فوتبال یک بازی با توپ است که بین دو گروه یازده نفره صورت می گیرد، که هر یک قصد دارند با زدن گل های بیشتر به حریف خود، برنده شوند. فوتبال غالباً توسط پاها بازی می شود، اما ممکن است بازیکنان از هر عضو دیگری به جزء دست و بازویشان برای حرکت دادن توپ استفاده کنند. دروازه بان از این قاعده مستثنی است، و تنها عضوی از تیم است که می تواند در زمین بازی توپ را در دست بگیرد.
آنچه در نزد مردم به عنوان فوتبال شناخته شده است ورزشی است که ملل انگلیسی به آن (Soccer) یا (Association) می گویند و با آن چه آمریکایی ها و کانادایی ها به آن فوتبال می گویند ، فرق دارد و بسیار ساده تر و عملی تر است .
فوتبال بدون شک جذاب ترین و پر طرفدارترین ورزش دنیا است . بیشتر مردم جهان در اندک مدت شیفته فوتبال می شوند . حتی کودک خردسال همین که توپ را می بیند ، به طرفش می دود و آن را با پا می زند . اکثر جوانان و بزرگسالان علاقه مند به فوتبال برای گذراندن اوقات فراغت خود ، به این بازی روی می آورند و یا چون دیگران پای تلویزیون و در میدان ها تماشا گر بازی فوتبال می شوند.بازی فوتبال پر هیجان و زیبا است و انسان را خیلی زود سرگرم می کند ، تا آن جا که در سال های اخیر شیوه های فوتبال نوین ، مردم جهان را بیش از بیش به خود مجذوب کرده است.
گفته می شود که کشور ما بیشترین طرفدار را در سطح قاره آسیاداشته و دارد و از این جهت با کشورهای اروپا و دیگر کشورهای صاحب نام در فوتبال رقابت می کند اگر بخواهیم این رقابت به برتری بینجامد و فوتبال ما بیش از پیش رشد کند ، ناگزیر باید اشکالات کمی و کیفی آن را از راه آموزش بهتر و آموزش زود رس بر طرف کنیم .
تاریخچه فوتبال
از شروع این بازی کسی اطلاع دقیقی ندارد . از منابع باستان شناسی مربوط به قرن چهارم پیش از میلاد مسیح چنین بر می آید که بین سپاهیان ارتش امپراطوری چین نوعی بازی با توپ رایج بوده که شباهت هایی به فوتبال دارد . گزارشاتی نیز وجود دارد که در میان ملل باستان در سرزمین روم ، نوعی بازی در زمین باز با توپ انجام می گرفته که به آن (Harpastum) می گفتند . در میان سایر ملل نیز مشابه این ورزش گزارش شده از جمله در یونان باستان ، مکزیک و ژاپن .
ایرانیان با اقتباس از رومی ها بازی فوتبال را تکامل دادند به طوری که در قرون وسطی فوتبال از محبوبیت مردمی چشمگیری برخوردار بوده و بازی شناخته شده و معروفی گردیده . در این دوران فوتبال را (Melees) می گفتند . بازی در زمین های باز و هموار با دروازه های نسبتا وسیع انجام می گرفته و در همین دوران ، در یکی از نمایشنامه های شکسپیر به نام (Errors) در پرده دوم آن ، کلمه (Football) به این بازی اطلاق گردیده .
در نیمه اول قرن پانزدهم بازی فوتبال یک بازی برای پرورش جسم شناخته شده بود و مدارس عمومی و دانشگاه های اروپا همگی دارای تیم های مستقل و رسما جا افتاده بودند
فوتبال بدون شک جذاب ترین و پر طرفدارترین ورزش دنیا است . بیشتر مردم جهان در اندک مدت شیفته فوتبال میشوند . حتی کودک خردسال همین که توپ را می بیند ، به طرفش می دود و آن را با پا می زند . اکثر جوانان و بزرگسالان علاقه مند به فوتبال برای گذراندن اوقات فراغت خود ، به این بازی روی می آورند و یا چون دیگران پای تلویزیون و در میدان ها تماشا گر بازی فوتبال می شوند.بازی فوتبال پر هیجان و زیبا است و انسان را خیلی زود سرگرم می کند ، تا آن جا که در سال های اخیر شیوه های فوتبال نوین ، مردم جهان را بیش از بیش به خود مجذوب کرده است.
گفته می شود که کشور ما بیشترین طرفدار را در سطح قاره آسیاداشته و دارد و از این جهت با کشورهای اروپا و دیگر کشورهای صاحب نام در فوتبال رقابت می کند اگر بخواهیم این رقابت به برتری بینجامد و فوتبال ما بیش از پیش رشد کند ، ناگزیر باید اشدید کلی
در کشور ما ، مربیان تازه کار سخت شیفته دانش فوتبال جدید می باشند که می باید در راه افزایش دانش آنان هنوز هم بیشتر تلاش کنیم و نیز به آموزش زود رس فوتبال اهمیت بیشتری بدهیم.
برای دستیابی به این هدف و رواج فوتبال در مدارس ابتدائی ، آموزش فوتبال جدید و تربیت مربیان زبده نیاز به برنامه ریزی های اصول و سرمایه گذاری های جدی دارد.
آموزش این ورزش که می باید از مدارس ابتدائی آغاز شود و در مراحل بعدی به تکامل برسد ، عملا در مدارس ابتدائی و حتی راهنمائی به چشم نمی خورد. متاسفانه بازیکنان خردسال و نوجوان ، اصول ابتدائی این بازی را خیلی دیر و غالبا در سن جوانی در باشگاه یاد می گیرند که همزمان با رشد بدنی آنان نیست ، در حالی که اصول و تکنیک های بازی فوتبال می باید در دوران رشد کودک آموخته شود تا بعد ها این بازیکنان در نوجوانی با آگاهی و مهارت بیشتر بتوانند آن اصول و آموخته ها را زمین های بازی پیاده کنند کالات کمی و کیفی آن را از راه آموزش بهتر و آموزش زود رس بر طرف کنیم . فوتبال ، مدرسه بزرگ زندگی
بگذار کسی که تا کنون فوتبال بازی نکرده است اولین توپی را که به دستش می رسد به سوی ما پرتاب کند.
در سواحل برزیل ، در کوچه های تنگ مراکش ، زیر آفتاب سوزان مکزیک ، پای آتشفشان وزووی (Vesuve) ناپل در فرانسه و در همه جای دنیا افسون توپی گرد یا یک توپ ساده ، بی رنگ و رو به صورت های مختلف ما را شیفته خود می کند . فوتبال برای همیشه مردمی خواهد ماند. میلیون ها جوان و بزرگسال همواره این احساس را دارند که خود را با بازیکنان برجسته ای چون پله ، پلاتینی یا مارادونا مقایسه کنند، چرا که فوتبال ورزش مورد علاقه همگان است . هر اندازه که شما در انجام حرکات مهارتی با توپ مستعد باشید ، هر اندازه که خوب توپ را با سر بزنید ، یا در بازی با پا مهارت داشته باشید یا فقط ( فوتبالیست آماتور ) باشید ، از همه این ها به یک اندازه لذت خواهید برد . جذابیت فوتبال در این پدیده نهفته است.
میان ستارگان توپ گرد و دیگران نیز همین سخن مطرح است . با گذشت زمان سبک های مختلف بازی سعی داشته اند که روشی مطلوب را به خود اختصاص داده تا بتوانند بر هر حرکتی در بازی غلبه پیدا کنند . این عمل بیهوده است . بازی فوتبال بیشتر تحت تاثیر حوادث است ، بیشتر در اختیار مجموعه افراد تیم است تا در اختیار یک بازیکن ، هر چند که این بازیکن بسیار هم مستعد باشد.
یک کودک یا یک نوجوان با ورود به یک تیم زندگی در یک جمع ورزشی را یاد می گیرد،جایی که خودخواهی و فرد گرایی هیچ جایی ندارد. فوتبال قبل از هر چیز مدرسه ی بزرگ زندگی است. اگر به آن بها ندهیم چیزی هم از آن به دست نخواهیم آورد. دویدن به منظور کمک به یار خودی، فداکاری و در خدمت تیم بودن از ارزش های لازم برای همکاری در بازی فوتبال می باشد.
این آموزش سعی دارد که راهنمای جوانان و نیز کسانی باشد که مایل هستند تکنیک خود را کامل کنند و به اصول و فنون این ورزش دست یابند . مطالب این آموزش شما را وارد مقوله های بسیار تکنیکی نمی کند
. هدف این بخش آموزشی گشودن درهای جهان فوتبال بر روی تمام مردم است. ما ادعا نداریم که از شما پلاتینی یا پله خواهیم ساخت، ما تنها امیدمان این است که شما را در درک زبان و رموز توپ یاری دهیم.
به تدریج که شما در زندگی فوتبالیستی خود پیشرفت کنید، به این واقعیت پی خواهید برد که شیفتگی شما به این ورزش بی پایان است، زیرا شناخت و کشف رموز این ورزش نامحدود است، حتی آن زمان که تصور کنید که به همه ی رموز آن دست یافته اید.
درک اصول و فنون این بازی برای تمرین خوب این ورزش اهمیت دارد. مدافعی که در موقعیت حمله به صورت مهاجم در آمده است در حقیقت خود را از، درگیری های دفاعی خلاص می کند تا بتواند به نفوذ بیشتر تیم کمک کند. برعکس، رفتار مهاجمی که بر حسب موقعیت به مدافع تبدیل شده است تنها پایداری و مقاومت تیم را افزایش می دهد. هر نقطه از بازی برای خود معنای خاصی دارتکنیک
تکنیک در اصطلاح به نمایش فردی بازیکن گفته می شود و یک بازیکن با استفاده از اعضای بدنش ، حرکاتی را با توپ انجام می دهد که بازیکنان عادی قادر به انجام آن نیستند و به این بازیکن ، بازیکن تکنیکی گویند.
انجام حرکات تکنیکی نیازمند تمرینات مداوم و همچنین نبوغ و استعداد بازیکن دارد که بازیکنان برزیلی همچون رونالدو ، رونالدینیهو ، روبینیو و ... استاد حشوت (shoot)
شوت نتیجه ی ضربه است و در این مبارزه از راه دور ، شوت زن و دروازه بان شرکت دارند . قبل از انجام شوت ضرورتا چند عامل را باید مورد توجه قرار دستورالعمل یک شوت مطلوب
ویژگی های لازم یک شوت به شرح زیر است :
مهارت در شلیک به درون دروازه از محل مورد نظر ، قدرت در بازی با هر دو پا و با سر ، داشتن سرعت برای تصاحب زودتر توپ ، انعطاف بدنی لازم برای بازی با سر ، تصمیم گیری ، جسارت در مواجهه با خطر ، خونسردی و عدم اضطراب در مقابله با حریف ، عکس العمل به موقع جهت انجام حرکت صحیح و بالاخره اعتماد به نفس . انجام یک شوت حرکتی بی حساب و بدون قصد نیست . مهاجمین معمولا شوت می زنند بدون این که شوت آن ها خطری جدی ایجاد کند
شوت انتخابی است که برای یک لحظه کار جمعی تیم را متوقف می کند .
پیشرفت فوتبال متاسفانه فراوانی شوت ها را کاهش داده است . اصولا فوتبالیست خوب ، شوت زنی خوب است که گاهی از مناطق نا مناسب نیز می تواند شوت بزند.
شوتی که از فاصله دور یا از زاویه زمین شلیک شود ، ضریب موفقیتش کاهش می یابد . متناسب با جا گیری خود در زمین و به نسبت فضای آزادی که دارید به شوت خو د مسلط باشید و به سختی و خطرناک بودن آن توجه کنید دهیم : رکات تکنیک با توپ هستند د. مناطق و زوایای شوت( corner shoot)
اگر از فاصله بیش از 25 متر اقدام به شوت کنید ، در واقع خود را به مخاطره انداخته اید . توجه داشته باشید که این اقدام مخاطره آمیز مزیتی هم دارد و آن اصل غافلگیری است . هر قدر از دروازه دور هستید ، به همان نسبت قدرت شوت شما باید افزایش یابد . از فاصله بیش از 25 متر ، شما باید بیشتر از قدرت خود بهره بگیرید تا دقت خود . از این فاصله ، دروازه بان فرصت بیشتری برای آماده شدن خواهد داشت تا به طور موثر مانع گل شدن توپ شود . حرکت تهاجمی تیم را با اقدام به شوت بسیار دور خراب نکنید ، مگر اینکه شوت شما بسیار قدرتمند باشد ( یا لااقل بالاتر از حد متوسط باشد(.
همان قدر که در انجام شوت ارزیابی فاصله مهم است ، به همان نسبت شناخت کامل مناطق شوت نیز اهمیت دارد . چنان چه در وسط زمین یا دور از آن قرار دارید ، خطر شوت شما کمابیش بستگی به نحوه شلیک ، دقت و قدرت دارد. سه منطقه برای شوت
برای شوت سه منطقه وجود دارد که شلیک از این مناطق کم و بیش توصیه می شود :
منطقه موثر
در این منطقه ، شوت باید به بهترین وجه انجام شود . بازیکن باید از دقت و قدرت خود استفاده کند . کار تهاجمی تیم ها در این منطقه بر این اساس است که حتی الامکان خود را از یار گیری حریف آزاد کنند . در درجه اول ، فاصله میان دروازه بان و شوت زن است که به محض اقدام به شوت خطر ایجاد می کند.
منطقه مناسب
در این منطقه ، هنگامی که دفاع متزلزل است یا دروازه بان بد جا گیری کرده باشد ، اقدام به شوت ناگهانی کنید . اگر در منطقه موثر تراکم بازیکن وجود دارد ، منطقه مناسب به صورت خطرناک ترین منطقه شلیک در می آید ، زیرا به منطقه موثر بسیار نزدیک است .
منطقه نامناسب
در این منطقه زاویه شوت محدود است . بازیکن باید بسیار تکنیکی باشد که با مهارت خود بتواند نا برابری میان وضعیت خود و دروازه را جبران کند.
نتیجه:
در منطقه موثر مدافعین آزادی عمل مهاجمان را به حداقل می رسانند و آن ها را مجبور می کنند که در جای دیگری بازی کنند . در این منطقه ، مهاجمان مرتبا باید در حال حرکت باشند تا بتوانند خود را در بهترین موقعیت قرار دهند.
در منطقه موثر ، به منظور رهائی از یار گیری حریف هافبک های میانی زمین با پیشروی خود جای مهاجمین را گرفته ، یا مدافعین از گوش های زمین این منطقه را دور می زنند . در این میان نقش بازیکنی که صاحب توپ است اهمیت دارد ، زیرا توجه دفاع را به خود جلب می کند
قانون مناطق و زوایا
شوت ، آخرین حرکت فوتبال است . حرکاتی که قبل از شوت انجام می گیرند جهت مهیا کردن آن می باشند . چند سالی است که شوت در زمین غیر انحصاری شده است.
امروزه همه بازیکنان متناسب با موقعیت بازی باید شوت بزنند ( در منطقه موثر یا مناسب ) . در این لحظه مدافع ، هافبک و مهاجم تنها حریفان دروازه بان هستند . فراوانی شوت غالبا نمایانگر برتری زمینی ، تکنیکی و تاکتیکی یک تیم است .
چگونه تکنیک خود را بهتر کنیم؟
اصول بازی فوتبال تحول یافته است .این تحول کمابیش در تاکتیک یک تیم و حرکات فردی فوتبالیست ها تاثیر کرده است . وضعیت بدنی و میزان آمادگی اهمیت زیادی یافته است . بازیکنانی که از لحاظ جسمانی ضعیف هستند ، با تعصب و فداکاری خود آن را جبران می کنند.
علی رغم تمام این پدیده ها که در پیوند با فوتبال است ، موهبت تکنیک نیز وجود دارد که تمام زنجیره های دفاعی را پاره می کند . این استعداد ذاتی کلیه قواعد بازی را بر هم می زند و بنابراین تفاوتهایی را بین بازیکنان به وجود می آورد
این ویژگی مهم ، راه را برای سایر مسائل فوتبال باز می کند . فوتبالیست های بزرگ دنیا همواره این موهبت را در پای خود دارند.اما به راستی تکنیک چیست ؟
در حقیقت ، تکنیک در پیوند با دو عنصر متضاد یعنی توپ و فوتبالیست است .
تکنیک مطلوب بازیکن امکان مقابله با کلیه موقعیت ها ، اشکال یار گیری و شرایط سخت را به او می دهد . این بازیکن تکنیکی است که در حرکت با توپ و اداره آن در برابر حریف مهارت دارد . بنابراین استاد توپ کسی است که در کنترل آن تخصص یابد . کنترل توپ اصلی لازم برای شروع است که نهایتا دستیابی به تکنیک را ساده می کند .
اصول دیگری نیز وجود دارند ، اما اصل مهم دستیابی به حرکات اصلی است که حیات در زمین فوتبال را برای ما آسان کند . بازیکن ناشی هنگام بازی گیج و سر در گم است و فرصتی برای رام کردن توپ نمی یابد
. بنابراین ، بازیکن از دوران کودکی باید با توپ آشنا شود تا با آن عمل بی هدف انجام ندهد. بازی فوتبال چنان دشواری هایی به دنبال می آورد ( حریف ، کسب نتیجه ، الزامات تاکتیکی ) که تکنیک به صورت الفبایی در می آید که استعداد را در این جمع بازیکنان که غالبا ترکیب واحدی دارند ، شکوفا می سازد .
نمونه های تکنیک برای ما ، حرکات فوتبالیست های کشورهای آمریکای جنوبی می باشند .
طرح های تاکتیکی و وضعیت بدنی آنها از نمونه های اروپایی ما برتر نیستند ، با وجود این ، در مورد تکنیک به فوتبال برزیل باید اشاره کرد
. چرا ؟ زیرا نوجوانان برزیلی خیلی زود زندگی با توپ را می آموزند . آنها تمام وقت خود را صرف خلاقیت ، تخیل ، اداره و کنترل توپ می کنند ، و آنها هستند که تکنیک برزیلی را پایه ریزی می کنند
در این فصل آموزش ، ما موضوع دریبل را مطرح نمی کنیم ، زیرا تنوع و ویژگی های آن آنقدر زیاد است که نیاز به بحثی جداگانه دارد که در فصل بعدی آنرا بررسی خواهیم کرد .