دانلود مقاله بررسی و مطالعه حوزه عموم ارتباطات و مدیریت آشنا و تطبیق آن با رادیو

از آن دسته شنوندگانی که برنامه های رادیوهای داخلی را بهتر دانسته اند، دلایل آن پرسیده شد: نتایج حاکی از آن است که مهمترین دلیل شنوندگان برای بهتر بودن برنامه‌های رادیوهای داخلی «هماهنگ بودن با فرهنگ ما» (38درصد) است.

«صداقت داشتن برنامه های رادیوهای داخلی» (9درصد) و «اطلاعات بیشتری درباره کشور دادن» و «آموزنده بودن» (هر کدام 7 درصد) از جمله دلایل شنوندگان برای بهتر بودن برنامه های رادیوهای داخلی است.

سایر دلایل در جدول شماره 17 آمده است.

شرح واژه ها و مفاهیم و اصطلاحات به کار رفته در تحقیق: در این پایان نامه اصطلاحات و مفاهیم و تعبیرها به صورت زیر تعریف می شوند: 1- ارتباطات جمعی: ارتباط جمعی یا عمومی مطابق تعریف دکتر دادگران در کتاب مبانی ارتباط جمعی عبارت است از انتقال اطلاعات با وسایلی نظیر روزنامه، کتاب، امواج رادیو، تلویزیون و غیره برای گروه غیر محدودی از مردم که با سرعتی زیاد انجام می گیرد.

2- رسانه های جمعی: مطابق تعریف دکتر ساروخانی در کتاب وسایل ارتباط جمعی عبارتست از: آن دسته از وسایلی که در تمدنهای جدید بوجود آمده و مورد استفاده اند و ویژگیهای اصلی آنها قدرت و شعاع عمل گسترده است.

مطبوعات، رادیو، تلویزیون و سینما، از این رسانه ها به شمار می آیند.

3- استراتژی (راهبرد): استراتژی یا راهبرد واژه هایی است که از کلمه استراتژ گوس مشتق شده که برگرفته از نام یک ژنرال فرماندهی نظامی است بعدها این واژه در معنای رسم نقشه جنگ و هنر فرماندهی آن به کار رفت امروزه با رشد پیچیدگی های روابط بین جوامع بشری، استراتژی ابعاد دیگری از بعد سیاست، اقتصاد تکنولوژی و غیره را به خود گرفته است.

لذا با بررسی سیر تحول این واژه می توان دریافت که استراتژی در ابتدا به معنی ژنرال نظامی و سپس به هنر فرماندهی جنگ بوده و با گذشت زمان در معانی مهارتهای رفتاری، روانشناسانه و مدیریتی به کار رفت.

به مرور تعریف ارائه شده می توان به یک صورت کلمه و هدف واحد دست یافت.

به عبارت دیگر استراتژی عبارت است از: از الگوی تصمیمات در یک شرکت که اهداف کوتاه مدت و بلند مدت (شخصی می سازد و سیاستهای اصلی و طرح های تحقیق اهداف را تهیه می کنند و حدود مرز تجارتی موسسه، نوع فعالیتهای اقتصادی آن و سازماندهی انسانی را که برای سیاستمداران، مشتریان، مخاطبان و اتحادیه ها پدیده آمده است را تعریف می کند.

4- مدیریت ارتباطات: عبارت است از کنترل، هماهنگی و برنامه ریزی به ارتباطات فردی، گروهی و جمعی بطوریکه بتوان ارتباطات را بهبود بخشید و از آن بعنوان وسیله برای رسیدن به هدف استفاده کرد.

مدیریت ارتباطات بخصوص در رسانه های جمعی بسیار اهمیت پیدا می کند و رادیو بعنوان یکی از این وسایل ارتباط جمعی نیز به نوبه خود با بهره‌گیری از مدیریت ارتباطات قوی و منسجم می تواند موفق تر عمل نماید.

5- ماموریت (رسالت): دلیل اصلی وجود سازمان و فلسفه اساسی فعالیت آن (مانند طرح اصلی کار، کیفیت فضای موسسه و نقش آن در جامعه) تحت عنوان رسالت بیان می شود.

رسالت یا ماموریت حلقه اتصالی است بین وظایف اجتماعی و اهداف مشخص تر سازمان که موجب مشروعیت آن می گردد.

رسالت ها باید آن قدر روشن و مشخص باشند که راهنمای عملیات سازمان قرار گیرد.

از بیانی رسالت در ارزیابی تصمیمات استراتژیک استفاده می شود.

6- معاونت صدای جمهوری اسلامی: معاونت صدای جمهوری اسلامی ایران یا رادیوی جمهوری اسلامی ایران شامل مجموعه‌ایی متشکل از بخشهای اداری و مالی- پشتیبانی و تولید می باشد که مجموعاً در ساخت برنامه های رادیو (آموزشی- تفریحی- تبلیغی) فعالیت می نمایند.

7- نظام برنامه استراتژیک: برنامه ریزی استراتژیک غالباً به عنوان نظامی تلقی می شود که در آن میدان سازمانها در سطوح مختلف اقدام به تصمیم گیری و اجرا و کنترل آن می نمایند بعنوان مثال لورنج معتقد است که هر نظام برنامه ریزی استراتژیک باید به چهار پرسش اساسی زیر پاسخ دهد: به کجا می رویم؟

(فلسفه وجودی) چگونه می‌خواهیم به مقصد برسیم؟

(استراتژی‌ها) امکانات برای اقدام چیست؟

(بودجه) چگونه آگاه می شویم در مسیر حرکت می کنیم؟

(کنترل) 8- گروه: در کتاب مدیریت ارتباطات تالیف «ری ام.

برکو» و همکاران تعریف گروه اینچنین آمده است: «مجموعه ایی از افرادی که با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند تا کارهای مشترکی انجام دهند و به هدف مهمی دست یابند» تحقیقات نشان می دهد که میزان مشارکت و اتفاق نظر اعضای گروه به شکلی قابل توجه به اندازه گروه بستگی دارد.

9- مخاطبان: کلیه کسانی که به رادیو دسترسی دارند و به نحوی شنونده رادیو هستند اعم از اینکه به صورت پیماگر برنامه های رادیو را دنبال نمایند و یا بصورت موردی و کوتاه مدت با هر سن و سال و شغل و تحصیلاتی.

10- رسانه: برابر تعریف «رسانه» در علوم ارتباطات به وسایل ارتباط جمعی که از طریق آن می‌توان به حمایت کثیری و یا توده ایی از مردم به طور یکسان دسترسی پیدا کرد اطلاق می گردد.

این وسایل ارتباط جمعی عبارتند از: روزنامه، رادیو، تلویزیون، سینما، ماهواره و… .

11- عوامل داخلی موثر بر معاونت صدا: عبارت است از هر عنصر درون سازمانی موجود در معاونت صدا (اعم از صفی و یا ستادی) که باعث ایجاد ضعف یا قوت در این معاونت می گردد.

عوامل داخلی (محیط داخلی) شامل کلیه بخشهای تولید، پشتیبانی، نظارت، پخش و… در رادیو می‌گردد.

که با محیط خارج ارتباط کمتری دارد و حتی معاونت های دیگر سازمان نظیر معاونت سیما (تلویزیون) نیز جزو محیط بیرونی محسوب می شوند.

12- عوامل خارجی (محیط بیرونی) معاونت صدا: عبارت است از هر عنصر برون سازمانی (محیط بیرون از معاونت صدا) که موجب تولید فرصت و یا تهدید برای رادیو می باشد.

محیط بیرون (عوامل خارجی) شامل کلیه عواملی است که در رادیو نمی باشند و همانگونه که ذکر شد حتی معاونت سیما (تلویزیون) نیز جزو محیط بیرونی محسوب می‌شوند و به عنوان عوامل ایجاد فرصت و یا تهدید به شمار می آیند.

جمع بندی: در این فصل ضمن شرح ضرورت، موضوع، اهداف و سوالات تحقیق به تاریخچه و فقر رادیو در جهان و ایران پرداخته شد و پسر ضمن اشاره به ساختار و تشکیلات صدا و سیمای جمهوری اسلامی با وضعیت مخاطبان معاونت صدای جمهوری اسلامی ایران تا حدودی آشنا شدیم و مشخص شد که میزان شنوندگان در یک دوره 9 ساله تقریباً 23 درصد کل جامعه بوده اند و این آمار سیر نزولی داشته است و بهترین علت عدم گوش دادن به رادیو از سوی مخاطبان توجه آنان به تلویزیون بوده همچنین در این بررسی مشخص شد که در داخل کشور رادیوهای داخلی بیشتر از رادیوهای خارجی (همزمان) شنونده دارند.

مهمترین علت گوش دادن به رادیوهای بیگانه از سوی مخاطبان گفتن صداقت توسط گرداندگان این رادیوها اعلام شده است.

در پایان این فصل نیز پاره ایی از واژگان کلیدی این پایان نامه تعیین گردید.

در این فصل ضمن شرح ضرورت، موضوع، اهداف و سوالات تحقیق به تاریخچه و فقر رادیو در جهان و ایران پرداخته شد و پسر ضمن اشاره به ساختار و تشکیلات صدا و سیمای جمهوری اسلامی با وضعیت مخاطبان معاونت صدای جمهوری اسلامی ایران تا حدودی آشنا شدیم و مشخص شد که میزان شنوندگان در یک دوره 9 ساله تقریباً 23 درصد کل جامعه بوده اند و این آمار سیر نزولی داشته است و بهترین علت عدم گوش دادن به رادیو از سوی مخاطبان توجه آنان به تلویزیون بوده همچنین در این بررسی مشخص شد که در داخل کشور رادیوهای داخلی بیشتر از رادیوهای خارجی (همزمان) شنونده دارند.

فصل دوم مبانی نظری و مروری بر ادبیات تحقیق مقدمه: رسانه های جمعی در زمره فن آوری جهان امروز به شمار می آیند آثار آنان بر حیات بشر بسیار زیاد است این وسایل امتداد حواس و اندام های انسانی را موجب شده اند با پیدایی چرخ به بیان مک لوهان امتداد پای انسان ها تحقق پذیر شد.

انسان‌ها پاهایی بلندتر یافتند و توانستند مسافتهای دور و دراز را به‌آسانی و به سرعت طی کنند پیدایی رادیو به امتداد یکی دیگر از اعضای انسان (گوش) منجر شد.

انسانها توانستند، صداها را از مسافتهای بسیار دور بشنوند، و پیدایی تلویزیون موجبات امتداد چشم و گوش انسانها را فراهم آورد (نگاه کنید به ساروخانی، جامعه شناسی ارتباطات، فصل نظریه ها و صاحب نظران بزرگ، 1381).

از سوی دیگر، با پیدایی رسانه های جمعی، جهانی شدن داده های خبری تحقق یافت بدینسان یک واقعه حتی کوچک از این پس از حالت محلی بیرون آمد و جهانی شد.

زمانی که رژیم سایگون در ویتنام شکل گرفت، یکی از شیوه های مبارزه مردم ویتنام بر ضد نظام حاکم خودسوزی کشیشان بود.

کشیشی به تنهایی در چهار راهی حاضر می شد و خود را به آتش می کشید و پیامی از خود بر جای می گذارد.

اگر جامعه اطلاعاتی در پرتو رسانه های جمعی تولد نمی یافت این حادثه محلی بود و صرفاً در همان محل می ماند و شاید فقط چند رهگذر از دیدن صحنه ملتهب می‌شدند.

لیکن با برخورد رسانه ها با دنیای مدرن، این حادثه از حالت محلی بیرون آمد و جهانی شد.

در یک آن تمام مردم جهان صحنه را می دیدند، پیام را می‌شنیدند و دلشان از نظام فاسد حاکم به درد می آمد.

در نتیجه پایه های مشروعیت نظام فرو می ریخت بدین سان می توان گفت رسانه ها در حیات سیاسی جوامع رسوخ کردند و اثرات عمیقی بر آن نهادند.

شاید بتوان گفت رسانه های جمعی دنیای دیگر آفریدند، دنیایی که حوادث آن جهانی است، و جهان را بسیار کوچک نموده است.

طبیعی است جهان کوچک، همسایه‌های تازه ایی نیز فراهم می آورد.

بدرستی می توان گفت در جهان ارتباطات دیجیتالی ملل دور دست همسایگان یکدیگر بشمار می آیند (ساروخانی باقر- رادیو و چشم اندازهای نو) سخن از جایگاه رادیو در خانواده ارتباطات مستلزم شناخت امکانات و محدودیت های آن است بطوریکه بتواند در این چهارچوب رسالتی و راه خود را برگزیند.

به همین منظور در این فصل ابتدا اشاره ایی به مفاهیم بنیادین علوم ارتباطات خواهیم نمود سپس در بخش مدیریت استراتژیک به تعریف و معرفی انواع استراتژی خواهیم پرداخت.

تئوریهای ارتباط جمعی: ژان کازنو در کتاب جامعه شناسی وسایل ارتباط جمعی که توسط دکتر ساروخانی و دکتر منوچهر محسنی ترجمه شده است معتقد است بررسی وسایل ارتباط جمعی با اتکا به دیدگاههای مختلفی مانند روانشناسی اجتماعی، مردم شناسی یا مردم نگاری و جامعه شناسی امکان پذیر است و می توان وسایل ارتباط جمعی را همچون نهادهای اجتماعی مورد بررسی قرار داد همچنین از آنجایی که مدیریت رسانه های جمعی تخصصی است بین رشته ایی یعنی آنکه در یک طرف مرتبط به علوم مدیریت است و از دیگر سو با علوم ارتباطات پیوند دارد بنابراین لازم است تا با قسمتی از نظریات و تئوریهای صاحب نظران هر دو رشته آشنا شویم تا به دیدگاه شفاف تری نسبت به موضوع تحقیق دست یابیم.

تعاریف ارتباط: دکتر دادگران در کتاب مبانی ارتباطات اجتماعی درباره مفهوم واژه ارتباط می‌گوید: پژوهشگران ارتباطات میان واژه ارتباط به معنای مفرد آن (Communication) و واژه ارتباطات به معنای جمع آن (Communications) تفاوت قائلند.

کلمه ارتباطات به صورت جمع در علوم ارتباطات به معنای مطالعه پیرامون ابزار و لوازم حتی این پدیده بکار می رود اما معنای این واژه به صورت مفرد بیانگر فرآیندی است که در آن پیام از پیام دهنده به پیام گیرنده منتقل می شود به عبارت دیگر به گردش پیام بین فرستنده و گیرنده پیام مرتبط می شود.

در واژه المعارف «فیشر» مفهوم ارتباط اینگونه بیان شده است: ارتباط در مفهوم گسترده آن برای بیان دو نوع انتقال اطلاعات به کار می رود.

«ادوین امری» در کتاب «مقدمه ایی بر ارتباطات اجتماعی» واژه ارتباط را چنین تعریف می کند: ارتباط عبارت است از فن انتقال اطلاعات و افکار و رفتارهای انسانی از یک شخص به شخص دیگر.

«جرج جرنبر»: ارتباط را به مفهوم کنش متقابل اجتماعی براساس پیام می داند.

«لاندبرگ»، «شراگ» و «لارسن» ارتباط را عبارت از انتقال معانی یا پیام از طریق نمادها می دانند.

در هر فرآیند ارتباط ساده عناصری به شرح زیر وجود دارد که باعث همگرایی می‌شوند: 1- برقرار کننده ارتباط با مبداء 2- پیام 3- کانال یا مجرا 4- پیامگیر 5- بازخورد یا بازگشت پیام.

در این زمینه «ژان مزون نو» روانشناس اجتماعی وجامعه شناس برجسته معاصر فرانسوی معتقد است که محیط یا بافتی که ارتباط در آن صورت می گیرد از اهمیت خاصی برخوردار است این محیط شامل عوامل روانی- اجتماعی زیر است: موقعیت پیام دهنده و پیام گیرنده، نگرشهای پیشین و ادراک همزمان پیام، فرستنده پیام و گیرنده پیام.

«کلودشنن» در کتاب نظریه های ریاضی ارتباط می نویسد: ارتباط عبارت است از تمام روشهایی که از طریق آن ممکن است یک ذهن به ذهن دیگر تأثیر بگذارد این عمل نه تنها با نوشته یا محبت کردن که حقی با موسیقی، هنرهای تصویری، تئاتر، باله و… عملاً تمام رفتارهای انسانی عملی است.

انجمن بین‌المللی تحقیقات ارتباط جمعی تعریف زیر را برای «ارتباط» ارائه داده است: منظور از ارتباط روزنامه ها، نشریات، مجلات، کتابها، رادیو، تلویزیون، آگهی، ارتباطات دور (تلفن، تلگراف، پست و…) است همچنین ارتباط چگونگی تولید و توزیع کالاها و خدمات مختلفی را که وسایل و فعالیتهای فوق به عهده دارند و مطالعات و تحقیقات مربوط به محتوای پیامها و نتایج و آثار آن را در بر می گیرند.

«چارلزکولی» در کتاب مفهوم ارتباط در سازمانهای اجتماعی می نویسد: ارتباط مکانیسمی است که روابط انسانی براساس و به وسیله آن به وجود می آید و تمام مظاهر فکری وسایل انتقال و حفظ آنها در مکان و زمان بر پایه آن توسعه می‌یابد ارتباط حالات چهره، رفتارها، حرکات، طنین صدا، کلمات نوشته ها چاپ راه آهن تلگراف، تلفن و تمام وسایلی که اخیراً در راه غلبه انسان بر مکان و زمان ساخته شده است را در بر می گیرد.

و سرانجام «دکتر مهدی محسنیان راد» در کتاب «ارتباط شناسی» مفهوم ارتباط را چنین توضیح می دهد: «ارتباط عبارتست از فراگرد انتقال پیام از سوی فرستنده برای گیرنده مشروط بر آنکه در گیرنده پیام مشابهت معنی با معنی مورد نظر فرستنده پیام ایجاد شود.

- وسایل ارتباط جمعی (رسانه های جمعی): دکتر کاظم معتمدنژاد در کتاب وسایل ارتباط جمعی خود می نویسد: وسایل ارتباط جمعی به آن دسته از وسایلی اطلاق می شود که دارای ویژگیهای زیر باشند: الف) سرعت انتشار زیاد ب) مداومت در انتشار ت) وسعت جهانی حوزه انتشار ج) فراوانی و گوناگونی محتوی وی با توجه به این ویژگیهای کتاب- سینما- مطبوعات و رادیو و تلویزیون را جزء وسائل ارتباط جمعی محسوب کرده است.

- مفهوم انبوه خلق: دانشمندان گروههای اجتماعی را به اجزاء مختلفی تقسیم بندی و تعریف کرده‌اند که «انبوه خلق» ابتدایی ترین آنهاست.

از نظر «گوستاولوبون» انبوه خلق اجتماعی از افراد مختلف است بدون توجه به شغل و ملیت یا جنس خاص آنها و صرف نظر از چگونگی تصادف ها و پیش آمدهائی که سبب تجمع آنها می شوند این گروه متراکم دارای خصوصیات جدیدی است که با خصوصیات شخصی هر کدام از افراد تشکیل دهنده آن بطور کلی متفاوت می باشد و به محض آنکه افراد به انبوهی تبدیل شدند نوعی روح جمعی در آنان پیدا می شود که وادارشان می کند طوری احساس و فکر و عمل کنند که با احساس و فکر و عمل ایشان هنگامی که تنها هستند فرق دارد.

«هربرت بلومر» روانشناس اجتماعی امریکائی نیز در تشکیل انبوه خلق چند مرحله قائل است: به عقیده او در آغاز فقط حادثه ایی توجه افراد را جلب می کند و یک کشش فکری در او ایجاد می کند این اتفاق در مورد افراد مختلفی که در حوزه تحریک آن قرار دارند واقع می شود و متقابلاً در میان همه افراد یک احساس محرک پدید می آید که آثار آن روی هم انباشته می گردد سپس یک هیجان عمومی بسیار شدید گسترش می یابد و در نتیجه این هیجان افراد کنترل شخصی خود را از دست می دهند، تحت تأثیر دیگران قرار می گیرند، رفتار خود به خود و ناخودآگاه پیدا می‌نمایند و آمادگی می یابند که همه با هم مانند یک واحد جمعی اقدام کنند.

- مفهوم عام یا همگان: عام یا همگان مرحله بالاتری از گروههای اجتماعی است.

به عقیده «گابریل تارد» همگان یا عام بیش از هرچیز یک اجتماع معنوی جلوه می کند که تأثیر متقابل اندیشه‌های هر کدام از اعضاء در آن یکنوع کنش «رو در رو» بوجود می آورد.

عام برخلاف انبوه خلق از لحاظ فیزیکی از یکدیگر جدا هستند و همبستگی آنان جنبه معنوی و فکری دارد به همین سبب عام را «جمع نامجاور» می نامند.

گابریل تارد پدیده همگان یا عام را یکی از آثار وسایل ارتباط جمعی نظیر مطبوعات می شناسد.

وی معتقد است رشته ارتباط عام با یکدیگر آگاهی افراد آن به دارا بودن اراده یا اندیشه مشترک در لحظه واحد با تعداد زیادی از افراد دیگر است.

- مفهوم توده: «ژاک دریانکو» توده را اینگونه تعریف می کند: توده مجموعه افرادی است که در یک محیط پراکنده می باشند اما از برخی جهات تحت شرایط و نفوذهای مشابهت قرار دارند این شرایط و نفوذها به سبب آنکه همه افراد مذکور در یک زمان اما بطور تنها در معرض وسائل محرک هستند آنها را آماده می‌سازند که در برابر یک خواست واحد به جنبش در آیند (توده شنوندگان یک برنامه رادیویی یا خوانندگان یک روزنامه در چنین وضعیتی هستند…).

«هربرت بلومر» آمریکایی سه نوع جمع را که شامل «انبوه خلق» «عام» و «توده» است را از هم تفکیک می کند به عقیده او توده هم مانند انبوه خلق دارای قواعد و آداب خاص نیست و از رهبری نیز برخوردار نمی باشد وی معتقد است که توده از افراد جدا از هم تشکیل می شود.

«آبراهام مول» نظریه پرداز فرانسوی می گوید: توده در علوم اجتماعی به مجموعه افراد یا ذره های اجتماعی گفته می شود که در یک فضای جغرافیایی پراکنده می باشند مانند جمعیت یک شهر یا کشور یا شنوندگان رادیو.

مهمترین ویژگی توده بی شکلی آن است زیرا افراد عضو آن نسبت به یکدیگر روابط مستقیم ندارند.

از نظر «گورویچ» توده ضعیف ترین پیوند اجتماعی و قوی ترین درجه فشار اجتماعی است و حتی گروه نیز محسوب نمی شود زیرا پیوندهای معنوی بین آنها موجود نیست و فقط درجه ایی از پیوستگی ناقص اجتماعی را تشکیل می دهد.

- مفهوم گروه: گروه تنها مجموعه ایی از افراد نیست بلکه نشان دهنده نوع و شکل روابط میان اعضای آن گروه نیز هست.

«مری ام برکو» و همکاران در کتاب مدیریت ارتباطات ترجمع دکتر سیدمحمد اعرابی گروه را چنین تعریف می کند!

مجموعه ایی از افرادی که با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند تا کارهای مشترکی را انجام دهند و به هدف مهمی دست یابند.

گروه را براساس اندازه آنها طبقه بندی می‌کنند گروههای کوچک معمولاً 3 تا 12 قوی هستند.

گروه‌های بزرگ معمولاً بیش از 12 نفر عضو دارند تحقیقات نشان می دهد که میزان مشارکت و اتفاق نظر پهنای گروه به شکل قابل توجهی به اندازه گروه بستگی دارد.

مثلاً در گروههای 6 نفره در مقایسه با گروههای 12 نفره هم صدایی و وحد نظر میان اعضای گروه بیشتر است.

لزوم توضیح مفاهیم فوق از آن جهت حائز اهمیت می باشد که رادیو بعنوان وسایل ارتباط جمعی (رسانه جمعی) در شکل گیری فرهنگ متعالی اجتماع و گروه‌های مختلف آن نقش بسیار مهمی ایفا می نماید و در واقع مدیریت بر رادیو به نوعی مدیریت بر جامعه است بطوریکه اگر هوشمندانه مدیریت و رهبری گروه جامعه ایی سالم، مترقی و موفق را شکل خواهد داد.

ادامه این فصل با مفاهیم علم مدیریت استراتژیک بیشتر آشنا خواهیم شد.

تئوریهای علوم مدیریت استراتژیک - تعریف مدیریت: آقای دکتر حسین رحمان سرشت در «مقدمه ایی بر مدیریت راهبردی استراتژیک» در تعریف مدیریت چنین می نویسد: «مدیریت علم و هنری است برای پدید آوردن محیطی مناسب که در آن همفکری و همکاری با دیگران به منظور شکل دادن به فرآیندی کارساز ممکن شود بطوریکه طی آن استفاده بهینه از منابع برای عرضه خدمات یا کالاهایی قابل قبول جهت جلب رضایت متقاضیان آنها و پرهیز از هرگونه عواقب نامطلوب صورت گیرد.

- استراتژی: در فصل اول در بخش تعریف واژگان به مفهوم آن اشاره شد.

(نگاه کنید به فصل اول بجز تعریف واژگان) - مدیریت استراتژیک: «فرد آردیوید» در کتاب مدیریت استراتژیک خود در این باره چنین می نویسد: مدیریت استراتژیک با وضعیت آینده سر و کار ندارد بلکه تأثیر آینده تصمیمات جاری را مورد توجه قرار می دهد این مدیریت بر آن است تا ساز و کاری را تدوین نماید که نتایج آینده تصمیم های امروزه را به شکل منظم نظاره گر باشد.

لذا مدیریت استراتژیک برای مربوط ساختن طرحهای استراتژیک طرح میان مدت و طرح های کوتاه مدت به طرح های عملیاتی اهمیت زیادی قائل است.

دکتر رحمان سرشت در کتاب مقدمه ایی بر مدیریت راهبردی (استراتژیک) چنین می‌نویسد: مدیریت استراتژیک اداره کردن و کنترل فرآیند تصمیم های استراتژیک به شمار می‌آید.

الگوی جامع مدیریت استراتژیک فرآیند مدیریت استراتژیک در چارچوب و الگوی متداول و قابل قبول به شرح زیر ارائه می گردد.

این الگو شامل سه بخش اصلی زیر طبق نمودار 1-2 می باشد.

الف- تدوین استراتژی ها ب- اجرای استراتژی ها ج- ارزیابی استراتژی ها بنابر موضوع، در این تحقیق فقط بر بخش اول یعنی تدوین استراتژی یا برنامه‌ریزی استراتژیک خواهیم پرداخت.

نمودار 7- الگوی جامع مدیریت استراتژیک منبع: فردآردیوید- «چگونه سازمان فوریتهای خود را تعریف می کنند» سال 1988 برنامه ریزی استراتژیکی: تلاش سازمان یافته و منظم برای اتخاذ تصمیمات بنیادی و انجام اقدامات اساسی است که سازمان و جهت گیر فعالیتهای آن را با دیگر نهادها در چارچوبی قانونی قرار می‌دهد.

تصمیمات استراتژیک نتیجه نهایی فعالیت برنامه ریزی استراتژیک است و ویژگیهای خاصی دارد.

ویژگی تصمیمات استراتژیک: تصمیمات استراتژیک به آینده بلند مدت کل سازمان مربوط می شود و دارای 3 ویژگی اصلی و اساسی است: 1- نادربودن: این تصمیمات اتفاقی هستند ومشخصاً سابقه ایی برای پیگیری ندارند.

2- نتیجه محور بودن: این تصمیمات منابع قابل توجهی را جذب می کنند و تعهدی جدی سازمان را می طلبند.

3- هدایتگر بودن: تصمیمات استراتژیک را می توان در تصمیم های کم اهمیت تر و انتخاب اقدامات بعدی در سازمان مورد توجه و استفاده قرار داد.

با توجه به اهمیت تصمیمات استراتژیک، دانشمندان زیادی اقدام به طراحی مدل فرآیند تصمیم گیری استراتژیک نموده اند که در نمودار ذیل (نمودار شماره 8) با فرآیند تصمیم گیری استراتژیک طراحی شده توسط جی، دیوید هانگر و توماس ال ویلن آشنا می شویم.

نمودار شماره 7: تدوین استراتژی قدمهای اول تا ششم انواع استراتژیها: یک شرکت یا سازمان در شرایط مختلف می تواند حداقل از 15 نوع استراتژی استفاده کند این استراتژیها عبارتند از: الف) استراتژی های یکپارچگی (یکپارچگی عمودی به بالا، یکپارچگی عمودی به پایین، یکپارچگی افقی) ب) استراتژی های متمرکز (رسوخ در بازار، توسعه بازار، توسعه محصول) ج) استراتژی های تنوع (تنوع همگون، تنوع ناهمگون، تنوع افقی) د) استراتژی های تدافعی (مشارکت، کاهش، واگذاری، انحلال) ر) استراتژی های عمومی یا ژنریک مایکل پورتر (رهبری هزینه ها، تمایز، تمرکز) تعریف و مثال برای هر یک از انواع استراتژیهای فوق در جدول شماره 20 آمده است.

جدول 20: استراتژی های گوناگون تعریف و نمونه استراتژی در سازمانهای متفاوت: آقای دکتر رحمان سرشت در مقدمه ایی بر مدیریت راهبردی (استراتژیک) اولویت‌های استراتژیک در سازمانهای نا هم فسخ (بزرگ، کوچک، انتفاعی، و…) را متفاوت می داند وی استراتژی های مختلفی به شرح ذیل را مشخص نموده و بین هر یک از آنها تفاوتهایی قائل است: 1- استراتژی در بنگاههای کوچک 2- استراتژی در گروههای فراملی 3- استراتژی در سازمانهای تولیدی و خدماتی 4- استراتژی در بخش موقتی 5- استراتژی در بخش خیریه و غیرانتفاعی 6- استراتژی در سازمانهای حرفه ایی از میان استراتژیهای فوق استراتژی های بخش دولتی بیشترین ارتباط را با موضوع مورد بررسی در این تحقیق دارد البته شاید بتوان در برخی موارد معاونت صدای جمهوری اسلامی ایران را علاوه بر یک سازمان دولتی، یک سازمان خدماتی یا غیرانتفاعی و یا حتی فراملی تلقی کرد اما استراتژی های بخش دولتی بطور مستقیم‌تری موضوع مورد تحقیق نزدیک است لذا مختصری با این استراتژی ها و ویژگی های سازمانهای دولتی آشنا می شویم.

مطابق این نوع طبقه بندی استراتژی ها سازمان های دولتی به استراتژی های خصوصی تفاومت ها و شباهت هایی دارند که نمونه ایی از این تفاوتها و شباهتها به شرح ذیل می باشد.

موسسات ملی بصورت متمرکز اداره می شوند و معمولاً روسای این سازمانها باید منظماً گزارشهایی را به افراد مافوق خود که غالباً وزراء روسای بلند پایه سازمان هستند تقدیم کنند این مسئله در رادیو نیز مشهور است.

هم سازمانهای دولتی هم بنگاههای خصوصی هر دو دارای نوعی بازارهای کار و بازارهای پولی هستند و تامین کننده مصرف کنندگان یا مشتریان هستند.

اما تفاوت عمده آن است که سازمانهای دولتی بازارهای سیاسی مسئول تصویب بودجه و تامین کمک های مالی در بطن سازمانهای دولتی نهفته اند و مدیران ناگزیر باید با آن ویژگی بارز سیاسی در سازمانهای دولتی مواجه شوند.

و ضرورت رعایت جنبه های سیاسی بر چگونگی تجزیه و تحلیل استراتژیک سایه می افکند.

این مورد نیز در رادیو بشدت احساس می شود.

بسیاری از سازمانهای دولتی در موقعیتهای انحصاری یا شبه انحصاری قرار دارند وعلی‌رغم نیاز عموم مردم به برخی خدمات جمعی ممکن است بخش خصوصی حاضر به عرضه آن خدمات نشود مانند خدمات عمومی آب، گاز و… .

از نظر استراتژیکی دولت در ارائه خدمات عمومی پیچیده و مسئله انگیز است زیرا بعید نیست وسعت فعالیت ها دولت که می بایست پاسخگوی خواسته های گوناگون اقشار جامعه باشد.

به آن اجازه کسب تخصصهای ویژه را ندهد در نتیجه این بخش نتواند ارزش افزوده و سودی برای سرمایه گذاری جهت عملکرد و توسعه ایجاد کند.

ولاجرم کیفیت خدمات دولتی در حد متوسطی و نه در سطحی بسیار بالا عرضه می شود.

شاید این ویژگی چندان در رادیو مصداق نداشته باشد زیرا بخش خصوصی تمایل به انجام سرمایه گذاری در رادیو را دارد.

مفهوم رقابت در بخش دولتی با خصوصی متفاوت است در این بخش رقابت به معنای کسب منابع بیشتر نسبت به سایر بخشهای دولتی است به همین لحاظ ضرورت نشان دادن اینکه خدمات و محصولات بخش دولتی واقعاً دارای ارزش پولی که باید برای کسب آن صرف شود هست یا خیر حساسیت زیادی دارد.

این مسئله در رادیو که رسانه ایی پیچیده با خدماتی است که کمتر اثرات آنها مشاهده می گردد بسیار مشکل و بغرنج می باشد.

زیرا اثرات رادیو ممکن است در یک دوره بلند مدت مورد ارزیابی قرار گیرد.

و آن نیز بدلیل تداخل معادلات گوناگون اجتماعی سیاسی و فرهنگی در طول زمان در یک جامعه تعیین دقیق ارزش (قیمت کمی) این خدمات تقریباً غیرممکن است.

در طراحی استراتژی بخش دولتی نقش ایدئولوژی و جهان بینی بیش از نقش آن در بخش خصوصی است به عبارت دیگر قابلیت پذیرش استراتژی ها در بخش دولتی در مقایسه با تطبیق پذیری و امکان پذیری استراتژی ها اهمیت بیشتری دارد حال آنکه در بخش خصوصی تطبیق پذیری و امکان پذیری و یا حتی تطبیق پذیری به تنهایی معیاری برای قابلیت قبول استراتژیها تلقی شود ما در این بررسی سعی خواهیم کرد تا موارد فوق را برای معاونت صدای جمهوری اسلامی لحاظ کنیم و بر آن اساس به تدوین استراتژی بپردازیم.

جمع بندی: در این فصل با بخشی از تئوریها نظریات و بررسی های انجام شده در حوزه عموم ارتباطات و مدیریت آشنا شدیم و ضمن آن سعی کردیم تا با تطبیق این تئوری با رادیو به شناخت مدرک در قسمتی از موضوع مورد تحقیق دست یابیم.

در فصل سوم به شیوه تحقیق به کار رفته در این پایان نامه اشاره خواهد شد.

دلایلفراوانیدرصدبا فرهنگ ما هماهنگی دارد172938در برنامه های رادیوهای داخلی صداقت بیشتری وجود دارد4339اطلاعات بیشتری درباره کشورمان می دهد3397آموزنده است3287بهتر و با کیفیت تر است2596مذهبی و اسلامی است2435متنوع و سرگرم کننده است2135قابل فهم است1844مشکلات مردم را مطرح می کند1423شاد و جذاب است1032برنامه های رادیوهای خارجی غرض ورزی و بدآموزی دارد922به برنامه های رادیوهای خارجی اعتماد ندارم832به برنامه های رادیوهای داخهلی علاقه دارم662برنامه های رادیوهای داخلی اطلاع رسانی خوب و دقیق دارند641اخبار دقیق تری دارد551سایر431نمی دانم/ اظهار نشده2202جمع4596100 دلایلفراوانیدرصدحقایق را می گویند32522متنوع است27318موسیقی شاد و خوبی دارد17112شاد است1017اطلاع رسانی خوب و سریع دارند987جالب و جذاب است745اخبار دقیق تری دارد936بدون سانسور است624بهتر است493کیفیت بالایی دارد483جوان پسند است252آموزنده است161علاقه دارم151به روز و جدید است121سرگرم کننده است101سایر641نمی دانم/ اظهار نشده501جمع1486100 دلایلفراوانیدرصدبرنامه ها متنوع تر، جذاب تر و سرگرم کننده تر باشد2265موسیقی زیاد، بهتر وشادتر شود1934برنامه ها شادتر باشد1363برنامه های آموزنده بیشتر شود1273برنامه درباره جوانان بیشتر شود1263برنامه با گویش محلی و سرودهای محلی بیشتر شود1403وقت برنامه ها بیشتر شود1143مشکلات جوانان مطرح شود1103کیفیت برنامه ها بهتر شود902مشکلات مردم و راه حلهای آنها مطرح شوند892برنامه های طنز بیشتر شود712مسایل خانواده ها بیشتر مطرح شود631برنامه های مذهبی بیشتر شوند591گزارش های مردمی بیشتر شود521موسیقی سنتی بیشتر پخش شود401زمان برنامه ها مناسب باشد411برنامه های ورزشی بیشتر و با کیفیت بهتر پخش شود391از افراد کارآزموده و کارشناس استفاده شود361از مجریان جدید مسلط و مرد استفاده شود361برنامه های علمی بیشتر شود311برنامه ها تکراری نباشد311برنامه های تربیتی- مشاوره بیشتر شود291فرستنده های رادیویی را قوی تر کنند281برنامه های پزشکی بیشتر شود215/0برنامه ها متناسب با نیاز مردم پخش شوند215/0سایر48512نمی دانم136733اظهار نشده3909جمع4191100 شرحاستراتژیتعریفنمونهاستراتژی‌های یکپارچگییکپارچگی عمودی به پایینبه دست آوردن مالکیت یا افزایش کنترل بر سیستم توزیع یا خرده فروشی‌هاشرکت تلفن و تلگراف امریکا در 1997، 45 فروشگاه افتتاح کرد و نام آنها را «خدمات تلفن و تلگراف امریکا» نامید.استراتژی‌های یکپارچگییکپارچگی عمودی به بالابه دست آوردن مالکیت یا افزایش کنترل بر عرضه کنندگان مواد اولیهشرکت «متل 8» یک تولید کننده مبلمان را خریداری کرد.استراتژی‌های یکپارچگییکپارچگی افقیبه دست آوردن مالکیت یا افزایش کنترل بر شرکت های رقیببانک «فرست یونیون» بانک «فرست فیدلتی» را خریداری نمود.استراتژی‌های تمرکزرسوخ در بازاربالا بردن سهم بازار برای محصولات یا خدمات کنونی از مجرای افزایش تلاش هایی که در زمینه بازاریابی انجام می شودشرکت بیمه جانسون بر تعداد نمایندگی های خود در مکزیک افزود و آنها را به دو برابر رسانید.استراتژی‌های تمرکزتوسعه بازارعرضه خدمات و محصولات کنونی به مناطق جغرافیایی جدیدشرکت «انهیوزر- بوش» بزرگ‌ترین شرکت نوشابه سازی مکزیک به نام «گروپومودلواس آ» را خریداری کرد.استراتژی‌های تمرکزتوسعه محصولبالا بردن فروش از طریق بهبود بخشیدن به محصولات و خدمات کنونی یا عرضه نوع جدید آن محصولات و خدماتشرکت خودروسازی فورد در خارج از بنگاه‌های معاملاتی و فروشگاه‌ها، برای ارائه خدمات پس از فروش واحدهای تازه‌ای دایر کرد.استراتژی های تنوعتنوع همگونافزودن محصولات و خدمات جدید ولی مرتبطشرکت والت دیسنی برای خانواده‌ها و نوجوانان محوطه های سرپوشیده جدیدی با فن آوری های بسیار پیشرفته ساخت و افراد می‌توانستند در این مکان ها به مسابقه‌های الکترونیکی و بازی های مربوط به موتور یا خودرو سواری (شبیه‌سازی شده) بپردازند.

نخستین مجموعه از این گونه در 1998 در اورنالدو، فلوریدا گشایش یافت که مساحت آ“ به 100 هزار فوت مربع می رسید.استراتژی های تنوعتنوع ناهمگونافزودن محصولات و خدمات جدید و غیر مرتبطشرکت «میسیز» که در زمینه امور بانکی و بیمه در بریتانیا فعالیت می‌کند یک شرکت نرم افزار مراقبت‌های بهداشتی را به نام «سیستم رایانه مدیک» خریداری کرد.استراتژی های تنوعتنوع افقیافزودن محصولات و خدمات جدید و غیر مرتبط برای مشتریان کنونیبانک «فرست یونیون» شرکت «ویت فرست بوچر سینگر» را خریداری کرد.استراتژی های تدافعیمشارکتیک یا دو شرکت تشکیل یک سازمان جداگانه می دهند تا به هدف های مشترک خاصی دست یابندشرکت های «لوسنت تکنولوژیز» و شرکت «ان وی فیلیپس الکترونیکز» شرکت جدیدی به نام «ارتباطات مصرف کننده فیلیپس» تشکیل دادند تا بدان وسیله تلفن را تولید و عرضه کنند.استراتژی های تدافعیکاهشگروه بندی جدید در هزینه و دارایی برای معکوس کردن سیر نزولی فروش و سودبانک «ولز فارگو» بین سالهای 1996 و 1997 از میزان مشاغل موجود 12600 شغل کاهش داد.استراتژی های تدافعیواگذاریفروش یک واحد مستقل یا بخشی از یک سازمانشرکت «ریتون» واحد تولید کننده لوازم خانگی به نام «امانا» را به مبلغ 750 میلیون دلار به شرکت «گودمن هولدینگ» فروخت.استراتژی های تدافعیانحلالبا توجه به ارزش یکایک دارایی ها، فروش تمام دارایی های شرکتشرکت «ریبال» تمام دارایی های خود را به فروش رسانید و فعالیت‌های خود را پایان داد.