1- کلیات
2- تعیین کیفیت سایت
3- تجزیه وتحلیل سایت
4- کیفیتهای فرح بخش سایت
5- محدودیتهای سایت
6- وضعیت عملکردی درون سایتی وبرون سایتی
7- وضعیت عملکردی درون سایتی
8- کیفیتهای فرح بخشی درون سایتی
9- وضعیت عملکردی برون سایتی
10- عوامل فرح بخش برون سایتی
11- خلاصه تجزیه وتحلیل سایت
1-کلیات
تجزیه وتحلیل یک سایت ،روند شناخت و درک مسائل زیر است:
1- ملاحظه عواملی که خصوصیات یک سایت را تعیین میکند.
2- شناخت اهداف هرعامل سرویس دهنده
3- شناخت وضعیت هر عامل
4- تعیین اولویت عوامل مختلف از نقطه نظر تاثیر گذاری در روند طراحی
عمده عواملی که خصوصیات یک سایت را تعیین می کنند غبارتند از :
عوامل طبیعی
- اب
- جغرافیا
- جهت یابی
- زندگی گیاهی
- دید و منظر
- اقلیم
- و.
عوامل مصنوعی
- موقعیت ومکان
- جاذبه های فرهنگی
- امکانات شهری
- سرویس های شهری
- ساختمانها
- جاده
- و...
عوامل سرویس دهنده سه هدف را دنبال میکنند :
- تامین نیازهای عملکردی مردم مثل : جا به جایی ، زندگی ، خرید، کار ،اموزش، حمایت و پشتیبانی
- تامین نیازهای فرح بخش مثل: تفریح ،مطبوعیت ،اصلاح و تهذیب (Regeneration) ،زیبایی ،استراحت ،ارامش ،طبیعت و...
- تامین نیازهای طبیعی زیست محیطی ومحیط فیزیکی مثل : فعل و انفعال زمین ، گیاهان وحیوانات در یک روند خود حمایت کننده.
2-تعیین کیفیت سایت
در بعد معماری ، طراحی یک بنا شاید اسانتر از ارائه طرح مرمتی برای همان بنا باشد . به بیان دیگر در طراحی مرمتی شخص معمار نیاز به شناخت کیفیت دقیق بنا دارد تا کیفیتهای مطلوب بنا دچار مخاطره نشود . در ساماندهی یک سایت ، داشتان از همین قرار است طراح شهری ملزم به شناخت دقیق کیفیت سایت می باشد تا بتواند نه تنها کیفیتهای مطلوب سایت را به مخاطره ننداخته بلکه انها را تقویت نیز مینماید.
تعیین کیفیت سایت امکان پذیر نیست مگر پس از تجزیه و تحلیل اولیه سایت مورد نظر ، کیفیت سایت از دیدگاه طراحی شهری به موارد زیر تقسیم بندی می شود.
Site potentials 1 استعدادهای سایت -
- چگونه زمین می تواند بهتر مورد بهره بر داری قرار بگیرد ؟
- چه منابع طبیعی پنهان و اشکاری وجود دارد؟
- و...
Site problems 2- مشکلات سایت
- ما بایستی از چه چیز بیمناک باشیم؟
- چه چیزهایی باید دوباره ساخته شوند؟
- چه چیزهایی باید حفاظت شوند؟
Site amenity مطبوعیت سایت 3-
- چه ویژگی و ا پدیده های منحصر به فرد، فرحبخش و نادری هستند که میبایستی برای همه مردم حفاظت شوند؟
site danger signals 4- محدودیتهای سایت ( یا علامات خطر سایت )
- چه مناطقی بایستی به دلایل توسعه افراطی و مشکلات پتانسیلی ( مانند شیب پله ای ، بدی خاک ،نهر ، باتلاق ، مرداب ، جنگل ،کابلهای فشار قوی،و...) از نظر توسعه منع شوند.
3--تجزیه و تحلیل سایت
یکی از روشهای کاربردی برای تجزیه و تحلیل یک سایت ، یافتن ارتباط بین مراحل مختلف شناخت است . در حقیقت تجزیه وتحلیل همچون ظروف مرتبط مراحل مختلف شناخت را بهموصل کرده و استنتاج می کند، این نتیجه گیری همان تجزیه وتحلیل می باشد .
مثلا ارتباط بین شناخت تاریخی و شناخت کالبدی می تواند بناهای با هویت خاص را از دیگر بناها منفک کند و یا یافتن ارتباط بین کالبد شهری از یک طرف و نیازها و امکانات از طرف دیگر ، می تواند طراح شهری را در صحیح جایگزین نمودن خدمات محله ای در محلات مختلف سایت یاری نماید .
در حالت کلی از اننطباق لایه های مختلف اطلاعات ، اطلاعات جدیدی (تجزیه و تحلیل) بدست می اید که در مرحله نخست (مرحله شناخت)وجود نداشته است.
عمده مسائلی که ظروف تجزیه و تحلیل میتواند انها را در خود جای دهد عبارتند از :
بازدید سایت site visits1-
- بازدید میدانی دقیق در تمامی سایت و ماطق هم جوار آن .
جستجوی منابع Resource Research2-
- تجزیه و تحلیل کردن اطلاعات موجود در منابع ،از جمله عکسهای هوایی ، نقشه های جغرافیایی ، نقشه خاک ، نقشه های امکانات شهری ، سفر نامه ها و...
پرسش ملاقات با مردم مطلع Quesioning and interviewing 3-
-برای مثال : ساکنین محلی ، داستانهای محلی ، دفاتر شهری ،مردان ریش سفیدمحل و...
اطلاعات مرتبط به هم Interrelating data4-
-امتحان و مقایسه کردن اطلاعات از یک منبع با یک منبع دیگر .
همانطورکه در مبحث تعیین کیفیت سایت گفته شد یکی از عوامل مطبوعیت سایت فرح بخش بودن ان است .اینک به توضیح بیشتری می پردازیم:
4-کیفیتهای فرح بخش سایت
در مشاهده اول خصوصیات سیت ،طراح می تواند احساسی از منظره و شکل سایت بدست اورد . همچنین می تواند تمامی سیمای با ارزش قابل حفاظت را یادداشت کند (مثل منابع طبیعی ،کیفیتهای منحصر به فرد )شناخت کیفیتهای موجود سایت می تواند سهم مثبت خصوصیات طراحی را اثبات کند .
خصوصیات بصری مهم که کیفیتهای فرحبخشی سایت را تعیین می کنند عبارتند از :
Diversity تنوع وگوناگونی -
در حالت کلی تنوع وگوناگونی بصری در شهر ،چشم نواز ، زیبا ومطبوع است وجذابیت بیشتری را تقدیم میکند.
Individuality منحصر به فردی -
هر عاملی که به نحوی باعث بی نظیر شدن سایت گردد: مثل تسلط به یک منظره زیبا ،جنگل ،تپه ،نهر ،مرغزار ،خط ساحل و یا هر کیفیت بر جسته ای که عامل منحصر به فردی سایت شود.اینها بایستی افزون گردند و یا لا اقل حفظ و نگهداری شوند.
Cultural features سیمای فرهنگی -
پیش از این اغلب توسعه های شهرهای تاریخی در استفاده از فرمهای زمین ( که بدانها اگاهی داشتند ) ،خلق الگوهای پیچیده ساخته و نساخته دست انسان ،و... بسیار دقیق و با حساب بودند. که هم اکنون به عنوان سیمای فرهنگی معمولاجذاب هستند .
ظرفیت Density-
بیشتر زیربنای مناطق هری را عملکرد مسکونی می پوشاند . ظرفیت از نظر واژه ای به چه معناست ؟ (روستایی ؟ شهرکی ؟ حاشیه ای ؟ منطقه شهری و یا مرکز شهری است ؟). ایا ظرفیت متحد الشکل ، پراکنده و یا متضاد است ؟ ایا بین فضاهای باز و بسته تضادی وجود دارد؟
تناسب itness F-
ایا عوامل دست ساز بشر (همچون خیابانها ،ساختمانها ،صاف شده ها یا ساخته شده ها)به منطقه شایسته و زیبنده است ؟ یا اینکه انها محیط جدای خودشانرا طلب می کنند.
مقیاس Scale -
مقیاس یک تناسب است و بستگی به عوامل اندازه گیری دارد . یک سایت می تواند یک مقیاس کوچک یا بزگ داشته باشد بسته به اینکه چگونه اندازه گیری شود ، توسط مرد یا بچه از یک فاصله دور یا نزدیک.
در حالت کلی ، توسعه جدید بایستی با توسعه قبلی دارای میاس باشد . بدین معنی که مثلا از نظر تعداد طبقات خود را اشکار نکند . متناسبا نه کوچک باشد نه بزرگ . تعدادی از طراحان خودشانرا مستعد اصلاح راه حلهای مقیاس متضاد تصور می کنند ، برای مثالیک ساختمان 20 طبقه در یک منطقه با حداکثر ار تفاع دو طبقه .
دیگر عوامل بصری که می بایستی مورد توجه قرار بگیرند عبارتند از:
- تضاد
- احساس
- متحدالشکل بودن
- خاطره و نشان گذاری
- اختلاف و دگرگونی
- عدم پیوند با گذشته
5-محدودیتهای سایت Site danger signals -
محدودیتهای سایت در حقیقت هشدارهای بصری ای هستند که احتمالا مشکلان مرتبط با توسعه را نشان می دهند . محدودیتهای سایت یک فهرست از موقعیتهائی است که اگر به درستی لمس نشود. ممکن است مشکلات متعددی را در حین مراحل طراحی سایت بوجود اورد .
محدودیتهای سایت بایستی در طراحی تمامی راه حلها مد نظر قرار بگیرند. مشکلاتی هستند که احتمالا با عدم توسعه در سایت و یا اطراف ام بهتر حل می شوند.
مشکلات دیگری هستند که احتمالا با استفاده از نو اوریهای تکنولژِ طراحی زیبایی می شوند.
علامتهای واضح و بدیهی محدودیتهای سایت عبارتن از :
- نمایش مسائل اب و هوایی طاقت فرسا
- مشکلات نهفته
- خاک سست
- شیب رو به شمال
- مناطق باطلاقی ، لجن زار و...
6-وضعیت عملکردی درون سایتی و برون سایتی
تجزیه و تحلیل سایت به درک وضعیت درون سایتی و برون سایتی On-site. Off –site . condition
نیاز مبرم دارد.