دیابت در واقع یک بیماری مزمن است که با عدم توانایی بدن در تولید مقدار کافی انسولین برای سوخت و ساز مناسب قند، چربی و پروتئین مشخص می شود.
همان طور که می دانید افراد دیابتی به دو دسته تقسیم می شوند: الف) وابسته به انسولین: بیماری آنها با تزریق مقدار مشخصی از انسولین، همراه با رعایت رژیم غذایی و برنامه ی ورزشی، قابل کنترل است.
ب) غیر وابسته به انسولین: دیابت آنها با رژیم غذایی، ورزش و گاهی مصرف برخی داروهای خوراکی کاهنده ی قند خون، تحت درمان قرار می گیرد.
بنابراین بیماران دیابتی (هم افراد وابسته به انسولین و هم افراد غیر وابسته به آن) می توانند از ورزش برای کنترل بیماری اشان سود زیادی ببرند.
با این وجود باید حتماً دقت کرد که افراد دیابتی پیش از شروع برنامه های ورزشی، از لحاظ شرایط بالینی و پزشکی تحت معاینه و بررسی دقیق قرار بگیرند.
فواید ورزش در دیابت 1) ورزش از طریق کمک به کاهش وزن، سبب کاهش مقدار گلوکز خون می شود که می تواند در کنترل بیماری دیابت نقش مهمی را ایفا کند.
2) یکی از دلایل بروز دیابت، مقاومت بدن به انسولین است که در خون وجود دارد.
ورزش با افزایش سوخت و ساز بدن، مقاومت سلول ها به انسولین را کم می کند و باعث کارآیی بیشتر آن می شود، پس می تواند سبب بهبود کنترل قند بشود.
3) همان طور که می دانید بیماری های قلبی – عروقی (سکته قلبی، سکته مغزی، نارسایی کلیوی، فشار خون بالا و…) در افراد مبتلا به دیابت شایع تر از دیگران است.
ورزش احتمال تصلب شرایین و بروز بیماری های عروق را کاهش می دهد و می تواند بر طول عمر افراد دیابتی بیفزاید.
البته برای اینکه این نتیجه به دست آید، برنامه ی ورزشی باید در تمام طول عمر بیمار، حالت منسجم و منظم داشته باشد.
خطرات ورزش در افراد دیابتی پایین افتادن قند خون (هیپوگلیسمی) وقتی برنامه ی ورزشی بسیار طولانی مدت یا شدیدتر از حد مجاز باشد، ممکن است سبب افزایش اثر انسولین تزریقی یا داروی خوراکی کنترل قند خون گردد و به این ترتیب، باعث کاهش بیش از حد قند خون شود که با علایمی مثل ضعف، سرگیجه، تعریق، رنگ پریدگی و حتی اختلال هوشیاری همراه است که درمان آن نوشیدن مایعات غنی از قند مثل آب پرتقال (که به آن شکر اضافه شده باشد)، آب قند و… است، در عین حال باید برای کنترل این وضعیت فورا به پزشک مربوطه مراجعه کرد.
بنابراین به تمام افراد دیابتی توصیه می شود، موقع فعالیت ورزشی مقداری نوشیدنی شیرین در دسترس داشته باشند.
برخی عوارض دیابت مثل نارسایی کلیوی، آسیب به شبکیه ی چشم، آسیب به اعصاب محیطی… ممکن است با فعالیت های نامناسب بدنی (از لحاظ شدت یا مدت ورزش) تشدید شود، بنابراین پیش از شروع ورزش با پزشک خودتان مشورت کنید.
چند نکته: توصیه های زیر می تواند به بیماران دیابتی کمک کند تا حین ورزش خطرات کمتری را متحمل شوند: 1) تا زمانی که قند خون شما به طور مناسب تحت کنترل قرار نگرفته است، فعالیت های ورزشی سنگین را انجام ندهید و حتماً قبل از شروع ورزش مورد علاقه تان، با پزشک خود مشورت کنید تا تناسب آن رشته ی ورزشی با وضعیت جسمانی و بالینی شما مورد تأیید قرار گیرد.
2) تحت راهنمایی های گروه پزشکی، یاد بگیرید که مقدار انسولین (و یا داروهای خوراکی کنترل قند خون) را بسته به مقدار غذایی که می خورید و میزان فعالیتی که دارید، تنظیم کنید؛ به عنوان مثال اگر قرار است ورزش سنگینی را انجام دهید، ممکن است لازم باشد تا غذای بیشتر بخورید، ولی در عین حال مقدار انسولین کمتری را تزریق کنید.
3) در صورتی که برای کنترل دیابت، از انسولین استفاده می کنید، سعی کنید محل تزریق شما در مناطقی از بدن تان باشد که کمتر تحت فعالیت قرار می گیرند؛ به طور مثال در بازی فوتبال یا بسکتبال، منطقه شکم بهتر از ناحیه ی ران ها یا بازوها است.
4) اگر دیابت سبب آسیب به شبکیه ی چشم شما شده، بهتر است از ورزش هایی مثل وزنه برداری یا ورزش هایی که سبب فشار بر ناحیه ی سر یا افزایش فشار داخل چشم می شوند، خودداری کنید.
5) به علت اینکه دیابت شانس ایجاد بیماری های هم زمان قلبی-عروقی را در این افراد بالاتر می برد، تمام افراد مبتلا به این بیماری (خصوصا اگر سن آنها بالای 60 سال باشد) قبل از شروع هر گونه برنامه ی ورزشی، باید حتما از لحاظ مسائل قلبی -عروقی تحت معاینه و بررسی قرار بگیرند.
6) اگر علاوه بر دیابت، مبتلا به بیماری های دیگری هستید و برای درمان آنها از سایر داروها مانند آسپرین، داروهای ضد التهابی استروئیدی، کورتون و… استفاده می کنید، این دقت را داشته باشید که هر کدام از این داروها ممکن است روی سطح قند خون شما اثر بگذارند و شاید نیاز باشد با توجه به اثر هر کدام از این داروها، مقدار فعالیت خودتان را (برای پیشگیری از افت یا افزایش بیش از حد قند خون) کاهش یا افزایش بدهید.
نکات مهم ورزش کردن برای دیابتی ها بیماران دیابتی باید در هنگام ورزش کردن نکات زیر را مد نظر داشته باشند : 1- انتخاب ورزش مورد علاقه 2- شروع آهسته ی فعالیتهای ورزشی 3- ورزش روزانه 4- پوشیدن جورابهای نخی 5- بررسی میزان قند خون در صورت امکان قبل و بعد از انجام فعالیتهای ورزشی سنگین 6- همراه داشتن غذا برای نگه داشتن قند خون در سطح فعالیت، در طول فعالیت ورزشی.
در صورتی که احساس کاهش قند خون کردید، (لرزش، عرق کردن، سستی زانوها، تپش قلب،...) موادی مثل آب پرتقال یا هر نوع آب میوه (1لیوان) و یا 1قطعه آب نبات مصرف کنید و این احساس را به هیچ عنوان نادیده نگیرید.
7- نوشیدن آب و مایعات غیرقندی در طی ورزش و بعد از آن.
8- زمانی که دچار درد قفسه سینه یا درد شدید در ناحیه پا شدید، ورزش را متوقف کنید.
9- پاها را قبل و بعد از هر ورزش، از نظر بریدگیها، قرمزی و تاول کنترل کنید.
10- از پیاده روی طولانی و پیمودن مسافتهای زیاد که خطر تاول زدن و سایر آسیبها به پا را افزایش می دهد، خودداری کنید.
11- به خاطر داشته باشید در هنگام ورزش، بهخصوص پیاده روی و دویدن از کفشهای راحت استفاده کنید تا احتمال آسیب رساندن به پاها را به حداقل برسانید.
12- توصیه میشود ورزش را روزانه در ساعتهای معین، به ویژه زمانی که سطح قند خون در حداکثر میباشد، انجام دهید.
بهترین برنامه، نرمش صبحگاهی بعد از صبحانه به مدت حداقل 10دقیقه در فضای آزاد یا در اتاق با پنجره باز میباشد.
13- قبل از برنامه ورزشی یک غذای سبک مانند یک عدد میوه یا یک ساندویچ پنیر میل نمایید.
این عمل در ورزشهای سبک مثل نرمشهای کوتاه مدت لازم نیست.
14- در صورتی که ورزش بیش از نیم ساعت طول بکشد، خوردن غذایی ساده مثل یک عدد میوه، یک لیوان آب میوه، یک ساندویچ کوچک ضروری است.
15- اگر میزان قند خون بیش از 250 میلی گرم در دسی لیتر باشد، ورزش نکنید، زیرا فعالیت ورزشی در این حالت، سبب تشدید افزایش سطح قند خون میشود.
انجام ورزش در افرادی که قند خون کنترل شده ندارند، موجب افزایش بیشتر قند خون آنان میشود، زیرا بدون انسولین کافی در بدن، در عضلهای که در حال ورزش میباشد، مصرف قند خون افزایش نمییابد، علاوه بر آن تولید قند در کبد بالا میرود و باعث وخیم شدن وضعیت دیابت شما میشود.
اما در افرادی که قند خون آنها کم تر از 250 میلیگرم در دسی لیتر باشد، ورزش منجر به کاهش مطلوب قند خون خواهد شد.
زمانی که قند خون شما کنترل شده نباشد (بالاتر از250میلی گرم در دسی لیتر باشد) ورزش نکنید.
16- چنانچه پیش از شروع ورزش دچار خستگی بیعلت، کسالت، گیجی، تنگی نفس یا تپش قلب هستید، ورزش نکنید.
17- در صورتی که قصد دارید ورزشهای شدید و سنگین انجام دهید، با پزشک خود مشورت کنید.
نکات مهم در مورد کوهنوردی 1- سعی کنید به تنهایی مسافتهای طولانی در کوه را طی نکنید.
2- اطرافیان را در جریان دیابت خود قرار دهید.
3- هر گونه علائم قند خون را جدی بگیرید و سریع وارد عمل شوید.
4- همیشه مواد قندی به همراه داشته باشید.
5- از خستگی بیش از حد در کوهنوردی خودداری کنید.
6- از کفشهای مناسب جهت کوهنوردی استفاده کنید.
7- پاهای خود را قبل از شروع کوهنوردی مورد بررسی قرار دهید.
8- قبل از شروع کوهنوردی مقداری مواد قندی مصرف کنید.
9- با پزشک خود در خصوص کاهش انسولین تزریقی در روز کوهنوردی و روز بعد از آن مشورت نمایید.
* مطالب مرتبط در این سایت: چرا دیابتی ها نیاز به ورزش دارند؟
تاثیر ورزش در دیابت رژیم غذایى در بیماران دیابتى (1) رژیم غذایى در بیماران دیابتى (2) توصیه های غذایی در دیابت آموزش تغذیه در بیماران دیابتی هیپوگلیسمی (افت قند خون) و درمان آن در دیابت توصیه هاى طلایى به مبتلایان دیابت تمرینات هوازی نیاز به انسولین در بیماران دیابتی را کاهش میدهد نیازهای تغذیه ای کوه پیمایان چرا دیابتی ها نیاز به ورزش دارند؟
چرا بدن شما نیاز به ورزش کردن دارد؟
فعالیت فیزیکی برای هر فردی مفید است، اما شما که بهعنوان یک فرد دیابتی هستید، ورزش منظم سبب کنترل قند خون در بدن شما میشود؛ زیرا زمانی که ورزش میکنید، قند خون سریعتر به مصرف میرسد.
ورزش به کنترل وزن شما کمک میکند.
ورزش و رژیم غذایی در کنار یکدیگر باعث کنترل بهتر دیابت میشود.
ورزش سبب بهبود و پیشرفت جریان خون در قلب و ریهها میگردد.
در نهایت ورزش کردن احساس بهتری در شما ایجاد میکند و باعث کاهش فشار عصبی میگردد.
انتخاب ورزش صحیح پیاده روی، یک تمرین ورزشی خوب برای شروع فعالیت جسمانی میباشد.
این امر در صورتی است که بدن در وضعیت راحت باشد و قدم زدن همراه با راحت بودن کل بدن باشد.
اما باید به خاطر داشته باشید که هنگام ورزش جورابهای نخی و کفشهای مناسب بپوشید.
ورزشکاران به ندرت به دیابت بزرگسالان یا نوع 2(دیابت غیر وابسته به انسولین) مبتلا میشوند؛ چرا که ورزش و فعالیت جسمانی به عنوان عامل مهم پیشگیری کننده در دیابت مطرح و مورد قبول است.
فواید ورزش 1- افزایش قدرت ماهیچهها 2- بهبود وضعیت روانی و ایجاد اطمینان و آرامش روحی برای برخورد با مشکلات 3- کنترل وزن و تنظیم اشتها 4- افزایش حساسیت نسبت به انسولین، بهبود وضعیت نیاز به انسولین جهت مصرف قند خون در عضله 5- کاهش میزان چربی خون و عوارض ناشی از آن 6- کاهش فشار خون و در نتیجه مشکلات ناشی از آن در بیماران دیابتی که انسولین مصرف نمیکنند.
انجام ورزش، موجب افزایش تعداد گیرندههای انسولین در این افراد میشود و چنان چه کاهش وزن پیدا کنند، تعداد گیرندههای انسولین در سلولهای بدن نیز افزایش مییابد و در نتیجه کنترل دیابت را آسان میکند.
برای به کار انداختن ماهیچه ها نیاز به انرژی داریم.
این انرژی را از طریق مصرف قند و در نهایت چربی به دست میآوریم.
قند از جمله موادی است که در سلولهای ماهیچه های بدن مورد استفاده قرار میگیرد.
اگر یک فرد دیابتی که با انسولین درمان میشود، بیش از حد معمول روزانه، به فعالیت بدنی بپردازد یا ورزش کند، ماهیچههای وی برای تولید انرژی مقدار زیادی قند مصرف میکنند.
در افراد سالم تولید انسولین در لوزالمعده هنگام ورزش بهطور اتوماتیک کم میشود و در واقع میزان انسولین خون به شدت کاهش مییابد.
بنابراین یک فرد سالم، هنگام ورزش کردن دچار کاهش قند خون نمیگردد.
اما در افرادی که انسولین تزریق میکنند، هنگام ورزش کاهش میزان انسولین به طور خودکار صورت نمی گیرد، یعنی انسولین تزریق شده، در خون فرد وجود دارد و هنگام ورزش کردن ماهیچهها برای مصرف انرژی از قند استفاده میکنند.
پس در یک فرد دیابتی هم زمان با انجام فعالیت ورزشی یا پس از آن، سطح قند خون به شدت کاهش یافته و در نتیجه علایم کاهش قند خون در وی ظاهر میشود که شامل: لرزش، عرق کردن، سستی زانوها، تپش قلب، رنگ پریدگی، اختلال در بینایی میباشد.
توجه داشته باشید که احتمال کاهش قند خون هنگام ورزش غیرقابل پیشبینی است، اما موارد زیر از جمله عواملی است که در افت قند خون هنگام ورزش موثر میباشند: 1- شدت و مدت ورزش: در ورزشهای خسته کننده و پرتحرک، احتمال کاهش قند خون بیشتر وجود دارد.
2- عضلاتی که در ورزش به کار گرفته میشود.
برای مثال ورزش فوتبال را در نظر بگیرید.
اگر انسولین در پا ترزیق شده باشد، افزایش جریان خون در پا هنگام ورزش باعث میشود که انسولین سریعتر وارد جریان خون شود و در نتیجه احتمال کاهش میزان قند خون نیز بالا میرود.
پس در صورت انجام ورزشهایی که از پاها بیشتر استفاده میشود، انسولین باید در دستها تزریق شود.
3- مدت زمانی که از آخرین وعده غذایی مصرفی میگذرد.
اگر مدت زیادی از مصرف وعده غذایی گذشته باشد و شما شروع به فعالیت ورزشی کنید، احتمال کاهش میزان قند خون بیشتر میباشد.
در نتیجه بهتر است مقدار غذایی را که پیش و پس از ورزش مصرف میکنید افزایش دهید و یا این که میزان تزریق انسولین را کاهش دهید.
در مورد تغییر میزان مصرف انسولین در هنگام فعالیت بدنی با پزشک خود مشورت کنید.
البته توجه داشته باشید فعالیت جسمانی فقط ورزش نمیباشد، بلکه اسباب کشی، باغبانی و هر فعالیتی که بیش از حد معمول باشد، شامل این فعالیتها میشود.
تاثیر ورزش در دیابت ورزش در درمان دیابت بسیار موثر است، زیرا نه تنها باعث پایین آوردن قند خون و کاهش مقاومت بدن به انسولین می شود، بلکه خطر بیماری های قلبی عروقی و نیاز به دارو در دیابت نوع 2(دیابت غیر وابسته به انسولین)را کاهش می دهد.
هنگامی که یک فرد غیر دیابتی ورزش می کند، سطح انسولین خون، تحت تأثیر افزایش هورمون های ضدانسولین (خصوصاً گلوکاگون) کاهش می یابد.
به این ترتیب، افزایش مصرف گلوکز توسط ماهیچه، با افزایش تولید گلوکز توسط کبد مطابقت می یابد.
در افراد دیابتی که انسولین یا داروهای کاهنده قند خون مصرف می کنند، هیپوگلیسمی(کاهش قند خون) مشکلی است که با ورزش پیش می آید.
این هیپوگلیسمی (HYPOGLYCEMIA) بیشتر بعد از ورزش اتفاق می افتد، زیرا بعد از ورزش، کبد و ماهیچه نیاز به استفاده از گلوکز برای بازسازی گلیکوژن دارد که این بازسازی 30-24 ساعت طول می کشد.
برای جلوگیری از این افت قند خون یا باید غذای بیشتری قبل از ورزش یا در حین یا بعد از آن مصرف کرد و یا دوز انسولین را با افزایش فعالیت ورزشی کاهش داد.
از طرفی اگر در حالی که قند خون بیشتر از 300-250 میلی گرم در دسی لیتر است، ورزش شروع شود، هیپوگلیسمی و کتوز در اثر کمبود انسولین رخ می دهد، در این حالت ورزش باید متوقف شود.
راهنمای ورزش کردن در افراد دیابتی: تست قند خون قبل و بعد از ورزش، به تعیین نوع برنامه ورزشی شخص دیابتی بسیار کمک می کند.
در کل به ازای هر یک ساعت ورزش، خوردن 15گرم کربوهیدرات اضافه تر قبل یا بعد از ورزش، احتیاج می شود.
برای ورزش های شدیدتر، 30 گرم کربوهیدرات در هر یک ساعت ممکن است نیاز شود.
ورزش با شدت متوسط و مدت کمتر از 30 دقیقه ندرتاً احتیاج به مصرف کربوهیدرات یا انسولین اضافه تر دارد، ولی با این وجود اگر قند خون کمتر از 100 میلی گرم در دسی لیتر باشد، مصرف یک وعده غذای کوچک و کم حجم لازم می شود.
اغلب برای جلوگیری از هیپوگلیسمی ، باید دوز انسولین را مطابقت داد و این تطابق بیشتر در مورد ورزشی که 60-45 دقیقه طول می کشد، اهمیت پیدا می کند.
در بیشتر افراد دیابتی، کاهش متوسط (تقریباً 20-10 درصد) دوزانسولین تزریقی، برای جلوگیری از هیپوگلیسمی کافی است.
برای ورزش های طولانی تر و شدیدتر کاهش بیشتری در کل دوزانسولین روزانه ممکن است نیاز شود.
بطور کلی کاهش انسولین بر حسب شدت ورزش به ترتیب زیر است: - 10 درصد برای ورزش یا فعالیت سبک - 20 درصد برای ورزش یا فعالیت متوسط - 40-30 درصد برای ورزش یا فعالیت شدید و بر حسب مدت ورزش، کاهش دوزانسولین کوتاه اثر به ترتیب زیر است: - 30 درصد کاهش برای ورزش کمتر از یک ساعت - 40 درصد کاهش برای ورزش 2-1 ساعته - 50 درصد کاهش برای ورزش 3 ساعته و بیشتر قبل از انجام ورزش، گرم کردن لازم است تا ماهیچه برای فعالیت هوازی آمادگی پیدا کند.
بطور ایده آل، در یک ورزش 40-30 دقیقه ای، قسمت هوازی ورزش تقریباً 20 دقیقه باید ادامه یابد.
باید دانست که حتی 3 بار ورزش 10 دقیقه ای در طول روز به جای یک بار ورزش 30 دقیقهای، هم می تواند همان اثرات مفید را داشته باشد.
در دیابت نوع 2، ورزش تا حدود زیادی باعث افزایش حساسیت سلول ها نسبت به انسولین و کاهش مقاومت به انسولین می شود و از آنجایی که این حساسیت ایجاد شده به انسولین 48 ساعت بعد از ورزش دوباره از بین می رود، تکرار ورزش در دوره های منظم برای کاهش مقاومت به انسولین در دیابت نوع 2 لازم است.
ورزش همچنین از اثر هورمون های ضدانسولینی می کاهد و باعث بهبود کنترل گلوکز می شود.
انجام ورزش بعد از خوردن غذا مفید است و باعث کاهش هیپرگلیسمی(افزایش قند خون) بعد از غذا (که در دیابت نوع 2 رایج است) می باشد.
نقش ورزش در سلامت جسم در ادامه ی مطلب قبلی در مورد تاثیر ورزش در کاهش وزن و افزایش مصرف انرژی، در این مطلب درباره ی چگونگی اثر ورزش در پیشگیری از بیماری ها، عقب انداختن فرآیند پیر شدن و حفظ سلامتی دستگاه های مختلف بدن از جمله سیستم قلب و عروق، تنفس، گوارش، اسکلتی و ایمنی بدن برای شما صحبت می کنیم.
1- تقویت سیستم اسکلتی و پیشگیری از ابتلا به بیماری پوکی استخوان مشخص شده است که تقویت سیستم اسکلتی بدن و متراکم بودن آن ارتباط مستقیمی با میزان فعالیت بدنی و فشارهای مکانیکی دارد.
به طور مثال در فضانوردانی که به مدت طولانی در فضا به سر میبرند،به دلیل بیوزنی و یا در بیماران مزمن که به مدت طولانی بستری شده یا پایشان گچ گرفته شده و تحرکی ندارند، تراکم استخوانی به شدت کاهش یافته و بسیار مستعد شکستگی میشود.
این همان پدیده ای است که به آن « پوکی استخوان» می گویند و در افراد سالمند به طور شایع دیده میشود.
پوکی استخوان منجر به دردهای متوسط تا شدید و مزمن اسکلتی میشود و زندگی عادی فرد را تحت تأثیر قرار میدهد.
2- به تأخیر انداختن پدیدهی سالمندی یا پیر شدن این تغییرات در ترکیب بدن را میتوان با ورزش کاهش داد.
ورزش سبب حفظ تودهی عضلانی بدن و افزایش مصرف انرژی پایه میگردد.
همچنین از یبوست و بیماریهای قلبی- عروقی جلوگیری می کند که بعداً به آن اشاره خواهد شد و بدین ترتیب پدیدهی سالمندی را به تأخیر میاندازد.
3- مصرف بیواسطه و مستقیم اسیدهای چرب میدانیم که اکثر بافتهای بدن از گلوکز (قند خون) به عنوان سوخت اصلی خود استفاده میکنند.
یکی از وظایف دستگاه گوارش و کبد این است که مواد غذایی دریافت شده را هضم و جذب کرده و در نهایت، قسمتی از آن را به شکل گلوکز برای مصرف بافتها و سلولهای بدن وارد خون کند.
برای ورود گلوکز به درون سلول و مصرف آن، وجود هورمون انسولین ضروری است.
انسولین هورمونی است که از افزایش قند خون جلوگیری میکند.
این هورمون از آب شدن چربی بدن و آزاد شدن اسیدهای چرب از بافت چربی جلوگیری می کند.
حتی در صورت مصرف زیاد غذا، به ذخیره شدن انرژی به صورت چربی نیز کمک میکند.
اما عضلات در حال فعالیت از این امر مستثنی هستند و میتوانند بدون نیاز به انسولین، انرژی خود را علاوه بر گلوکز از اسیدهای چرب نیز تأمین کنند.
این امر باعث میشود سطح انسولین خون کاهش یابد و باعث ذوب شدن تودهی چربی و آزاد شدن اسیدهای چرب از آن می شود که به نوبهی خود توسط عضلات به مصرف خواهند رسید.
4- تأثیر مثبت در بیماران دیابتی و کاهش مقاومت به انسولین در بیماران دیابتی نوع دو، انسولین وجود دارد اما قادر به عمل نیست که اصطلاحاً به آن «مقاومت به انسولین» گفته میشود.
مشخص شده است که بافت چربی، گیرندهی عمدهای برای انسولین ندارد و به طور بارزی باعث مقاومت به اثرات انسولین و در نتیجه بالا رفتن قند خون و عوارض ناشی از آن میشود.
ورزش با کاهش بافت چربی و افزایش میزان سوخت و ساز بدن، مقاومت به انسولین را کاهش داده و باعث بهبود عملکرد گیرندههای انسولین شده و سطح گلوکز خون را کاهش میدهد.
حتی در بیماران دیابتی نوع یک که در بدن آنها انسولین وجود ندارد یا به میزان کافی ترشح نمیشود، ورزش با افزایش میزان متابولیسم و مصرف انرژی، سطح گلوکز یا قند خون را کاهش می دهد و بدین ترتیب نیاز به انسولین تزریقی یا رعایت رژیمهای بسیار سخت و محدود از قند و انرژی را در این افراد کمتر می کند.
5- کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی- عروقی و سکتههای مغزی ورزش باعث کاهش اسیدهای چرب آزاد خون و افزایش کلسترول خوب یا HDL میشود.
بدین طریق پدیدهی آترواسکلروز یا تنگ شدن عروق بدن از جمله عروق قلبی و مغزی به تأخیر میافتد و هیچگاه به حد بحرانی و انسداد (که در این صورت شاهد سکتههای مغزی یا قلبی خواهیم بود) نمیرسد.
همچنین باعث کاهش مقدار تری گلیسیرید و کلسترول بد یا LDL خون میشود که همگی آنها در آترواسکلروز یا تنگ شدن عروق نقش دارند.
6- افزایش حجم گردش خون موثر بدن و جلوگیری از ترومبوز (لخته شدن خون) در سیاهرگ عمقی پا فعالیت بدنی و تحریک زیاد باعث افزایش حجم گردش خون موثر و جلوگیری از رکود خون در سیاهرگ عمقی پا میگردد و جریان خون را در کل عروق بدن افزایش میدهد، از جمله بازگشت خون را زیاد میکند.
بدین طریق احتمال ترومبوز یا لخته شدن خون در سیاهرگ عمقی پا، که خود میتواند منشاء لختههای آزاد خون(آمبولی) و گیر افتادن در رگهای دیگر بدن از جمله عروق مغز و قلب باشد، کاهش مییابد.
7- تقویت سیستم قلبی- عروقی، دستگاه تنفسی و سیستم ایمنی با افزایش فعالیت بدنی، نیاز بافتها و سلولهای بدن به اکسیژن و مواد مغذی افزایش مییابد.
برای تأمین این نیاز و نیز برای دفع مواد زاید تولید شده ی بیشتر توسط سلولها، جریان خون و فعالیت قلب و تهویهی ریوی زیادتر میشود.
همچنین عضلهی قلب با قدرت و سرعت بیشتری خون را پُمپ میکند و فعالیت دستگاه تنفس نیز با افزایش عمق و سرعت تنفس، افزایش مییابد.
در صورت داشتن برنامهی ورزشی مرتب در زندگی روزانه، به تدریج عضلهی قلب و دستگاه تنفس در اثر تمرین قویتر شده و سلامتی فرد را تضمین میکند.
همچنین با فعالیت بدنی، تعداد گلبولهای قرمز و سفید خون و بهطور کلی حجم خون و عناصر خونی دخیل در سیستم ایمنی بدن، افزایش مییابد و به عملکرد بهتر سیستم ایمنی بدن کمک میکند.
8- اثرات مثبت بر سیستم گوارشی شناخته شدهترین اثرات ورزش در سیستم گوارشی بدن، افزایش حرکات روده و جلوگیری از یبوست مزمن است.
به همین خاطر بیماران جراحی شده را در اولین فرصت پس از جراحی، به راه رفتن تشویق میکنند تا حرکات گوارشی سریعتر باز گردد و از یبوست جلوگیری شود.
همچنین بیمار قادر به تحمل تغذیهی خوراکی باشد.
از عوارض نامطلوب یبوست میتوان به چاقی و بیماریهای رودهی بزرگ از قبیل دیورتیکولوز، بواسیر و حتی سرطان رودهی بزرگ اشاره کرد که به سادگی با ورزش قابل پیشگیری هستند.
بهتر است مقدار غذایی را که پیش و پس از ورزش مصرف میکنید افزایش دهید و یا این که میزان تزریق انسولین را کاهش دهید.
برای جلوگیری از افت قند خون در افراد دیابتی، باید غذای بیشتری قبل از ورزش، در حین یا بعد از آن مصرف کرد و یا دوز انسولین را با افزایش فعالیت ورزشی کاهش داد.
با افزایش سن، مصرف انرژی پایه کاهش مییابد.
به ازای هر 10 سال افزایش سن در بزرگسالی، میزان مصرف انرژی پایه حدود 2 تا 3 درصد کاهش مییابد، که گفته میشود به دلیل از دست دادن تودهی عضلانی بدن و افزایش بافت چربی است.