نقش مربی
نقش مربی کمک به بازیکنان برای ارائه بهترین تواناییهای آنها است، نه استفاده از آنها در جهت به دست آوردن موفقیت برای خود. مربی والیبال وظایفی قبل، در طول و بعد از مسابقه به عهده دارد.
وظایف مربی
قبل از مسابقه
1- جلسات تمرین
2- انتخاب سیستم های تاکتیکی برای تیم
3- تجزیه و تحلیل حریفات و پیش بینی تاکتیکهای مورد نیاز برای شکست آنها
مسابقه
1) آماده سازی و گرم کردن بازیکنان.
2) انتخاب شش بازیکن شروع کننده و موقعیت چرخشی آنها. این کار می بایست جهت کسب امتیاز و با اسم و شماره های همه تیم قبل از شروع اولین ست انجام گیرد.
3) دادن لیست چرخش تیم به داور دوم در آغاز هر ست.
4) تجزیه و تحیل تایم - اوت و تعویض در صورت نیاز و اجازه این کار.
5) تجزیه و تحلیل عملکرد تیمی در طول مسابقه و ایجاد هر نوع تغییر در صف آرایی،تاکتیک ها یا بازیکنان در صورت لزوم.
6) کنترل رفتار هر یک از بازیکنان روی نیمکت.
بعد از مسابقه
1) کنترل تشویق و احترام نسبت به حریف از سوی تیم و دست دادن بازیکنان بدون توجه به نتیجه بازی.
2) تشکر از هر دو دوار و امتیاز دهندگان به خاط کارشان از طریق کاپیتان تیم.
3) مرور عملکرد تیم و مربیگری در طول بازی با دیدگه طراحی برایآینده وجلسات تمرین.
تمرینات فصلی
ضروری است از آنچه با تیم خود سعی در رسیدن به آن می کنید، عقیده روشنس داشته باشید. باید یک سرس طرح های فصلی برای پیشرفت تیم خود داشته باشید. این طرح و نقشه باید سال را مثل گلها به قسمتهایی تقسیم کند: آمادگی بدنی و تکنیکی ، تهیه و تدارک باز ی وتاکتیک، دوره مسابقه و کار و نیز استراحت.
آمادگی بدنی وتکنیکی
وقتی فصل مسابقات در راه راست گسترش تکنیکهای نو با بازیکنان یاحتی درست کردن خطاهای بزرگ برای مربی مشکل است. چند ماه بین فصول مسابقات زمانی است که مربی می تواند روی گسترش و عملکرد تکنیک تمرکز نماید. در همین زمان، بازیکنان می توانند تحت برنامه های تمرینی سازنده و سنگین کار کنند. در این مدت مربی باید اساس و پایه تیم را بر مبنای عملکرد تاکتیکی تیمی که ریخته است بنا کند.
تهیه و تدارک بازی وتاکتیک
این دوره حدود یک ماله برای تیم ها طول خواهد کشید. در این دوزه مربی بیشتر وقت را برای ایجاد سیستمهای تاکتیکی که می خواهد به طور مؤثر در طول فصل مسابقه به کار ببندد، صرف می کند. به ویژه مسابقات پیش فصل برای فهمیدن اینکه این تاکتیک ها در موقعیت بازی چگونه اند مفید خواهد بود.
فصل مسابقات
با شروع فصل آمادگی بدنی، تکنیکی و تاکتیکی بازیکنان باید به اوج خود رسیده باشد. مشکل مربی حفظ این سطح بالای آمادگی در دوره مسابقات است که ممکن است کمتر یا بیشتر از شش ماه به طول انجامد. علیر غم این مسئله ، در زمانی که نتیجه عملکرد تیم صدمه خواهد دید هر بازیکن قادر به حفظ فرم خواهد بود.
مهارت در مربیگری، توانایی در تشخیص هر چه سریعتر علت مشکل و بر مبنای آن قضاوت درباره تمرین است. جلسات تمرینی نباید سطح بالایی از کار بدنی را شامل شوند چرا که تحلیل باید روی آمادگی برای مسابقه آینده، به ویژه در ارتباط با تکنیک های فردی و تیمی صورت گیرد. بسیاری از لیگ ها چند هفته استراحت در میان مسابقات دارند که مربی خواهد توانست برای کار کردن روی هر تغییر قابل توجه در تاکتیک های تیمی که تیم نشان داده به آنها نیازمند است استفاده کند.
زمان استراحت و سرد کردن
در پایان فصل، بازیکنان احساس خستگی روحی و جسمی خواهند داشت و مربی باید به تدریج از تمرینات بکاهد. عقیده خوبی است که در چندین مسابقه خارج سالن اگر چه باید به شکل مسابقه، شرکت کنند و با روحیه راحت تری به بازی بپردازند. بعد از آن باید یک استراحت چهار تا شش هفته ای قبل از شروع دور فصل جدید داشته باشند.
دوره و جلسات تمرین
دوره تمرینات فردی باید تدارک دیده شود، نه فقط یک مجموعه گوناگون از چند آموزش به اضافه یک بازی. هر دوره تمرین و آموزش باید به طور ایده آل شامل قسمتهای زیر باشد.
1) تمرینات گرم کردن برای جلوگیری از صدمه آن جلسه
2) تمرینات تکنیکی مربوط به موضوع آن جلسه
3) کار تمرکز روی تکنیک یا تاکتیک موضوع جلسه
4) کنترل موقعیت بازی و توضیح کار تاکتیکی و تکنیکی
5)تمرینات پایانی برای سرد کردن و جلو گیری از گرفتگی ماهیچه ها
مربی باید سعی کند استراحت ها را در جلسات تمرین و هنگام توضیح نکات به بازیکنان به حد اقل برساند، چرا که این کار باعث از دست رفتن تمرکز بعضی از بازیکنان خواهد شد. اگر نکاتی هست که نیاز است به بازیکنان تمرینی گفته شود باید آنها را از تمرین بیرون کشیده و به آنها گفت، چرا که بحث و توضیح وقت می گیرد. آموزشهای تمرین باید به هم پیوسته باشند تا از تلف شدن وقت با شروع کار در جاها و گروه های مختلف جلو گیری شود.
تجزیه و تحلیل حریف
همیشه باید فرصتی مناسب برای کاوش و ایجاد یک سابقه در باره سیستمهای تاکتیکی آنها گذاشته شود، مثلاً ضعف و قدرت فردی بازیکنان و نتایج مسابقات قبلی تیمها.
به آرایش های مورد استفاده در دریافت سرویس وچرخش که تیم از بازیکنانش می خواهد آنها را بازی کنند نگاهی بیندازید. سعی کنید این مطلب را با تیم خود در کنار هم بگذارید بنابراین بهترین دریافت کننده شما در مقابل بهترین سرویس زنها هستند و برعکس. به سیستم دفاعی و دفاع روی تور آنها نظری داشته باشید. بهترین خط آبشار خود را برابر ضعیف ترین و کوتاه ترین خط دفاع آنها قرار دهید.
به تشخیص مهارت های فردی بازیکنان بپردازید که چه کسی در دریافت، سرویس یا آبشارز ضعیف است، چه کسانی سریع نبوده و به اندازه کافی تحرک ندارند تا توپهای تاکتیک ی و جاخالی را پوشش دهند و بگذارند بازیکنانتان از این ضعفها استفاده کنند.
این کار مربی است که بفهمد بازیکنان ش که به بازی می روند می دانند با چه رو به رو می شوند و چگونه از پس این شرایط برآیند.