دانلود تحقیق پاکستان

- ویژگی های جغرافیایی

پاکستان در جنوب شرقی ایران و در همسایگی کشور های افغانستان ، چین ، هندوستان و دریای عمان قراردارد. مساحت کشور پاکستان در حدود 800000 کیلومتر مربع ( در حد نصف ایران ) است و جمعیتی در حدود 100 میلیون نفر دارد . مردم پاکستان از نژاد سفید هستند و به زبان اردو صحبت می کنند. 97%  مردم  این کشورمسلمان و بقیه پیرو آئین های هندوئیسم و مسیحی هستند.

اسلام آباد مرکز کشور پاکستان و شهر های کراچی، لاهور و پیشاور از شهر های مهم این کشور هستند. اقتصاد پاکستان بیشتر مبتنی بر کشاورزی سنتی است.

- سابقه تاریخی

با توجه به قدمت فرش بافی در شبه جزیره هند ، تاریخ آن استقلال پاکستان ( سال 1947) با تاریخ   فرش بافی هند مشترک است.

تولید فرش در مقیاس انبوه در پاکستان به منظوره هخای صادراتی به نیمه اول قرن بیستم بر می گردد.دراین زمان فرش بافان که اکثراً مسلمان بوده اند به پاکستان مهاجرت کرده اند و در سال های بعد آن و تا به امروز موجب رونق فرش بافی شدند.

- توزیع جغرافیایی فرش بافی

از مراکز متعدد فرش بافی پاکستان اطلاعات دقیق در دست نیست ، ولی برخی از نشریات مراکز فرش بافی پاکستان را به 54 منطقه ایالتی تقسیم کرده اند.  75% کل فرش های تولید شده پاکستانی در ایالت پنجاب در شمالغرب کشور تولید می شود و بیشتر مراکز تولید منطقه مثلثی شکل بین « لاهور» ،« لیالپور» و « مولتان» قرارگرفته است.

دیگر مراکز تولید فرش در اطراف پیشاور و ایالت سند قرار دارند. قبایل کوچ نشین هم در پاکستان فرش بافی می کنند ولی تولیدات آنها جزیی است از مناظقی که فرش های شبه ایرانی تولید می کنند می توان « شیخ پور» ، « فیض آباد» ، «گجران والا» ،«مولتان»، « مظفر گاز»و « دره غازی خان » و از مناطقی که فرش های نوع بخارا ، را تولید می کنند و می توان از « لاهور »، «سیالکوت»،« بهاروالپور»و « فیصل آباد» نام برد.

- مواد اولیه

1-  پشم : کشور پاکستان از نظر کمی  کمبودی در زمینه پشم ندارد .طبق امارهای دولتی ، تولید پشم خام در سال 1981 دراین کشور در حدود 46 هزار تن بوده است .در سال مذکور این کشور حدود 6 هزار تن صادرات و حدود 4 هزار تن واردات پشم داشته است. این امر نشانگر این است که پاکستان از نظر پشم مرغوب کمبودی دارد. ایراداتی که بعضی از واردکنندگان خارجی به تغییر رنگ فرش های پشمی پاکستانی در نتیجه تعرق زیاد پشم آن و به کیفیت خامه های بکار رفته در آن می گیرند موید همین مسئله است. اغلب  تولید کنندگان پاکستانی برای این که به فرش حالت نرم تر و پر جلاتری بدهند از پرز های مخلوط با پشم وارداتی استفاده می کنند. در بازارهای خارجی یکی از روش های تبلیغاتی پاکستان اعلام فراوانی و مرغوبیت پشم پاکستانی و صادرات آن به کشور های تولید کننده فرش به خصوص ایران است و از این مسئله به عنوان دلیلی بر اصالت و مرغوبیت بیشتر فرش پاکستان نسبت به فرش ایران استفاده می کنند.

2-  پنبه : پاکستان یکی از صادر کنندگان پنبه در جهان است .این کشور در سال 1980 حدود 432 هزار تن پنبه و نخ های پنبه ای صادر کرده است. تار و پود نخی فرش بافی در پاکستان از منابع عظیم داخلی تامین می گردد.

3-  ابریشم : تولید فرش های ابریشمی پاکستان بسیار ناچیز است و این کشور نخ ابریشمی مورد نیاز خود را وارد می کند.

- واحد های تولیدی

واحد های تولیدی فرش در پاکستان عمدتاً در خانه های روستائیان و بافندگان شهر های کوچک قراردارد .بیش از 80% از چنین واحدهای کوچک و غیر رسمی حاصل می شود .واحدهای تولیدی خانگی روستایی به صورت غیر رسمی در مناطق مختلف پراکنده و کلاً در اختیار بخش خصوصی قراردارند. پس از جدایی پاکستان از هند کارگاه های فرشبافی متشکل و بزرگی در این کشور برپا گردید . ولی از آنجا که سرمایه گذاران در این زمینه قادر و مایل به رعایت قوانین کار و خواسته های فرش بافان نبودند. بسیاری از این واحد ها تعطیل گردیدند و دوباره بسیاری از فرش بافان را در خانه های خود ادامه دادند.

به علت تعداد و پراکندگی واحد های تولیدی ، در پاکستان آمار دقیقی از تعداد فرشبافان و تعداد دار قالی موجود نیست ولی تخمین هایی تعداد فرش بافان و کارگران صنایع جنبی آن را حدود یک میلیون نفر و تعداد دار را حدود 300 هزار نشان می دهند. اکثر فرشبافان  در مناطق روستایی هستند و فرشبافی برای ایشان کاری نیمه وقت و جنبی محسوب می گردد . ازنظر توزیع جنسی درصد فرش بافان مرد و زن مشخص نیست ولی از آنجا که تعداد مراکز آموزش فرش بافی برای مردان در این کشور بیش از زنان است، از این رو میتوان گفت اکثر فرش بافان این کشور مرد هستند . اشتغال به کار فرش بافی زنان پاکستانی در برخی از مناطق پاکستان در وقت های اضافی ونقش آنها در ایجاد در آمدهای مکمل خانوارها موجب گردیده موقعیت اجتماعی و اقتصادی زنان علی الخصوص در مناطق روستایی بهبود یافت .

بطور کلی  صنایع کوچک در پاکستان بخش عمده ای از صنعت این کشور را تشکیل دهند. این صنایع که اکثرا کارگربر هستند هم در روستا و هم در شهر های بزرگ و کوچک پراکنده اند و کلاً در بخش خصوصی قرارداشته و بیش از 70 % نیروی کار صنعتی کشور را بخود جلب کرده اند. البته دولت پاکستان نیز از طریق نهاد هایی احتیاجات اولیه این صنایع را برطرف کرده و تشویق ها و دستورالعمل های لازم برای توسعه آنها را به کار می بندد. پاکستان از اعتبارات وامهای خارجی نیز در بسط این صنایع استفاده می کند.

شرکت سهامی صنایع کوچک (The small Industries Corporation) ابزار دست دولت در بسط صنایع کوچک است. این شرکت توجهی خاص به ترویج صنایع دستی دارد که قالیبافی نیز جزء آن است . این شرکت در سال 83-1982 ( ژوئیه تا مارس) در زمینه قالیبافی در استان های مختلف پاکستان دارای فعالیت های زیر بوده است:

در پنجاب که عمده ترین مرکز تولید قالی می باشد. 65 مرکز آموزش همراه با ترویج قالی بافی زیر نظر شرکت بکار مشغول بوده و حدود 1376 نفر را آموزش داده اند. در سال 82-1981 تعداد این مراکز در پنجاب 83 واحد بوده که 11 مرکز آن منحصرا ً به آموزش زنان قالیباف اختصاص داشت.یک مرکز طراحی در لاهور نیز سعی در آموزش  طرحهای ابتکاری به کارآموزان دارد. در استان های سر حدی شمالغربی 17 مرکز آموزش همراه با ترویج قالیبافی ، بخصوص در پیشاور ، وجود دارد. مراکز فوق به حدود 340 پسر آموزش می دادند. برای آموزش اشتغال آوران افغانی نیز 14 مرکز قالیبافی توسط شرکت کوچک در این استان بوجود آمده است. این مراکز هم حدود 340 نفر را آموزش می دهند. و به برخی از کارفرمایان بخش خصوصی خدمات مالی ومشورتی عرضه می کنند. کارخانجات پشم ریسی این استان احتیاجات مربوط به خامه قالی را تامین می کنند. شرکت صنایع کوچک در بلوچستان در حال حاضر 37 مرکز آموزش همراه با ترویج قالیبافی را اداره می کند. که در آن 1041 نفر دوره می بینند ( ظرفیت آموزشی این مراکز تا 1657 نفر قابل افزایش است) این شرکت در کویته(Quetta) یک آموزشگاه تربیت معلمین قالیباف را نیز اداره می کند که در آن 50 معلم زن قالیباف علاوه بر معلمین مرد آموزش می بینند . مرکز ریسندگی پشم در تهیه خامه پشمی در بلوچستان تمام احتیاجات قالیبافی این منطقه را جوابگوست.

در استان سند نیز برنامه های مختلف آموزشی بخصوص با ترویج صنایع دستی و ازآن جمله قالیبافی اجرا می شود. 

طبق اطلاعات بالا تعداد مراکزآ موزش قالیبافی در پاکستان در سال 83-1982 حداقل 134 مرکز و تعداد کار آموزان 3147 نفر می باشد. تولید قالی این مراکز نیز در همین سال حدود 7100 متر مربع بوده است که اگز آنرا به حساب تولید بخش دولتی بگذاریم تنها 4/0% کل تولیدات را در سال 83-82 تشکیل می دهد.

هر مرکز آموزشی معمولاً دارای 20 دار قالی است وظرفیت تعلیم سالانه 30 نفر را دارا است . دوره های کارآموزی برخی با مزد و بقیه بی مزد می باشند .کار آموزان معمولاً از نوجوانان 12 تا 15 ساله انتخاب می باشند. تا دارای ظرافت و چابکی لازم انگشتان برای بافت باشند . در کشور پاکستان همانند دیگر کشور ها قوانین رسمی و مدونی در مورد شرایط کار و حداقل دستمزد ها وجود دارد ولی تاکیدی بر اجرای آنها نیست زیرا اولا اکثر کارگاه های فرش بافی در خانه ها و خارج از شمول قانون هستند و ثانیاً تاکید وسختگیری در اجرای قوانین کار بعنوان عامل  فزایند هزینه و در نتیجه تعطیل کننده کارگاه های متمرکز در پاکستان تجربه شده است.

در شرایط فعلی امکان تحمیل هر نوع مزد و شرایط کاری به فرش بافان به خصوص کودکان و نوجوانان که قسمت عمده نیروی کار این صنعت را تشکیل می دهند وجود ندارد. عدم پرداخت مزد یکسان در مقابل کاربرابر به کودکان معمول است و پیش خرید کردن سالانه کار فرش بافان و یا اجاره کودکان فرش باف نیز وجود دارد.

در کشور پاکستان در سال های اخیر دستمزد فرش بافان همانند سطح کلی دستمزد ها رو به افزایش است .سهم عوامل مختلف در هزینه کل تولید فرش در این کشور تقریبا به شرح زیر می باشد:

   جدول سهم عوامل تولید فرش

عوامل هزینه

سهم (%)

 هزینه دستمزد

60-47

هزینه مواد اولیه

47-34

سایر هزیه ها

6-5

سهم هزینه مواد اولیه در فرش های ابریشمی بین 3 تا 4 درصد بیش از سایر فرش هاست.

- ساختار

شیوه گره در فرش های پاکستانی تقریبا منحصراً فارسی باف نامتقارن می باشد ، زیرا تعداد فرش بافان ترکی باف و در نتیجه محصول آنها بسیار محدود است. فرش های بافته شده در پاکستان معمولاً ریز بافت هستند زیرا مردم پاکستانی در بافتن دستبافت شده در پاکستان معمولا ریز بافت هستند زیرا پاکستانی در بافتن  دست بافت های ظریف دارای مهارت خوبی می باشند . ظریف و ریز ابفت بودن فرش های پاکستانی یکی از علل رونق فرش های پاکستانی می باشد.

رجشمار متداول در فرش های پاکستانی بر حسب نوع متفاوت است بطوری که معمولاً فرش های نوع ایرانی 36 تا 60 رجی و فرش های ترکمنی 37 تا 48 رجی می باشند.

ابعاد فرش های تولید شده در پاکستان عمدتاً بر اساس سفارشات خارجی است ولی برخی از ابعاد که به طور سنتی به صورت معمول در آمده به شرح زیر می باشد.

قالی                           قالیچه

_________________________________

طول×عرض                   طول×عرض

74/2×83/1                   91/0×76/0

05/3×13/2                   22/1×76/0

66/3×44/2                  52/1×91/0

27/4×05/3                   83/1×22/1

57/4×66/3                   13/2×37/1

                                 42  /2×58/1

در کشور پاکستان علاوه بر ابعاد مذکور ، فرش هایی به نام فرش های « حرمی» که معمولاً بزرگ هستند جهت استفاده در مساجد بافته میشود.

- طرحهای رایج

به جز چند طرح در سبک های هندسی و سبک های گلدار که اصالت پاکستانی دارند ما بقی طرح های فرش های پاکستانی تقلیدی از طرح های ایرانی ، افغانی و ترکمنی هستند. فرش بافان پاکستانی در تقلید از طرح های ایرانی تبحر خاص دارند . بیشتر طرح های فرش های ایرانی موسوم به مشهد ، کاشان ، قم، یزد، اردبیل ، تبریز ، اصفهان و کرمان مورد تقلید فرش بافان پاکستانی قرار گرفته است. از میان طرح های ترکمنی طرح های بخارا، مرو، سالور، یموت، قزاقی و حاجلو بیش از طرح های دیگر مورد تقلید فرش بافان پاکستانی قرار گرفته است.

- رنگبندی

مواد رنگی مورد استفاده در رنگرزی فرشهای پاکستانی معمولاً شیمیایی هستند. و عموما ً در فرش های تولید شده در پاکستان از رنگ های کرمی ، قهوه ای مایل به زرد یا خاکستری و قهوه ای  سیر مایل به قرمز بیشتر استفاده می شود. شیوه دواشویی فرش به منظور کاهش رنگ های تند ، ایجاد هماهنگی بین رنگ ها و تا حدی پاخورده نشان دادن فرش در پاکستان بیش از دیگر کشور ها رایج است. این روش گرچه از عمر مفید فرش ها می کاهد ولی از نظر صادر کنندگان پاکستانی مقبولیت فرش پاکستان را در بازار های خارجی افزایش می دهد.

- اقتصاد فرش

پاکستان یکی از کشورهای مهم تولید و صادر کننده فرش در جهان می باشد. فرش پاکستان مورد علاقه مردم کشورهای زیادی می باشد. مردم ژاپن در شرق تا مردم امریکا در غرب از علاقمندان و خریداران فرش های پاکستانی می باشند.

حدود 95% از فرش های تولید شده در پاکستان به بازارهای جهانی عرضه می شود.از آنجا که تولیدات صنایع دستی کوچک نسبت به تولیدات صنایع بزرگ از نظر بازاریابی در شرایط برتری قراردارد.شرکت سهامی صنایع کوچک این محصولات را از طریق 5 فروشگاه صنایع دستی خود را در روالپندی فرودگاه اسلام آباد، لاهور، مولتان و بهاروالپور بازاریابی می کند.

در سال های اخیر پاکستان برای بسط صنایع صادراتی و درآمدهای ارزی حاصل از آن در زمینه واردات مواد، بخصوص مواد اولیه ای که در کالا های صادراتی بکار می روند.

شرایط سهلتری را در نظر گرفته است. بطوریکه مجوزهای وارداتی آسانتر داده می شود و عوارض گمرکی در مورد بسیاری از مواد کاهش یافته یا لغو گردیده است.

در پاکستان فرشهایی که برای صادرات تولید میشوند در صورت استفاده از نخ ، پشم یا مواد رنگی وارداتی به هنگام صدور از بازپرداخت حقوق گمرکی مواد فرق سود می برند. این فرشها همچنین از مالیات های محلی نیز معاف می باشند.

مهاجرت گروه کثیری از نژادهای مختلف جمعیت افغانستان به خاک پاکستان باعث گردیده که در بلند مدت اردوگاههای اقامتی آن تبدیل به روستاها و شهرک هایی مستقل گردند و متعاقباً مهارت اغلب آنها در بافندگی باعث توجه تولید کنندگان پاکستان گردید.تمامی این مهاجرین در حال حاضر مبدل به نیرویی کارآمد و ماهر برای تولید فرش های افغانی گردیده اند که در سایه راهنماییها و توصیه های صادر کنندگان پاکستانی ، توانسته بازار خوبی برای فرشهای افغان بوجود آورند و از سوی دیگر درآمدهای ارزی حاصل از صادرات فرش در پاکستان نیز استحکام بیشتری یابد. شاید به همین دلیل بسیاری از کارشناسان اطلاق نام افغان ، برای شناخت محل تولید و بافت این فرش ها را مناسب نمی دانند . پاکستانیها تولید فرش های افغانی را در کنار سایر تمهیدات و برنامه های در دست اجرا به خوبی ادامه داده اند. به نحوی که فرشهای شرق ایران ، خلاصه قالیچه های بلوچ ایران توان رقابت جدی با آنها را بتدریج از دست داده است.