا و انگلستان،ابداع انواع مختلف اوراق قرضه،شیوه رایج شرکت های صادرکننده این گونه اوراق شد.در اصل شرکت های صادرکننده اوراق قرضه بنابر نیازهای تامین مالی خود مبادرت به طراحی اوراق قرضه ویژه می کردند.
به طور نمونه می توان از اوراق قرضه با کوپن صفر ،اوراق قرضه با تخفیف زیاد،اوراق قرضه با نرخ بهره پلکانی،اوراق قرضه قابل تبدیل به سهام عادی،اوراق قرضه با نرخ بهره قابل تعدیل برای شاخص عمومی قیمت ها و غیره نام برداوراق بهادار در بازارهای پیشرو بورس اوراق بهادار دنیا مثل بورس اوراق بهادار نیویورک و لندن، انواع اوراق قرضه سهام عادی و سهام ممتاز شرکت ها،اختیار خرید و فروش سهام، پیمان های آـی و غیره مورد داد و ستد قرار می گیرد هم اکنون در بورس اوراق بهادار تهران تنها به مبادله سهام عادی و حق تقدم برخی از سهام عادی مبادرت می شود.اوراق مشارکت نیز که چند سالی است در ایران صادر می گردد هنوز برای مبادله به بورس اوراق تهران راه نیافته است.
مثال های انواع اوراق قرضه غربی که در بالا آمد می تواند در مورد اوراق مشارکت های ایرانی نیز صدق کند مشروط به اینکه چنین اوراقی برای مبادله به بورس اوراق بهادار ایران راه پیدا کند اوراق بهادار مشتقه نیز از جمله اوراق بهاداری است که مبادله آن در بازارهای مالی موجب توسعه بازار سرمایه می گردد.اوراق مشتقه اوراقی هستند که ارزش خود را از دارایی هایی که به آن وابسته هستند می گیرند.
مثالی از اینگونه اوراق، اختیار خرید و اختیار فروش سهام است.
اختیار خرید به دارنده آن حق می دهد که سهم یک شرکت به خصوص را با قیمتی معین در سررسید آن خریداری کند.
حال اگر قیمت سهم در سررسید بیش از قیمت معین توافقی باشد،دارنده اختیار خرید با اعمال آن سود می برد و اگر قیمت سهم در سررسید به زیر قیمت توافقی رسید، دارنده اختیار خرید ضرر نکرده بلکه اختیار خرید خود را اعمال نمی کند.اما اگر دارنده اختیار خرید بخواهد قبل از سررسید، آن را بفروشد چنین امکانی برای او فراهم است چون از سال ۱۹۷۳ میلادی که برای اولین بار چنین اختیاراتی در بورس اوراق بهادار شیکاگو معامله شد تا به امروز اختیارات سهام در بورس های اوراق بهادار معتبر دنیا معامله می شوند.
مسلما بورس اوراق بهادار تهران نیز در این راه قدم خواهد گذاشت،بویژه آن که اغلب چنین اختیاراتی به عنوان طرح های پاداش مدیران شرکت ها به ان ها داده می شود.مدیران دریافت کننده اختیار خرید سهم شرکت خود تمام تلاش خود را در آینده مبذول می دارند تا با تصمیمات صحیح خود ارزش سهام شرکت را در بازار افزایش دهند.چنین کاری موجب افزایش ارزش اختیار خرید سهام آنان گردیده در نتیجه پاداششان با ارزشتر می شود.اینطرح های انگیزشی به فراوانی در کشورهای غربی اعمال می شود.اختیار فروش سهم به دارنده آن حق می دهد تا آن سهم رابه قیمتی معین و توافق شده در سررسید بفروشد.
با توجه به اینکه یکی از ابزارهای ایمن سازی سرمایه گذاری در اوراق بهادار،استفاده از اوراق بهادار مشتقه مثل اختیار خرید و فروش سهم وسعت عمل قابل توجهی به بورس اوراق بهادار ایران خواهد داد.
● بورس اوراق بهادار و دانشگاه از زمانی که بورس اوراق بهادار تهران پس ازیک دوره طولانی رکود و عدم تحرک،فعالیت خود را در سال ۱۳۶۸ آغاز نمود،تا به امروز صدها طرح تحقیقاتی و پایان نامه دوره کارشناسی ارشد و دکترا بر اساس اطلاعات بورس اوراق بهادار تهران انجام شده است.
بدون وجود یک بازار سرمایه فعال در کشور چنین امری میسر نمی گردید.
تحقیقات یاد شده اطلاعات با ارزشی را درباره کارکرد،درجه کارایی بورس اوراق بهادار و مسایلی از این قبیل برای صاحبنظران و دست اندرکاران بورس اوراق بهادار تهران به همراه داشته است.در آینده نیز تحقیقات زیادی بر روی بازار سرمایه ایران صورت خواهد گرفت که باز هم آگاهی های بیشتری درباره کارکرد بازار به ارمغان خواهد آورد.
تحقیقات استادان دانشگاه ها و دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا در ارتباط با بازار مبادلات اوراق بهادار باید هدف دار شده و به شکل زنجیره ای انجام گردد تا وسیله ای جهت توسعه بازار سرمایه در ایران شود.در این راه بورس اوراق بهادار تهران و وزارت اقتصاد و دارایی باید بودجه های قابل ملاحظه تحقیقاتی در اختیار محققین بگذارند ● نتیجه گیری امروز فعالیت مجدد بورس اوراق بهادار تهران موجب جلب سرمایه های کلانی به اقتصاد کشور شده است.
گشایش بورس های اوراق بهادار منطقه ای یکی پس از دیگری در شهرهای بزرگ کشور،خود گویای رونق روزافزون بازار سرمایه در ایران است.رونق فرهنگ سرمایه گذاری در اوراق بهادار، تسهیل ارایه اطلاعات به سرمایه گذاران،ایجاد سهولت انجام معاملات بر روی سهام از طریق توسعه کارگزاران، فراهم آوردن امکانات تلفنی و اینترنت از جمله مواردی است که باعث رونق هر چه بیشتر مبادلات سهام می گردد.ارایه انواع متعدد اوراق بهادار در بازار،مثل انواع اوراق مشارکت،اوراق مشتقه،پیمان های آینده نیز در رونق بازار و بالا بردن درجه کارایی آن موثر خواهد بود.
تحقیقات مستمر و هدف دار در رابطه با جنبه های مختلف کارکرد بورس اوراق بهادار تهران می تواند به توسعه هر چه بیشتر آن کمک کنند.
5 مانع و محدودیت برای توسعه بازار سرمایه ایران بازار سرمایه با موانعی چون محدودیت های سرمایه گذار خارجی برای ورود به بازار سرمایه کشور، وجود قوانین ومقررات دست و پاگیر، توسعه نیافتگی بازار های مالی، نبود امنیت و ثبات کافی برای سرمایه گذاران خارجی و نبود فرهنگ غنی سهامداری مواجه است .
وی از تصحیح قوانین مشکل ساز در بازارهای سرمایه و تبدیل آنها به قوانین جذاب به عنوان اولین گام در تعریف قوانین مناسب نام برد و گفت: در این مساله باید مواردی چون در نظر گرفتن منافع آتی سهامداران شرکتهای دولتی و در شرف واگذای، حمایت از سرمایه گذاران جزء در بازار سهام به صورت دادن وام، بیمه سهامداران و حذف مالیات تا زمان رونق بازار در بیان نظارت گمرنگ مجلس بر قوانین و مقررات صورت گیرد.
سمیعی با اشاره به بند "ج" ماده 39 قانون برنامه در عدم دخالت دولت بر قیمت گذاری کالا و خدمات گفت: درج قوانین آمرانه در بخش تولید مانع از برقراری تعادل قیمت کالاها و خدمات می شود به گونه ای که این امر ضمن ایجاد رکود در بازار تولیدات تنها داغ شدن بازارهای مضر وغیر مولد می شود.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به پیشی گرفتن حرکت بازار مسکن و کالا از بازار کالاهای جهانی، به افزایش واردات در مقاطع مختلف در برخی از کالا ها اشاره کرد و گفت: باید مدیریت منابع برای سرمایه به انجام رسد چرا که اعتقاد داریم رفع ضروریات اقتصادی مردم در اولویت برنامه های اقتصادی قرار دارد.
سمیعی با انتقاد از نبود فرهنگ غنی سهامداری گفت: رشد و توانمندی اقتصادی کاری جمعی است لذا باید به ترویج و افزایش آگاهی عمومی در زمینه اقتصادی پرداخت.
وی ادامه داد: در این راستا باید با تأسیس شبکه تلوزیونی اقتصادی در تلویزیون به اطلاع رسانی عمومی پرداخت تا با اطلاعات دقیق و به روز، امکان بهره برداری از فرصتهای برابر در اختیار عموم مردم قرار گرفته شود.
وی با اشاره به سهم بالای اشخاص حقوقی نهادهای دولتی و شبه دولتی از بازار سرمایه، بر بهره برداری صحیح و بهینه از منابع اقتصادی تاکید کرد و اظهار داشت: این رویه امکان ثروتمند شدن ملت و کشور را فرآهم می آورد تا ضمن بی نیازی بر اقتصاد مبتنی بر نفت، امکان مشکل سازی از سوی کشورهای متخاصم فراهم نشود.
مشتقات در بازار سرمایه ایران برگزاری آزمون قراردادهای آتی توسط سازمان بورس (هر چند بیشتر به یک دام پول می ماند تا آزمونی ضروری برای بورس کالا) یک سوال در اذهان ایجاد می کند و آن اینکه آیا بازار سرمایه کشور (بورس اوراق بهادار) به مرحله ای از بالندگی نرسیده که بتوان قرار دادهای آتی، تاخت، سواپ و...
را در آن تعریف کرده و استفاده نمود؟
شاید سازمان کارگزاران سابق و شرکت بورس فعلی در توجه و جسارت ورود به انجام چنین فعالیت هایی تعلل کرده اند؛ مطمئنا راه هایی می توان یافت که قراردادها و مشتقاتی اینچنین را وارد بازار سرمایه کرد و به سرمایه گذاران امکان کنترل بیشتر بر ریسک را داد.
سعی خوام کرد در نوشته های آتی مطالب بیشتری را به مشتقات اختصاص دهم.
منابع و ماخذ : جهانخانی ،علی و علی پارسیان ،(1376)مدیریت سرمایه گذاری و ارزیابی بازار سرمایه انتشارات دانشکده مدیریت دانشگاه تهران جهانخانی ،علی و علی پارسیان ،(1376)،مدیریت مالی ،تهران ،انتشارات سمت .
چاپ سوم حافظ نیا ،محمد رضا ،(1376) .
مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی .تهران انتشارات سمت دوانی ،غلامحسین ،(1383).
سرمایه ،بورس ،سهام ،تهران : انتشارات نخستین