کلیاتی در راستای شناسایی محصول و ارتباط منطقی آن با زنجیره تولید
1-2- تعریف ویژگی ها و مشخصات فنی محصول
پوشاک و منسوجات یکی از اساسی ترین نیازهای اولیه انسان ها را تشکیل می دهد و میزان مصرف آن حداقل تا سطح معینی از درآمد یکی از شاخص های دهنده میزان توسعه یافتگی و اجتماعی کشورهای جهان می باشد .از آن جایی که مصرف پوشاک و منسوجات جنبه حیاتی دارد، تولید الیاف نساجی، ریسندگی، بافندگی و تولید انواع پوشاک از دیرباز در کشورهای جهان رواج داشته است. صنعت نساجی از نظر ایجاد اشتغال و ارزش افزوده یکی از مهمترین بخش های اقتصادی کشورهای جهان می باشد امروزه میلیون ها نفر در این صنعت مشغول به کار می باشند و سهم قابل توجهی از تولید ناخالص ملی کشورها از طریق نساجی حاصل می گردد. تولید الیاف، ریسندگی، رنگرزی و چاپ و تولید پوشاک را می توان از زیر گروه های نساجی به حساب آورد پس از تولید الیاف اولین مرحله تولید برای قسمت اعظم منسوجات ریسندگی می باشد. محصول قسمت ریسندگی نخ است که این نخ ماده اولیه اصلی بسیاری از واحدهای نساجی خواهد بود. این طرح اختصاص به یکی از روش های ریسندگی الیاف بلند یعنی ریسندگی نیمه فاستونی دارد.
در این فصل ضمن تعریف محصول با ارائه ویژگی ها و مشخصات فنی آن به بیان کالاهای قابل جایگزینی با محصول پرداخته و سپس با بررسی بازار فروش قسمت محصولات مشابه برآورد می گردد.
1-1-2- نام و کاربرد محصول
نام محصول تولیدی در این واحد نخ نیمه فاستونی می باشد.
محصول این واخد انواع نخ های نیمه فاستونی ظریف و متوسط خواهد بود . دامنه نمرات نخ قابل دستیابی در این واحد از نمره 100 تا 20 متر یک می باشد که می تواند در بافت پارچه های حلقوی پودی و حلقوی تاری و انواع پارچه های تار و پودی سبک و متوسط و هم چنین پارچه های شبه فاستونی به مصرف برسد. کاربرد محصول بسته به نوع مواد اولیه و فرایند متفاوت خواهد بود.
2-1-2- طبقه بندی محصول
نخ های نیمه فاستونی تولیدی در این واحد را که شامل انواع نخ های ظریف ریسی می باشد را می توان از جنبه های متفاوتی مورد بررسی و طبقه بندی قرار داد که مهمترین آنها عبارتند از:
مواد اولیه مصرفی
کاربرد
طبقه بندی نخ های نیمه فاستونی از لحاظ نوع مواد اولیه مصرفی
مهمترنی ماده اولیه در تمامی واحدهای ریسندگی، الیاف می باشند نوع الیاف مصرفی در ساختمان نخ تعیین کننده بسیاری از ویژگی ها و خواص نخ تولیدی خواهد بود. این الیاف را می توان از جهات متفاوتی دسته بندی نمود که عبارتند از:
جنس الیاف
ظرافت الیاف
طول متوسط الیاف
رنگ الیاف
سایر خصوصیات الیاف
1- جنس الیاف
در سیستم ریسندگی نیمه فاستونی انواع الیاف پشم، پلی استر، اکرولیک، نایلون و ویسکوز و یا مخلوط آنها را می توان استفاده نمود. که نخ های تولیدی هر یک از الیاف و یا مخلوط آنها دارای ویژگی های خاص خود بوده و در طبقه ویژه ای قابل دسته بندی خواهند بود.
2- ظرافت الیاف
ظرافت متوسط به کار رفته در ساختمان نخ به نخ های ویژگی های خاص خود را می دهد. الیاف ظریفتر زیر دست نرم و سطحی یکنواخت تر از الیاف ضخیم دارند و نرمتر خواهد بود. ظرافت الیاف را بر اساس واحد دنیر که عبارت از وزن 1000 متر لیف بر حسب گرم می باشد تعیین می شود و معمولاً الیافی با ظرافت 1 تا 7 دنیر در این سیستم نخ ریسی مورد استفاده قرار می گیرند.
3- طول متوسط الیاف
طول متوسط الیاف پشم در محدوده بین 22-8 سانتیمتر قرار دارد. الیاف مصنوعی مورد استفاده در این سیستم نیز بایستی دارای طول متوسطی شبیه به الیاف پشم باشند. هر چه طول الیاف و ظرافت آنها بیشتر باشد می توان نخ ظریفتر و یکنواختر ریسید.
4- رنگ الیاف مصنوعی
بدیهی است که نخ های تولیدی برای استفاده در مراحل بعدی بایستی دارای رنگ های دلخواه باشند تولید نخ رنگی به دو صورت انجام می پذیرد اول این که در تولید نخ از الیاف رنگرزی شده استفاده شود و یا پس از عملیات ریسندگی نخ های تولیدی رنگرزی گردند.
5- سایر خصوصیات الیاف
برخی از الیاف دارای خواص ویژه ای هستند به عنوان مثال الیاف اکرولیک که در تولید نخ های هایبالک و انواع کاموا مصرف می گردند. شامل دو دسته از الیاف اکرولیک می باشند که یکی از آنها در برابر عملیات حرارتی در درجه حرارت معینی تقلیل طول می دهد و دیگری در برابر این عملیات حرارتی از نظر طولی بدون تغییر باقی می ماند از این ویژگی در تولید نخ های حجیم استفاده می گردد.
طبقه بندی نخ های نیمه فاستونی تولیدی از نظر نوع کاربرد
نخ های ظریف ریسی نیمه فاستونی را بسته به نوع کاربرد نیز می توان طبقه بندی نمود
نخ مورد مصرف در سیستم بافندگی تارو پودی
نخ مورد مصرف در سیستم بافندگی حلقوی (کشباف)
3-1-2- بسته بندی محصول
جهت انبار نمودن مناسب محصول و هم چنین جلو گیری از ضایعات احتمالی و صدمه دیدن محصول بایستی در بسته های مناسبی بسته بندی گردد. به این منظور محصول تولیدی روی بوبین های مخروطی شکل پیچیده شده پس از انجام کنترل نهایی درون کیسه های پلاستیکی قرار گرفته و سپس درون جعبه هایی با ابعاد 75/0×75/0×7/0 مترمکعب به وزن خالص 25 کیلوگرم بسته بندی می گردند.
4-1-2- شماره تعرفه گمرکی
شماره تعرفه گمرکی، حقوق گمرکی، سود بازرگانی در سیستم کدگذاری کالا طبق جدول 1-2 ارائه می گردند.
جدول 1-2 مشخصات گمرکی کالا
شماره تعرفه
کد سیستم هماهنگ شده
نوع کالا
حقوق گمرکی
سود بازرگانی
شرایط ورود
06/51
40/5106
نخ پشم که دارای کمتر از درصد وزنی پشم باشد
5
-
85*
*. ورود این کالا منوط به موافقت وزارت بازرگانی و صنایع می باشد.
5-1-2- استانداد محصول
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران استانداردهای متعددی برای پشم و نخ های ریسیده شده در سیستم الیاف بلند داراست که به نحوی در ارتباط با محصول می باشد.
استاندارد ملی شماره 1703 تحت عنوان نخ های پشمی ریسیده شده
استاندارد ملی شماره 1268 تحت عنوان روش های تشخیص نخ های پشمی از فاستونی و نیمه فاستونی
استاندارد ملی شماره 2164 تحت عنوان ویژگی های نخ اکرولیک و غیر یکسره و غیر پفکی
استاندارد ملی شماره 3606 تحت عنوان ویژگی های نخ مخلوط اکرلیک و پشم
استاندارد ملی شماره1517 تحت عنوان روش تعیین طول الیاف پشم به وسیله شانه تقسیم کنند.
2-2- کالاهای قابل جانشینی
انواع تولیدات واحد در بافت پارچه های حلقوی و تاروپودی (شبه فاستونی) به مصرف می رسد.
نخ های یکسره تکسچره شده و انواع نخ های فاستونی به عنوان کالاهای رقیب محصولات این واحد جهت تولید پارچه های حلقوی و تاروپودی مطرح باشند.
امروزه در بافت بسیاری از منسوجات حلقوی و خصوصاً حلقوی پودی از نخ های هایبالیک استفاده می شود و به دلیل قیمت ارزان تر پارچه های شبه فاستونی نسبت به پارچه های فاستونی استفاده از پارچه های شبه فاستونی که از نخ های تولیدی این واحد در بافت آن استفاده می گردد خصوصاً برای البسه بشور و بپوش رواج دارد.
3-2- بررسی بازار و قیمت فروش
یکی از مهمترین نکاتی که در طراحی هر واحد تولیدی بایستی در نظر گرفته شود، بررسی امکانات فروش و وضعیت بازار برای محصول می باشد. برای این منظور ضمن دقت روی روند مصرف و چگونگی واردات و صادرات نهایتاً به بررسی قیمت فروش محصولات مشابه داخلی خواهیم پرداخت. .
1-3-2- بررسی روند مصرف
مصرفی محصول متاثر از دو ویژگی مهم می باشد اول مصرف سرانه و دوم میزان جمعیت به این ترتیب که هر چه میزان مصرف سرانه یا جمعیت رشد داشته باشد بر میزان مصرف کشور نیز اثر خواهد داشت.
به طور کلی با رشد اقتصادی کشورها و افزایش درآمدها مصرف سرانه منسوجات افزایش خواهد یافت و رشد مصرف سرانه منسوجات یکی از شاخص های توسهه به شمار می رود. با عنایت به میزان رشد جمعیت میزان مصرف دارای یک روند صعودی می باشد. از جمله نخ های پر مصرف در تولید منسوجات نخ های ریسیده شده در سیستم ریسندگی نیمه فاستونی اعم از نخ های شبه فاستونی و هایبالک می باشد.
2-3-2- بررسی روند واردات و صادرات
در طی سال های اخیر انواع نخ های نیمه فاستونی از اقلام وارداتی کشور بوده و وجود نخ باعث رونق گرفتن صنایع وابسته دیگر از قبیل بافندگی و پوشاک می گردد. طرف دیگر امکان صدور محصولات این واحد در قالب پوشاک به کشورهای خارجی چشم انداز خوبی از سرمایه گذاری در این صنعت را فرا روی سرمایه گذاران خواهد داد.
4-3-2- بررسی قیمت فروش محصول مشابه
قیمت فروش نخ های ظریف ریسی نیمه فاستونی متاثر از عوامل متعددی مثل میزان عرضه و تقاضا، هزینه های متغیر تاولید، نحوه قیمت گذار و نظارت باشد. قیمت تمام شده آن به طور عمده متاثر از هزینه های متغیر بوده که در این مجموعه هزینه مواد اولیه یکی از عمده ترین عوامل می باشد. با توجه به اقلام قیمت انجام شده نخ نیمه فاستونی داخلی به قیمت 38000 تا 54000 ریال برای هر کیلوگرم نخ ظریف ریسی نیمه فاستونی بسته به نوع و مواد اولیه مصرفی در بازار به فروش می رسد. از آن جایی که محصول این واحد تولیدی نخ خام هایبالک اکرولیک و نخ خام پلی استر می بشاد، قیمت محصول این واحد متناسب با سایر خصوصیات فیزیکی نخ ها 4000 تا 8000 ریال هزینه رنگرزی و تکمیل کالا خواهند داشت به این ترتیب محدود قیمت برای نخ های فوق بین 44000 تا 54000 ریال می باشد.
فصل سوم
مطالعات فنی
بررسی و برآوردهای فنی
مقدمه
طراحی و احداث صنایع اعم از تولیدی نیازمند شناخت مبانی تئوری و برخورداری از دیدگاه های تجربی و عملی کافی به منظور نیل به بهترین طریق متناسب با شرایط اقتصادی و فرهنگی حاکم و دانش فنی موجود در جامعه می باشد.
بررسی امکان احداث واحد از حیث نحوه تامین مواد اولیه، تعیین میزان سرمایه گذاری، تطابق تکنولوژی صنعت مورد نیاز با میزان تخصص ها و مهارت های بالقوه و بالفعل موجود در کشور و ... مطالعات هماهنگ و چند جانبه اقتصادی، فنی و اقلیمی و جغرافیایی را ایجاب می نماید.
مطالعات فنی ایجاد صنایع، مجموعه ای از تحقیقات در خصوص ماهیت مواد و محصولات، شناخت فرایندهای مختلف تولید و تکنولوژی های موجود و بررسی سیستم ها و تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز می باشد. این بررسی ها در راستای نیل به هدف توسعه، تولید و افزایش کیفیت محصولات تولیدی صورت می گیرد که با بهبود بافت فنی واحدهای جدید التاسیس در داخل کشور، پاسخگویی به نیاز بازار و رقابت با سایر تولید کنندگان جهانی را امکان پذیر می سازد.
مطابق تحقیقات انجام شده در حطیه اهداف فوق، طرح تولید تخ های ظریف ریسی فاستونی با اتنجام محاسبات و برآوردهای فنی و اقتصادی لازم در قالب واحدهای صنایع متوسط مطابق با جدیدترین تکنولوژی در زمینه مربوطه تدوین گردیده است که در این فصل نتایج بررسی های کارشناسی و برآوردهای فنی با رعایت استانداردهای کالای مذکور به عنوان مرجعی جهت احداث و توسعه الین گونه واحدهای صنایع متوسط ارائه می گردد.
1-3- ارایه روش های مختلف تولید
به طور کلی برای تولید نخ سه روش کلی ریسندگی وجئد دارد که عبارتند از:
ریسندگی الیاف یکسره (فیلامنت)
ریسندگی الاف مقطع (استیپل)
ریسندگی ترکیبی
1-1-3- ریسندگی الیاف یکسره
در این روش ابتدا چندین رشته ممتد از الیاف مصنوعی در کنار هم قرار گرفته و سپس توسط تاب با هم تشکیل نخ می دهند. این دسته از نخ ها، عمدتاً در بافندگی حلقوی استفاده می شوند. در بعضی از این موارد از این نخ ها در سیستم بافندگی تاروپودی استفاده می گردد.
برخی از نخ های فیلامنتی پس از ریسندگی تحت عملیات تکسچرایزینگ قرار گرفته حالت فرو موجدار به خود می گیرند. اصطلاحاً به این نخ ها تکسچره می گویند. در برخی از موارد در مرحله ریسندگی، الیاف به صورت چند جزئی ریسیده می شوند که این امر نیز باعث موج دار شدن لیف و نهایتاً حجیم شدن نخ می گردد.
2-1-3- ریسندگی الیاف استیپل
در این روش که قسمت اعظم تولید نخ به این روش انجام می گیرد، الیاف با طول محدود پس از باز شدن و تمیز شدن موازی شده و سپس توسط اعمال تاب آن در یک وزن خطی مورد نظر استحکام می یابد. ریسندگی الیاف استیپل د ر دو سیستم کلی الیاف کوتاه و الیاف بلند انجام می پذیرد. در سیستم ریسندگی الیاف کوتاه الیاف پنبه و سایر الیاف با طول متوسط شبیه به پنبه قابل ریسندگی می باشند. سیستم ریسندگی را سیستم پنبه ای نیز می گویند.
در سیستم ریسندگی الیاف بلند نیز الیاف پشم و سایر الیاف با طول متوسطی شبیه به آن تبدیل به نخ می گردند و تولید نخ در این روش نیز راه های متفاوتی به شرح زیر دارد:
ریسندگی پشمی
ریسندگی نیمه فاستونی
ریسندگی فاستونی
که هر یک از این سه نوع نخ در صنعت نساجی دارای مصرف مخصوص به خود هستند که ذیلاً به اختصار شرح داده می شود
(جداول و نمودار در فایل اصلی موجود است)