دانلود مقاله سازمان تجارت جهانی

چکیده:

در جهانی کنونی که همه چیز در حال تحول و پیشرفت می باشد نروم تحول در زمینه های مختلف اقتصادی و دیگر زمینه ها برای تمام کشورها لازم و ضروری می باشد و حتی یکی از واجبات مهم برای بقای کشورها در زمینه ی فعالیت های اقتصادی در عرصه ی بین‌المللی می باشد با توجه به وجود سازمانی به نام سازمان تجارت جهانی عضویت  و 154 کشور جهان در این سازمان و آزادسازی تجاری در زمینه های مختلف در این کشورها لازم است که اهمیت این سازمان جهانی و مزایا و معایب عضویت در این سازمان مورد بحث قرار گیرد و همچنین به نقش ایران و مزایا و معایب آن در عضویت به این سازمان خواهیم پرداخت و همین‌طور که می دانیم این سازمان حوزه های مختلفی را در زمینه های مختلف تجاری مورد بررسی قرار می دهد. از جمله 3 حیطه مهم در زمینه ی خدمات، کالا، و مالکیت که هر کدام از این حوزه ها خود به شاخه های مختلفی تقسیم می گردند.

1- مبتلا فعالیت در زمینه ی کالا کالاهایی از قبیل منسوجات، پوشاک، محصولات کشاورزی، انواع فلزات محصولات صنایع شیمایی و محصولات صنایع غذایی، انواع مصالح ساختمانی و وسایل نقلیه و تجهیزات حمل و نقل.

2- فعالیت در زمینه ی خدمات هم به بخش ها خدمات توریسم خدمات فنی و مهندسی، خدمات ساختمان، و حمل و نقل و........

3- مالکیت ها از جمله مالکیت های صنعتی و معنوی از قبیل آثار مکتوب و آثار سمعی، بصری، فیلم های سینمایی، محصولت صنعتی، اختراعات، علائم تجاری ...... تقسیم می شود و همانطوری که به این مصادیق اشاره شد حیطه ی فعالیت سازمان تجارت جهانی بسیار گسترده می باشد و همه ی موارد بسیار مهم و حیاتی در زمینه ی تجارت را در بر می گیرد و هر روز به موارد این آزادسازی های تجاری در زمینه های مختلف افزوده می شود و کشورها برای عضویت در آن باید خود را با ا ستانداردهای سازمان تجارت جهانی در زمینه هایی که این سازمان به فعالیت می پردازد تطبیق دهند تا بتوانند به عنوان عضو سازمان در عرصه ی بین‌المللی فعالیت نمایند آنجا که حیطه ی مواردی که سازمان به بررسی آن می پردازد بسیار گسترده می باشد در این تحقیق سعی کرده امر که در و همچنین سعی کرده‌ا م هر چند کوتاه به ارتباط این سازمان با دیگر بخش های حقوق مثل حقوق بشر و ...... به طور خلاصه بپردازیم و به همچنین بر سیستم حل اختلافات در سازمان تجارت جهانی نیز توجه کنم حال با توجه به گستردگی مطالب سعی نمودم توجه خود را در چند مورد از زمینه هایی که نام بردم بیشتر متمرکز نمایم گرچه در مورد مسائل مختلف به اختصار به توضیح خواهم پرداخت فرضیه به سازمان تجارت جهانی نقش مهمی در در آزادسازی تجاری و متعاقب آن پیشرفت اقتصادی و یکسان سازی قوانین تجاری در زمینه های مختلف کالا، خدمات و مالکیت ها می گردد.

سؤال اصلی: آیا سازمان تجارت جهانی نقش مهمی در آزادسازی تجاری و پیشرفت اقتصادی و یکسان سازی قوانین تجاری در زمینه ای مختلف کالا خدمات و مالکیت ایفا می کند.

سوال فرعی:

1- سازمان تجارت جهانی چه نقشی در روند یکسان سازی قوانین ایفا می کند؟

2- با توجه به شرایط جامعه ی جهانی و پیوستن کشورها به این سازمان جهانی آیا ایران هم لازم است به این سازمان بپیوندد؟

3- نقش سازمان تجارت جهانی در یکسان سازی قوانین در زمینه کالا (مثلاً محصولات کشاورزی) چیست؟

4- نقش سازمان تجارت جهانی در یکسان سازی قوانین در زمینه ی خدمات (مثلاً حمل و نقل) چیست؟

5- نقش سازمان تجارت جهانی در یکسان سازی قوانین در زمینه علائم (مثلاً مالکیت صنعتی ) چیست؟

6- نقش سیستم حل و فصل اختلافات در سازمان تجارت جهان چیست؟

7- ارتباط سازمان تجارت جهانی با دیگر نهادهای حقوقی مثل حقوق بشر چیست؟

مقدمه:

سازمان تجارت جهانی یک رژیم بین‌المللی است که اعضای آن نسبت به تنظیم قواعد و مقررات ناظر بر تجارب بین‌الملل اقدام می ورزند و از طریق امتیازات متقابل زمینه را برای دسترسی سهل تر به بازارهای دیگر فراهم می سازند. این سازمان را به دلیل تأثیرگذاری بر سیاست های تجاری اعضاء گسترش تجارت بین‌المللی ونظام منحصر به فرد حل اختلاف مهم‌ترین سازمان بین‌المللی بعد از جنگ دوم جهانی قلمداد کرده‌اند سازمان تجارت جهانی به جهت تدوین حقوق ناظر بر روابط بازرگانی بین دولت ها منبع اصلی حقوق بین‌المللی تجارت و یکی از منابع حقوق بین‌الملل عمومی نیز به حساب می آید و کار آن مکمل تلاش های آنسیترال است که از طریق قانونمند کردن روابط بین بنگاه های خصوصی مسئولیت کار تدوین حقوق تجارت بین‌الملل را برعهده دارد. نکات ذکر شده نشان دهنده ی اهمیت این سازمان در سطح بین‌المللی می باشد و نشان می دهد که در جهان کنونی نیاز به تنظیم قواعد و مقرراتی حقوقی در زمینه ی تجارتی برای کل کشورها و متعاقب آن پیروی آن ها از یکسری قواعد متحد الشکل لازم و ضروری است و حتی یکی از واجبات مهم برای بقای کشورها در زمینه ی فعالیت های اقتصادی در عرصه بین‌المللی می باشد.

فصل اول:

 مراحل طی شده تا شکل‌گیری سازمان تجارت جهانی

تجارت در سطح بین‌المللی از قدیم الایام به اشکال مختلفی رایج بوده ولی با گذشت زمان پیشرفت فعالیت های اقتصادی و تدوین قواعد و مقرراتی حقوقی ناظربر آن فعالیت ها منجر به این شد که کشورها یک سری قواعد حمایتی و قوانین و مقررات حقوقی در این زمینه ها به وجود بیاورند که برای تحقق این هدف موافقت نامه ی عمومی تعرفه و تجارت (گات) برا تسهیل دسترسی به بازارهای دیگر و کسب منافع تجاری را به وجود آورند که البته جنبه ی موقتی داشت و طرفین و متعاهد آن عمدتاً در چهارچوب مزاکرات تعرفه ای به یکدیگر امتیاز می دادند و در واقع اعطای امتیاز بدین معنا بود که کشورهایی که عضو گات بودند می پذیرفتند که تسهیلاتی در اختیار شر کای تجاری خود قرار دهند و در مقابل از موانع کمتری در راه صادرات کالاهای خود برخوردار شدند. در مجموع8 دور مذاکره در چهارچوب گات از سال 1947 تا 1994 تا تشکیل سازمان تجارت جهانی انجام شد که این مذاکرات از جهت طول دوران مذاکرات و همینطور تعداد کشورهای شرکت کننده متفاوت بودند به طوری که اولین مذاکرات با تعداد محدودی (حضور 23) کشور و در زمانی نزدیک به دو ماه طول کشید در صورتی که آخرین رو مذاکرات که با تعدادی بیش از 120 کشور تشکیل شد. موافقتنامه عمومی تعرفعه و تجارت در سال 1947 توسط 23 کشور به امضا رسید و بعد از آن مذاکرات دور دوم آن در سال 1949 ما حضور 13 کشور تشکیل شد ولی با توجه به اشتیاقی که برخی کشور منجمله آمریکا برای آزادسازی تجاری داشتند منجر به تشکیل دورسوم درسال 1951 با حضور 38 کشور شد و در سال 1956 دور چهارم درژنو با حضور 26 کشور بود و دور پنجم هم در ژنو و با حضور 26 کشور تشکیل شد و بعد دور ششم،‌ که معروف به دور کندی است 3 سال به دراز کشید و روش مذاکرات تا دور کندی مذاکرات کالا به کالا بود بدین ترتیب که کشورها مذاکرات دو جانبه ای انجام داده و فهرست هایی با یکدیگر حراج می کردند که چنانچه هر کشوری که منافعی در آن می یافت به این فهرست ها محلق می شد ولی دردور کندی تغییری ایجاد شد و آن عبارت بود از این که مزاکرات کالا به کالا جای خود را به کاهش درصد خاصی از تعرفه برای گروه های کالاهای ویژه داد. دور هفتم نیز در سال 1973 با حضور 102 کشور آغاز گردید و این دور نیز تعرفه ها را در بساری موارد کاهش داد و بر آن بود را برای هماهنگ کردن تعرفه ها در سطح جهان مهیا سازد بدین معنا هر قدر تعرفه بیشتر بود کاهش آن نیز می بایست چشمگیری باشد و در این دور هم تلاش های زیادی در زمینه های مختلف دیگر برای از بین بردن موانع تجاری به وجود آمد.

دور اروگوئه زمینه‌ساز شکل‌گیری سازمان تجارت جهانی:

دور اوروگوئه کامل‌ترین و طولانی‌ترین دور مذاکرات تجاری بوده است که هفت سال و نیم طول کشید. برخلاف تمام ادوار که مربوط به تجارت کالاها بوده دور اروگوئه تجارت خدمات ومالکیت فکری حیات کشورها را نیز در برگرفته ودرهمین دورا رو گوئه یک نظام جدیدی برای حل وفصل ها اختلافات تجاری به وجود آمد که به دلیل مکانیسم های اتخاذ شده تضمینی برای اجرای آرای صادره بود. اولین تلاش برای آغاز مذاکرات این دور در سال 1982 صورت گرفت ولی از آنجا که صحبت از اصلاح کلی ساختار نظام تجارت بین‌ا لملل و مذاکره درباره ی مسائل جدید بود بدین گونه تقسیم گرفته شد که تعمق کافی به عمل آمده و کشورها پس از بررسی نتایج احتمالی به آن بپیوندند و در واقع حاصل کار مذاکرات دور اروگوئه تأسیس سازمان تجارت جهانی و جایگزین شدن آن به جای گات بوده است واین سازمان همانطور که بیان شده علاوه بر موافقت نامه در زمینه ی کالا مثل گات به فعالیت در عرصه های دیگر فراتر از گات نظیر خدمات ومالکیت فکری نیز می پردازد. و علاوه بر این ها یکسری موافقتنامه های چند جانه نیز در غیر از موارد فوق یعنی (کالا- خدمات- مالکیت) شکل گرفته که کلیه ی اعضا موظف به پیوستن به آن ها نبودند و فقط کشورهایی که علاقه ومنافع ویژه ای در آن زمینه داشتند به آن ها می پیوستند مثل موافقتنامه های هواپیمایی کشوری در حالی که در موافقتنامه های کالا- خدمات و مالکیت پذیرش کامل و بی قید و شرط آن ها شرط ورود به سازمان تجارب جهانی بود در این موافقتنامه ها چنین اجباری به چشم نمی خورد.

و یک مسئله مهم در مورد سازمان تجارت جهانی سیستم حل اختلاف آن است که برخلاف گات که در صورت بروز اختلاف بین طرفین متعهد طرفین حداکثر می توانستند به صدور توصیه دست بزنند رکن حل اختلاف سازمان تجارت جهانی بدین صورت نیست و ضمانت های اجرای تصمیمات رکن به گونه ای است که از تضمین های لازم برای اخذ غرامت وتلافی نیز برخوردار می باشد. ودر واقع فرق گات را با سازمان تجارت جهانی در جنبه های حقوقی قدرت بیشتری دارد گات توافقنامه ای بدون قدرت اجرا بود ولی سازمان تجارت جهانی دارای قدرت اجرایی است. WTOهادی دائمی با توافق های مستمر است در حالی که گات یک موافقتنامه ی قانونی موقت بود3- کشورها در موافقتنامه عمومی تعرفه وتجارت مشارکت کنندگان قراردادی محسوب می شد ولی در سازمان تجارت کشورها عضو هستند.

4- گات عمدتاً کالاها را در بر می گرفت ولی سازمان تجارت جهانی خدمات و حتی مالکیت معنوی را نیز در بر می گیرد.

و در واقع تفاوت دیگر این دور مذاکره با مذاکرات قبلی این بود که از مذاکرات دور قبلی و از مسائل همیشگی و سنتی تجارت بین‌المللی مانند موانع و محدودیت های تعرفه ای وغیر تعرفه ای فرا تر رفته و به مسائلی همچون کشاورزی سرمایه‌گذاری خارجی منسوجات و پوشاک و مالکیت معنوی پرداخته است.

تشکیل سازمان تجارت جهانی و اهداف اصول حاکم بر آن

تشکیل سازمان تجارت جهانی از اول ژانویه 1995 به پیشنهاد کانادا، مکزیک و کشورهای عضو اتحادیه اروپا با 125 عضو فعالیت خود را آغاز کرد طبق موافقتنامه دور اروگوئه کلیه کشورهای عضو گات موظف شدند ظرف 2 سال به عضویت این سازمان در آیند. و عضویت در این سازمان به معنی پذیرش تمام نتایج و مصوبات دور اروگوئه می باشد و در واقع به دلیل ویژگی های برجسته ای که در مفاد دوراروگوئه ذکر گردید و اکثراً جنبه ی الزام آور داشته و برای کشورها منافع متقابلی را در بر می گرفت هم اکنون بیش از 140 کشور جهان با در اختیار داشتن بیش از 90% تجارت جهانی عضو این سازمان بود و29 کشور از جمله ایران در روند الحاق به آن قرا دارند.

اهداف: سازمان تجارت جهانی همچون گات 3 هدف عمده را دنبال می کند.

ارتقای سطح زندگی،‌ تأمین اشتغال کامل در کشورهای عضو و توسعه تولید و تجارب و بهره‌وری بهینه از منابع جهانی، دستیابی به توسعه پایدار با توجه به بهره‌برداری بهینه از منابع جهانی،‌ حفظ محیط زیست به طوری که با سطح مختلف توسعه اقتصادی سازگاری داشته باشد و افزایش مهم کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته از رشد تجارت بین‌المللی از اهداف سازمان تجارت جهانی به شمار می رود متناسب با همین اهداف سازمان تجارت جهانی به مدیریت وتسهیل عملیات اجرایی و توسعه اهداف موافقتنامه سازمان تجارت جهانی وتهیه چهارچوب لازم برای اجرای مدیریت موافقتنامه های تجاری و اجرا و تدوین مقررات مربوط به روش های حل اختلاف میان اعضا را بر عهده دارد. سازمان تجارت جهانی همچنین موظف است نظام بررسی و تجدید نظر در سیاست های تجاری را برقرار نموده با سازمان ها و تشکیلات اقتصادی بین‌ا لمللی همچون صندوق بین المللی پول و بانک جهانی همکاری داشته باشد.

8 اصول حاکم بر سازمان تجارت جهانی

1- اصل عدم تبعیض و تعمیم بلا شرط اصل دولت کامله الواداد:

این اصل که مهم‌ترین اصل سازمان تجارت جهانی است در واقع بر این پایه قرار گرفته که هر گونه امتیاز بازرگانی یا تعرفه ای که از سوی یک کشور نسبت به هر عضو اعمال می شود به تمام شرکای تجاری عضو قابل تعمیم است تنها استثنای این اصل در مورد همگرایی اقتصادی همانند اتحادیه های گمرکی بین چند کشور می باشد و در واقع اعضای سازمان جهانی تجارت نمی تواننددر تجارت خارجی خود هیچگونه تبعیضی قائل شوند نه بین کشورهای طرف تجاری و نه در بین کالا های داخلی و خارجی وعدم تبعیض بین کشورهای طرف تجاری به اصل دولت کامله الوداد و بین کالاهای داخلی و خارجی به اصل رفتار ملی معروف است. و در اصل دولت کامله‌الوداد هم باید امتیازی را که به یک شریک تجاری می دهند به شریک تجاری دیگر بدهند و هم نمی توانند یکی از کشورهای عضو را بر دیگری ترجیح دهند.