دانلود مقاله پیدایش و سیر تحول شهرهای جدید

Word 3 MB 3947 95
مشخص نشده مشخص نشده علوم اجتماعی - جامعه شناسی
قیمت قدیم:۲۲,۵۰۰ تومان
قیمت: ۱۷,۸۰۰ تومان
دانلود فایل
  • بخشی از محتوا
  • وضعیت فهرست و منابع
  • تعاریف و مفاهیم

     شهرهای جدید در نظامهای اجتماعی – اقتصادی جهان و با توجه به تحولات نظریه ای بسیار دگرگون شده اند هنوز تعریف جامعی برای شهرهای جدید ارائه نشده است اما می توان تعاریف زیر را برای آنها پذیرفت :

    شهرهای جدید ، اجتماعهای برنامه ریزی شده ای است که در پاسخ به اهداف از پیش تعیین شده ایجاد می شود

     ایجاد شهر جدید عملی ارادی است که فرض را بر وجود یک  منبع قدرت یا سازمانی می گذارد که تأمین کننده مکان ومنابع برای توسعه شهر و اعمال کنترل مداوم بر آن است تا شهر به اندازه با دوامی برسد .

    شهر جدید‌، اجتماعی خود اتکاست باجمعیت و مساحت مشخص ، فاصله ای معین از مادرشهر ، برنامه ریزی از پیش تعین شده ، اهداف معین و همچنین برخوردار از تمام تسهیلات لازم برای یک محیط مستقل

     معمولاًشهرهای جدید برای تمرکز زدایی کالبدی ، اقتصادی و اجتماعی در ناحیه شهری شهرهای بزرگ طراحی می شوند تا با وجود جاذبه نزدیکی به شهرهای بزرگ ، جمعیت تشویق به خروج از مادرشهر شوند تا اسکان به همراه اجرای برنامه های توسعه اقتصادی – اجتماعی فراهم آید ، بدین ترتیب جذب سرریزهای  جمعیتی ، ساماندهی فضایی مادر شهر و ناحیه شهری ،  بهبود وضعیت محیط کار ، زندگی سالم و اجتماعی کامل میسر می شود . در واقع مفهوم شهر جدید مفهوم اجزای یک شهر در یک ارتباط ارگانیک با یکدیگر است .

    بنابر تعاریف قبلی شهرهای جدید دارای تاریخ تولد مشخصی هستند و در زمان کوتاه و معینی ساخته می شوند اینگونه شهرها در تضاد کامل با پیدایش و تحول شهرهای متراکم هستند . و براساس یک هسته ، پیش از آنکه به وجود آیند تشکیل می شوند و به کندی رشد می کنند معمولاًبرنامه ریزی شهر جدید مبتنی بر پیش بینی جمعیت است تا این جمعیت پایه ای برای پیش بینی نیازهای کالبدی ، اقتصادی و اجتماعی آینده باشد .

     طراحی و ساخت شهرهای جدید بیشتر در زمینهای بکر وغیر قابل کشت و بدون هسته اولیه صورت می گیرد شهرهای جدید درالگوهای متعددی طبقه بندی می شوند و در مباحث آینده به طور مفصل درباره آن بحث خواهد شد .

     شهر جدید با حومه اختلاف اساسی دارد حومه یک ناحیه مجزای مسکونی است که ساکنان آن برای کار به شهر دورتر رفت و آمد می کنند اما شهر جدید باید همه عملکردهای شهری را به اندازه ‌معین داشته باشد .

     

     

     سابقه شهرهای جدید

     اگر منظور از طراحی شهرهای جدید را ایجاد نظامی از پیش فکر شده برای نحوه استقرار کاربریهای شهری و نحوه ارتباط بین آنها در کل مجموعه و نیز نحوه ارتباط این نظام در چهارچوبهای وسیعتر ناحیه ای وملی فرض کنیم ، این امر سابقه ای طولانی دارد . به طور کلی شهرهای جدید در بیشتر دوره های تاریخی ، بویژه از زمانی که شهر نشینی شروع شد ، در اقصی نقاط دنیا طراحی و احداث شده اند احداث این شهرها در مورادی به مثابه برنامه ای برای تحقق بخشی از سیاست  حکومتها بودهاست ، که در این زمینه می توان از شهرهای جدید بابلی و آشوری در بین النهرین ، موهنجودارو در ایندوس ، کاهن در مصر ، میلیتوس ، اولین توس و پرینس در یونان وتعدادی مراکز شهرهای جدید در افریقا نام برد . در قرون وسطی گروههای مذهبی و پادشاهان، شهرهای جدید در آفریقا نام برد . در قرون وسطی گروه های مذهبی و پادشاهان ، شهرهای جدید بسیاری را ساخته‌اند . در عصر رنسانس نیز معماران و برنامه ریزان چنین شهرهایی را ایجاد کرده اند که از آن میان میتوان از اسکارموزی نام برد . همچنین پس از کشف آمریکا توسط کریستف کلمب، در سال 1492 در سال جنوبی جزایر اسپانیولی شهر جدیدی ساخته شد . در ایران نیز پادشاهان در گذشته های دور شهرهای جدید  معتددی را احداث کرده اند که از آن میان می توان از تخت جمشید و نیشابور نام برد .

     در دولت شهرهای یونان نیز ، هدف اصلی از طراحی شهر، ایجاد سکونتگاهی با اندازه جمعیتی مشخص و ایجاد نظامی که در برگیرنده کلیه فعالیتهای مذهبی – سیاسی و اقتصادی شهروندان باشد بوده است .

     شهرهای دفاعی دوره رنسانس گویای تفکر طراحان جهت ایجاد نظامی برای شکل گیری شهر است طراحی شهرهای آرمانی در قرن نوزدهم از سوی تخیل گرایان ، به بحث ایجاد سکونتگاههای مطلوب و تخیلی بشر دامن زد .

     در حقیقت ، نیاز به ایجاد شهر جدید در دوره های انتقالی برای تحول جامعه است و هر موج شهر جدید ، بیانگر کوششی جهت توسعه ساختاری جدید برای جامعه است که می تواند با مبنای اقتصادی نیز تغییر یافته تطابق داشته باشد بنابراین شهرهای جدید پیش نمونه هایی برای تجدید ساختار و نوسازی شهرهای بزرگ هستند .

     بدین ترتیب تا اواسط قرن حاضر معیار اصلی طراحی شهرهای جدید ، اندازه معین تمام عناصرشهری آن بوده است . کلیه شهرهای آرمانی قرن نوزدهم و باغشهرهای اوایل قرن معاصر نیز از اندازه معینی برای تمامی عناصر شهری پیروی می کردند . از اواسط قرن حاضر در طراحی شهرهای جدید تجدید نظری اساسی شده است که هدف مناسبی برای فعالیتهای متنوع افراد و توانایی رشد و تحول پذیری آنان بوده است ، بدین ترتیب شهرهای جدید امروزی با گذشته اختلاف دارد چون امروزه شهرهای جدید ابتدا طراحی و سپس احداث می شود ،بنابراین ایده هاورد که در سال 1898 طرح شد با توجه به تحولات عینی هر کشوری ، تغییر بسیاری کرده است این شهرها در بسیاری از کشورهای دنیا اعم از سرمایه داری ، سوسیالیستی سابق و جهان سوم احداث شده است .

     

    نظام شهری وشهرهای جدید در ایران

     تحولات شهرو شهرنشینی در ایران

     کشور ایران ، پیش از 1300 ه . ش از نظام شهری و شهر نشینی مطلوبی برخوردار بوده است و گرچه با بررسی متون و منابع مختلف می توان به چگونگی آن پی برد ، به علت عدم وجود آمار و اطلاعات لازم نمی توان کمیت آن را به طور کامل دریافت در هر حال  در زیر به طور مختصر به نظام شهری و شهر نشینی کشور اشاره می شود .

    محققین هر کدام از 1229 شمسی به بعد آمارهایی از جمعیت شهرنشینی ایران ارائه داده اند که مستند ترین سند ، جمعیت ایران را در سال  1279 شمسی (1900) 9 میلیون و 860 هزار نفر وجمعیت شهر نشین را 2میلیون و 33 هزار نفر ذکر می کند برابر این ارقام ، در ایران تعداد شهرها 99 عدد ضریب شهرنشینی 500 هزار نفری ، سه شهر 100 تا 500 شهر 10 نفری هفت شهر 50 تا 100 هزار نفری چهارده شهر 20 تا 50 هزار نفری ، 33 شهر 10 تا 20 هزار نفری و 42 شهر 5تا 10 هزار نفری وجود داشته است . اما در سلسله مراتب شهری تعادل نسبی برقرار بوده است چنانچه با ترسیم رگرسیون خطی به گذشته جمعیت شهری کشور توجه کنیم رد سال 1247 شمسی (1868) جمعیت شهر نشین معادل یک میلیون نفر به دست می آید که رشد سال انه آن در دوره 1247-1279،9/2 درصد می شود با وجود آنکه کشور ایران تا پیش از 1335 شمسی آمارگیری رسمی نداشته است می توان گفت که نظام شهری کشور طی سالهای 1247 تا 1335 ، از همگونی نسبی برخوردار بوده است و تعادل در شبکه و نظام شهری وجود داشته و هیچ شهری بر دیگری برتری نداشته است در این دوره شبکه شهری کهکشانی می باشد یعنی هر شهر مسئول خدمات رسانی وب رقراری ارتباط با روستاهای تحت نفوذ خویش بوده و توسعه دورن زا و پایدار شهری نیز وجود داشته است .

    برابر سرشماری سال 1335جمعیت شهر نشین کشور به 5 میلیون و 997 هزار نفر، ضریب شهر نشینی به 4/31 درصد و تعداد شهرها به 199 می رسد در این سال تعداد شهرهای بالای 100 هزار نفر نه شهر شامل تهران ، تبریز ، اصفهان ، مشهد ، آبادان ، شیراز ، باختران ، اهواز و رشت بوده است . ویژگیهای نظام شهری در این سال عبارتند از :

    فقط یک شهر میلیونی وجود داشته است ( تهران )

    تعدادی از شهرها ی کشور برتر از شهرهای دیگر بوده اند

    بجز تهران شهر دیگری با بیش از 500 هزار نفر جمعیت وجود نداشته است بنابراین در سرشماری سال 1335 در سلسله مراتب شهری ایران فقط تهران به مثابه شهر مسلط ایفای نقش می کرده است

     در سرشماری سال 1345 ، جمعیت شهر نشین کشور به 9 میلیون و 790 هزار نفر، ضریب شهر نشینی به 7/38 درصد ، تعداد شهرها به 271 شهر و رشد جمعیت شهر نشین طی دوره ده ساله 1335-1345 به 5 درصد می رسد مهمترین ویژگیهای نظام شهری ایران در سال 1345 عبارتند از :

    افزایش سهم جمعیت شهر تهران نسبت به کل جمعیت شهری کشور

    افزایش تعداد و اندازه شهرهای بزرگ و متوسط نسبت به دهه پیش

     افزایش تعداد شهرهای کوچک و کاهش مجموع جمعیت آنها نسبت به جمعیت شهری دهه پیش

     وجود تنها یک شهر میلیونی در نظام شهری کشور (‌تهران )

    در سرشماری سال 1355، جمعیت شهر نشین کشور به 15 میلیون و 855 هزار نفر  ف تعداد شهرها به 373 شهر که از این تعداد بیست شهر بیش از 100 هزار نفر جمعیت دارند ، ضریب شهر نشینی به 7/38 درصد و متوسط رشد سالانه جمعیت در دهه 1345-1355 به 93/4 درصد می رسد . مهمترین ویژگیهای نظام شهری ایران در سال 1355 عبارتند از :

    ظهور سه شهر با جمعیتی بیش از 500 هزار نفر بجز تهران

    افزایش سهم جمعیت شهر تهران نسبت به کل جمعیت شهری کشور

    کاهش تعدادشهرهای میانی ( شهرهای بین 250 تا 500 هزارنفر ) نسبت به دهه پیش

    افزایش تعداد شهرهای کوچک

    در سرشماری سال 1365 جمعیت شهر نشین کشور به 26 میلیون و 845 هزار نفر ، تعداد شهرها به 496 شهر ، ضریب شهرنشینی به 3/54صد و متوسط رشد سالانه جمعیت شهر نشین به 4/5 درصد می رسد ویژگیهای نظام شهری کشور طی دهه 1335-1365 عبارتند از :

    به علت پدیده مهاجرت تعداد جمعیت اندازه و کالبد شهرهای بزرگ افزایش یافت

    تورم جمعیت روستا – شهرهای عمده به تعداد شهرهای کوچک افزود

    فقدان شهرهای میانی در طبقه جمعیتی 250 هزارتا 500 هزار نفر

    در سرشماری سال 1370 جمعیت شهر نشین کشور به 31 میلیون و 837 هزار نفر تعداد شهرها به 514 شهر ، ضریب شهر نشینی به 57 درصد ومتوسط رشد سالانه جمعیت در دوره پنجاساله 1365 -1370 به 46/3 درصد می رسد

     در سرشماری سال 1375 جمعیت شهر نشین کشور به 36 میلیون و 700 هزار نفر تعداد شهرها به 614 شهر ، ضریب شهر نشینی به 3/61 درصد و متوسط رشد سالانه جمعیت طی دهه 1365-1375 به 17/3 درصد می رسد .

    تحولات برنامه ریزی طرح های شهری و ناحیه ای در ایران

     نخستین اقدام در مورد نواگرایی نظام شهری و تدوین قوانین نوین شهر سازی در ایران طی دهه های اول قرن اخیر صورت گرفت بر این اساس قانون توسعه معابر در سال 1312 تدوین شد و مبتنی بر آن ، ساخت فیزیکی – سنتی شهرهای قدیمی به هم ریخت و در شهرها با احداث خیابانهای وسیع بر اتصال  آنها به بزرگراه های کشور نوسازی انجام شد در سال 1339 لایحه قانونی تملک زمین برای اجرای برنامه های شهرسازی اقدامات عمرانی از قبیل احداث تأسیسات شهری و تجدید بنای محلات قدیمی در قالب تصرف اجباری زمین به تصویب رسید در سال 1336 واحد شهر سازی وزارت کشور طرحهای هادی را برای شهرهای مختلف تهیه کرد . این طرحها به منظور جلوگیری از رشد سریع شهرنشینی و هشدار عواقب وخیم آن بود و باعث شد که مسئولین برای آن چاره اندیشند .

  • فهرست:

    ندارد.


    منبع:

    ندارد.

بررسي علل تشکيل شهرهاي جديد در جهان چکيده: اين مقاله سعي بر آن دارد تا به بررسي علل تشکيل شهرهاي جديد در جهان بپردازد. بر همين اساس ابتدا به سابقه تاريخي ايجاد شهرهاي جديد پرداخته شده و چند تعريف از شهرهاي جديد ارائه گرديده است. در ادامه سابقه

تهیه و تدوین برنامه های توسعه شهری در جهان و ایران با مفهوم امروزی از قدمت زیادی برخودار نیست ولی تلاش های انجام گرفته در این خصوص به زمان های گذشته باز می گردد، نخستین تلاش هایی که به نوعی در راستای نظم دهی به سکونتگاه انسانی بوده است که اولین سرچشمه های تدوین برنامه توسعه را فراهم نموده است. در یک تقسیم بندی عمده می توان 4 مرحله زیر را برای سیر تحول طرح های توسعه شهری در جهان ...

شناخت وآگاهي ازتغييروتحولات جمعيتي جوامع، لازمه هرگونه برنامه ريزي براي آنهاست،چون تمامي جنبه هاي اقتصادي ،اجتماعي وفرهنگي آن جوامع با عددجمعيت وويژگيهاي ساختاري آن پيوندخورده است.اين مقاله با هدف بررسي تحولات جمعيتي بندرترکمن به عنوان يکي از شهرهاي

چکیده: شناخت وآگاهی ازتغییروتحولات جمعیتی جوامع، لازمه هرگونه برنامه ریزی برای آنهاست،چون تمامی جنبه های اقتصادی ،اجتماعی وفرهنگی آن جوامع با عددجمعیت وویژگیهای ساختاری آن پیوندخورده است.این مقاله با هدف بررسی تحولات جمعیتی بندرترکمن به عنوان یکی از شهرهای کوچک اندام کشور صورت گرفته تا ضمن تحلیل رونداین تحولات وبازشناسی علل وعوامل مؤثردرآن،ازوضع موجودشناخت بهتری حاصل آیدوبستری ...

در چند دهه اخير شهرها با سرعت بيشتري گسترش يافته و به شهرهاي بزرگ تبديل شده اند ، اين گسترش در کشورهاي در حال توسعه حادتر است . در اين ميان رشد سريع شهرنشيني در دنيا در هه جا بطور متعادل صورت نگرفته است و بلکه عمدتاً شامل شهرهاي بزرگ و پايتختها بوده

چکیده: این مقاله سعی بر آن دارد تا به بررسی علل تشکیل شهرهای جدید در جهان بپردازد. بر همین اساس ابتدا به سابقه تاریخی ایجاد شهرهای جدید پرداخته شده و چند تعریف از شهرهای جدید ارائه گردیده است. در ادامه سابقه احداث شهرهای جدید بطور مختصر بیان گردیده و سپس عوامل لزوم شهرهای جدید بصورت کلی بیان می گردد. شهرهای جدید بر اساس وسعت، فاصله جمعیت نوع و سطح فعالیتها در چندین الگوی کلی که ...

شهرهاي جديد معمولاً با هدف جلوگيري از گسترش بي رويه شهرهاي بزرگ و جذب سرريز جمعيت آنها و نيز جلب مهاجرين احتمالي به عنوان موج گير تأسيس مي شوند. در شهرهاي جديد فاصله بسيار بيشتر از شهرک با شهر اصلي است و معمولاً خارج از نفوذ شهر هستند. موضوع شهرهاي

شهرهای جدید معمولاً با هدف جلوگیری از گسترش بی رویه شهرهای بزرگ و جذب سرریز جمعیت آنها و نیز جلب مهاجرین احتمالی به عنوان موج گیر تأسیس می شوند. در شهرهای جدید فاصله بسیار بیشتر از شهرک با شهر اصلی است و معمولاً خارج از نفوذ شهر هستند. موضوع شهرهای جدید در ایران در حال حاضر یکی از سیاست های اصلی وزارت مسکن در کنار بهسازی و احیای بافت قدیم شهرها به خصوص شهرهای بزرگ و توسعه بیرونی ...

مقدمه : از هنگامیکه بشر شروع به ساختن شهر می کند به شکلی در محیط طبیعی دخل و تصرف کرده ویک محیط ساخته شده برای خود ایجاد می کند تا در آن زندگی کند . اما این به معنی آن نیست که انسان از هنگام ساختن شهر به برنامه ریزی شهری پرداخته است درواقع بیشترشهرهای جهان بدون برنامه ریزی قبلی ساخته شده اند . در نتیجه شهر نشینی در ضمن رشد ، مشکلات گوناگونی را به همراه داشته است . ادامه این ...

مقدمه : در چند دهه اخیر شهرها با سرعت بیشتری گسترش یافته و به شهرهای بزرگ تبدیل شده اند ، این گسترش در کشورهای در حال توسعه حادتر است . در این میان رشد سریع شهرنشینی در دنیا در هه جا بطور متعادل صورت نگرفته است و بلکه عمدتاً شامل شهرهای بزرگ و پایتختها بوده است . تمرکز جمعیت در شهرهای بزرگ گویای این واقعیت است و حتی در بعضی از کشورها ، جمعیت پایتخت 30% جمعیت کشور را شامل می شود ...

ثبت سفارش
تعداد
عنوان محصول