بطور کلی اتمسفر کره زمین تمام گرمای طبیعی خود را به طور مستقیم و یا غیرمستقیم از خورشید دریافت میکند.
این امر به طرق زیر صورت میپذیرد: 1- انرژی تابشی : انرژی تابشی دریافت شده از خورشید، گسترهای از طول موجها است که بنام طیف خورشیدی معروف است.
در این طیف وسیع بلندترین امواج (امواج رادیویی) حدود 10n برابر امواج کوتاه (اشعه گاما) میباشد ولی حداکثر انرژی و مقدار زیادی از کل انرژی تابش در محدوده کم عرض قسمت مرئی واقع است.
امواج مرئی خورشیدی از درون گازهای اتمسفر عبور میکنند ولی اشعه ماورای بنفش با طول موج کوتاه، در اتمسفر فوقانی جذب میگردد.
مقداری از اشعه مادونقرمز توسط دیاکسیدکربن و بخار آب اتمسفر تحتانی جذب میشود.
اما بیشتر انرژی خورشیدی بدون اینکه توسط هوا جذب شود.
به زمین میرسد.
گرما قسمت اعظمی از اتمسفر در وهله اول بوسیله سطح زیرین آن، پس از گرم شدن توسط تابش خورشیدی تأمین میشود.
سه طریقه انتقال گرما (تابش رسانش همرفت) به همراه گرمای نهان تبخیر در هم آمیخته اتمسفر را گرم میکنند.
2- تشعشع زمین : سطح زمین با جذب نورخورشیدی، به نوبه خود گرم میشود.
مواد گرم ساطع کننده انرژی هسته و طول موج این تابش به درجه حرارت جسمی که انرژی تابشی از دست میدهد بستگی دارد.
زمین نورمرئی را به اشعه مادونقرمز با طول موج بلندتر تبدیل میکند بخار آب و تا حدی کمتر دیاکسیدکربن، اشعه مادون قرمز را جذب میکنند.
قطرات مایع آب موجود در ابرها نیز یک جاذب خیلی قوی اشعه مادون قرمز هستند و در نتیجه شبهای ابری همیشه گرمتر از شبهای صاف است.
3- انتقال آشفته : دومین طریقه مهم گرم شدن اتمسفر، انتقال انرژی بوسیله هدایت مستقیم، گرما از سطح زمین به اتمسفر با تماس مستقیم با آن است هوا یک هادی خیلی ضعیف انرژی گرمایی است چرا که فقط پایینترین قسمت اتمسفر بوسیله آن گرم میشود.
اما به محض گرم شدن، هوا گسترش یافته، صعود میکند و از طریق همرفت گرمایی هدایت شده را به سطوح بالا انتقال میدهد ترکیب اعمال هدایت و همرفت در گرم کردن هوا را معمولاً تبادل گرمایی آشفته مینامند.
4- گرمای نهان : هنگامی که آب بخار شده از حالت مایع خارج میگردد.
540 تا 600 کالری توسط هر گرم آب تبدیل شده به بخار جذب میشود.
هیچ مقداری از این گرما در تغییر دما دخالت ندارد.
بلکه صرفاً برای تأمین انرژی لازم مولکولهای آب جهت خارج شدن از حالت مایع به گاز می باشد (تنها یک کالری لازم است که دمای یک گرم آب را یک درجه سانتیگراد بالا ببرد) 540 تا 600 کالری که برای تبدیل یک گرم آب به گاز لازم است بسیار زیاد میباشد.
سرانجام بخار آب در فرآیند تراکم قطرات آب، ابرها را بوجود آورده و در نتیجه گرمای نهان خود را به صورت گرمای محسوس آزاد میکند.
5- پدیده گلخانه : اتمسفر کره زمین همانند شیشه گلخانه، با جلوگیری از اتلاف انرژی برگشتی از سطح زمین، بخش اعظم انرژی تابش از خورشید را محبوس میکند زیرا جو زمین تقریباً شرایط شفافی را نسبت به تابش خورشیدی با امواج کوتاه دارد ولی در مقابل امواج طولانی تشعشع زمین تقریباً شرایط کدری را دارا می باشد در این بین بخارآب ابرها و دیاکسیدکربن نقش بسیار عمدهایی در مقیاس وسیعی در درون اتمسفر جهت بازداشتن از خروج تشعشع زمین به عهده دارند این امر سرانجام شرایط پدیده گلخانهای را برای جو زمین بوجود آورده و سبب افزایش درجه حرارت آن میگردد.
اتمسفر زمین بسیاری از مردم پوشش اطراف زمین را تا آنجا که جو نامیده میشودبه مثابه پوششی تحت نام اقیانوس هوا می شناسند که زمین را در بر گرفته است و این پوشش لایه هایی از گازها وبخار آب است .
با اینکه از نگاه اولیه این تصور شکل می گیرد اما باید بدانیم که در این نگرش ساده مواردی وجوددارد که در بحثهای عمومی کمتر بدان پرداخته می شود.
بحثهائی که تحت آن علم هواشناسی شکل می گیرد و به راستی یکی از زیبا ترین وپیچیده ترین مکانیسم های طبیعی را مورد بررسی قرار میدهد.
آنچه که برروی این کره خاکی حیات را مقدور ساخته است ارتباط بسیار منظم وتنگاتنگی ما بین اعضای تشکیل دهنده این پوشش با طبقات مختلف است.طبقاتی که هر لایه آن وظیفه بسیار مهم وتعیین کننده ای در تشکیل و ادامه حیات داراست.
به نحوی که با حذف مجازی هر لایه ومحاسبات مربوط به آن دگرگونی ژرفی در سایر طبقات وبه تبع آن، تغییر کامل مکانیسم فعلی را سبب می شود.در دید اغلب افراد اهمیت جو در لایه مجاور زمین است که دارای اکسیژن کافی برای تنفس می باشد.برای شکل گیری این لایه که موجودات در تماس مستقیم با آن می باشندطبقات دیگر طبق چینش خاص خود با خصوصیات منحصر به فرد دخالت دارند که در این مشارکت با حذف هر کدام قطعا حیات به خطر جدی خواهد افتاد.
گر چه جو به معنای واقعی یک سوسیال کامل است و هیچ جای خالی در جو نمی توان یافت و کاملا فضا را به یک نسبت ویک شکل پوشش می دهد اما در هر لایه ترکیبات خاص از عناصر و ملوکولها با توجه به خصوصیات آن لایه قرار دارد.از دیدگاه مخابرات ماکروویو وابستگی ارسال تحت کانال هوا به پارامترهای فیزیکی ،جای پائی برای مطالعه وباز بینی دقیقی بر این رویه میطلبد.
اهمیت لایه های جو در مخابرات بدین سبب است که محیط انتقال امواج الکترومغناطیس بوده و گاهی به عنوان Reflector مورد استفاده قرار میگیرد ماهواره ای که در مدار زمین قرار میگیرد وتنها راه ارتباطی آن با زمین امواج رادیوئی میباشد، امواجی را دریافت میدارد که از این لایه ها در شرایط مختلف جوی ودر زمانهای مختلف فصلی وشبانه روزی عبور نموده است.دو مشخصه عمده امواج صرفنظر از نوع قطبی شدگی و اختلاف فاز ، دامنه موج و فرکانس موج میباشد.که هرچه فرکانس موج بالاتر رود نفوذ وانتشار آن در فاصله های بعید بهتر صورت میگیرد.اما این دو کمیت به چه نسبت وتا چه حدود افزایش یابند که اولا اختلاف زیادی با سطح Optimize خود نداشته از طرف دیگر ارتباط به شکلی دائمی وجود داشته باشد.چرا که طبق آنچه که در ادامه توضیح داده خواهد شد جو ترکیبی پیچیده از عوامل محدود کننده میباشد که بر اساس ماهیت فیزیکی منحصر به فرد خود در ارتباط با امواج رادیوئی در طول شبانه روز رفتار متغییری از خود نشان میدهد.
مختصری در خصوص اتمسفر زمین فضای بین اتمسفر زمین وسیارات منظومه شمسی خلا کامل نیست اگر چه چگالی مواد بین سیارات کم است این فضا مقادیری گازهای داغ وذرات گرد و غبار در بر دارد.
مواد گازی موجود در این نواحی را گاز بین سیارات مینامند زیرا این گازها بین سیارات قرار دارند واغلب از پروتونها و الکترونها تشکیل شده اند و چگالی مولوکولی آن بسیار کم است.
مدار حرکت زمین به دور خور شید از فضای بین سیارات میگذرد وبه همین دلیل با گازهای بسیار رقیق بین سیارات ادغام می شود.
جو از نظر عمودی ممکن است بنا به ترکیبات ،عکس العملهای شیمیایی ، یونیزه شدن ، دما ، فشار وغیره برحسب ارتفاع طبقه بندی شود که در این بخش مختصری از خصوصیات این طبقات شرح داده میشود.از موارد بر شمرده شده یونیزه شدن از اهمیت فوق العاده ای بر خوردار است.
به طور خلاصه میتوان گفت که جو از چهار لایه کاملا مشخص تروپوسفر ، استراتوسفر ،مزوسفر و ترموسفر تشکیل شده است.
دماهای زیاد نزدیک سطح زمین ،در مجاورت استراتوپاز و ناحیه ترموسفر دیده میشود.این زیاد بودن دما به تابش خورشید و جذب آن مربوط است.بیشتر تابش خورشیدی توسط سطح زمین جذب میشود.بنا بر این تروپوسفر از ناحیه زیرین شروع به گرم شدن میکند.تغییرات دما از سطح زمین با افزایش ارتفاع ، کاهش می یابد و این بدین سبب است که از منبع گرمائی که سطح زمین می باشد دور میشویم.بر عکس تروپوسفر ناحیه گرمائی استراتوسفر در بالای آن قرار دارد واینجا همان نقطه ای است که در آن شکل گیری اوزن و تجزیه ملوکولهای اکسیژن صورت میگیرد ودر اثر این واکنش گرما ایجاد میشود .با نزدیک شدن به این بخش چون به منبع گرمائی نزدیک میشویم تغییرات دما با افزایش ارتفاع افزایش می یابد.در بخش بالاتر، مزوسفر قرار دارد که در اینجا چگالی مولکولی کم میشود وبا افزایش ارتفاع به دلیل دور شدن از استراتوسفر که منبع گرمائی میباشد، دما به شدت نزول میکند تا بخش بالاتر که ترموسفر نامیده میشود از اینجا به بعد دما باز هم افزایش می یابدو توجیه آن خروج از حیطه زمین وکاسته شدن اثرات حرارتی آن ونزدیک شدن به منبع اصلی گرما در منظومه شمسی می باشد.از اینجا به بعد تغییرات دما سیر صعودی دارد.
در اتمسفر زمین تقریبا از ارتفاع 50 تا 500 کیلومتر یعنی بخشهائی از مزوسفر و ترموسفر لایه هائی از گازهای یونیزه به نام یونسفر وجود دارد.یونسفر از الکترونهای آزاد و یونهای مثبتی تشکیل میشودکه با جذب تشعشع ماوراء بنفش خورشید توسط اتمها ومولکولهای اتمسفر بالائی ایجاد میگردند.ذرات باردار در این ناحیه توسط میدان مغناطیسی زمین به دام می افتند.خصوصیات این لایه ها از نظر ارتفاع وچگالی یونی از طرفی به ترکیبات مزوسفر و ترموسفر و از سوی دیگر به طبیعت تشعشعات خورشیدی و چگونگی چرخه لکه خورشیدی(Sunspot cycle) بستگی دارد.طوفانهای خورشیدی که در اثر انفجارات سطحی خورشید به وجود می آیندو از میزان بسیار زیاد انرژی آزاد شده آن تنها بخش بسیار کوچکی به زمین میرسد نیز در این مشخصه ها نقش اساسی دارند .از آنجائیکه این انفجارات و تشعشعات پریودیک نبوده ومیزان ومعیاری برای تناوبی شدن آنها در فواصل کوتاه شبانه روز،فصلها وحتی سالها وجود ندارد پیش بینی مشخصه های چگالی یونی و ارتفاع توسعه یافته لایه یونسفر تقریبا غیر ممکن میباشد.لایه یونسفر با توجه به دارا بودن حالت یونی وپلاسما گونه اش به لایه پلاسما نیز شهرت دارد.از خصوصیات بارز این لایه ایجاد شفق قطبی که پدیده ای نادر است رامی توان نام برد.این پدیده در اثر به دام افتادن ذرات باردار ویونها در میدان مغناطیسی قوی موجود در قطبها می باشد.در این لایه چگالی الکترون ویون در لایه های یونیزه جداگانه اساسا یکسان است .وجه تسمیه پلاسمای این لایه بر اساس همین توازن چگالی الکترون و یون می باشد.یونسفر نقش اصلی در انتشار امواج الکترومغناطیسی دارد واثرات مهمی بر ارتباطات راه دور را داراست.از آنجائیکه جرم الکترونها نسبت به یونهای مثبت بسیار سبکتر است توسط میدانهای الکتریکی امواج الکترومغناطیس گذرنده بیشتر شتاب می یابند.در تحلیل ارائه شده بر اساس این واقعیت از شتاب یون ها صرفنظر شده و لابه یونسفر به عنوان یک گاز الکترون آزاد Free electron gas در نظر گرفته شده است.
بسیاری از مردم پوشش اطراف زمین را تا آنجا که جو نامیده میشودبه مثابه پوششی تحت نام اقیانوس هوا می شناسند که زمین را در بر گرفته است و این پوشش لایه هایی از گازها وبخار آب است .
در اتمسفر زمین تقریبا از ارتفاع 50 تا 500 کیلومتر یعنی بخشهائی از مزوسفر و ترموسفر لایه هائی از گازهای یونیزه به نام یونسفر وجود دارد.یونسفر از الکترونهای آزاد و یونهای مثبتی تشکیل میشودکه با جذب تشعشع ماوراء بنفش خورشید توسط اتمها ومولکولهای اتمسفر بالائی ایجاد میگردند.ذرات باردار در این ناحیه توسط میدان مغناطیسی زمین به دام می افتند.خصوصیات این لایه ها از نظر ارتفاع وچگالی یونی از طرفی به ترکیبات مزوسفر و ترموسفر و از سوی دیگر به طبیعت تشعشعات خورشیدی و چگونگی چرخه لکه خورشیدی(Sunspot cycle) بستگی دارد.طوفانهای خورشیدی که در اثر انفجارات سطحی خورشید به وجود می آیندو از میزان بسیار زیاد انرژی آزاد شده آن تنها بخش بسیار کوچکی به زمین میرسد نیز در این مشخصه ها نقش اساسی دارند .از آنجائیکه این انفجارات و تشعشعات پریودیک نبوده ومیزان ومعیاری برای تناوبی شدن آنها در فواصل کوتاه شبانه روز،فصلها وحتی سالها وجود ندارد پیش بینی مشخصه های چگالی یونی و ارتفاع توسعه یافته لایه یونسفر تقریبا غیر ممکن میباشد.لایه یونسفر با توجه به دارا بودن حالت یونی وپلاسما گونه اش به لایه پلاسما نیز شهرت دارد.از خصوصیات بارز این لایه ایجاد شفق قطبی که پدیده ای نادر است رامی توان نام برد.این پدیده در اثر به دام افتادن ذرات باردار ویونها در میدان مغناطیسی قوی موجود در قطبها می باشد.در این لایه چگالی الکترون ویون در لایه های یونیزه جداگانه اساسا یکسان است .وجه تسمیه پلاسمای این لایه بر اساس همین توازن چگالی الکترون و یون می باشد.یونسفر نقش اصلی در انتشار امواج الکترومغناطیسی دارد واثرات مهمی بر ارتباطات راه دور را داراست.از آنجائیکه جرم الکترونها نسبت به یونهای مثبت بسیار سبکتر است توسط میدانهای الکتریکی امواج الکترومغناطیس گذرنده بیشتر شتاب می یابند.در تحلیل ارائه شده بر اساس این واقعیت از شتاب یونها صرفنظر شده و لابه یونسفر به عنوان یک گاز الکترون آزاد Free electron gas در نظر گرفته شده است.
فیزیک فضا و اتمسفر فیزیک فضا (Spase Physics) انسان کنجکاو همواره در جریان پیشرفت علوم مختلف از فضای بالای سر خود غافل نبوده است.
و تلاش فوقالعاده زیادی را جهت گشودن اسرار آن انجام دادهاست.
انواع ماهوارههای فضایی ، سفینههای فضایی ، تلسکوپهای گوناگون از جمله ابزار و وسایلی هستند که در این راستا توسط انسان ایجاد شدهاند.
فیزیک فضا یکی از این شاخههای علم فیزیک است که تا اندازهای پاسخگوی هزاران سوال موجود در ذهن بشر در مورد فضا میباشد.
بخشی از فیزیک فضا که در آن اجرام آسمانی مورد مطالعه قرار میگیرد، مکانیک سماوی است.
در این بخش نیروهای موثر بر حرکت اجسامی نظیر سیارات ، ماهوارهها و پروپهای مصنوعی مورد مطالعه قرار میگیرد.
قوانین کپلر در سال 1619 ، کپلر در مورد حرکت سیارات سه قانون اساسی خود را با استفاده از مشاهدات تیکو براهه بیان کرد.
قوانین کپلر که پایه و اساس قوانین نیوتن و مکانیک کلاسیک برای حرکت سیارات است، عبارتند از : - حرکت سیارات به دور خورشید در یک مدار بیضوی انجام میگیرد که خورشید در یکی از کانونهای آن بیضی قرار دارد.
- مدار یک سیاره به دور خورشید ، سطحی را تشکیل میدهد که این سطح جاروب شده توسط خط واصل بین سیاره و خورشید با زمان حرکت سیاره نسبت مستقیم دارد.
- نسبت بین مربع دوره تناوب گردش هر سیاره و مکعب نصف محور بزرگ مدار بیضوی ، در مورد هر سیاره منظومه شمسی عدد یکسانی است.
فیزیک اتمسفر فیزیک فضا یک علم بسیار جدید است.
با وجود این یک تکنولوژی مهم سبب حل بسیاری از ناشناختههای قبلی بوده است.
محیط ، فضایی از اندرکنشهای زیادی مانند نیروی گرانشی ، ماگنتواستاتیک ، الکترواستاتیک ، الکترومغناطیس و ...
، نسبت به زمان تغییرات مهمی را نشان میدهد که طبیعت ترکیب و توزیع ماده ، دمای گاز بین ستارهای را تغییر میدهد.
در فیزیک اتمسفر پارامترهای مهم معین در هر نقطه از اتمسفر مانند فشار ، چگالی ، دما ، میدان مغناطیسی زمین ، میدان الکتریکی ، تابش الکترومغناطیسی موجود در اتمسفر ، ذرات باردار و شهاب سنگها مورد مطالعه قرار میگیرند.
برهمکنش نور خورشید با اتمسفر انرژی تابش خورشیدی در مسیر فاصله خورشید تا زمین در اثر برخورد با گازهای موجود در اتمسفر زمین در فرایندهای مختلفی شرکت میکند.
در اثر این فرایندها قسمت اعظمی از تابش خورشیدی که برای انسان و موجودات زنده زیان آور است، جذب میگردند.
تعدادی از این پدیدههای برهمکنشی عبارتنداز : - جذب تابش در اتمسفر : در اتمسفر زمین عناصری مانند اوزن ، اکسیژن ، ازت ، هلیوم ، گاز کربنیک ، هیدروژن و گازهای دیگر وجود دارد.
همچنین میدانیم که امواج الکترومغناطیسی از ذراتی به نام فوتون تشکیل شدهاند.
این فوتونها بعد از گسیل از خورشید توسط عناصر موجود در جو زمین تحت فرایندهای مختلف مانند پدیده فوتوالکتریک ، اثر کامپتون و ...
جذب میشوند.
-پدیده یونش : در اثر برهمکنش فوتون با گازهای موجود در جو زمین ، این گازها یونیزه میشوند.
اتمهای یونیزه دوباره در اثر برخورد با الکترونهای موجود در اتمسفر در فرایند ترکیب مجدد شرکت میکنند.
این فرایندها همچنین در جو زمین انجام میشوند.
یکی از نتایج این فرایندها ایجاد پلاسما در اتمسفر میباشد.
تابش فیزیک امواج کوتاه خورشیدی اکنون تکنولوژی پژوهشهای فضایی توسعه یافته است و اطلاعات غیر مستقیم تابش خورشیدی که موجب یونش میشوند، به حد کافی مورد مطالعه قرار گرفته است.
اطلاعات اولیه حاصل از پرتاب موشکها ، اشعه ایکس تابشی ناشی از خورشید ، ، خطوط طیفی لیمن ذره آلفا را نتیجه داده است.
با دستگاههای مجهزتر میتوان طیف فیزیک امواج کوتاه خورشید را عکسبرداری کرد و اثر فوتوالکتریکی را با موشکها مشاهده کرد.
پدیدههای بارز فیزیک فضا -فروغ آسمانی : آسمان شب سیاه کاملا تاریک نیست.
ستارگان ، سیارات ، نور منطقه البروجی و ماه هر کدام سطح زمین را روشن میکنند.
در عرضهای بالاتر شعلههای شفق و سوسوزدن در سراسر آسمان وجود دارد و این پدیدهها بر حسب اقتضا در عرضهای متوسط زمین ظاهر میشوند.
اتمسفر سیاره در پی این اثرات تابش میکند، که این تابش را فروغ آسمانی میگویند.
- شفق قطبی : در عرضهای بالای زمین ، آسمان شب گاهی به صورت ناگهانی و به شکل متحرک روشن میشود که این درخششها را شفق قطبی میگویند.
این درخششها شفاف هستند و میتوان ستارگان را از داخل آنها مشاهده کرد.
اغلب درخشندگی آنها به اندازهای است که با نور آنها میتوان نوشتهای را مطالعه کرد.
معمولا در هر شب روشن میتوان شفق قطبی شمالی و شفق قطبی جنوبی را در آسمان مشاهده کرد.
- طوفان مغناطیسی : اغلب در میدان مغناطیسی زمین یک تغییر ناگهانی ظاهر میگردد که این آشفتگی مغناطیسی به عنوان طوفان مغناطیسی معروف است.
فراوانی ظهور این طوفان به صورت مستقیم به دوره یازده ساله فعالیت خورشیدی مربوط است.
با وجود این زمانی که یک شعله بزرگ خورشیدی ظاهر میشود، یک طوفان مغناطیسی با یک یا دو روز تاخیر شروع میشود.
- کمربندهای تشعشعی زمین : در مورد پدیدههای مربوطه به ذرات باردار موجود در جو زمین نظریههای گوناگونی بهوسیله دانشمندان مختلف ارائه شدهاست.
از جمله این افراد میتوان به اشتورمر (Stormer) و بیرکلند (Birkeland) اشاره کرد که بیشتر عمر خود را صرف مطالعه و مشاهدات شفق قطبی کردند.
وان آلن و گروه پژوهشگر او با هدف مطالعه اشعه کیهانی کنتورهایی از نوع کایگرمولر را در ماهوارههای خود تعبیه کردند.
آنان توانستند مناطق تشعشعی از ذرات باردار را که در میدان مغناطیسی زمین بهدام افتاده بودند، نشان دهند.
این مناطق به کمربندهای تشعشعی وان آلن معروف شدند.
ارتباط فیزیک فضا با شاخههای دیگر فیزیک شاخههای مختلف علم فیزیک را میتوان مانند دانههای یک زنجیر تصور کرد که به صورت محکم به یکدیگر پیوند خوردهاند، با این تفاوت که در برخی موارد مرز موجود میان این دانهها به اندازهای پیچیده است که به راحتی نمیتوان آن را تشخیص داد.
به عنوان مثال فضای بالای سرمان توسط علوم مختلف فیزیک مانند نجوم ، کیهان شناسی ، اختر فیزیک ، مکانیک سماوی ، فیزیک هوا فضا ، فیزیک محیط زیست ، فیزیک نظری ، فیزیک مواد ، فیزیک هستهای و ...
مورد مطالعه قرار میگیرد.
طبیعت امواج الکترومغناطیسی که خورشید به عنوان یک چشمه عظیم تولید این فیزیک امواج است، در فیزیک امواج و فیزیک رادیو بررسی میشود.
هر کدام از این علوم ، فضا را از دیدگاه خاصی مورد توجه قرار میدهد.
ارتباط فیزیک فضا با علوم دیگر تنها شاخههای مختلف علم فیزیک نیست که با فیزیک فضا ارتباط ناگسستنی دارند، بلکه علوم دیگر مانند زمین شناسی ، شیمی ، ریاضیات ، هوا فضا ، زیست شناسی و ...
نیز به نوعی با فیزیک فضا در ارتباط هستند.
به عنوان مثال ماهیت گازهای تشکیلدهنده اتمسفر در علم شیمی به تفضیل مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد.
آینده فیزیک فضا یکی از مزایا و یا به بیان دیگر معایب علم بشری این است که همواره ناقص بوده و روز به روز در حال پیشرفت و تکامل است.
عیب بودن از این لحاظ که ناقص است و مزیت بودن از این لحاظ که این نقص ، انسان را به تحرک و تحقیق وادار میکند و همین امر موجب پیشرفت در علوم مختلف میشود.
فیزیک فضا نیز از این پیشرفت و ترقی مستثنی نمیباشد.
شاید روزگاری تمام اطلاعات بشر از فضا محدود به چند نظریه و یا پیشگویی بود، اما امروزه با فرستادن انواع سفینههای فضایی و ماهوارهها به فضا ، اطلاعات بسیار درست و دقیقی از فضا در اختیار انسان قرار میگیرد.