مقدمه
نیاز انسان به آب
پیدایش تمدن ها
سدهای ابتدایی
کاربرد سدها
کشاورزی آب شرب آب صنعتی تولید برق
سیاحتی و توریسم محیط زیست پرورش ماهی
مهار آبهای سطحی رسوبگیری از اراضی
انواع سدها
١. سدهای با مواد متصل به هم
)وزنی قوسی پایه دار انحرافی (
٢. سدهای با مواد غیر متصل به هم
) خاکی سنگی)
٣. سدهای با مصالح خاص
)الاستیکی زیر زمینی)
سدهای خاکی
همگن
مغزه دار
دیافراگمی
استفاده ازخاک مسلح در سدهای خاکی
ضعف خواص مکانیکی خاک و ابعاد بزرگ سازه های خاکی در مقایسه با سازه های بتنی موضوع تقویت خاک را مطرح کرد.
مفاهیم خاک مسلح جدید نبوده و به عهد باستان بر میگردد. )کاه گل(
اوایل قرن بیست آقای رید استفاده از خاک مسلح در سد خاکی را مطرح کردند.
سایر محققین اروپایی و آمریکایی آنرا توسعه دادند.
در سال 1984 سیستم مهار بندی آکتی مور در فرانسه ابداع شد. ) پوسته نمای دیوار به صورت قایم و از جنس سپرهای فلزی بود
سد خاک مسلح:
استفاده از خاک مسلح در سدهای خاکی باعث کاهش و یا حذف شیب
پایین دست می گردد.
در این حالت یک دیوار قایم خاک مسلح جایگزین آن خاکریز میگردد .
سدهای خاک مسلح را میتوان به صورت طره ای ساخت که در آن سرریز و آستانه آن بر روی تاج سد قرار میگیرد
با توجه به عبور سیللاب از روی سد در هنگام ساخت ؛ احداث کنارگذر انحراف آب اقتصادی تر می گردد .
بنابراین سدهای خاکی گزینه قابل قبول از نظر اقتصادی هستند .
اولین سد خاک مسلح در سال 1973 به نام والون دوبیم در جنوب کشور فرانسه احداث گردید .
بطور کلی از خاک مسلح فقط در سدهای کوتاه استفاده میشود ولیکن می توان آنرا در سدهای متوسط نیز بکار برد .
22 متر دارد. / بلندترین سد خاک مسلح درکشور آمریکا ارتفاعی برابر 6 29 متر دارد. / بلندترین سدخاک مسلح درکشور فرانسه ارتفاعی برابر 530 کافی نمی باشد . / ایمنی سدهای خاک مسلح برای ارتفاع بیش از 5
می دانیم سازه سد باید در مقابل نیروهای استاتیکی ؛ وزنی ؛ حرارتی زلزله و .. . مقاومت نماید . سدهای خاک مسلح با عملکردی مابین سدهای خاکی فابل انعطاف و سدهای وزنی صلب می تواند در مقابل این نیروها ایستادگی نماید
هسته های قیری برای سدهای خاکی و سنگریز
هسته های قیری به عنوان هسته های متراکم به کار می روند .
در مواقعی که مصالح طبیعی نفوذناپذیر ویا با کیفیت مناسب در دسترس نباشد.
مزایای هسته قیری :
١. نفوذپذبری کم
٢. مقاومت کافی در مقابل نیروهای بارگذار
٣. انعطاف پذیری کافی جهت هم آهنگی با تغییرشکل خاکریز بدون ترک خوردگی
۴. مقاومت در برابر فرسایش
اتصال مناسب بین لالایه بتن قیری و مصالح خاکریز
توسعه هسته های متراکم قیری درسال با سد
در پرتغال اغاز شد.
در سال در فرانسه هسته ای قیری در جلوی یک سد وزنی بتنی مورد استفاده قرار گرفت تا نفوذپذیری آن ر ا تامین کند.
در سال در نروژ ؛ نوعی اسکلت ساختمانی در یک سد با کمک هسته لاشه چینی قیری مورد استفاده قرار گرفت .
اصول طراحی هسته های قیری
قیر در دراز مدت مانند مایع عمل می کند .
در صورت عدم کنترل از هسته جاری می شود .
لذا مخلوط قیر با مصالح یا اسکلت سنگی به کار میرود .
لالازم است از نفوذ موادی که برای ساختن هسته های قیری به کار
میروند به درون فضای خالی سد ؛ جلوگیری کرد که ای کار به کمک
صافی های مناسب صورت میگیرد .
وجود اختلاف در ترکیب مخلوط قیری باعث تنش های جانبی مختلف میگردد.
لذا تغییر شکل پذیری هسته قیری به وسیله آزمایشات سه محوری مورد بررسی قرار می گیرد .
طبق محاسبات ؛ پایداری و ایمنی سد های با هسته قیری در هنگام زلزله حفظ شده است.
لذا در کشورهای زلزله خیز مانند ایران قابل توجیه است .
باید اطمینان حاصل کرد که فشار آب درهسته نمی تواند نیروی مقاومت کشش برابر یا بزرگتر از فشار داخلی هسته ایجاد کند .
در صورتی که تخلخل بتن قیری کمتر از 2./ باشد ؛ نفوذناپذیری هسته بتن قیری تامین است .
با توجه به کم بودن سطح تماس در هنگام ریختن و حرارت زیاد مصالح ؛ شرایط جوی تاثیر چندانی در آن ندارد ؛ لذا این هسته ها د رمناطق بسیار مرتفع و دارای بارندگی زیاد سالیانه نیز کاررایی دارند .
جهت طراحی ؛ معلومات تکنیکی گسترده و دقتی با استاندارد بالالا مورد نیاز است .
بسیار مهم است که شرکتهای سازنده هسته های قیری از هر جهت مورد اعتماد باشند.