شهر اصفهان در جنوب شرقی ایران و حاشیه کویر لوت قرار دارد.
طول جغرافیایی آن از رصد خانه گر ینویچ 51 درجه و35 دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی آن از استوا 32 درجه و40 دقیقه شمالی است.
از دوران قدیم به سبب حاصلخیزی اراضی خود که از آب فراوان زاینده رود سیراب می گردید، نقطه مهمی بوده است.
شهر اصفهان از روزگاران کهن تاکنون به نامهای: آپادانا، آصف هال، اسباهان، اسبهان، اسپاتنا، اسپادنا، اسپاهان، آسپدان، اسپدانه، اسپهان، اسپنیر، اسفاهان، اصفربان، اصاهان، اصبهان، اصپدانه، اصفاهان، اصفهان، اصفهانک، انزان، بسفاهان، پارتاک، پارک، پاری، پاریتاکن، پرتیکال، جی، دارالیهودی، رشورجی، سپاهان، سپانه، شهرستان، صفاهان، صفاهون، گابا، گابیان، گابیه، گبی، نصف جهان و یهودیه سرک ناس بوده است.
بعد از ورود اسلام، نام شهره عرب شده با نام اصفهان خوانده شد پیش از حمله اسنکدر مرکزیکی از ایالات ایرانی بود در سال 21 هجری و در دوران خلافت عمر فتح شد.
در جریان مغول، مورد حمله تیمور قرار گرفت و مردمانش قتل عام شدند.
در عصر صفویه پایتخت ایران بود(قرن 17 میلادی) و در دوران شاه عباس اول، به اوج عظمت خود رسید.
اما بر اثر تهاجم افغانها در سال 1722 میلادی از رونق کاسته شد و سپس در دوران قاجاریه، پایتخت ایران به تهران متصل شد.
اصفهان یکی از شهرهای مبنایی بای کشور ایران در طول تاریخ بوده و هست.
این شهر از معدود مرکاز باستان شناسی ارزشمند جهانی و بسیاری از آثار باستانی آن در لیست آثار بشری به ثبت رسیده است.
اگر از تاریخ این شهر سخن به میان آید سرگذشت آن تا اعماق اساطیر و افسانه ها ریشه دارد تاریخ این شهر از یک سو به سلیمان و نوح متصل و از سوی دیگر پایگاه نهضت کاوه آهنگر برعلیه ضحاک خونخوار معرفی گردد.
اهمیت اصفهان به اندازه ای است که در اکثر دایره المعارف های بزرگ جهان مدخلی به آن اختصاص یافته وسفرنامه هایی از محاسن و شکوه ظاهری و باطنی آن از پژوهندگانی چون تاورنیه و شاردن و....
به نگارش درآمده و مظاهر تمدن آن همانند سبک معماری و مکتب فلسفی و منهج آن چشم گیر است.
در هر حال نام اصفهان در ابتدا انزان بوده و سپس به گابیان یاگی تبدیل شده است.
در دوران عیاامیان شعبه ای از مادها به سوی اصفهان ره سپار شدند و با توجه با این که اصفهان در ابتدا انزان بوده تحت تسلط عیاامیان قرار داشت از پیشرفت آنها جلوگیری به عمل آمد.
در این دوران جاده تجارتی که خلیج فارس را به ناحیه اصفهان مربوط می ساخت به این شهر اهمیت خاصی می بخشید.
یاقوت حموی اصفهان را شهر سواران نامیده که مشتق از واژه های اسوجان و سپاه است.
احتمالاً وجه تسمیه این شهر به دلیل وجود پادگان نظامی است.
در سال 1000هجری قمری به دستور شاه عباس اول پایتخت صفویان از قزوین به اصفهان انتقال یافت در این زمان جمعیت اصفرمان به یک میلیون نفر رسیده و به شدت از نظر مراکز تجاری و فرهنگی ترقی نمود.
کلاه قاضی از شرق قلعه: در دره ای به نام دره شاهین که در قسمت جنوب خاوری کوه واقع شده گروه کوهنوردی چکار کوهستان اصفهان به همت سایر علاقه مندان در صدد ایجاد محلی با گذرگاه های متنوع آموزشی است که 18 خط آن احداث شده است.(سال 1381) دیواره های کلاه قاضی: 1) دیواره پلیس راه در شمال غربی پلیس راه اصفهان- شهرضا- مبارکه دارد.
2) دیواره محیط زیست در شمال پاسگاه محیط زیست کلاه قاضی قرار دارد.
راه دسترسی: از میدان دروازه شیراز اصفهان به وسیله خودروهای دربستی یا خودروهایی که به شهر مبارکه یا شهرضا می روند می توان به دیواره ها دسترسی پیدا کرد.
اصفهان در 32 درجه شرقی و 38 دقیقه، عرض شمالی و 51 درجه و 39 دقیقه، طول شرقی در مرکز ایران با ارتفاع متوسط 1570 متر از سطح دریا در ساحل زاینده رود قرار گرفته است.
جلگه اصفهان از آبرفت رودخانه زاینده رود تشکیل شده و در پای دامنه های شرقی ارتفاعات زاگرس که در این ناحیه ارتفاع خود را به طور محسوسی از دست داده و بیشتر تپه های مرتفعی است که کمتر به کوه واقع شباهت دارد قرار گرفته است.
این ارتفاعات با فواصل چند کیلومتر بدون هر پوشش گیاهی و با رنگ های متنوع و با تضاریس فراوان در هاله ای از بخارات رودخانه بر زیبایی موقع طبیعی اصفهان می افزاید.
این زیبایی از فراز عمارت عالی قاپو یا از قله کوه آتشفشان دو چندان است.
در جنوب اصفهان و مشرف بوشهر در فاصله ای که از فراز آن آثار دیدنی شهر به خوبی دیده می شود، ارتفاعاتی به نام کوه صفحه با 2200 متر از سطح دریا، قرار دارد.
بر فراز این ارتفاعات آثار مخروبه ای از خشت خام به ابعاد 50 سانتیمتر موجود است که مجموعه آن را ....
می نامند.
ارتفاعات شمال اصفهان همانند توده ای از تپه های خاکی مشرف برسه راه اصفهان به تهران و دانشگاه صنعتی تا ارتفاعات چاسه سیاه در 30کیلومتری اصفهان ادامه می یابد.
در مغرب اصفهان و در شمال دره زاینده رود بر سر راه اصفهان- نجف آباد و در دو کیلومتری مغرب، منارجنبان در یک منطقه ی سبز و خرم که به برکت زاینده رود پوشیده از باغهای میوه و مزارع حاصلخیز است توده مخروطی شکل کوچکی با ارتفاع 1670متر قرار دارد که در قله آن آثار یک آتشکده از دوره ساسانیان بین سالهای 226 مسیحی و 652 مسجدی تا به امروز باقی مانده است.
رودخانه ی زاینده رود به منزله شاهرگ حیاتی شهر اصفهان و بزرگترین رودخانه فلات مرکزی ایران از کوه های زاگرس در منطقۀ زرد کوه بختیاری سرچشمه می گیرد.
موقعیت خاص مسیر رودخانه در ناحیه کوهستانی در مغرب اصفهان زیر نفوذ هوای بسیار مطبوع کوهستان در دره هایی پیچ در پیچ چنان مناظر بدیعی به وجود آورده است که بی نظیر نباشد کم نظیر است.
اصفهان در منطقه، مقدومه شمالی قرار دارد و از لحاظ نظم و ترتیب فصول چهار گانه سال، کمتر شهری در ایران با اصفهان برابری می کند.
در فصل بهار به اوج زیبایی و شکوه خود می رسد.
در اوایل تیر ماه با فرارسیدن فصل تابستان هوا رو به گرمی می رود و حداکثر مطلق درجه حرارت 41 درجه سانتیگراد است، اما این حرارت بسیار زود گذر و به دلیل وزش بادی ملایم حتی در گرمترین روزهای سال هوا تحمل ناپذیر نیست.
پاییز با شروع ششمین ماه سال- مهرماه- آغاز می شود و با ظهور برگهای طلائی، شهر زیبایی افسانه ای می یابد.
در اواسط مهر ماه آثار سرما با ریزش برگ درختان نمودار می گردد و از دومین ماه پاییز(آبان ماه) بارندگی شروع می شود و تا اواخر اردیبهشت ماه به تفاوت بین 100 تا 150 میلیمتر باران می بارد و گاه در سالهای خشکسالی، میزان بارندگی به 50 میلیمتر نمی رسد.
در حقیقت بارندگی برای تأمین آب اصفهان در فاصله 150 کیلومتری غرب اصفهان می بارد.
از اواخر آذر ماه- نهمین ماه سال- احتمال باریدن برف می رود و از آغاز دی ماه تا اواسط بهمن، اوج سرما و باریدن برف و یخبندان است در اصفهان تقریباً 270 روز سال، آفتابی است و متوسط نسبی سالانه رطوبت 52 درصد است.
هوای اصفهان اکثراً صاف و آفتابی و معمولا هوا چنان صاف و شفاف است که انعکاس نور ستاره زهره کاملا مشهود است.
جغرافیای انسانی شهر اصفهان: جمعیت تقریبی اصفهان را در دوره های پیش از تیموریان و مغولان، براساس بر آوردهای مورخان و جهانگردان و بررسی دیگر آثار و شواهد حتی .....
نمی توان زد.
شاردن که در دوران سلطنت شاه عباس دوم در اصفهان بوده است، جمعیت این شهر را حداقل 600000 هزار نفر و حداکثر یک میلیون و صد هزار نفر تخمین می زند منابع فراوانی که از آغاز دوره قاجاریه در دست داریم حمایت اصفهان را بین 200000 تا 300000 نفر تخمین می زنند.
طبق آمار سرشماری آبان ماه 1335 اصفهان 253000 نفر جمعیت داشته است در سال 1365 به 986000 نفر و در سال 1370 به 1437810نفر رسیده است.
در آخرین آمار در سال 1377 جمعیت استان اصفهان 4370000 نفر اعلام شده است.
نقش اقلیم در شهر نشینی اصفهان: نقش اقلیم را نباید در استقرار سکونت گاهایی انسانی از نظر دور داشت، زیرا آب و هوای عامل مهمی است که زندگی انسانها را از دوران قدیم تا به امروز نظم بخشیده است.
اقلیم نه تنها از بزرگترین عوامل مؤثر در تأثیر محصولات کشاورزی و تأمین آب مورد نیاز در آبیاری محصولات می باشد بلکه از جنبه های دیگری نیز دارای اهمیت است.
چه آلودگی هوا، خاک، رشد گیاهان، فرسایش خاک، یخبندان، طوفان، تگرگ از مهمترین این موارد می باشد از سوی دیگر سکونت انسانها در مراکز شهری و روستایی تا حدود زیادی با اقلیم ارتباط دارد، مانند تأمین آب شیرین مورد نیاز، آسایش انسانی در محیط مسکونی، آلودگی هوا و غیره....
مسلماً یک ارزیابی صحیح از وضعیت اقلیمی استان، برنامه ریزان را در ارایه طرح های عمرانی و کشاورزی، صنعتی، شهری و روستایی، یاری خواهد کرد و این موضوع نقش مهمی را در میزان شهر نشینی در اصفهان بازی می کند.
اصفهان دارای چهار فصل کامل و در کل آب و هوای ملایمی برخوردار است از365 روز در سال تنها 75 روز آن درجه حرارت زیر صفر را نشان می دهد.
و بقیه روزهای سال مناسب و مساعد برای رشد و نمو گیاهان و فعالیتهای کشاورزی می باشد.
نقش اقلیم را نباید در استقرار سکونت گاهایی انسانی از نظر دور داشت، زیرا آب و هوای عامل مهمی است که زندگی انسانها را از دوران قدیم تا به امروز نظم بخشیده است.
هشت بهشت: موقعیت: خیابان باغ گلدسته پارک شهید رجایی سال تاسیس: 1080 هجری هجری(دوره شاه عباسیان) از آثار قابل توجه این کاخ یبارت است از: کاشیکاری انواع پرندگان و حیوانات درنده و خزنده در نمای بیرونی کاخ زیباترین کاخ عالم: از کلیه کاخهای با صفا و کلاه فرنگی هایی که در کنار چهار باغ احداث شده بود فقط کاخ هشت بهشت باقی مانده است.
این عمارت باشکوه که روزگاری زیباترین کاخ عالم هم نامیده می شد در سال 1080 هجری و به روزگار شاه سلیمان صفوی در نزدیکی باغ بلبل ساخته شد.
این بنای دو طبقه با طاقهای زیبا و تزئینات فراوان و هماهنگ دست به دست هم داده تا یکی از نمونه های درخشان هاری عصر صفویه را به نمایش بگذارند کلیه سیاحان و جهانگردانی که از اصفهان بازدید کرده و موفق شده اند به درون کاخ هشت بعشت راه یابند آن را بهترین بناهای دنیا نامیده اند.
یکی از آنها کاخ هشت بهشت را با عبارت....
فرح انگیز تر از مجلل ترین کاخهای ممالک اروپایی توصیف کرده است.
باغ وسیعی که عمارت آن واقع شده جزئی از باغ بزرگ نقش جهان بوده است که شاه اسماعیل اول احداث کرد و در زمان جانشینان او بخصوص شاه عباس اول به قطعات متعددی تقسیم شد.
این قصر باشکوه از همان ابتدای احداث«عمارت هشت بهشت»«هشت به هشت»«هشت در بهشت» نامیده می شده است.
ساختمان کاخ: بخش مرکزی کاخ به صورت چهار صفه ساخته شده و ایوان آن رو به شمال است.
سقفی که برفراز این بنای چهار صفه استوار است پوشیده از مقرنس های گچی خوش رنگ و خوش طرح است.
اتاقهای طبقه اول در چهار گوشه عمارت تزئیناتی از گچ بری و نقاشی دارند.
در طبقه دوم عمارت نیز مجموعه ای از رواق ها و اتاق ها و طاقها و پنجره ها در بقاست و زیبایی آن می افزاید.
این طبقه به راهروها و اتاق های متعددی تقسیم شده که هریک تزئینات خاصی دارند.
در برخی حوض آب و در بعضی نجاریهای دیواری تعبیه شده اند دیوارها را نیز آینه های فراوان می پوشاندند تمام سقف های کاخ را نیز موزائیک های بسیار عالی پوشانیده و دالانها و، نام گردش های بسیار زیبا و هماهنگ آنها را احاطه کرده اند.
تزئینات عمارت در دوران صفویه به حدی با شکوه و هنرمندانه بوده که هیچ سیاحی از اعجاب و تحسین آنها خوداری نکرده است.
آنچه در این عمارت حائز اهمیت است ارتباطی است که میان فضاها و قسمتهای مختلف آن پدید آمده است.
این ارتباط باعث شده تا عمارت هشت بهشت اصفهان در عین تنوع و گوناگونی و تعدد فضا از وحدت و یکپارچگی و تزئینات قابل توجه برخوردار شود.
متأسفانه امروز از نرده های چوب زرنگار و قابها و جامهای بلور و آلت های شیشه ای رنگارنگ ظریف اثری برجای نمانده است چرا که در دوره های بعد از صفویه و بخصوص در عصر قاجاریه تغییرات بسیاری در آن داده شده.
این تغییرات به حدی است که برخی از سیاحان آن را از دوران قاجار به حساب آورده اند.
در اواخر قاجار عما رت هشت بهشت به مالکیت خصوصی اشخاص درآمد و از زیورهای نفیس و گرانبهای دوره صفویه عاری گردید به طوری که امروز از آن همه شکوه و فریبندگی داخل کاخ و درختان چنار و تناور و گلهای یاس سفید و سرخ که در حاشیه خیابانهای آنها روئیده بودند و همچنین از آب نماها و جوی های آب روان اثری برجای نمانده است.
با همه دخل و تصرفات به گفته«آندره گرار» که سالها باستان شناسی ایران را اداره کرده است: «....کاخ هشت بهشت با تالاری که از هر سو باز است و با چهار عمارت کلاه فرنگی در طبقه هشت بهشت در چهارگوشه خود هنوز هم ترکیب اصلی و مختصری از لطف و ملاحت روزگاران گذشته را حفظ کرده است» ذکر این نکته مناسبت دارد که تزئینات این کاخ هشت بهشت/ هشت گوشه که نشانه روحیه معماری و تزئینات اواخر دوره صفویه است به همراه ساختمان آن که میان باغ واقع شده است بعدها به فراوانی مورد تقلید قرار گرفته است.
کاخ هشت بهشت: عمارت تاریخی«هشت بهشت» نمونه ای از کاخ های محل سکونت آخرین سلاطین دوره صفویه است که در دوره شاه سلیمان در سال 1080 هجری بنا شده است.
کاشی کاریهایی که انواع حیوانات پرنده، درنده و خزنده بر روی آن نقش بسته، از آثار این کاخ به شمار می آیند.
از باغ وسیع«هشت بهشت» مقدار زیادی باقی نمانده ولی قصر تاریخی آن هنوز اثر ارزنده و جالبی است که پس از انقلاب پارکی در اطراف آن ساخته شده است.
این کاخ که در هنگام سلطنت شاه سلیمان صفوی بنا شده از بهترین کاخهائی است که در روزگار صفویه ساخته شده و چون کیفیت ساختمان و وضع بنا در اثر مرور زمان تغییر کرده ناچار برای امکان بیان وضع آن در زمان های مختلف باید نوشته های کسانی را که در زمان های گوناگون کاخ را مشاهده و از وضع آن آگاهی کامل داشته اند از نظر لعل تحقیق گذرانید.
از کسانی که مکرر در این کاخ رفته و به اوضاع آن آشنایی کامل دارند و شاردن فرانسوی است که در سفرنامه خود به طور مشبع شرح اوضاع کاخ را نوشته است در قسمتی از ترجمه نوشته او را ذیلا می نویسیم.
من قول داده ام که در طی توصیف باغ های اطراف خیابانهای زیبای اصفهان شرح یکی از تالارهای یکی از باغهایی را به نام باغ بلبل بدهم این تالار را عمارات هشت بهشت می نامند.
تمام سقف های آن موزائیک بسیار عالی است دیوارها و جرزها دو طبقه و دالانها و غلام گردش هایی در اطراف آنها است.
در این دالانها صدها مکان است که دکشترین و فرح انگیزترین نقاط دنیا محسوب می گردد.
و هر یک به وسیله منفذی که بدان نور می تابد روشن می شود این روشنایی متناسب با تفریحاتی است که این امکان ویژه آنها ساخته شده است.
هر یک از این نقاط از حیث شکل و ساختمان و تزئینات به دیگری شبیه نیست در هر جایی تازه و گوناگون است چنانچه در بعضی از نجاری های متنوع و در برخی حوض ها و فواره ها است که از لوله هایی که در داخل دیوارها می باشد اب می گردد این تالار عجیب در حقیقت لابیرنتی است زیرا انسان در قسمت فوقانی هر جام کم می شود و پله ها چنان مخفی است که بآسانی چیدا نمی شود.
قسمت پایین تا ده پا از سطح زمین از سنگ یشم و نرده ها از چوب زرنگار، قابها، چهارچوبها از نقره و جامها از بلور و آلتها از شیشه های رنگارنگ ظریف ساخته شده است.
اما راجع به تزئینات نمی توان این اندازه شکوه و عظمت دلربایی فریبندگی را که در هم آمیخته است تصور کرد.
میان کاشی های این بنا تصاویر برهنه و فرح انگیز بسیار زیبا وجود دارد و در همه جا آئینه های بلورین و در دیوارها بکار رفته است در این تالار اطاق های آئینه کاری کاملی است که اثاثه و فرح انگیز بسیار وجود دارد و در همه جا آئینه های بلورین و در دیوارها بکار رفته است در این تالار اطاق های آیئنه هاری کاملی است که اثاثه هر اطاق از باشکوه ترین و شهوت انگیزترین نوع خود در دنیا است.
اتاق های کوچکی نیز در آنجا می باشد که فقط گنجایش یک رختخواب دارد.
در خاور زمین رختخواب پرده نداشته و روی زمین پهن می شود.
نمی توانیم از این نکته خودداری کنم که به هنگام گردش در این محل که مخصوصی لذت و حفظ و عشق ساخته شده است و در حال عبور از اطاق ها و شاه نشین ها آدم چنان تحت تأثیر قرار می گیرد که به بیرون شدن از خود بیخود می گردد بدون تردید هوای این تالار اثر مهمی در این حالت عاشقانه که به انسان دست می دهد دارد.
طبق گزارش میرزا علیخان نائینی کاخ مزبور تا اول قرن چهاردهم بوضع سابق زمان صفوی باقی بوده و نقصی در آن راه نیافته و تغییراتی که در آن راه یافته در قرن 14 هجری انجان شده است.
میرزا حسن خان جابر انصاری که از معماران اصفهان و آگاه به تاریخ و تغییرات مبانی آن سامان بوده راجه به این کاخ چنین نوشته است: در هشت بهشت نیز به منوال 40 ستون طرح باستانی بستانیش که از نقش جهان جدا کرده زمان شاه عباس بزرگ شده و با ساختمانی مختصر و بنای عمارت شگرف هشت بهشت را سایر شاعر مشهدی گفته زمان شاه سلیمان به 1080 و کاشی کاریهای زیبا خصوصاً طاووس ها و دیگر مرغان در 1102 باز بفرموده شاه و عرصه این باغ از چهلستون سی بیشتر بود برای حرمخانه شاهی چو حد جنوبیش به بازارچه بلند منتهی می شد و در حکومت ظل السلطان بانوی عظمی خواهرش با همه اولاد و خانواده در آن بزرگترین پارک سلطنتی میدان جولانی برای خوشگذرانی داشتند امروز آن باغ را قطعات کوچک نموده و به مقبلان فروخته اند که شاید پنجاه خانه و باغچه سر از آن جدا شده و باز قسمت بزرگی را از خود دارند و از آثار صفویه دو سه حوض یک قطعه مرمر موسوم به مروارید پدید بود یکی در عمارت اشرف و آنچنان بود که همه سنگسرا شبیه به حوض حجاری استادانه کرده و برای همه فواره های کوچک با اندازه انگشت سبابه از تمام سنگ درآورده هر حوضی بیش از صد فواره داشت و آن حوض را که نصف نموده بودند.
از زیر سنگ آب جریان یافته مانند دانه های مروارید به وسیله آن فواره ها جستن کرده و حوض را پر از آب نموده بانوی عظیمی یک حوضش را به یدیع الملک پسرش داد در عماراتش از باغ بادامستان تلگرف خانه جدا نموده داد و آن عمارات بعد به بختیاریها و از آن منتقل به جلاالسلطنه شد قنات آب حلال که روی به ماربین بالا می رفته و آبش متصل به جوی شاه می شد برای آب دائمی هشت بهشت و دیگر عمارات صفویه احداث کرده بودند و هرعمارتی .....
و بخشی معین داشت وزیر و مستوفی خاص از نیاکان بنده برای آن مقرر بود تا بتواند در حرمخانه سلطنتی حکم بخش آب را بدهد و رفع مشاجره سکنه باغچه سراها را بنماید و وجه نامش به آب حلال از آن رهگذر بود که شاه عباس دوم وجهی را که به نظر خود و علما حلال شرعی می دانستند به خرج احداث آن قنات داده تا آب غسل وضوی حرمخانه نهایت حلیت را داشته شبعه کم و زیاد آب رودخانه از حقوق دیگر محله نرود.
حالیه شنیده ام آن آب را از پشت آتشگاه به جروکان اولاد بانوی عظمی می برند و چون بانوی عظمی و اولادش شصت سال و کسری است در هشت بهشت ساکنند ضمناً باغات و عمارات دولتی دیگر مجاور را به دست داشتند.
مانند بهشت آئین ورشک جنان و انگورستان، وبهشت آئین امروزه در کوچه فتمیه کالج دختران شده و انگورستان را با عمارت خسروخانی به دست سردار اعظم داده بودند.
این کاخ که روزی از کاخهای کم نظیر بوده در سال 1334 شمسی که آقای حسینی از طرف اداره باستان شناسی اصفهان مورد بازدید قرار داده چنین گزارشی و اظهار نظر کرده است: این عمارت را فعلاً آقای ابوالفتح قهرمان(سردار اعظم) به موجب دست خطی مالک و در تصرف دارد از قرار مشهور در اراضی و باغات قدیمی آن تغییراتی داده و کاخ اصلی به حال خود ولی مخروبه باقی مانده است ذخایر آن از بین رفته است یکدفعه در دوره وزارت سید ضیاء الدین باغ ملی شد ولی در زمان شاه فقید مستود و مجدداً درش بسته شده است.
در سال 1334 شمسی که از این عمارت بازدیدی به عمل آمده محتاج به تعمیرات کامل است زیرا نقاشی هایی زیبا و گچبری های عالی(نظیر تزئینات عالی قاپو) آن از بین رفته و آنچه باقی است نیز جلب توجه را می نماید.
اشکال وحوش و طیور و شکارگاه ها که بعضی قدیمی و برخی جدید بر روی کاشی نقش و در پشت بغل های اطراف نصب شده جالب توجه و تماشایی است مساحت فعلی آن قریب 7500 متر مربع است.
برخی نوشته اند که کاخ و باغ مجموعاً در ابتدای ساختمان آن 85 جریب بوده است ولی مساحت کنونی آن در حدود پنج هزار متر می باشد.
تاریخ شهریور 1343 شمسی تحویل دولت گردیده است.
این کاخ در خیابان چهار باغ عباسی در مقابل خیابان کنونی شیخ بهائی واقع و اکنون در دست دولت است.
علت شهرت این باغ برای به کار بردن سنگهای مرمر عالی در آن و داشتن طاقهای مقرنس کاری و نقاشی بوده است.
ساختمان کاخ دوطبقه و دارای شاه نشین و غلام گردش های زیبا و نقوش گوناگون طلائی و تزئینات جالب و پشت بغل های کاشی بی نظیر و نقوش وحوش و طیور و آئینه کاری بسیار ممتاز و در واقع از قصور ممتاز دوره صفویه است.
کاخ مزبور که آن را باغ بلبل نیز نامیده اند.
قسمتی از باغ نقش جهان زمان شاه عباسی بوده و در زمان شاه عباس(1078-1105) مجزا و شروع به ساختن گردیده است.
باغی که سابقاً عمارت هشت بهشت در آن قرار داشته، بسیار بزرگ و زیبا بوده است که امروز تنها محوطه ای کوچک از آن باقی مانده است.