مقدمه: امروزه علم کامپیوتر پیشرفت شگرفی در کلیه علوم و صنایع به وجود آورده است و با پیشرفت این علوم مسائل مربوط به کامپیوتر نیز پیشرفت شگرفی داشته است از جمله میتوان به پیشرفت در بانکهای اطلاعاتی اشاره نمود که از جدیدترین و مهمترین آنها میتوان به Visual basic اشاره نمود.
در اینجا سعی شده است مطالبی در جهت معرفی این نرمافزار تقدیم گردد.
فصل اول نرم افزار ویژوال بیسیک برنامه نویسی با Visual Basic ( آخرین ویرایش Visual Basic ) میتواند کار پرزحمت و خسته کننده برنامهنویسی را به یک تفریح تبدیل کند.
محبوبیت Visual Basic، علاوه بر گرافیکی و ساده بودن، از آنجا ناشی میشود که زبانی اینترپرتری ( interpreter ) و کامپایلری ( Compiler ) است.
دیدکه زبانهای اینترپرتری از نظر سهول تولید و توسعه برنامه چقدر به برنامهنویسی کمک میکنند و از طرف دیگر برنامههای کامپایل شده بنحو چشمگیری سریعتر از برنامههای اینترپرتری هستند.
با ترکیب این دو ویژگی Visual Basic را روانه بازارکرد، بسیاری از منتقدان شکست آن و مرگ خاندان بیسیک را پیشبینی میکردند.
این مخالفان میگفتند که بیسیک اساساً یک زبان جدی نیست و ساختار آن ( برخلاف C و پاسکال ) به درد محیط ویندوز نمیخورد اما میکروسافت با ارائه Visual Basic درسهای زیادی به جامعه برنامهنویسان داد: زبانی مانند بیسیک میتواند قابل فهم و قوی باشد.
Visual Basic بسته به نیاز برنامهنویس میتواند کامپایلری یا اینتر پرتری باشد.
و Visual Basicنه تنها فراموش نشد بلکه تبدیل به محبوبترین زبان برنامهنویسی دنیا شد.
Visual Basic در چندین مدل مختلف عرضه میشود.
مدل فوقالعاده : محیط برنامه نویسی مناسب کارهای شبکه و برنامههای توزیع شده است.
مدل آموزشی: مجموعهای از ابزارهای استاندارد و هر آنچه برای شروع برنامهنویسی بدان نیاز دارید.
مدل استودیوی ویژوال در این مدل Visual Basic به همراه چند زبان ویژوال دیگر ( مانند ویژوال ++ ) و ( ویژوال ++J ) در یک بسته نرم افزاری گرد آمدهاند تا آموختن آنها متضمن کمترین زحمت برای برنامهنویسان باشد.
ویژوال بیسیک و فرآیند برنامهنویسی برنامهنویسی یک کار حرفهای ( یا حداقل نیمه حرفهای ) است که قواعد خاص خود را دارد.
البته کاربران کامپیوتر کمتر درگیر مشکلات برنامهنویسی میشوند ولی اگر فضای روزگار شمارا وارد این وادی کرده است، سعی کنیم اصول کلی ذیل را همواره مد نظر داشته باشیم: 1- درباره برنامه تصمیم بگیرید و یک طرح کلی بریزید.
2- قسمتهای ظاهری برنامه ( پنجرهها، منوهاو هر آنچه را که کاربر میبینید ) را بوجود آوریم.
3- با نوشتن کد عناصر برنامه را به هم مرتبط کنیم.
4- برنامه را تست کرده و اشکالات آن ( که در قاموس برنامهنویسی به آنها باگ گفته میشود ) را یافته و برطرف کنیم.
5- برنامه تست شده را کامپایل کنیم.
خصلت بصری برنامهنویسی Visual Basic مراحل طراحی برنامه را بسیار ساده و شیرین کرده است چون جای قلم و کاغذ میتوانیم مراحل اول و دوم را روی صفحه کامپیوتر انجام دهید.
اولین برنامه: اگر با سایر برنامههای ویندوز کار کرده باشیم احتمالاً با جادوگر ( wizard )ها آشنائید، جادوگر برنامهای است که قدم به قدم شما را در فرآیند طراحی همراهی کرده و در پایان الگویی شایسته از آنچه در ذهن دارید برایتان خواهد ساخت.
Visual Basic هم برای ایجاد برنامهها دارای جادوگر برنامه ( application wizard ) است.
جادوگر برنامه در پایان اسکلت یک برنامه کامل و عملیاتی را برایتان میسازد اما اکثر برنامهنویسان ترجیح میدهند خودشان برنامه را از صفر شروع کنند، بسیاری نیز از کپی برنامههای قدیمیشان استفاده کرده و با تغییر دادن در آن برنامه جدیدی میسازند.
بعد از آن که کمی Visual Basic تجربه کسب کردید احتمالاً ترجیح خواهیم داد از جادوگر برنامه استفاده نکنیم.
برای شروع کار در این قسمت برنامهای با استفاده از جادوگر برنامه ایجاد خواهیم کرد.
این برنامه کار چندانی انجام نمیدهد و فقط یک پوسته ( Shell ) است.
بلافاصله بعد از شروع Visual Basic جادوگر برنامه آماده انجام وظیفه است، گفتگوی پروژه جدید ( New project ) اولین چیزی است که بعد از اجرای Visual Basic خواهیم دید.
New اجازه میدهد تا جادوگرهای مختلفی را به کمک احضار کرده یا برنامه را از صفر شروع کنیم.
Existing اجازه میدهد تا پروژههای موجود را باز کنیم.
Recent لیستی از آخرین پروژههای باز شده یا ایجاد شده را نشان میدهد.
برای بازکردن گفتگوی پروژه جدید از File New Project هم میتوانیم استفاده کنیم، اما در این حالت برگههای Existing و Recent را نخواهیم دید.
پروژه ( Project ) عبارتست از مجموعه فایلهای یک برنامه هر برنامه میتواند چندین فایل داشته باشید.
برخی از این فایلها حاوی کد برنامه، برخی دیگر حاوی مشخصات ظاهری برنامه و برخی دیگر ( احتمالاً ) شامل کدهای ارتباط برنامه با سیستم عامل یا برنامههای دیگر هستند.
اگر میل ندارید هر بار در شروع Visual Basic گفتگوی پروژه جدید را ببینید، میتوانیم جعبه یک Don’t show this dialog box in the future را علامت بزنید.
اگر روی آیکون Visual Basic Application Wizard ( در برگه New ) کلیک کنیم جادوگر برنامه کارش را شروع خواهد کرد.
صفحه اول جادوگر فقط یک خوشامد گویی و اعلام شروع بکار جادوگر است.
مانند تمام جادوگرها وقتی کارتان در یک صفحه تمام شد، باید با کلیک کردن دکمه Next به صفحه بعد بروید.
گزینههای این صفحه عبارتند از: واسطه چندی سندی ( MID ): این نوع واسط اجازه میدهد تا در آن واحد چندین سند ( document ) را در برنامه باز کنیم در حقیقت بااین واسط میتوانیم با چندین مجموعه داده در پنجرههای جداگانه کار کنیم.
به هر پنجره سند پنجره فرزند ( Child window ) گفته میشود.
واسط تک سندی ( SDI ) : با این واسط در هر لحظه فقط یک پنجره سند میتواند باز باشد.
احتمالاً اکثر برنامههایی که خواهیم نوشت از این نوعند.
سبک کاوشگر: با این واسط میتوانیم برنامههایی شبیه کاوشگر ویندوز ( windows Explorer ) بوجود آوریم که در آن سرفصل مطالب در قاب سمت چپ و توضیحات سرفصل انتخاب شده در قاب سمت راست نمایش داده میشوند.
با انتخاب هر گزینه نمونه کوچکی از ظاهر برنامه در قسمت چپ بالای صفحه جادوگر ظاهر خواهد شد.
برنامه اول ما از واسط SDI استفاده میکند.
در همین صفحه نام پروژه را هم میتوانیم انتخاب کنیم از آنجایی که نام پیش فرض، Project ، چندان با مسما نیست، آن را به First App تغییر داده ( توجه داشته باشیم که فاصله در نام پروژه مجاز نیست) و Next را کلیک کنیم تا صفحه بعدی جادوگر ظاهر شود.
جادوگر برنامه منوهایی را این صفحه انتخاب کنیم به برنامه اضافه خواهد کرد.
این منوها در میان اغلب برنامههای ویندوز یکسان هستند، منوهایی مانند و File و Edit .
آیتمهای موجود در هر منو هم قابل انتخاب است، مثلاً، منوی File میتواند دارای آیتم New و Open و Close باشد.
علامت & در کنار هر حرف نشان دهنده کلید دسترسی سریع آن آیتم است، به عبارت دیگر، &New در هنگام اجرای برنامه به شکل New ظاهر خواهد شد و کاربر میتواند با زدن همزمان کلیدهای N + Alt آن آیتم را فعال کند.
اما اگر بخواهیم خود علامت & را در منو داشته باشیم، چه باید بکنیم؟
ساده است، & را دوبار پشت سر هم بنویسید، مثلاً، A&&B هنگام اجرای برنامه به صورت A&B ظاهر خواهد شد.
برای مثال ما، منوها را همان گونه که هست رها کرده و با یک کلیک کردن Next به صفحه بعد جادوگر بروید.
صفحه بعد محل انتخاب میلههای ابزار ( toolbars ) برنامه است.
همانطور که میبینید، جادوگر برنامه در این زمینه هم سنگ تمام گذاشته و تقریباً هر آنچه را که احتمالاً نیاز دارید در اختیارتان گذاشته است.
قاب سمت چپ حاوی تمام ابزارهای موجود و قاب سمت راست حاوی ابزارهای انتخاب شده برای برنامه هستند.
با کلیک کردن Next این صفحه را هم پشت سر بگذارید.
صفحه بعد جادوگر محل انتخاب منابع برنامه ( مانند فایلهای چند زبانی، برای بین المللی کردن برنامهها ) است.
در این برنامه به هیچ منبع خارجی نیاز نداریم بنابراین گزینهNo را علامت زده و به صفحه بعد بروید.
صفحه بعد صفحه اتصال به اینترنت است.
اگر در این قسمت گزینه Yes ، را انتخاب کنیم، جادو گر برنامه یک کاوشگر اینترنت تمام عیار به برنامهتان اضافه خواهد کرد.
این کاوشگر درست مانند سایر کاوشگرها میتواند شما را از دورن برنامه به هر صفحهوبی که مایلند متصل کند.
بدون انتخاب گزینه اتصال به اینترنت به صفحه بعد بروید.
در صفحه بعد میتوانیم گزینههایی ذیل را به برنامه اضافه کنیم: صفحه معرفی برنامه ( Splash screen ): صفحهای که در ابتدای شروع برنامه برای مدتی کوتاه ظاهر شده و آن را معرفی میکند.
گفتگوی ورود ( Login dialog ): محلی برای گرفتن نام کاربر، کلمه عبور و سایر اقدامات امنیتی.
گفتگوی گزینهها ( Options dialog ): صفحهای چند برگهای که کاربر میتواند برنامه را از آنجا تنظیم کند.
پنجره About : گفتگویی که با کلیک کردن Help About ظاهر شده و توضیحاتی درباره برنامه خواهد داد.
در قسمت From Template ، چندین فرم ( که در قاموس Visual Basic همان پنجره است ) دیگر ، از جمله OBDC login ( برای ارتباط با پایگاههای داده پیشرفته ) و Tip of the Dey ( نکته روز )، وجود دارد که میتوانیم از آنها استفاده کنیم.
به این برنامه فقط پنجره About اضافه کرده و Next را کلیک کنیم.
در صفحه ارتباط با پایگاههای داده بدون هیچ اقدامی فقط Next را کلیک کنیم در پایان هم با کلیک کردن Finish ایجاد برنامه را به پایان برسانید، با کلیک کردن دکمه View Report میتوانیم خلاصهای از پروژه ایجاد شده را مشاهده کنیم.
تا این جا بدون آنکه چیزی از برنامهنویسی Visual Basic بدانید، یک برنامه تمام و کمال و عملیاتی بوجود آوردهاید که حتی در همین حالت هم میتوانیم آن را اجرا کنیم، با کلیک کردن آیتم Run Start ( یا معادل آن، F5 ) برنامه را اجرا کنیم.
این برنامه که با کمک جادوگر برنامه آن را ساختید کار چندانی انجام نمیدهد و فقط یک پوسته است.
برنامه یک پنجره استاندارد دارد که اندازه آن را میتوان تغییر داد، نام پروژه، Firt App، در میله عنوان ( title bar ) برنامه دیده میشود.
برنامه یک میله وضعیت ( Status bar ) دارد که تاریخ و وقت را نشان میدهد.
این میله را میتوان از منوی View ظاهر ساخت و یا پنهان کرد.
منوهای برنامه نیاز به کدنویسی دارند، ولی برخی از آنها ( مانند Help About ) بدون هیچگونه کوششی سیستم ( از قبیل مقدار حافظه و منابع آزاد سیستم ) ارائه خواهد کرد.
برنامه یک میله ابزار استاندارد دارد، که از منوی View میتوان آن را ظاهر یا ضنهان کرد.
جادوگر برنامه یک الگوی کامل برای شما بوجود آورده که می توانیم آن را مطابق نیاز خود تغییر دهید.
فعلاً با کلیک کردن File Exit برنامه را ببندید، در پاسخ به ذخیره کردن پروژه پاسخ NO بدهیم، چون هر وقت خواستید جادوگر برنامه دوباره آنرا برایتان خواهد ساخت.
برنامهنویسی رویدادگر این یک برنامه ویندوز است، این پنجره دارای انواع متعددی از کنترلهای ویندوز است، کنترلهایی از قبلی دکمه فرمان ( Command button )، جعبه چک ( Check box ) و میله لغزنده ( Scroll bar ) ویندوز دارای کنترلهای متعددی است که میتوانیم در محیط برنامهنویسی Visual Basic از آنها استفاده کرده و به برنامه اضافه کنیم.
برنامههای ویندوز ذاتاً به چنین کنترلهایی نیاز دارند چون برخلاف برنامههای قدیمی باید به رویداد ( Event ) ها پاسخ دهند.
رویداد میتواند از این کنترلها یا هر جای دیگر ( کیبورد یا ماوس یا ساعت سیستم ) منشاء بگیرد.
رویدادها میتوانند بدون هیچ ترتیبی اتفاق افتند، چون از قبل نمیتوان پیشبینی کرد که کاربر چگونه با کنترلها کار خواهد کرد.
برای مقابله با چنین وضعیتی باید خود را برای برنامهنویسی رویدادگرا ( event driven ) آماده کنیم.
اساساً هر عملی که در حین اجرای برنامه روی دهد یک رویداد است.
ویندوز یک سیستم عامل چند وظیفگی ( multitasking ) است یعنی در آن واحد چندین برنامه میتوانند در کنار هم اجرا شوند و در این حالت ویندوز باید رویدادهای هر برنامه را به همان برنامه بفرستد.
هنگام برنامهنویسی، تعدادی از کنترلهای Visual Basic را روی یک فرم ( پنجره) قرار میدهید و خاص ظاهری آن را مطابق نیاز خود تنظیم میکنیم.
هر کنترل دارای ویژگیهای ظاهری و عملکردی متعددی است که خاصیت ( Property ) نامیده میشود.
در حقیقت این خواص هستند که کنترلها را از یکدیگر متمایز میکند.
تمام این کنترلها از نوع دکمه فرمان هستند که فقط خواص متفاوتی برای آنهاست شده است.
هر کنترل به رویدادهای خاص خود پاسخ میدهد، مثلاً دکمه فرمان دارای رویداد کلیک شدن است که هرگاه کاربر روی دکمه کلیک کند ( یا Enter را بزند ) روی خواهد داد و برنامهنویس باید برای این رویداد کد لازم را بنویسد.
برنامههای رویدادگرا برخلاف برنامههای سابق که لیست بلند بالایی از کد بودند، از قطعات کوچک کد که هر قطعه مجری یک رویداد خاص است، تشکیل میشوند.
این قطعات کد در حالت عادی هیچ کاری نمیکنند و منتظر بروز رویداد مربوط به خود هستند تا وارد صحنه شوند و وظیفهشان را انجام دهند.
پنجره پروژه جدید هرگاه Visual Basic شروع میشود پنجرهای بنام New Project ( پروژه جدید) ظاهر میشود و به شما امکان میدهد تا نوع برنامه خود را انتخاب کنیم.
اغلب برنامههای که خواهیم نوشت از نوع Standard EXE خواهند بود.
میگوید که اگر برنامه را کامپایل کنیم یک فایل exe تولید خواهد شد.
برنامههای Standard exe را به صورت اینترترپری هم میتوان اجرا کرد.
میله ابزار میله ابزار Visual Basic درست زیر منوی آن قرار دارد و خود از چهار میله ابزار کوچکتر تشکیل شده است.
دیباگ.
این میله ابزار هنگام دیباگ کردن برنامهها فعال خواهد شد.
ادیت.
از این میله ابزار برای ادیت کردن کدهای Visual Basic استفاده خواهیم کرد.
ادیتورفرم.
با این میله ابزار میتوانیم اشیا روی فرم را کنترل کنیم.
استاندارد.
میله ابزار پیش فرض Visual Basic که در ذیل منو دیده میشود.
برای ظاهر یا پنهان کردن این میلهها میتوانیم از View Toolbars استفاده کنیم.
هر میله ابزار دارای دکمههای متعددی است که هر یک راه میانبری برای اجرای فرمانهای Visual Basic هستند و زحمت جستجو در منوهای Visual Basic را از دوش شما برمیدارند.
در تمام این میلههای ابزار چند دکمه وجود دارد که بطور مرتب مورد استفاده قرار میگیرند و بسیار مفید هستند.
البته هیچنیازی نیست که میلههای ابزار Visual Basic میتوانند چسبیده (dicked ) یا شناور (float ) باشند، یعنی هر میله ابزار میتواند بطور ثابت به سایر قسمتهای محیط Visual Basic بچسبد یا بصورت شناور ( در هر قسمت که برنامه نویس میل داشته باشد) قرار گیرد.
جعبه ابزار پنجره جعبه ابزار ( Toolbox ) با میله ابزار تفاوت دارد.
این پنجره که به آن مختصراَ جعبه ابزار گفته میشود، انباره کنترلهای Visual Basic است.
مسئله جاب در مورد توجه جعبه ابزار این است که این جعبه هرگز خالی نمیشود.
یعنی هر چقدر که از ابزارهای آن استفاده کنیم باز هم این جعبه ابزار میتواند ابزارهای دیگری در اختیارتان بگذارد.
در حقیقت جعبه ابزارها را خلق کرده و روی فرم قرار میدهد.
پنجره فرم پنجره فرم جائیست که کنترلهای برنامه روی آن قرار میگیرند.
البته یک برنامه میتواند چندین فرم داشته باشد (MDI ) که میتوانیم آنها را در محیط برنامهنویسی Visual Basic همزمان مشاهده کنیم البته در هر لحظه فقط یکی از فرمها فعالی است که رنگ میله عنوان این فرم با سایر فرمها تفاوت خواهد داشت.
پنجره طراحی فرم پنجره طراحی فرم پنجره جالبی است که ارتباط نزدیکی با فرمهای برنامه دارد و ظاهر و موقعیت فرمهای برنامه را هنگام اجرای آن نشان می دهد.
برای جابجا کردن فرمها روی صفحه کامپیوتر میتوانیم از پنجره طراحی فرم استفاده کنیم.
اگر برنامه چند فرم داشته باشد، تمام آنها را میتوانیم در این پنجره مشاهده کرده و موقعیت نهایی آن را تعیین کنیم.
( بعدها خواهیم دید که محل و موقعیت فرمها روی صفحه مانیتور را از طریق کدنویسی هم میتوان کنترل کرد.) پنجره پروژه پنجره پروژه محل کنترل اجزا برنامه است.
برنامه میتواند دارای چندین فایل باشد و تعداد این فایلها میتواند به سرعت بالا رود.
پنجره پروژه برای مدیریت این فایلهاست و میتوانیم به کمک آن هر فایل را به ناحیه کاری Visual Basic آورده و روی آن کار کنیم.
( به پنجره پروژه، کاوشگر پروژه هم میگویند.) پنجره پروژه برای نمایش اجزا برنامه و روابط آنها از ساختار درختی استفاده میکند.
در Visual Basic به هر شی ( از قبیل فرم یا مدول) میتوان نامی داد و هر آیتم با نامی دیگر روی دیسک ذخیره خواهد شد.
نام فایل با نام پروژه متفاوت است( نام پروژه، بر خلاف نام فایل، پسوند ندارد) و در پرانتز نمایش داده میشود بدین ترتییب در پنجره پروژه علاوه برنام پروژه سه دکمه دیده میشود: دکمه Visual Basic: که با آن میتوانیم پنجره کد آیتم انتخاب شده را مشاهده کنیم.
دکمه Visual object: که با آن میتوانیم ساختار نمایش پنجره پروژه را تغییر دهید.
دکمه Visual folders: که با آن میتوانیم ساختار نمایش پنجره پروژه را تغییر دهید.
در پنجره پروژه اشیا مختلفی میتوانند ظاهر شوند: پروژه .
یک برنامه میتواند دارای چندین پروژه باشد ( مانند کنترلهای Activex ) پسوند نام فایل پروژه همیشه VBP است.
فرم.
هر پروژه میتواند فرمهای متعددی داشته باشد.
پسوند نام فایل فرمها همیشه FRM است.
مدول.
کدها و روتینهای عمومی برنامه، که به هیچ کنترل خاصی مربوط نیستند.
باید در مدول ( module ) ها قرار داده شوند.
از یک مدول به دلیل خصلت عمومی آنها میتوان در برنامههای متعددی استفاده کرد.
پسوند نام فایل مدولها BAS است.
مدول کلاس.
محل تعریف کدهایی که اشیا پروژه را تعریف میکنند پسوند نام فایل مدولهای کلاس ( Class module ) همیشه CLS است.
کنترل کاربر.
کنترلهای اکتیوایکس اضافه شده به پروژه فایلهای اکتیوایکس دارای پسوند OCX هستند.
سند کاربر.
سند کاربر سندی است که مشخصات پروژه را توضیح دهید.
پسوند نام فایل سند کاربر ( User document ) همیشه DOB است.
صفحه خواص.
صفحات خواص برای تعریف کنترلهای پروژه بکار میروند ( مانند صفحاتی که در گفتگوهای برگهدار دیده میشود.) پسوند نام فایل صفحه خواص ( Property page ) همیشه ح ش ل است.
پنجره پروژه می تواند دارای اشیا دیگری از قبیل فایلهای منبع(Resource file ) و سندهای دیگر باشد.
پنجره خواص یک فرم میتواند دارای تعداد زیادی کنترل باشد.
وقتی روی یک فرم کنترلی را انتخاب میکنیم، پنجره خواص تمام خواص آن را نشان خواهد داد.
خواص هر کنترل هنگامی که روی فرم قرار داده میشود دارای مقادیر پیش فرض است، اما میتوان آنها را به مقادیر دلخواه ست کرد.
چون هر خصایت دارای یک نام است، مقدار آن را از طریق کد هم میتوان دستکاری کرد.
برای مثال Visual Basic به اولین دکمه فرمان که روی فرم برنامه قرار دهید نام Command 1 خواهد داد.
بنابراین، مقدار خاصیت Name این کنترل Command 1 است.
باید سعی کنیم همیشه به کنترلها نامی متناسب با عملکردشان بدهیم روش استاندارد اضافه کردن یک پیشوند سه حرفی ( برای تعیین نوع کنترل) به اول نام آن است.
با این روش هر کس با دیدن نام کنترل میتواند نوع و عملکرد آن را تشخیص دهد.
در جدول صفحه بعد پیشوندهای استاندارد را مشاهده میکنیم.
کمک Visual Basic دارای انواع مختلفی از کمک در سطوح مختلف است که میتوانیم هر لحظه از آنها استفاده کنیم.
پیشوندهای استاندارد برای اشیا Visual Basic کمک محلی محیط Visual Basic در هر مرحله و سطحی میتواند کمکهای قابل توجهی در اختیارتان قرار دهد، گزینه Help Contents یک سیستم کمک HTML ارایه میکند.
قاب سمت چپ این پنجره دارای مقدار زیادی کتاب کمک در جا ( on – line ) help است و قاب سمت راست سرفصلهای کمک دکتر Gui را نشان خواهد داد.
قسمت اعظم کتابهای کمک در جا در CD شبکه توسعهدهندگان میکروسافت ( MSDN ) قرار دارند.
MSDN مجموعهای از مقالات متنوع درباره جنبههای مختلف محصولات میکروسافت است که Visual Basic هم یکی از آنهاست.
گفتگوی کمک Visual Basic دارای گزینه های ذیل است: Conternts: با این گزینه میتوانیم به کتابهای طبقهبندی شده Visual Basic دسترسی پیدا کنیم.
Index: با این گزینه میتوانیم در میان تعداد زیادی لغت اندیش شده به دنبال مطلب مورد نظر خود بگردید.
Search: با این گزینه میتوانیم مقالات حاوی متن خاصی را پیدا کنیم.
Favorites: با این گزینه میتوانیم مقالات حاوی متن خاصی را پیدا کنیم.
Favorites: با این گزینه میتوانیم مقالات مورد علاقهتان را ذخیره و دستهبندی کنیم.
با این تشکیلات مفصل کمک Visual Basic دیگر نیازی به کتابهای راهنمای قطور ندارید سیستم کمک Visual Basic خود چند کتاب قطور و مفصل درباره موضوعات مختلف و متنوع است.
منوی Help دارای یک آیتم دیگر است: About Microsoft Visual Basic با این گزینه میتوانیم اطلاعاتی درباره خود نرمافزار Visual Basicبدست آوریم.
این گفتگو دارای یک دکمه بنام System Info است که به کمک آن میتوانیم اطلاعات جامعی درباره سیستم خود به دست آوریم.
پشتیبانی اگر درباره موضوعی در کمک محلی Visual Basic مطلبی نیافتید، یابه اشکالی در خود محیط Visual Basic برخورد کردید میتوانیم با خدمات پشتیبانی میکروسافت یا کمک اینترنتی آن ( که در سایت میکروسافت com.www.
microsoft قرار داد) تماس برقرار کنیم.
البته این قبیل تماسها مجانی و بدون هزینه نیستند.
با محیط ویژوال بیسیک مانوس شوید میتوان به کمک جادوگر برنامه اقدام به ساختن برنامههای Visual Basic کرد.
قبل از آن که در این راه بیشتر پیش برویم، اجازه دهید با اجرای یکی از برنامههای نمونه Visual Basic کمی بیشتر با محیط آن آشنا شویم و با آن انس بگیریم، برای نوشتن برنامههای خوب، احساس راحتی با ابزار کار یکی از عوامل مهم است.
Visual Basic را شروع کنیم.
CD نصب Visual Basic را در درایو CD قرار دهید.
در برگه Existing به پوشه Samples بروید و پروژه Controls را باز کنیم.
( اگر پسوند فایلها را نمیبینید، با استفاده از آیتم View Option file در کاوشگر ویندوز- گزینه نمایش پسوند فایلها را علامت بزنید.) اگر پیام آیا میل دارید این پروژه به Source safe یکی از ابزارهای ویژوال استودیو برای حفظ ویرایشهای مختلف کد یک پروژه است.) توجه کنیم که با باز کردن یک پروژه، به خودی خود اجرا نخواهد شد مگر آن که آیتتم Run start را انتخاب کنیم.
توجه کنیم که چون این برنامه اینترپرتری است در همان محیط Visual Basic اجرا میشود.
برنامه Controls تعداد زیادی از کنترلهای ویندوز را در خود دارد.
روی یکی از این کنترلها کلیک کنیم تا گزینههای آن ظاهر شود.
کمی با برنامه و کنترلهای آن کار کرده و سپس با کلیک کردن دکمه Exit آن را ببندید، حال دوباره در محیط Visual Basic هستیم و دوباره پروژه Controls را در آن خواهیم دید.
وقت آن است که کمی درباره پنجرههای مختلف Visual Basic کنجکاوری کنیم.
به پنجره پروژه نگاه کنیم.
توجه کنیم که این پروژه فقط چند فرم دارد.
با اینکه این برنامه کد هم دارای کدهای آن در همان فایلهای فرم قرار دارند.
اگر دکمه View Code را کلیک کنیم، کدهای فرم انتخاب شده را در پنجره کد خواهیم دید.
روی یکی از فرمها در پنجره پروژه دو – کلیک کنیم، پنجره آن فرم تقریباَ به همان شکلی که هنگام اجرای برنامه دیدید، ظاهر خواهد شد.
اگر به پنجره طراحی فرم نگاه کنیم موقعیت آن را در هنگام اجرای برنامه خواهیم دید.
در پنجره طراحی فرم، با کشیدن مستطیل کوچک نماینده فرم فعال آن را جابجا کرده و سپس برنامه را دوباره اجرا کنیم، خواهیم دید که فرم مورد نظر در محل جدید ظاهر خواهد شد.
به پنجره خواص نگاه کنیم.
دقت کنیم که در این پنجره در هر لحظه خواص یکی از کنترلهای فرم فعال را مشاهده خواهیم کرد.
خواص کنترل انتخاب شده را بررسی کنیم.
کنترلهای دیگر را انتخاب و خواص آنها را هم بررسی کنیم.
با استفاده از اهرمهای تغییر اندازه( Sizing handle ) یکی از کنترلها را بزرگ یا کوچک کرده و خواص آن را در حالت جدید بررسی کنیم.
حال که با محیط Visual Basic آشناتر شدید، وقت آن است که خلاقیت خود را محک بزنید.
ساختن فرم اولین برنامه ما فقط یک دکمه فرمان دارد و تصویری را نمایش می دهد و وقتی دکمه را کلیک کنیم برنامه این تصویر را عوض خواهد کرد.
برای ساختن برنامه مراحل ذیل را دنبال کنیم: آیتمNew project File/ را کلیک کنیم تا گفتگوی پروژه جدید باز شود.
اگر برنامه باز قسمت قبل را هنوز نبستهاید، Visual Basic سؤال میکند که آیا میل دارید آن را ذخیره کنیم، جواب منفی بدهیم.
آیکون Standard EXE را انتخاب کنیم.
یک فرم بنام Form در ناحیه کاری محیط Visual Basic ظاهر خواهد شد( به میله عنوان آن دقت کنیم.) باکلیک کردن دکمه Maximize ناحیه کاری Visual Basic ، فضای آن را به حداکثر برسانید، دقت کنیم که فرم Form 1 هم دارای اهرمهای تغییر اندازه است و پنجره خواص مقدار خواص آن را نشان میدهد، فرم هم یک شی است مانند سایر اشیا Visual Basic.
اهرم سمت راست- پایین فرم را گرفته و آنرا به راست و پائین بکشید.
توجه کنیم که با این عمل اعداد موجود در قسمت راست میله ابزار ( که عرض و ارتفاع فرم فعال را نشان میدهند) تغییر خواهند کرد.
ابعاد فرم را به 5200 × 7400 ست کنیم.
شاید از خود پرسیده باشیم واحد اندازهگیری ابعاد فرم ( 5200×7400 ) چیست؟
واحد اندازهگیری پیش فرض Visual Basic واحدیست بنام twip.twip یک واحد اندازهگیری مستقل از وضوح مانیتور است و معادل 1440/1 اینچ میباشد.
فرم را در وسط پنجره طراحی فرم قرار دهید.
به تغییرات مختصات فرم ( در سمت چپ ابعاد فرم، در میانه Visual Basic ندارد و فقط هنگام اجرای برنامه خود را نشان خواهد داد.
حتماَ توجه کردهاید که روی فرم نقاطی وجود دارند که تشکیل یک شبکه را میدهند، این نقاط صرفاَ برای تعیین محل دقیق کنترلها روی فرم هستند هنگام اجرای برنامه دیده نخواهند شد، اگر میل ندارید این نقاط را ( حتی در مرحله طراحی برنامه) ببینید، می توانیم در برگه General گفتگوی View Options آیتم Show Grid را غیر فعال کنیم.
پنجره طراحی فرم را ببندید تا جای بیشتری باز شود.
برای فرم نام بهتری انتخاب کنیم.
برای این کار، در قسمت ( Name ) پنجره خواص نام مناسبتری به فرم بدهیم.
وجود ( ) در اطراف Name باعث میشود تا این خاصیت همیشه در ابتدای پنجره خواص ظاهر شود.
نام فرم را از Form 1 به Frm My First تغییر دهید.
به تغییر میله عنوان Visual Basic هم توجه کنیم.
آنچه که در میله عنوان فرم برنامه دیده خواهد شد، مقدار خاصیت Captions فرم عبارت “ Happy Appliction" را وارد کنیم به میله عنوان فرم دقت کنیم.
قبل از ادامه کار، پروژه را ذخیره کنیم، برای این منظور آیتم / project File save را انتخاب کنیم، با این کار تمام فایلهای پروژه ذخیره خواهند شد.
پروژه ما فعلاَ فقط دو فایل دارد: فایل فرم و فایل پروژه Visual Basic بطور پیش فرض از نام فرم به عنوان نام فایل آن استفاده خواهد کرد( البته پسوند FRM را هم به آن اضافه میکند.) بعد از ذخیره شدن فایلهای برنامه، در پایان نوبت ذخیره کردن فایل پروژه (VBP ) میرسد به این پروژه نام Happy App بدهیم.
در پاسخ به تقاضای Visual Basic مبنی بر اضافه کردن این پروژه به کتابخانه Source Safe جواب منفی بدهیم.
با نوشتن کد برنامه را کامل کنیم برای کامل کردن برنامهای که تا بدین جا نوشتهایم باید کمی کدنویسی کنیم: روی یک قسمت خالی پنجره فرم دو- کلیک کنیم، فرم ناپدید شده و پنجره کد با خطوط ذل ظاهر میشود: private Sub Form – Load () End Sub فرم ما به چهار خط کد احتیاج دارد که Visual Basic دو خط آن را برایمان نوشته است.
پنجره کد درست مثل یک واژه پرداز کوچک کاست که در آن میتوانیم چیزهایی نوشته، پاک و یا جابجا کنیم.
هر کدی که مینویسید باید در یک روال ( procedure ) قرار داشته باشد.
( هر روال یک نقطه شروع و یک نقطه پایان دارد.
شروع و پایان اکثر روالها را Visual Basic خود بوجود می آورد.) روال مجموعهای است از دستورات Visual Basic که کار خاصی انجام میدهد.
دستورات ذیل را بین دو خط بالا بنویسید: frm My First.Left = ( Screen.
Width- frm Ny First.
Width)/2 frm My First.
Top= ( Screen.
Height- frm My First.
Height)/2 قبل از هر خط سهبار کلید Space را بزنید تا ابتدای دستورات از لبه صفحه فاصله داشته باشند.
این کار به وضوح کدها کمک زیادی خواهد کرد.
هنگام نوشتن دستورات بالا، همین که اولین ( نقطه) را وارد کردید، Visual Basic یک لیست ظاهر خواهد کرد.
در اینجا Visual Basic احساس کرده است که شما قصد دارید کاری درباره مقدار یک خاصیت انجام دهید و Visual Basic لیستی از گزینههای موجود را در اختیارتان میگذارد تا از میان آنها انتخاب کنیم.
بعد از انتخاب خاصیت مورد نظر ، کلید Top را بزنید تا کار ادامه پیدا کند.
روی دکمه View Object در پنجره پروژه کلیک کنیم تا به پنجره فرم برگردید.
روی دکمه فرمان دو- کلیک کنیم تا پنجره کد مجدداَ باز شود، کدی که قبلاَ نوشته اید همانجاست و روال جدیدی هم اضافه شده است( البته فقط ابتدا و انتهای آن ) کد ذیل را در روال مزبور بنویسید: img Happy.
Picture= Load picture ( “ / program files/ Microsoft Visual Studio /Common/ Graphics/ Bitmaps/ Assorted/ Happy.
Bmp”) البته همین که پرانتز Load picture را باز کنیم باز هم Visual Basic با لیست خود به کمک شما خواهد آمد.
اکثر توابع Visual Basic معمولاً بیش از یک مقدار میگیرند و این لیست کمک بزرگی در نوشتن این قبیل دستورات است.
باز هم در اینباره صحبت خواهم کرد.
برنامه را اجرا کرده و روی دکمه فرمان کلیک کنیم.
6- برنامه را ببندید و قبل از خارج شدن از Visual Basic پروژه را ذخیره کنیم.
مروری بر کنترلها جعبه ابزار مجموعهایست از کنترلها، که میتوان از آنها در برنامه استفاده کرد.
استفاده از کنرلهای جعبه ابزار هیچ محدودیتی ندارد، به عبارت دیگر هر چقدر از جعبه ابزار استفاده کنیم هرگز خالی نخواهد شد.
کنترلهای موجود در جعبه ابزار به نیازهای برنامه بستگی دارد.
از یک کنترل تا زمانی که در جعبه ابزار نباشد.
نمیتوان استفاده کرد( سهولت کار با جدوگر برنامه در آن است که کنترلهای مورد نیاز را به خود به پروژه اضافه خواهد کرد.) اگر بخواهیم از کنترلی استفاده کنیم که در جعبه ابزار نباشد، طرز اضافه کردن آن به جعبه ابزار را نشان خواهیم داد.
که جعبه ابزار چقدر می تواند پییده شود.
البته میتوانیم هر قدر که بخواهیم جعبه ابزار را کوچک کنیم ولی به یاد داشته باشیم که جعبه ابزار میله لغزشی ندارد و برای دیدن مجدد کنرل ها باید آن را دوباره بزرگ کنیم.
کنترلهای Visual Basic را میتوان به سهدسته اساسی تقسیم کرد.
کنترلهای ذاتی، آنهایی که جز استاندارد Visual Basic هستند، کنترلهای اکتیوایکس، فایلهایی با پسوند OCX کهمی توان آنها را به یک Visual Basic قرار میدهند.
کنترلهای دارای خواص مشترک بسیاری هستند، وجود این خواص مشترک ناشی از آن است که اکثر آنها دارای اندازه، مکان، رنگ و از این قبیل هستند.