دانلود مقاله جزیره کیش

در 18 کیلومتری کرانه جنوبی ایران واقع شده است. در حال حاضر بالغ بر 20000 نفر در این جزیره سکونت دارند که 82% آنها طی سالهای اخیر به کیش مهاجرت کرده‌اند. (شکل 1-1)

جزیره کیش که به مروارید خلیج فارس مشهور و نخستین منطقه آزاد تجاری – صنعتی کشور است با بیش از 58 هتل و مجتمع اقامتی و 8500 تخت پذیرای هزاران مسافر در روز می باشد.

فرودگاه بین المللی کیش یکی از فعالترین فرودگاههای کشور است. تعداد پروازهای روزانه این فرودگاه به بیش از 100 پرواز در روز نیز بالغ می گردد. از فرودگاه بین المللی کیش به اغلب شهرهای بزرگ کشور و همچنین امارات متحده عربی پرواز مستقیم وجود دارد علاوه بر حمل و نقل هوایی ، حمل نقل دریایی به کیش بابرقراری روزانه خطوط کشتیرانی و توسعه پایانه مسافربری بندرگاه، توسعه چشمگیری یافته است به طوری که طی سال هزاران نفر از فعالان اقتصادی و گردشگران از راه آبی به کیش سفر می‌کنند. موقعیت جغرافیایی ، محیط زیست کم نظیر ، جاذبه‌های گردشگری ، برخورداری از مراکز خرید متعدد و مجموعه های تفریحی و سیاحتی و دارا بودن کلیه ویژگیهای یک شهر سالم کیش را به جایگاهی آرام و پرنشاط برای گردشگران و بازرگانان تبدیل نموده است.

جزیره کیش

دهستان کیش نام جزیره ایست از توابع بخش کیش شهرستان بندر لنگه در استان هرمزگان واقع در جنوب ایران. که در دوران گذشته نام  این جزیره را قیس گذاشته بودند. شکل این جزیره بیضاوی مانند است و در ۱۲ کیلومتری ساحل شیبکوه واقع شده است. (شکل2-1)

جغرافیای کیش

طول جزیره کیش در حدود ۱۲ کیلومتر از جهت مشرق تا مغرب، و عرض آن ۷ کیلومتر، و مساحت آن ۹۰ کیلومتر مربع است. و ۱۲۰ قدم از سطح دریا ارتفاع دارد. ارتفاع وسط جزیره از اطرافش بیشتر است، اما ارتفاع اطراف کیش از سطح آب در بعضی نقاط از یک متر هم کمتر است. در قسمت شمالی جزیره آب زیرزمینی‌اش شیرین است. باغ‌های نخل خرما در کیش وجود دارد. چاهایش کم عمق است به اندازه‌ای که در بعضی جاها عمق چاه از یک متر هم کم‌تر است. و در شمال شرقی جزیره آب بسیار شیرین وجود دارد.

محدوده کیش

محدوده کیش: از جنوب غربی روستای گرزه و در ۲۷ کیلومتری بندر چارک و در خلیج فارس واقع شده است. در جزیره کیش کاخی بسیار بزرگ وزیبا وجود دارد، این کاخ «محمدرضاشاه پهلوی» آخرین پادشاه ایران بنیان نموده است.

جزیره کیش یکی از محبوب‌ترین نقاط گردشگری در ایران است که سالانه پذیرای صدها هزار تن از گردشگران عمدتاً ایرانی است. کیش همچنین یک شهر مدرن و زیباست که دارای هتل‌های فراوان و زیبا، از جمله هتل بزرگ داریوش، بازارها و مراکز خرید متعدد، و مکانهای دیدنی و تفریحی فراوان است. در فرودگاه بین الملی کیش روزانه ده‌ها پرواز داخلی و بین المللی انجام می‌شود.

فاصله بندر لنگه تا کیش از راه دریا و توسط قایق، حدود ۹۰ دقیقه‌است. فاصله مستقیم کیش تا بندر عباس ۴۰۰ کیلومتر، و فاصله آن تا دوبی ۲۰۰ کیلومتر است.

کیش یکی از مهم‌ترین مناطق آزاد تجاری ایران است و توسط سازمان منطقه آزاد کیش اداره می‌شود.

موقعیت جغرافیایی جزیره کیش

جزیره کیش با 90457 کیلومتر مربع مساحت یکی از زیباترین جزایر خلیج فارس است که در 18 کیلومتری کرانه جنوبی ایران بین مختصات جغرافیایی 53 درجه و 53 دقیقه تا54 درجه و 4 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و 26 درجه و 29دقیقه تا 26 درجه و 35 دقیقه عرض شمالی واقع شده است.

 طول جزیره کیش 15 کیلومتر در محور شرقی-غربی و پهنای آن 7 کیلومتر در محور شمالی جنوبی و تقریباً بیضی شکل است.

فاصله کیش از راه دریا تا جزیره هندورابی 28 کیلومتر ،تا جزیره فارور 55 کیلومتر ،تا جزیره سیری 87 کیلومتر، تا جزیره ابوموسی 177 کیلومتر ،تا قشم 225 کیلومتر ، تا بندر عباس 300 کیلومتر، تا چابهار 675 تا بوشهر740  کیلومتر و تا دبی 200 کیلومتر فاصله کیش تا تهران از راه هوائی  1052 کیلومتر و از راه زمینی 1600 کیلومتر  فاصله کیش تا اصفهان نیز از راه زمینی 1200 کیلومتر است.

کیش از طبیعتی زیبا و منحصر به فرد بر خوردار است . سواحل آرام با ماسه‌های مرجانی آب زلال دریا که شفافیت کم نظیر آن امکان مشاهده انواع آبزیان را در عمق چند متری مقدور می‌سازد پوشش گیاهی مناسب و سرسبزی و طراوت آن به ویژه در هفت ماه از سال چشم‌اندازی زیبا و تماشائی به آن بخشیده است که سالانه حدود یک میلیون نفر از دوستداران طبیعت و دریا را به سوی خود جلب می کند.

موقعیت زمین شناسی  جزیره کیش

از نظر پستی و بلندی جزیره کیش تقریباً مسطح است. ارتفاع نسبی جزیره از سطح دریا حدود 32 متر است و مرتفع‌ترین نقطه آن که در شرق جزیره واقع است حدود 45 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. از این رو جهت کرانه‌ها با شیب نسبتاً ملایمی به دریا منتهی می‌شود.

جزیره کیش دارای ساختار مرجانی است. جزایر مرجانی معمولا بر اثر گسترش انواع مرجانها و مواد آلی دیگر بر روی طاقدیس‌ها گنبدهای نمکی و مواد آتشفشانی تشکیل می شوند. 

روستاهای بخش کیش شهرستان بندر لنگه استان هرمزگان ایران

الباغ | الدی | الحله | جزیره هندرابی | دهلیز | دهکون | سیم | سفین | قرط | کیش | لاوان | لاز | | لزه |

استان هرمزگان

مرکز

بندر عباس

شهرستان‌ها

ابوموسی | بستک | بندر عباس | بندر لنگه | جاسک | حاجی‌آباد | رودان (دهبارز) | قشم | گاوبندی | میناب

شهرها

ابوموسی | بستک | بندر چارک | بندر خمیر | بندر عباس | بندر لنگه | جاسک | حاجی‌آباد | دهبارز | سوزا | سیریک | فین | قشم | کنگ | کیش | گاوبندی | هرمز | میناب

اماکن دیدنی

کاروانسرای بستک | حمام خانی بستک | عمارت کلاه‌فرنگی | معبد هندوها | آب گرم گنو | موزه آب | جزیره کیش | پنجشنبه‌بازار میناب | جنگل‌های حَرّا | تپه مارو | قلعه‌های پرتغالی‌ها | قلعه لشتان | لنج‌سازی بندر کنگ

کیش در آیینه تاریخ

از تاریخ کیش در زمان پیش از اسلام اطلاعات دقیقی در دست نیست. تنها منبع قابل اعتنا در این زمینه نوشته‌های «نیارخوس» دریاسالار یونانی است که در سال 325 قبل از میلاد به فرمان اسکندر مامور شد سفری اکتشافی را در سواحل دریای عمان و خلیج فارس انجام دهد. (شکل 3-1)

نوشته‌های نیارخوس دلالت برآن می‌کند که وی جزیره کیش یا «اراراکتا» را در قرن چهارم پیش ازمیلاد مورد بازدید قرار داده است.

 مشخصاتی که وی ارائه می‌دهد با مشخصات جزیره کیش انطباق دارد. به طوری که نیارخوس می‌نویسد در این جزیره بوستان‌ها و نخلستان‌های فراوانی وجود داشته است. در دوره هخامنشیان، کیش مرکز عمده صید مروارید بین النهرین و هندوستان بود و بازرگانان بزرگ دنیا به این جزیره رفت و آمد داشتند.

دوران عظمت و شکوفایی تاریخ کیش از قرن چهارم هجری، پس از وقوع زلزله در سیراف آغاز شد. پس از آن که بندر سیراف از رونق افتاد تورانشاه به کمک حکام محلی بنی قیصر در این جزیره بندرگاهی ایجاد کرد و به عمران و آبادانی آن همت گماشت و کیش را به مرکز عمده بازرگانی خلیج فارس تبدیل نمود. در دوره اتابکان فارس اهمیت کیش به حدی بود که والی خلیج فارس در این جزیره سکونت داشت و برتمام جزایر خلیج فارس و دریای عمان حکومت می کرد. طبق نوشته‌های سیاحان و تاریخ‌نویسان، در این دوره درآمد کیش بابت عشریه کشتی‌های تجاری مبالغ بسیار قابل توجهی بوده است.

از شواهد و قراین چنین پیداست که در عصر غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان و مغول جزیره کیش در اوج شکوفایی و رونق و مرکز بازرگانی خلیج فارس بوده است. مورخینی نظیر قزوینی، فضل الله بن عبدالله شیرازی، ابن بطوطه و حمدالله مستوفی که در این دوره از کیش دیدن کرده‌اند همگی از عظمت، آبادانی و زیبایی کیش سخن گفته اند. بنابر نوشته‌های مورخین، نام کیش در دوره ایخانیان مغول پیوسته با اسامی ولایات معتبری چون بغداد، شیراز، بحرین و هندوستان آورده می‌شده و پیوسته پیشوند «دولتخانه» قبل از عنوان کیش ذکر می‌شده است. علاوه بر این، ویرانه‌های به جا مانده از شهر حریره در قسمت شمال جزیره نیز از عظمت جزیره کیش در آن دوران حکایت می‌کند.

اهمیت استراتژیک کشور ما به عنوان شاهراه ارتباطی شرق و غرب و نیز موقعیت ویژه کیش در خلیج فارس همواره مورد توجه کشورهای دیگر بوده است. تحولات اقتصادی اروپا در سده های پانزدهم و شانزدهم میلادی، اروپایی ها و از جمله پرتغالی‌ها را متوجه بازارهای مشرق زمین نمود. در اوایل قرن شانزدهم میلادی پرتغالی‌ها به منظور تسلط بر بازارهای تجاری هندوستان، عربستان و ایران و با هدف گسترش قلمرو مستعمراتی خویش کشتی‌های جنگی و بازرگانی خود را به اقیانوس هند گسیل داشتند.

در سال 1912 هجری برابر با 1506 میلادی آلفونس آلبوکرک دریاسالار مستعمره‌جوی پرتغالی با ناوگانی شامل چهارده ناو جنگی دریای عمان و خلیج فارس را درنوردید وپس از آن که مسقط و چند بندر دیگر را به آتش کشید در برابر شهر هرمز لنگه انداخت و از امیر هرمز و کیش خواست که خود را تسلیم و از شاه پرتغال اطاعت نماید. این درخواست پذیرفته نشد و پرتغالی‌ها هرمز و گمبرون را را تصرف کردند، سرنوشت کیش دگرگون شد و عصر انزوا و سکون آغاز گردید. علت این امر  این بود که اهمیت استراتژیک جزیره هرمز به واسطه قرار داشتن بر دهانه خلیج فارس از نظر پرتغالی‌ها به مراتب بیشتر از جزایر داخل خلیج فارس و از جمله جزیره کیش بود و هرمز می‌توانست وظیفه دفاع در مقابل یورش و مهاجمین دیگر را به شایستگی انجام دهد.

پرتغالی‌ها تا دوره صفویه در کیش حضور داشتند و متاسفانه جز غارت و ویرانی اثر دیگری از خود بر جای نگذاشتند، تا این که بالاخره شاه عباس صفوی پس از فارغ شدن از جنگ عثمانی‌ها ‌به آزاد ساختن بحرین، هرمز و کیش از تسلط بیگانگان همت گماشت.

با این همه هنگامی که در دهه سوم قرن هفدهم میلادی جزیره هرمز و دیگر جزایر و بنادر ایرانی خلیج فارس، به ایران بازگشت، نه تنها از اهمیت کیش بلکه حتی از اهمیت جزیره هرمز نیز کاسته شد و جای آن را موقعیت جغرافیایی واقتصادی قابل توجه بندر جدید التأسیس عباس گرفت. در این دوران کیش جزیره‌ای نیمه متروک و منزوی بود و حتی در دوره هایی به جایگاه دزدان دریایی خلیج فارس بدل شد.

کیش در دوران ناصرالدین شاه به عنوان تیول به قوام الملک شیرازی – یکی از ایل سالاران متنفذ فارس واگذار شد و او نیز آن را با مبلغ 25000 تومان به محمدرضا خان سطوت الممالک بستگی حاکم لنگه فروخت. جزیره کیش تا دوره پهلوی چندین بار خرید و فروش شد تا این که در سال 1340 خورشیدی دکتر منوچهر اقبال، این جزیره را به مبلغ نه میلیون ریال از ورثه محمدرضا خان سطوت الممالک بستکی خریداری کرد.

در سال 1349 جزیره کیش مورد بازدید هیأت‌های کارشناسی ایران و آمریکا قرار گرفت و با توجه به موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی مناسب، به عنوان یک مرکز بین المللی توریستی -  تجاری مورد توجه قرار گرفت. به منظور جلب جهانگردان به این جزیره و تأمین آسایش و رفاه آنان، در مهر 1351 سازمان عمران کیش به ثبت رسید. سازمان عمران کیش طرح منطقه توریستی جزیره کیش را با الگو قراردادن جزایر هاوایی و کرانه‌های جنوبی دریای مدینترانه، با هزینه زیادی آغاز کرد و تا پیش از انقلاب فاز اول آن را به همراه بخشی از فاز دوم به اجرا درآورد. با پیروزی انقلاب اسلامی روند فعالیت‌های سازمان عمران متوقف شد.

در سال 1349 جزیره کیش مورد بازدید هیأت‌های کارشناسی ایران و آمریکا قرار گرفت و با توجه به موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی مناسب، به عنوان یک مرکز بین المللی توریستی -  تجاری مورد توجه قرار گرفت. به منظور جلب جهانگردان به این جزیره و تأمین آسایش و رفاه آنان، در مهر 1351 سازمان عمران کیش به ثبت رسید. سازمان عمران کیش طرح منطقه توریستی جزیره کیش را با الگو قراردادن جزایر هاوایی و کرانه‌های جنوبی دریای مدیترانه، با هزینه زیادی آغاز کرد و تا پیشاز انقلاب فاز اول آن را به همراه بخشی از فاز دوم به اجرا درآورد. با پیروزی انقلاب اسلامی روند فعالیت‌های سازمان عمران متوقف شد.

در اسفند ماه 1358 شورای انقلاب از حقوق و عوارض گمرگی در جزیره کیش عملا سرفصل جدیدی را در جهت شروع فعالیت‌های تجاری و رونق منطقه محروم جنوب کشور گشود. اما مشکلات سال‌های پس از انقلاب موجب شد که این لایحه قانونی تا سال‌ها به اجرا در نیاید. تا این که در تیر 1368 هیأت وزیران در خصوص ورود و خروج کالا و نیز صادرات مجدد و تولید برای صادرات، جزیره کیش را  به عنوان منطقه کاملاً آزاد تجاری – صنعتی ثبت و اعلام کرد واز این تاریخ به بعد فعالیت‌های اقتصادی مجدداً در جزیره کیش شروع شد.

بالاخره در سال 1371 با تأسیس سازمان منطقه آزاد کیش این جزیره جانی تازه گرفت و دوران توسعه سریع کیش آغاز شد.