مصوبه مجلس شورای اسلامی در سال 1377 ماده واحده: به منظور جذب،آموزش و سازماندهی دانشجویان داوطلب دانشگاهها،موسسات و مراکز آموزش عالی و تقویت روحیه همیاری، مسؤلیت پذیری،بسط فرهنگ و تفکر بسیجی وایجاد آمادگی دفاع همه جانبه از دستاوردهای انقلاب اسلامی در عرصه های گوناگون فرهنگی، علمی و دفاعی بسیج دانشجویی درکلیه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی توسط نیروی مقاومت بسیج و با پشتیبانی وزارتخانههای فرهنگ و آموزش عالی، بهداشت و درمان و آموزش پزشکی،دانشگاه آزاد اسلامی و سایر دانشگاهها، مؤسسات و مراکز آموزش عالی،تشکیل،تقویت وتوسعه می یابد تبصره 1- به منظور مشارکت بیشتر دانشجویان بسیجی در امور فرهنگی دانشگاهها،مسؤل بسیج دانشجویی آن دانشگاه، مؤسسه ومرکز آموزش عالی، عضو شورای فرهنگی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی خواهد بود.
تبصره 2- وزارتخانه های دفاع وپشتیبانی نیروهای مسلح، فرهنگ و آموزش عالی، بهداشت،درمان و آموزش پزشکی مکلفند اعتبار موردنیاز اجرای این قانون رادر سال 1377 از ردیف تقویت بنیه دفاعی 3041 .ن سرانه بسیج دانشجویی واز ردیف بودجه فرهنگی و پژوهشی دانشگاهها تأمین و برای سالهای بعد دستگاههای فوق مکلفند درحدود امکانات عمل نمایند.
تبصره 3- روز دوم آذرماه سالروز صدور فرمان تاریخی حضرت امام(ره) مبنی بر تشکیل بسیج دانشجویی روز بسیج دانشجویی و شانزدهم دی ماه سالروز شهادت دانشجوی بسیجی« شهید سید حسن علم الهدی و همرزمان دانشجوی وی در هویزه» به عنوان روز دانشجوی بسیجی تعیین میگردد.
تبصره 4- آیین نامه اجرائی این قانون ظرف مدت سه ماه توسط نیروی مقاومت بسیج با همکاری وزارتخانه های فرهنگ وآموزش عالی، بهداشت،درمان و آموزش پزشکی تهیه و پس از تأیید ستاد کل در صورت تصویب مقام معظم رهبری لازم الاجرا خواهد بود.
آئین نامه فوق در 10 ماده و 5 تبصره به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.
مقدمه: در اجرای تبصره 4 قانون تشکیل،تقویت وتوسعه بسیج دانشجویی(مصوب جلسه مورخ 22/9/1377 مجلس شورای اسلامی ) و اختیارات تفویضی مقام معظم رهبری (نامه شماره 47355-1/م مورخ 3/2-12/1377)، آئین نامه اجرائی قانون مزبور به شرح ذیل به تصویب می رسد.
فصل اول: کلیات ماده1- درآئین نامه عناوین زیر، جایگزین تعاریف کامل آنها می گردد: 1/1- فرهنگ وتفکر بسیجی: مجموعه رفتار، گفتار، روش اندیشه را شامل میگردد که منبعث از مبانی انقلاب اسلامی وتعالیم حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری است.
ایثار، شهادت، عدالت خواهی، حسن سلوک ،عشق به ولایت، حضور در صحنه ها، خیر خواهی، خلوص، تعبد ومعنویت از شاخه های این فرهنگ غنی است.
2/1- دانشگاه،مؤسسه یامرکز آموزش عالی: کلیه دانشگاهها ومراکز آموزش عالی اعم از دولتی یا غیر دولتی که امر آموزش بالاتر از مقطع تحصیلی متوسطه را برعهده دارند.
تبصره: هرواحد دانشگاهی وابسته به دانشگاههای دولتی در دیگر شهرها و نیز هر واحد دانشگاه غیر دولتی یک مرکز یا واحد آموزش عالی مستقل محسوب میشود.
3/1- محدوده دانشگاهها: عبارت است از کلیه فضاهای دانشگاهی شامل فضاهای آموزشی، پژوهشی خوابگاهها و محوطه دانشگاه یا دانشگده.
تبصره: مراکز پژوهشی محض که فاقد دانشجو هستند مشمول این بند نمی شوند.
4/1- جذب: ایجاد شرایط وبستر مناسب برای همیاری، مشارکت و عضویت داوطلبانه دانشجویان در بسیج دانشجویی.
تبصره: شرایط عضویت شامل عموم دانشجویان شامل عموم دانشجویان شاغل به تحصیل در آن دانشگاه میباشد که به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اهداف انقلاب اسلامی ایران اعتقاد دارند.
5/1- آموزش: برگزاری دورههای آموزشی حول محورهای فرهنگی،علمی،دفاعی.
6/1- سازماندهی: برقراری ارتباط منسجم،منظم و تعیین وظایف مشخص بین اعضاء، متناسب با عرصههای مختلف فرهنگی، علمی و دفاعی.
ماده 2- اهداف بسیج دانشجویی عبارتند از: 1/2- تحقق فرامین ورهنمودهای حضرت امام خمینی (ره) ومقام معظم رهبری.
2/2- تقویت روحیه همیاری ومسئولیت پذیری.
3/2- بسط فرهنگ وتفکر بسیجی.
4/2- ایجاد آمادگی دفاع همه جانبه ازدستاوردهای انقلاب اسلامی درعرصه های گوناگون فرهنگی، علمی و دفاعی.
فصل دوم : وظایف ماده 3: بسیج دانشجویی برای نیل به اهداف مذکور از شیوههای زیر استفاده خواهدکرد: 1/3- جذب، آموزش وسازماندهی دانشجویان داوطلب.
2/3- آشنا ساختن دانشجویان با فرهنگ ایثار وشهادت ومعرفی اسوه های انقلاب اسلامی ودفاع مقدس.
3/3- همکاری درتوسعه، تحقیقات و پژوهشهای فرهنگی، علمی و دفاعی در راستای پیشرفت و سازندگی کشور.
4/3- حفظ و ارتقای روحیه استکبار ستیزی دردانشجویان.
5/4- برگزاری یادوارهها، همایشها،جشنوارهها، مسابقات مورد نیاز.
6/3- برگزاری دورهها، اردوها وکلاسهای فرهنگی،علمی و دفاعی 7/3- انتشار جزوات و نشریات بسیج دانشجویی مطابق ضوابط مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی ودستورالعملهای ذیربط.
8/3- همکاری با مسئولان دانشگاه و تشکلهای دانشگاهی طبق ضوابط و دستورالعملهای نیروی مقاومت بسیج.
فصل سوم: اجرا ماده 4- بسیج دانشجویی نیروی مقاومت موظف است با همکاری وهماهنگی با رؤسای دانشگاهها برای نیل به اهداف یاد شده در قانون واین آیین نامه نسبت به ایجاد وتوسعه بسیج دانشجویی در دانشگاهها اقدام نمایند.
ماده5- دانشگاهها ومراکز آموزش عالی دولتی و غیر دولتی موظفند علاوه بر حمایتهای معنوی و قانونی امکانات مورد نیاز بسیج دانشجویی ازقبیل مکان و...
را در حد مقدورات ومتناسب با توان دانشگاهها تأمین نمایند.
ماده 6- مسئول سازمان بسیج دانشجویی با نظر خواهی از دانشجویان بسیجی هر دانشگاه، سه نفر راکتباً به ریاست دانشگاه معرفی می نماید و با توافق طرفین، یکی از آنان با حکم مسئول سازمان بسیج دانشجویی به عنوان مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه منصوب میگردد.
ماده 7- بودجه وامکانات موردنیاز برای فعالیت های بسیج دانشجویی از محل اعتباراتی که میبایست در بودجه سالانه وزارتخانههای دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، علوم،تحقیقات وفناوری و بهداشت، درمان وآموزش پزشکی پیش بینی شود،تأمین خواهد شد.
ماده 8- وزارتخانههای دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح،علوم، تحقیقات وفناوری، بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و آموزش وپرورش و دانشگاه آزاد اسلامی برای تقویت بنیه علمی و حمایت از فعالیت هسته های علمی دانشجویان بسیج از محل اعتبارات پژوهشی در حد توان حمایت لازم را به عمل خواهند آورد.
ماده 9- بسیج دانشجویی، فعالیتهای علمی وفرهنگی خود را با ریاست دانشگاه هماهنگ خواهد نمود و درمواردی که فعالیتهای بسیج دانشجویی با حمایت مالی دانشگاه انجام می پذیرد، اخذ مجوز از شورای فرهنگی دانشگاه ضروری است.
ماده10- بسیج دانشجویی ضمن پرهیز از ورود به جناح بندیهای حزبی وسیاسی با حفظ شأن و منزلت بسیج در خصوص راهپیمائی و تجمعات دانشجویی از هیئت نظارت دانشگاه مجوز خواهد گرفت.
سیر مراحل انتخاب و صدور احکام مسئولیتی شورای بسیج دانشجویی الف)حوزه بسیج دانشجویی: 1- مسئول حوزه: بر اساس شیوه نامه ابلاغی از شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ انتخاب مسؤول حوزه پس از برگزاری جلسه نظر خواهی از بین اعضاء فعال بسیج و بر اساس شرایط و دستورالعمل مربوطه انجام خواهد شد وپس از طی مراحل قانونی؛ حکم مسئوولیت نامبرده توسط مسؤول ناحیه صادر خواهد شد.
در این راستا مسؤول نظارت و ارزیابی حوزه می بایست زمینه برگزاری نظر سنجی را در دانشگاه فراهم نماید.
2- شورای حوزه: شورای حوزه شامل مسؤلین قسمتهای مختلف حوزه (خواهر و برادر) ومسؤل پایگاههای تابعه می باشد.
مسؤل نظارت وارزیابی حوزه میبایست پس از تکمیل پرونده اعضاء شورای حوزه، پروندهها را به بازرسی ناحیه تحویل نماید؛ تا پس از استعلامات مربوطه حکم مسؤولیت آنها صادر گردد.
3- شورای پایگاههای تابعه: رابطین نظارت وارزیابی پایگاهها پس از تکمیل پرونده مسؤولیتی اعضاء شورا؛ آن را به واحدنظارت وارزیابی حوزه ارسال وپس از بررسی اولیه ( از لحاظ صلاحیتهای عمومی ومدیریتی) توسط حوزه، پرونده به بازرسی ناحیه ارسال و برگه حکم مسؤولیت با امضاء مسؤول حوزه صادر وبه حوزه مربوطه ارسال میگردد.
پس از امضاء حکم، کپی آن به همراه برگ واسط مکانیزه آن به بازرسی ارسال و پرونده در واحد نظارت و ارزیابی حوزه بایگانی می گردد.
تذکر: پرونده مسؤولیتی مسؤول حوزه و اعضاء شورای حوزه در بازرسی ناحیه و پرونده اعضاء شورای پایگاهها در حوزه بایگانی میگردد.
ب) پایگاههای مستقل بسیج دانشجویی: 1- مسؤول پایگاه: براساس شیوه نامه ابلاغی شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ انتخاب مسؤول پایگاه مستقل بسیج دانشجویی(همانند حوزه) پس از برگزاری جلسه نظر خواهی از بین اعضاء فعال بسیج و بر اساس شرایط و دستورالعمل مربوطه انجام خواهد شد وپس از طی مراحل قانونی حکم مسؤولیت نامبرده توسط مسؤول ناحیه صادر میگردد.
2- شورای پایگاه های مستقل: رابطین نظارت و ارزیابی پایگاهها پس از تکمیل پرونده برای مسؤلین قسمتهای مختلف پایگاه و تکمیل آن؛ آن را به بازرسی ناحیه تحویل مینمایند تا پس از استعلامات مربوطه حکم مسؤلیت آنها صادر گردد.
تذکر: 1.
پرونده مسؤلیتی مسؤول و اعضاء شورای پایگاههای مستقل در بازرسی ناحیه بایگانی میگردد.
1.
توضیحات ضروری: 1: بنا به تعبیر زیبای مقام معظم رهبری؛ بسیج دانشجویی یک تشکل نظم یافته و دارای سازماندهی میباشد؛لذا ضروریست مسؤلین حوزه و پایگاه؛ بدون گذراندن سیر مراحل انتصابات؛ فردی را در هیچ یک از مسؤلیتهای بسیج دانشجویی به کارگیری ننمایند.
2: با توجه به ضرورت شناخت توانمندیهای افراد درمسؤلیتهای پیشنهادی و همچنین عدم وقفه در فعالیتها و همچنین طولانی بودن سیر مراحل صدور حکم؛ مسؤلین بسیج دانشجویی میتوانند همزمان با ارسال پرونده به ناحیه برای افراد پیشنهادی، یک حکم سرپرستی به مدت 2 ماه صادر نمایند.لازم به ذکر است این حکم از لحاظ حقوقی هیچ اعتباری ندارد.
3: با توجه به اعطای برخی امتیازات ویژه به بسیجیان؛بالاخص مسؤلین شوراها؛ داشتن حکم مسؤلیت ضروری میباشد، لذا به اطلاع میرساند؛ به هیچ عنوان حکم مسؤلیت، برای افرادی که قبلاً مسؤلیت داشته اند و حکم ندارند؛ صادر نخواهد شد و مسؤولیت عدم پیگیری صدور حکم به عهده مسؤلین بسیج دانشجویی و مسؤل نظارت و ارزیابی دانشگاه میباشد.
تبصره: براساس ابلاغیه سازمان بسیج دانشجویی، صرفاً برای اعضاء شورا بسیج دانشجویی که قبل از سال 1385 فعالیت داشته اند با تایید مسؤل وقت و فعلی، صرفاً یک گواهی مسؤلیت صادر میگردد واز آن تاریخ به بعد؛ گواهی هم صادر نخواهدشد.
4: براساس ابلاغیه سازمان بسیج دانشجویی؛ اعضاء شورای پایگاهها نیاز به استعلام مکتبی و امنیتی ندارند وصرفاً باید استعلام مدیریتی گردند.( پایگاههای تابعه از حوزه و پایگاههای مستقل از ناحیه) 5: در پایگاه های تابعه ومستقل جایگاهی به عنوان نظارت و ارزیابی وجود ندارد و یکی از اعضاء شورا می بایست به عنوان رابط معرفی گردد.
6: واحد خواهران حوزه و پایگاهها نیز میبایست یکی از اعضاء شورا را به عنوان رابط نظارت وارزیابی معرفی نمایند و ایشان در زمینه تشکیل پرونده مسؤولیتی اعضاء شورای خواهران اقدام لازم را انجام و پرونده را جهت اقدامات بعدی به مسؤول نظارت وارزیابی حوزه یا رابط نظارت و ارزیابی پایگاه تحویل نماید.
ماموریت و شرح وظایف کلی بسیج دانشجویی الف- ماموریت: جذب ،آموزش،سازماندهی، تجهیز، حفظ و انسجام وبکارگیری دانشجویان بسیجی در عرصه های فرهنگی، سیاسی،علمی، آموزشی،اجتماعی،دفاعی، ورزشی وسازندگی و تقویت روحیه همیاری ومسئولیت پذیری وبسط وگسترش فرهنگ و تفکر بسیجی در جهت دفاع همه جانبه از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن در راستای تحقق فرامین و رهنمودهای حضرت امام خمینی (ره) ومقام معظم رهبری(مدظله العالی) ب- وظایف کلی: 1.
اداره،هدایت،کنترل ونظارت بر امورات بسیج دانشجویی در دانشگاه.
2.
اجرای برنامه ها، سیستم ها و روشهای متناسب با ویژگی ها و شرایط دانشگاه و دانشکدهها یا خوابگاهها.
3.
تهیه برنامهها وبرآوردهای مورد نیاز فعالیت های بسیج دانشجویی دانشکده جهت انجام هرچه بهتر کارها.
4.
انجام اقدامات فرهنگی، تبلیغاتی به منظورتوسعه و ترویج فرهنگ اصیل وناب اسلامی،تبیین وترویج افکار واندیشه های حضرت امام خمینی (ره) ومقام معظم رهبری (مدضله العالی).
5.
اقدام د رجهت شناسایی، جذب، آموزش،سازماندهی، حفظ وانسجام دانشجویان طبق مقررات.
6- برنامه ریزی و انجام اقدامات لازم در جهت ایجاد زمینههای مناسب برای فراخوانی،سازماندهی و به کار گیری دانشجویان بسیجی در فعالیت های بسیج سازندگی، دفاعی،همکاری با دولت و...
،بر اساس ضوابط ومقررات وهماهنگی با مراجع مربوطه.
7.
تقویت وتوسعه بسیج خواهران به منظور مشارکت مؤثر وگسترده بانوان در عرصههای علمی فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، ورزشی، سازندگی، امدادی، دفاعی و....
.
8.
برنامه ریزی وانجام اقدامات لازم در خصوص احیاء امر به معروف ونهی از منکر در چارچوب مقررات.
9.
برنامه ریزی واقدام جهت مشارکت دانشجویان بسیجی در فعالیت های مربوطه.
10.
شناسایی ،جذب،هدایت وبهره برداری ازکلیه امکانات ومقدورات دانشگاه در راستای فعالیت های بسیج دانشجویی.
11.
تهیه آمار،اطلاعات، برنامه های سالانه و برآوردهای لازم پیرامون آن.
12.
ایجاد تسهیلات لازم جهت تقویت وتوسعه شبکه ارتباطات واطلاع رسانی، انتشار نشریات وجزوات بسیج دانشجویی.
13.
انجام فعالیتهای ورزشی جهت ارتقاء تواناییهای روحی وجسمی دانشجویان بسیجی.
14.
برنامه ریزی و اقدام درجهت فعال سازی شاخه خبرگزاری دانشجو در دانشگاه و دانشکدههای مربوطه وتقویت دانستهها وتحلیل دانشجویان.
15.
برنامه ریزی وبررسی شناخت نیازهای فرهنگی،سیاسی،اجتماعی، علمی، آموزشی،دانشجویان بسیجی وهمچنین راهها تأمین این نیازها.
16.
پیگیری اجرای دورههای آموزشی، تحصیلی، مبانی اندیشه اسلامی،وآمادگی دفاعی جهت ارتقاء سطح- دانش وبینش،مهارت و کارآیی،آمادگی لازم تقویت مبانی فکری،معنوی، اعتقادی وسیاسی دانشجویان بسیجی.
17.
برنامه ریزی به منظور ایجاد زمینه رشد خلاقیت و نوآوری و شکوفا نمودن استدادهای بالقوه وتقویت استعدادهای بالفعل دانشجویان بسیجی در زمینه های آموزشی و پژوهشی.
18.
ایجاد تسهیلات لازم جهت هدایت، حمایت وجهت دهی پایان نامههای آموزشی وپروژههای تحقیقاتی وایجاد توسعه هسته های علمی دانشجویی.
19.
تشکیل و برگزاری تجمعات، همایشها، جلسات، نمایشگاهها، مسابقات، جشنوارهها ، اردوها،یادوارهها، و ...
علمی، فرهنگی،سیاسی، قرآنی، هنری، ورزشی،آموزشی.
20.
برگزاری همایش ها، جلسات و ....
با دیگر تشکل ها وگروههای دانشجویی به منظور تعامل،وفاق و وحدت هرچه بیشتر در راستای دفاع از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن.
21.
شرکت در جلسات، کمیسیون ها و...
مربوط به دانشجویان وبسیج دانشجویی.
22.
تهیه و ارائه گزارش فعالیت های بسیج دانشجویی.
23.
ایجاد زمینههای تعامل وارتباط مطلوب با مدیران، اساتید، تشکلها و نهادها و دانشجویان در راستای اهداف عالیه بسیج دانشجویی.
اصول حاکم بر فعالیتهای سیاسی بسیج دانشجویی از آنجا بسیج دانشجویی خود رامتعلق به اصل نظام و انقلاب دانسته و فعالیت های سیاسی خود را تنها بر اساس مکتب ناب تشیع و منویات ولایت فقیه تنظیم میکند، لذا وابستگی به هر جریان سیاسی و ورود در دسته بندیهای سیاسی را موجب تنزل شأن بسیج دانشجویی دانسته و به شدت از ان امتناع می ورزد.
تبصره : بدیهی است همسو بودن نظرات هر گروه سیاسی با نظرات اصولی بسیج دانشجویی به منزله تنزل جایگاه بسیج دانشجویی و وابستگی به آن حزب یا جناح سیاسی نیست .
ارتقاء سطح بینش سیاسی و بستر سازی برای گسترش نشاط سیاسی و تحقق بصیرت در پرتو معرفت و معنویت از اهداف بسیج دانشجویی در بعد سیاسی است و هرگونه فعالیت و اعلام موضع در این راستا با رعایت ظرافت ها و شرایط دانشگاه ها انجام میگیرد.
تعلق بسیج دانشجویی به اصل نظام و انقلاب و مردم اقتضاء دارد که این تشکل به صورت ذاتی در مقابل دشمنان نظام و مردم قرار داشته باشد.
بنابراین در صورت لزوم موضع گیری و جریان سازی سیاسی در برابر دشمنان خارجی و دشمنان آشکار یا نقابدار داخلی که دشمنی با نفاق آنها در برابر اسلام ، نظام واندیشه های نورانی حضرت امام (ره)و خلف صالح مقام معظم رهبری مشهود است ، امری مطلوب میباشد.
بسیج دانشجویی می تواند ضمن احترام به همه مسئولین کشور و گروههای سیاسی درون نظام آنها را با نقد منصفانه خویش به سوی آرمان های نظام و مطالبات حق طلبانه مردم و دانشجویان راهنمایی نماید.بی شک این نقد با فهم مطلوب موضوع و تطبیق آن با مصداق صورت خواهد پذیرفت ومیزان در آن تقوا وانصاف خواهد بود.
لذا تهمت زدن به افراد و گروهها به هیچ وجه قابل پذیرش نمیباشد.
بسیج دانشجویی در انتخابات ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، شوراهای اسلامی ومجلس خبرگان نامزدی برای احراز پست های مذکور معرفی نمیکند و نمیتواند به نفع یا ضرر نامزدی از نامزدها اعلام موضع نماید.
تبصره1: عدم مداخله به نفع یا ضرر نامزدها به معنای عدم معرفی ملاک ها و معیارهای نامزد اصلح یا نقد کانیدها نمیباشد.
تبصره 2: فعالیت اعضای بسیج دانشجویی بدون استفاده از اموال ونام بسیج دانشجویی به نفع نامزدها بلامانع است.
نتیجه: موارد بالا خلاصه ای از شرح وظایف نظارت وارزیابی بوده ودر صورتیکه آنها توسط مسؤلین مربوطه به خوبی انجام شوند بسیاری ازمشکلات حل خواهد شد و نتایج ذیل حاصل میشود: 1- مدیران خوب وتوانمند درحوزه ها شناسایی می شود.
2- دانشجویان با توجه به تخصص و خصوصیات فردی و...
در جایگاه های متناسب با خود مشغول می شوند.
3- اثر بخشی برنامه ها مشخص می شود.
4- نظم وانضباط در بسیج دانشجویی حکمفرما میشود.
5- صرفه جویی در هزینه ها ایجادمی شود.
6- افراد تشویق شده وانگیزه افراد افزایش مییابد.
7- از توانمندی همه افراد استفاده می شود.
8- صدور حکم برای مسؤلین دانشگاه به موقع انجام می گیرد.
9- افراد نسبت به وظایف خود احساس مسئولیت میکنند و برنامههایشان را هدفدار و برای کارهای خود برنامه ریزی انجام میدهند.
10- نقاط ضعف و قوت افراد مشخص میشود.
11- ازتجارب موفق کلیه حوزه ها می توانیم برای آیندگان استفاده کنیم.