دانلود مقاله نقش خانواده در جامعه امروزی

مقدمه خانواده‌ اولین و مهم‌ترین نهاد درتاریخ فرهنگ و تمدن انسانی است واولین مدرسه ای است که انسان درآن تعلیم می‌یابد و با اصول زندگی اجتماعی وروش تفاهیم بادیگران آشنا می‌شود.

خانه، فضایی است که درزیر سقف آن ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی ازنسلی به نسل دیگر منقل می‌شود و اسباب رشد عاطفی، اخلاقی، اجتماعی افراد فراهم می‌گردد.

درجهان امروز متأسفانه به رغم تعالیم حیات‌بخش انبیاء‌ بنیان خانواده درکشورهای صنعتی درحال فرو ریختن است واگر خرمندان و متفکران برای جلوگیری از این پیش‌آمد، تدابیر لازم را اتخاذ نکند، بخش عظیمی از ارزش‌های والای انسانی دسخوش خطر خواهد شد و عالم بشری با بحران‌‌های مضاعفی روبرو خواهد گردید.

سست‌شدن اساس خانواده، افزایش خشونت، اضطراب، ناامنی و بحران‌های اجتماعی به‌واقع ریشه درعدم توجه به اهمیت و نقش خانواده‌ دارد.

همان‌طور که می‌دانیم شخصیت هرفرد درخانواده شکل می‌گیرد.

روابط عاطفی پدران و مادران با فرزندان خود، اهمیت وئ نقش خانواده دارد.

روابط عاطفی پدران و مادران با فرزندان خود، اهمیت خانواده و نقش آن را روشن می‌سازد.

ادراک ارزش‌های معنوی واخلاقی، رشد اجتماعی، عاطفی، عقلانی و بدنی، درحد وسیع درخانواده صورت می‌گیرد.

بنابراین خانواده را باید نهادی مقدس یا باارزش تقلی کرد.

ازسوی دیگر، خانواده نهادی است که عواطف فرد در آن شکل می‌گیرد فرد درخانواده نحو بروز عواطف را فرا می‌گیرد.

کنترل کردن عواطف را می‌آموزد و نیازهای عاطفی خود را تأمین می‌کند.

شاید هیچ نهاد اجتماعی دیگری به اندازه خانواده در تامین نیازهای اساسی روانی به ویژه نیازهای عاطفی، موثر نباشد.

به زعم‌ اکثر قریب به اتفاق دانشمندان علوم انسانی آنچه تحت عنوان نابسمانی‌ هاغی رفتار بشری و به بیان صحیح تر اختلات رفتاری از قبیل بزهکاری، اعتیاد به مواد مخدر، سرقت، سرگشتگی‌های جنسی، فرار از کانون خانواده و … در جامعه مشاهده می‌شود ، درحقیقت منشاء و مأوا در تربیت‌های غیر اصولی و نابسامی‌های خانوادگی دارد.

بنابراین از روزی که توجه علمای انسان‌شناسی و به خصوص روان‌شناسان به منشأ علت عمده اختلالات رفتاری بشری جلب گردید، دروان کودکی سال‌ها ی سرنوشت‌ساز برای پرورش شخصیت و به تبع آن محیط خانواده به عنوان اولین و مهم‌ترین پرورشگاه، مورد توجه و بررسی پژوهشگران قرار گرفت.

یکی از ویژگیهای دنیای امروز انفجار علم ودانش درهمه حوزه‌های و تأثیر ژرف آن در زندگی فردی و اجتماعی است.

به تناسب گسترش علوم، حیات‌روانی انسان‌ها، پیچیده‌گی‌ می‌یابد.

و برای شناخت بهتر انسان‌ها نسبت به یکدیگر در مناسبات اجتماعی که خانواده بارزترین نمونه آن است، محتاج به علم و دانش بیش از مناسبات اجتماعی که خانواده‌ بارزترین نمونه آن است، محتاج به علم و دانش بیش از گذشته هستیم و این امر آموزش‌های خانواده را برای هرزن و هرمردی ضروری می‌سازد.

آموزش‌هایی که ضمن ایجاد شناخت بیشتر اعضای خانواده را قادر می‌سازد نقش‌ها و وظایف خود را در رابر همسر و فرزندان به بهترین شکل انجام دهند.

رویکرد نظریه پردازان به مساله تاثیر محیط و عوامل محیطی بر پرورش ورشد قوا و استعدادهای انسانی و اهمیت این عوامل دردوران کودکی مساله آموزش والدین را به عنوان یک راه روش کار مطرح ساخت.

از طرف دیگر می‌دانیم که مدرسه دومین واحد متشکل و درحقیقت به عنوان پلی برای ورود کوکان از محیط محدود بسته و تحت کنترل خانواده به جامعه بزرگ و متنوع انسانی است که درمسیر تلاش برای آموزش والدین مورد توجه مجریان برنامه‌های آموزش والدین قرار گرفت.

مدارس از این جهت که خانه دوم فرزندان محسوب می‌شوند، مکان مناسبی برای بررسی و تنظیم برنامه‌های متناسب برای‌ آموزشی والدین هستند.

بنابراین نخستین کوشش‌ها درجهت آموزش والدین درهمین مکان‌ها و با کمک و مساعدت مربیان مدارس و استادان دنشگاهها صورت می‌گیرد.

انجمن اولیاء و مربیان وزارت آموزش و پرورش متکفل برگزاری این گونه کلاسهای آموزش مسائل تربیتی برای والدین دانش‌آموزان در ایران است.

این کلاسها تحت عنوان کلاسهای آموزش خانواده دایر شده است که در وهله اول گام مثبت و موثری درجهت شکوفایی استعدادهای دانش‌آموزان این آینده‌سازان جامعه است.

طرح مساله و انگیزه تحقیق پیش‌ از بیان موضوع و اهمیت آن، گفتن اینت نکته لازم است که آموزش و پرورش باید پیشرفت و ترقی و تعالی هرجامعه و هرممکلت است، زیرا نوآوریهای علمی، فنی و مسائل مربوط به تکنولوژی و دیگر دانشهای بشری وابستگی نام با مجموعه آموزش و پرورش دارد.

اصولا تحولات و دگرگونیهای سریع اجتماعی در پرتو آموزش و پرورش برنامه‌ریزی شده منظم، انعطاف‌پذیر و اساسی امکان‌پذیر است.

ژان مونه متفکر فرانسوی عقیده دارد: در رقابت اقتصادی بین کشور مادر‌آینده برد از آن کشوری است که بتواند مجموعه آموزش و پرورش منظم‌تر و مفیدتری را ارائه نماید.

این سخن نباید موجب این تصور شود که وظیفه آموزش و پرورش محدود به آموزش کودکان و نوجوانان از طریق اعمال شیوه‌های آموزشی توین درفراگیری علوم تجربی و طبیعی و آ‌ماده‌کردن آنان برای مشارکت دریک مسابقه اقتصادی درزندگی اجتماعی آینده است.

انسان از نظر فطرت دارای دوقعد مادی و معنوی است.

چنانچه در تعلیم و تربیت وی خصوصاً در دوره کودکی و نوجوانی این دوبعد درنظر گرفته نشود و در امر پرورش، قوای جسمسی و روحی او هماهنگی بوجود نیاید در پرورش یکی از این ابعاد نسبت به دیگری غفلت شود، طبیعی است زمینه اختلال در شخصیت و عدم تعادل جسمی و روحی کودک و نوجوان فراهم شده و باید در انظارزندگی ناخوشایند و نامطلوبی در آینده برای او بود.

علیرغم نظر برخی از نظریه‌پردازان که معتقدند تغیرات و تحولات سریع اجتماعی موجب ظهور و نفوذ موسسات آموزشی و تربیتی درجامعه شده و با جایگزینی و فعالیت‌ آنها کارکردهای خانواده کاهش یافته و میرود که خانواده نقش تربیتی و آموزشی خود را دررابطه با فرزندان ازدست بدهد.

باید گفت که این نظریه‌پردازان تحت تأثیر تحولات شگرف علمی، فنی و مسائله9 مربوط به تکنولوژی درکشورهای غربی و یا بهتر بگوئیم جوامع بک بعدی قرار گرفته و به این چنین باورهای بیهوده و اظهار نظرهای بی‌پایه و بی‌اساس اعتقاد پیدا کرده و پرداخته‌اد.

بحران نسل نوجوان وجوان، اضطرابات روانی، روحی و عاطفی، بزهکاریها، ناهنجاریهای اجتماعی روزافزون درمیان کودکان و نوجوانان درکشورهای غربی زائیده تحولات و دگرگونیهای سریع اجتماعی و کم‌رنگ بوده نقس خانواده در تربیت نونهالان دراین جوامع است و درک این موضوع است که متفکران غربی را به بازنگری به اهمیت دادن به نقش و پایگاه اجتماعی خانواده دررابطه با تربیت فرزندان واداشته و موجب شده که خانواده بعنوان محور اصلی پرورش کودکان و نوجوانان و تضمین‌کننده زندگی آنان از جهات اخلاقی، عاطفی، روانی، اجتماعی شناخته شود.

توجه به نقش و وظیفه خانواده در تربیت و اجتماعی بارآوردن فرزندان موجب شده که سازمان تربیتی و فرهنگی یونسکو را وادار به اعلام سال جهانی خانواده نموده و از طریق نظرمردم جهان و موسسات بین‌المللی را متوجه اهمیت وظیفه و جایگاه اجتماعی خانواده دررابطه باتربیت فرزندان نماید.

بنابراین خانواده نقش اصلی و حیاتی در تربیت و تکوین شخصیت کودک و نوجوان را دارد و ازنظر پرورش جنبه‌های عاطفی، روانی، و اخلاقی کودک، هیچ ‌نهادی نمی‌توند جایگزین آن گردد.

مدرسه و آموزشگاه باوجود آموزش مهارتهای علمی، فنی و حرفه‌ای به کودکان و نوجوانان در حقیقت تکمیل کننده نقش پرورشی و تربیتی خانواده درکودک هستند و ازاین لحاظ نقش و اهمیت آنها بعد از خانواده قرار می‌گیرد.

اشتغالات والدین ازخانه، دشواریهای روزمره زندگی و پیچیدگی شیوه‌های آموزشی و پرورشی که حاصل تحولات سریع اجتماعی است کارکردهای خانواده را محدود ساخته و موجب گردیده توانایی برنامه‌ریزی علمی و تربیتی در دنیای امروز ضرورت همکاری و هماهنگی مؤثر بآن بار با آموزشگاه ایجاب می‌کند.

مدسه ضمن نشان دادن علاقه به تربیت کودکان و نوجوانان ممکن است در محیط خود کمتر به شناخت نیازهای عاطفی و روانی آنان فائق آید.

درحالیکه خانواده به‌علت تماس بیشتر و مستقیم‌تر با کودکان و نوجوانان ویژگیهای اخلاقی و روانی آنان را بهتر شناخته و نیازهای آنان را دراینگونه موارد بهتر تشخیص می‌دهد.

همکاری و هماهنگی خانه و مدرسه، تبادل آگاهیها و تجارب والدین و مربیان و هماهنگی میان والدین و مسؤلین آموزشگاه آنانرا درشناخت نیازهای متحول و مختلف کودکان و نوجوانان یاری بخشیده‌ به توانمندی و قابلیت این دونهاد مؤثر در چاره‌جویی ورفع کمبودها و نیازهای آنان خواهد افزود تأثیر همکاری خانه و مدرسه زمانی چشمگیرتر است که پدران و امور تربیتی و مسائل مربوط به روانشناسی تربیتی دررابطه با فرزندان خود آگاهی و دانایی بیشتری باشند هرچه خانواده به رموز و فنون تربیتی و پرورشی آگاه‌تر باشد هماهنگی و همکاری مؤثر بین‌ مدرسه و خانواده امکان پذیرتر می‌شود و زمینه‌ اجرایی برنامه‌های مشترک و هدفهای همسان تربیتی این دو نهاد دررابطه با تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان آسانتر فراهم شود.

برنامه آموزش خانواده‌ از مؤثرترین اقداماتی است که به خانواده‌ها کمک خواهد کرد تا درتربیت کودکان و نوجوانان از لحاظ روحی، عاطفی و اخلاقی از روشهای نوین تربیتی و مسائل مربوط به روانشناسی در برخورد رفتاری با‌ آنان به گونه‌ ای عمل کند که درهمکاری و هماهنگی با‌ آنچه درمدرسه از نظر تربیتی سازمان یافته و انجام میگرد موفقیت آمیز بوده و تضمین‌کننده زندگی اجتماعی آنها و آینده‌ باشد از این روی اهمیت افزایش آگاهیهای تربیتی والدین از طریق ایجاد و گسترش کلاسهای آموزش خانواده درشرایط متحول اسلامی ایران با مسائل روانشناسی تربیتی و اعمال شیوه‌های درست برخورد رفتاری آنان باکودکان و نوجوانان مساله است که انگیزه انتخب موضوع مورد بررسی گردید.

هدف تحقیق خانواده‌ در تفکر اسلامی از اساسی‌ترین و نتیجه‌بخش‌ترین واحدهای اجتماعی است که مبانی آن برالفت، صمیمیت، فداکاری و ازخودگذشتگی استوار است.

درچنین واحد اجتماعی مؤثری چه بسیارند عواملی که ممکن است.‌ آگاهانه و یا ناآگاهانه در بنیان آن نفوذ کرده و آنرا کرده متزلزل سازد.

برای جلوگیری از نفوذ زیانبار و ویرانگر این عوامل زن و شوهر به آموزش و آگاهی ویژه محتاج‌اند تا از به‌هم پاشیدگی خانواده جلوگیری بعمل آورند.

این عوامل ممکن است اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، دینی واخلاقی و غیره باشند.

زن و شوهر را به اجبار نمی‌توان وادار به زندگی دائم درکنار یکدیگر نموده و آنان را وادار نمود که علیرغم تمایلات درونی سالیان دراز زندگی مشترکی را ادامه دهند.

اما با راه حل‌های معقول از طریق آموزش می‌توان جهت ادامه حیات و از بین بردن عواملی که زندگی مشترک آنان را مورد تهدید قرار داده به تعلیم و تفهیم اصول دوجانبه‌ای ک وظایف زوجین را شامل میگردد پرداخت و آنان را جهت ادامه یک زندگی مسالمت‌آمیز تحت آموزش قرار داد.

علاوه برآن، پیچیدگی روزافزون روابط اجتماعی، ناشی از تحولات اقتصادی و اجتماعی و تبادل و تهاجم فرهنگی بین ملتها و تأثیر مثبت و منفی زائیده از آنها از یکسو و نقش مؤثر والدین در تربیت اجتماعی کودکان و نوجوانان، ضرورت هم‌آهنگی بین خانه و مدرسه، وجود سلیقه‌‌های فردی ازنظر تربیتی، تفاوتهای فردی بین فرزندان و اختلافاتی که پس از تشکیل خانواده ممکن است بین زن ومرد بوجو آید از سوی دیگر نیاز خانواده را به آموزش و افزایش سطح آگاهی درروابط با تربیت فرزندان اجتناب‌ناپذیر می‌سازد.

بنابراین هدف از تحقیق زمینه‌یابی درمورد یادگیری والدین در موضوعات تربیتی و تأثیر کلاس های آموزشی خانواده برروی اولیایی که از این کلاسها استفاده کرده در مقایسه بااولیایی که از این کلاسها استفاده نکرده‌اند می‌باشد.

بنابراین هدف از تحقیق زمینه‌یابی درمورد یادگیری والدین در موضوعات تربیتی و تأثیر کلاسهای آموزشی خانواده برروی اولیایی که از این کلاسها استفاده کرده در مقایسه بااولیایی که از این کلاسها استفاده نکرده‌اند می‌باشد.

اهمیت تحقق خانواده بعنوان یک نهاد عمومی در دنیا و بخصوص در دیده‌گاه اسلامی از ریشه‌دارترین و مقدس‌ترین نهادهای اجتماعی است.

زیرا در وهله اول مناسب‌ترین مکان برای اسن والفت، همدلی و ابراز صمیمیت بین زن و شوهر بوده و نخستین هسته اجتماع است که برپایه روابط زناشویی و خویشاوندی سببی یا نسبی در محدوده‌ای بنام خانه بوجود می‌آید و با تأمین نیازهای جسمی، آرامش روحی و تکامل روانی یکدیگر را فراهم می‌کنند و بدین طریق باایجاد رشته‌های استوار عاطفی، اخلاقی و روانی از لحاظ ذهنی و فکری پیوندی الهی می‌یابد فزون بر آن، خانه و خانواده جایگاه مطمئن و پناهگاه امن و سرشار از عواطف انسانی است که در آن فرزندان وئ اعضای خانواده تربیت اجتماعی یافته و بارشد و تکوین شخصیت آنان برای زندگی اجتماعی آینده درزمینه‌های مختلف بار می‌آیند.

خانواده ضمن حفظ بقاء و ادامه نسل، وظیفه انتقال ارزشها، هنجارها، ‌آداب و رسوم و بطور کلی میراث فرهنگی و اجتماعی جامعه را به نسل کودک و نوجوان به عهده دارد.

اهمیت کارکردهای خانواده و نقش آن درجامعه تابدان اندازه است که هیچ نهادی درطی قرون و اعصار نتوانسه‌است جایگزین عملی کامل برای آنان باشد.

بنابراین جادارد بربرنامه آموزش در آشنایی باامور و مسائل مربوط به تربیت فرزندان و آگاهی از شیوه‌های جدید روانشناسی تربیتی درطرح مباحث مربوط به تعلیم و تربیت به صورت موزون و برنامه‌ریزی شده، متناسب با فهم و درک خانواده‌ها (گروه بیسواد) آنهم از جنبه عملی ورفتاری درابعاد مختلف تاکید بسیار شود تا بدینوسیله درهماهنگی و همکاری بامدارس و آموزشگاهها که در تربیت‌ نوباوگان با تلاشها و اهداف مشسترک، زمینه انحرافات، نابهنجار و اختلافات روانی و شخصیتی این سرمایه‌های انسانی واقعی کشور مااز میان رفته و باحرکاتی آگاهانه با بهره‌مندی از عوامل تقویتی تربیتی درنوجوان و جوانان از وجود آنان دردفع و مقابله باارزشهای منفی و آنچه که تهاجم فرهنگی نامیده می‌شود استفاده گردد.

فرضیه‌های این پژوهش به شرح ذیل می‌باشد: آیا کلاس‌های آموزشی خانواده وزارت آموزش و پرورش اثر بخشی لازم را دارند؟

آیا کلاس‌های آموزش خانواده وزارت آموزش و پرورش نیازهای آموزشی والدین شرکت‌کننده دراین کلاس‌ها را برآورده می‌سازند؟

آیا والدین دانش‌آموزان بطور مرتب و مستمر در کلاسهای آموزش خانواده شرکت می‌کنند؟

آیا والدین دانش‌آموزان با انجمن اولیاء و مربیان همکاری لازم را مبذول می‌دارند؟

آیا والدین دانش‌‌آموزان نسبت به موثر واثر بخشی این کلاسها خودش بین هستند؟

آیا فضایی دلگرم کننده براین گونه کلاس‌ها حاکم است؟

تعاریف علمی و نظری آموزش (1) آموزش در لغت به معنی یاددادن و در تعریف عبارت است از فعالیتهایی که به منظور ایجاد یادگیری دریادگیرنده از جانب مربی یامعلم طرح ریزی می‌شود و بین مربی و یک یا چند یادگیرنده به صورت کنش متقابل جریان می‌یابد.

همچنین در تعریفی جامع‌تر می‌توان آموزش را این‌ گونه تعریف کرد: آموزش به هرگونه فعالیت یا تدبیر از پیش‌طرح ریزی شده گفته می‌شود که هدف آن ایجاد یادگیری دریادگیرندگان است.

آموزش خانواده: به مجموعه آموزش‌های مورد نیاز خانواده‌ها برای پیشگیری از معضلات و مشکلات احتمالی در زندگی و فراگیری روش‌های نوین تربیت‌ فرزندان اطلاق می‌شود.

دراین پژوهش منظور از آموزش خانواده، بیان و ارائه مسائل، نکته‌های مهم وروش‌های صحیح‌‌ برقراری ارتباط با همسر و فرزندان درمحیط خانواده است که توسط افراد آگاه و متخصص در مسائل تربیتی انجام می‌شود.

اثر بخشی: در نظریه‌های مدیریت، اثر بخشی یک سیستم‌ را می‌توان برحسب توانایی آن به ادامه حیات خود درموارد بحرانی، سازش، حفظ خود و توسعه‌اش بدون توجه به وظایف خاصی که انجام می‌دهد تعریف کرد، (شاین، ترجمه صادق‌پور و بهزادی، 1352، ص 176) دراین پژوهش میزان اثر بخشی برنامه‌های آموزشی خانواده از طریق پاسخ‌هایی که والدین به سوالات پرسشنامه تدوین شده‌ داده‌اند سنجیده‌ شده‌است.

خانواده‌: منظور از خانواده مجموع کسانی است که در یک خانه زندگی می‌کنند و معمولاً این افراد پدر، مادر و فرزندان هستند.

دراین پژوهش، خانواده‌هیی مورد بررسی قرار می‌گیرند که پدر یا مادر یا هردو درکلاس‌ها‌ی‌‌ آموزشی خانواده که از سوی مدارس شهرتهران درسال تحصیلی 82 – 81 دایر شده‌ شرکت کرده‌اند.

دانش‌آموزان: در این پژوهش منظور از دانش‌آموزان، کسانی هستند که دریکی از مقاطع تحصیلی در شهر تهران مشغول تحصیل بوده و والدین آن‌ها درکلاس‌های آموزشی خانواده شرکت می‌کنند.

(ساموئل بال به نقل از کرچ، کراچ فیلد و بالاچی، ترجمه مسدد، 1373، ص 127) دراین پژوهش نگرش والدین با استفاده از پرسشنامه نگرش سنج، سنجیده می‌شود.

والدین شرکت‌کننده در کلاس: منظور والدین دانش‌ آموزانی است که باتوجه به نیازهای موجود خود، برای بدست آوردن و کسب آموز‌ش‌های لازم، درجهت ارتقاء سطح بهداشت روانی خود و خانواده‌شان درکلاسهای آموزشی خانواده که به وسیله انجمن اولیاء و مربیان درمدارس شهرتهران دایر شده است، شرکت می‌کنند.

مقدمه در این فصل سعی شده با توجه به جامعه و نمونه‌ آماری که انتخاب گردیده با ارائه پرسشنامه‌ای مشتمل برسی سؤال به سازمان دادن فراوانی‌های بدست‌ آمده از پاسخ‌های دریافتی پرداخته شود که دراین‌صورت است که محقق راقادر می‌سازد با توصیف و استنباط آماری به مطالعه و بررسی یافته‌ها نایل آید.

چرا که تنها شناخت واقعی از علوم است که ما راقادر می‌سازد تابا جوامع‌نگری و استدلات علمی به تعمیم و گسترش آن درجامعه بپردازیم که غایت آمال بهبود وضعیت‌های موجود به سمت ترقی و اصلاح جامعه است.

جامعه آماری جامعه آماری در این تحقیق والدین دانش‌آموزان راهنمایی دخترانه شهر تهران در منطقه ده می‌باشد که درکلاسهای آموزش خانواده بصورت مستمر شرکت داشته‌اند.

نمونه‌آماری جامعه نمونه از جامعه‌ای انتخاب شده که در آن مادران بصورت مستمر درکلاسهای آموزش خانواده درسالهای گذشته و درطی سال تحصیلی شرکت داشته‌اند که به شکل نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب گردیده است و 100 نفر از مادران را شامل می‌باشد.

روش نمونه‌گیری و حجم‌نمونه با توجه به آمار مادرانی که شرکت فعال درکلاسهای آموزش خانواده داشته‌اند به صورت تصادفی از روی صورت اسامی تعداد100 تفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند.

درمجموع 100نفر از مادران را شامل می‌شود.

ابزاراندازه‌گیری دراین تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید و با مقیاس پنج‌درجه‌ا از نوع پرسشنامه لیکرت می‌باشد (خیلی کم، کم، متوسط، زیاد، خیلی زیاد) که دارای 30 سئوال است.

شیوه‌ تجزیه و تحلیل داده‌ها در این پژوهش با استفاده از روش میدانی از آمار توصیفی برای تحلیل داده‌ها استفاده گردیده که باتوجه به جداول‌ توزیع فراوانی ودرصد فراوانی بدست آمده از نتایج پرسشنامه به‌رسم نمودار (ستونی درصدی) برای هرسئوال و از سئوالات پرسشنامه اقدام گردیده است و برای هر فرضیه تحلیل در توصیف داده‌های حاصل از نتایج پرسشنامه ابتدا با بهره‌گیری آمار استنباطی وروش آزمون‌کا X2 با خی‌دو پس از تنظیم جداول فراوانی‌ها و محاسبهX2 با توجه به درجات آزادی (d.f) به مقایسه خی‌دو بدست آماده باخی‌‌دو جدول پرداخته‌ شد تا با این روش معنا داری ورد یا مقبول فرض – صفر درمقایسه بافرضیه پژوهش مورد تأیید یا احیاناً مورد رد قرار گیرد و باتوجه به یافته‌های استخراج شده فرضیه‌ یا فرضیه‌ های تحقیق تفسیر و تحلیل شود.

ودر آخر نتیجه ی حاصل این عملیات بیان گردد.

فصل دوم : تجزیه و تحلیل داده‌ها فرضیه‌اول: آیا کلاس‌های خانواده وزارت آموزش و پرورش اثربخشی لازم را دارند جدول فراوانی مشاهده شده از سئوال 30 فرضیه (1) تحلیل فرضیه اول: باتوجه به فراوانی مشاهده شده از داده‌های مربوط به سئوال 30 بیشترین فراوانی مربوط به آن دسته از اولیائی می‌باشد که معتقدند که کلاسهای آموزش خانواده اثربخش لازم را دارد.

و فراوانی تراکمی متوسط و متوسط به بالا محاسبه شده (100= 36 + 46 +18) حاکی از این است که 100% آموزش خانواده رااثربخش دانسته‌اند.

فرضیه‌ دوم آیا کلاس‌های آموزش خانواده وزارت آموزش و پرورش نیازهای آموزشی والدین شرکت‌کننده دراین کلاسها را برآورده می‌سازد؟

جدول فراوانی مشاهده شده از سئوالات ذی فرضیه (2) تحلیل فرضیه دوم: با توجه با فراوانی مشاهده شده از داده‌های مربوط به سؤالات 3 الی 9 و 23 و 26 بیشترین فراوانی مربوط به آن دسته از اولیائی می‌‌باشد ک معتقدند ک کلاسهای آموزشی خانواده‌ نیازهای آموزشی والدین شرکت‌کننده دراین کلاسها را برآورده می‌سازد.

فراوانی تراکمی متوسط و متوسط به بالا محاسبه شده (849 = 251 + 396 + 202) حاکی از این است که 94% نیازهای آموزشی والدین شرکت‌کننده برآورده‌ می‌شود درمقابل 6% معتقدند که نیازهای آموزشی والدین برآورده نمی‌شود.

فرضیه سوم آیا والدین دانش آموزان به طور مرتب و مستمر در کلاسهای آموزش خانواده شکرت می‌کنند؟

جدول فراوانی مشاهده شده از سؤالات 27 و 28 (فرضیه 3) تحلیل فرضیه سوم: باتوجه به فراوانی مشاهده از داده‌های مربوط به سؤالات 27 و 28 بیشترین فراوانی مربوط به آن دسته از اولیائی می‌باشد که معتقدند والدین دانش‌آموزان بطور مرتب و مستمر در کلاس‌های آموزش خانواده شرکت می‌کنند.

و فراوانی تراکمی متوسط ومتوسط به بالا محاسبه شده (197 = 90 + 82 + 25) حاکی از این است که 098% والدین بطور مستمر و مرتب درکلاس‌های آموزش خانواده شرکت می‌کنند و درمقابل 2% معتقدند که بطور مستمر شرکت نمی‌کنند.

فصل سوم آیا والدین دانش‌آموزان با انجمن اولیاء ومربیان همکاری لازم را مبذول می‌دارند؟

جدول فراوانی مشاهده شده از سؤال 29 (فرضیه 4) تحلیل فرضیه چهارم: باتوجه به فراوانی مشاهده شده از داده‌های مربوط به سؤالات (29( بیشترین فراوان مربوط به آن دسته از اولیائی می‌باشد که معتقدند والدین دانش‌آموزان با انجمن اولیاء و مربیان همکاری لازم را دارند.

و فراوانی تراکمی متوسط به بالا محاسبه شده (95 = 24 + 30 +41) حاکی از این است که 95% والدین با انجمن اولیاء و مربیان همکاری را دارند درمقابل 5% معتقدند که همکاری لازم را با انجمن اولیاء و مربیان ندارند.

فرضیه پنجم: آیا والدین دانش‌آموزان نسبت به موثر واثر بخشی این کلاس‌ها خوش بین هستند؟

جدول فراوانی مشاهده شده از سؤالات 10 تا 22 (فرضیه 5) تحلیل فرضیه پنجم: باتوجه به فراوانی مشاهده شده از داده‌های مربوط به سؤالات (10 تا22) بیشترین فراوانی مربوط به آن دسته از اولیائی می‌باشد که معتقدند والدین دانش‌آموزان نسبت به موثر بودن واثر بخشی این کلاس‌ها خوش بین هستند.

وفراوانی تراکمی متوسط و متوسط به بالا محاسبه شده (1223 = 441 + 489 + 283) حاکی از این است که94% والدین دانش‌آموزان نسبت به موثر بودن واثر بخشی کلاس‌ها آموزش خانواده خوش‌بین هستند و درمقابل 6% معتقدند که اثر بخشی لازم را ندارد.

فرضیه ششم: آیا فضایی دلگرم کننده براین گونه کلاس‌ها حاکم است؟

جدول فراوانی مشاهده شده از سؤالات ذیل تحلیل فرضیه ششم: باتوجه به فراوانی مشاهده شده از داده‌های مربوط به سؤالات (25 و 24 و 2 و1) بیشترین فراوانی مربوط به آن دسته از اولیائی می‌باشد که معتقدند فضایی دلگرم کننده براین گونه کلاسها حاکم است.

وفراوانی تراکمی متوسط به بالا محاسبه شده (356 = 77 + 130 + 149) حاکی از این است که 89% والدین معتقدند که فضایی که فضای دلگرم‌کننده براین کلاسها حاکم است درمقابل 11% فضای کلاس‌ها رادلگرم کننده نمی‌دانند.

فرضیه (1) کلاس‌ها آموزش خانواده وزارت آموزش و پرورش اثر بخشی لازم را دارند.

جدول فراوانی مشاهده شده و فراوانی مورد انتظار فرض (1) ( برای تسهیل در انجام گزینه‌های زیاد و خیلی‌ زیاد و خیلی کم درهم ادغام شده است.) اطلاعات مربوط به فرض (1) فرضیه (2) کلاس‌های آموزش خانواده وزارت و پرورش نیازهای آموزشی والدین شرکت کننده دراین کلاس‌ها را برآورده می‌سازد.

جدول فراوانی مشاهده شده و فراوانی مورد انتظار فرض (برای تسهیل درانجام آزمون گزینه‌های زیاد و خیلی و ک درهم ادغام شده است.) اطلاعات مربوط به فرض (2) فرضیه (3) والدین دانش‌ آموزان به طور مرتب و مستمر درکلاس‌های آموزش آموزش خانواده شرکت می‌کنند.

جدول فراوانی مشاهده شده و فراوانی مورد انتظار فرض (3) (برای تسهیل درانجام آزمون گزینه هخای زیاد و خیلی زیاد و کم وخیلی کم درهم ادغام شده است.) اطلاعات مربوط به فرض (3) فرضیه (4) والدین دانش آموزان با انجمن اولیاء و مربیان همکاری لازم را دارند.

جدول فراوان مشاهده شده و فراوانی مورد انظار فرض (4) (برای تسهیل در انجام آزمون گزینه‌های زیاد و خیلی‌زیاد و کم درهم ادغام شده است.) اطلاعات مربوط به فرض (4) فرضیه (5) والدین دانش‌آموزان نسبت به موثر بودن و اثر بخشی این کلاس‌ه خوش بین هستند.

جدول فراوانی مشاهده شده و فراوانی مورد انتظار فرض (5) (برای تسهیل درانجام آزمون گزینه‌های زیاد وخیلی‌زیاد و کم و خیلی‌کم درهم ادغام شده است.) اطلاعات مربوط به فرض (5) فرضیه (6) فضای دلگرم کننده براین گونه کلاسها حاکم است.

(برای تسهیل درانجام آزمون گزینه‌های زیاد و خیلی‌زیاد و کم و خیلی‌زیاد درهم ادغام شده است.) اطلاعات مربوط به فرض (6) فصل 4 نتیجه‌گیری و تفسیر یافته‌های تحقیق 5-1 بحث، نتیجه‌گیری و تغییر یافته‌های تحقیق بانگاهی اجمالی به تحقیقات انجام شده توسط محقیقن علوم رفتاری درطی سالیان متمادی که مشروح آن درفصل دوم تحت عنان ادبیات تحقیق بطور اعم ذکر گردید.

این نتیجه حاصل می‌شود که کلاسها آموزش خانواده چه بطور مستمر یا در مقطع خاص زمانی برای والدین بالاخص مادارن نه تنه برای خودآنان، ازنظر ارتقای علمی و عملی به منظور افزایش توانایی شدن در زندگی روزمره با توجه به فراز و نشیب‌هی آن و تعامل‌هیی که درمحیط اجتماعی با دیگر افراد جامعه صورت می‌گیرد مفید و سودمند بوده بلکه به نوعی عامل تغییر و بهبود رفتار آنان را در موجهه با موضوعات و مسائل تربیتی، رفتاری و کنش‌های متقابل بین‌فرزندشان نیز می‌باشد.

و نتایج نظر سنجی با ابزار پرسشنامه از مادرانی که دراین قبیل آموزشها اعم از کلاسهای‌ آموزش خانواده، مشاوره و راهنمایی شرکت نموده‌اند، حاکی از سودمندی آن درحد قابل ملاحظه‌ای می‌باشد.

پیشنهادات محقق با توجه به اهمیت آموزش برای اولیاء، خصوصاً مادران، واز جهت اینکه هدایت صحیح این فرایند برای اصلاح و تغییر رفتار فرزندان توسط والدین از حساسیت و پیچیدگی خاصی برخوردار است به صراحت می‌توان عنوان نمود، متغیرها و عوامل متنوعی دربه ثمررسیدن این امور تاثیر دارند هرکدام زنجیروار در پیونددادن و شکوفا نمودن استعداد و توانایی‌های افراد، مهم و حائز اهمیت می باشند که نیل به هرکدام از این دانش‌ها و آگاهی‌ها به ساختار کلی نظام خانواده و ارتباط آن با نظامهای اجتماعی خاص خودبرمیگردد.

دراین راستا مسائل اقتصادی و فرهنگی و آداب و سنن قومی و دیگر عوامل را نیز نباید بی‌اثر دراین فرایند دانست.

دراینکه خانواده و والدین، اولین و موثرترین اثرگذاری را درالگو‌سازی رفتاری هرفرد دارند ورشد شخصیتی و اجتماعی وی دراین نهاد رقم می‌خورد جای هیچ‌ بحث و اختلافی نیست ولی نکته مهم این است که چه تدابیری را باید اندیشه که بدون واردساختن کوچکترین ضره و خدشه‌ای درنظام‌مندی زیر بنایی این پایگاه با تکیه برپشتوانه علمی و نظری به ارتقاء و تقویت توانمندی‌ها خانواده و نیز مادران بعنوان ایفاگران این نقش اصیل و بنیادی پرداخته شود.

یکی از راههای دستیابی به امر فوق تدوین برنامه‌ای جامع و مستمر که لزوم برگزاری این کلاسها را برای تمام اولیاء در قالب برنامه‌ای مدون مورد تاکید و توصیه قرار دهد.

که درآن پارامترهای دخیل واثرگذار در کیفیت برگزاری این کلاسها زیر نظر صاحب نظران، کارشناسانه بررسی شده و اجرایی بودن آن مورد اتفاق نظر همه آگاهان علوم انسانی و تجربی باشد.

بطور مثال، میزان مثال، میزان تحصیلات مادران و پدران، سن مادران، جنس فرزندان و یاسایر عوامل دخیل، مورد دقت و توجه قرار بگیرد وبرنامه‌ی تدوین شده با توجه به تفاوتهای هریک از افراد شرکت‌کننده در این کلاسها تنظیم گردد، که این نابرابری‌های فردی عدم انگیزه حضور و بی‌علاقه‌‌گی را برای شرکت در این کلاسها درپی نداشته باشد.

ازنظر محتوایی، مفاهیم باید به گونه‌ای تنظیم و انتخب گردد که در مخاطبان ایجاد انگیزش نموده و گیرایی لازم برای ادامه حضور در کلاسها را داشته باشد.

یعنی گیرنده پیام را به تفکر واداشته و درنهایت به هدف مورد انتظار که همان افزایش توانمندی و آگاهی درنحوه برخورد باهر رفتار احتمالی انجام گرفته از طرف فرزند است هدایت نماید.

سرعت بخشیدن دربرگزاری، استمرار در اجرا، تداوم در تشکیل کلاسها آموزش خانواده از مهم‌ترین شاخص‌‌ها در پیشرفت یک برنامه‌ی توسعه‌علمی می‌باشند، نباید معطل بمانند بلکه باید به هرکدام، هر بصورت واحد توجه لازم گردد و هم بصورت عناصر متشکله یک تشکیل نظام‌مند بها داده شود.

آگاهی یافتن از میزان بهره‌وری و فواید و یا احیانا نارسایی‌های موجود در اجرای برنامه‌ مارا در تدویم وارائه یک روش موفق به یقین راهگشا خواهد بود که به کمک، جمع‌آوری و استدلال یافته‌ها با روشهای آماری میسر می‌باشد.

محدودیت‌های تحقیق عامل و عوامل بازدارنده که آنها را به عنوان موانع و عناصر کند کننده فرایند تحقق می‌شود برشمر میتوان به دسترسی دشوار جهت اخذ اطلاعات از منابع و مراجع اطلاع‌رسانی و پژوهشی اشاره‌ای نمود.

و مورد دیگر که میشود یاآوری نمود میل و علاقه‌ کم اولیاء مدارس وآموزشگاهها از جهت نگرانی و ترسی که ارائه اطلاعات به اشخاص دارند که معمولاً به نارسایی مقررات و ضوابط اداری برمی‌گردد، محدودیت‌های دوطرفه ناشی از عدم همخواهی برنامه‌ی آموزشگاهی با برنامه‌های آموزش خانواده که دسترسی سخت به اولیاء را نیز شامل می‌شد ویا استفاده نکردن از نظرات و دیدگاههای پدران بدین جهت که رویکرهای تربیتی تعاملی است مشترک بین پدر و مادر و فرزندان و هرکدام از والدین نقش خاصی و منحصر به فرد خود را ایفا می‌نماید و نیز محدود بودن جامعه آماری و نمونه‌آماری نیز از جمله عوامل موثر در کارایی و جامعیت یک نتیجه قابل استناد علمی می‌باشد که این پژوهش نیز به سهم خود عاری از این نارسایی‌ها باشد.

سؤالاتخیلی‌کمکممتوسطزیادخیلی‌زیادجمع‌30--184636100جمع--184636100 سؤالاتخیلی‌کمکممتوسطزیادخیلی‌زیادجمع3-43438241004-43046201005-51753251006-617482910073102444191008-524472410092216483210023-62236361002613183642100جمع645202396251900 سؤالاتخیلی‌کمکممتوسطزیادخیلی‌زیادجمع27-111345410028-2144836100جمع-3258290200 سؤالاتخیلی‌کمکممتوسطزیادخیلی‌زیادجمع2923413024100جمع23413024100 سؤالاتخیلی‌کمکممتوسطزیادخیلی‌زیادجمع10339181810011-2213364810012-313305410013-326482410014-2164836100152-30382110016194636121001735263036100182723492410019-610364810020--103654100212212364810022-3314818100جمع13642394894411300 سؤالاتخیلی‌کمکممتوسطزیادخیلی‌زیادجمع12947321010022740321910024-220423610025418422412100سؤالات83614913077400 سؤال / گزینه‌هازیاد و خیلی‌زیادمتوسطکم و خیلی کمجمع30821818100جمع821818100 درجه آزادی ()d.fX2 جدول استانداردX2 محاسبه شود سؤال / گزینه‌هازیاد و خیلی‌زیادمتوسطکم و خیلی‌ کمجمع362344100466304100578175100677176100763241310087124510098016410023722261002678184100جمع64720251900 درجه آزادی ()d.fX2 جدول استانداردX2 محاسبه شود سؤال / گزینه‌هازیاد و خیلی‌کممتوسطکم و خیلی کمجمع27881111002884142100جمع172253200 درجه آزادی ()d.fX2 جدول استانداردX2 محاسبه شود سؤال/ گزینه‌هازیاد و خیلی‌کممتوسطکم وخیلی کمجمع2954415100جمع54415100 درجه آزادی ()d.fX2 جدول استانداردX2 محاسبه شود سؤال/ گزینهزیاد و خیلی‌زیادمتوسطکم و خیلی‌کمجمع10363925100118413310012841331001372262100148416-10015593011100164846610017662410100187323410011984106100209010-1002184124100226631310023930293771300 درجه آزادی ()d.fX2 جدول استانداردX2 محاسبه شود سؤال/ گزینه‌هازیاد و خیلی‌زیادمتوسطکم و متوسط کمجمع1424711100251409100247820210025364222100جمع20714944400 درجه آزادی ()d.fX2 جدول استانداردX2 محاسبه شود