چکیده:
امروزه علم کامپیوتر به عنوان یکی از حساس ترین و پرا اهیمت ترین علوم روز دنیا در شاخه های بسیار گوناگون و متفاوتی در حال پیشرفت سریع و همه جانبه است. یکی از مهمترین شاخه ها علم شبکه است. با توجه به اهمیت شایان ذکر انتقال اطلاعات در دنیای امروز شبکه های کامپیوتری بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته اند و امروزه در سازمانها ، ادارات و مراکز بزرگ و کوچک استفاده از شبکه های کامپیوتری امری مرسوم و معمول است. لذا موضوع و تمرکز اصلی این دوره کار آموزی روی شبکه های کامپیوتری بود. من در این دوره مطالعه خود روی شبکه های را با محوریت دو بخش متفاوت انجام دادم. اولین بخش مربوط به کلیات شبکه و اطلاعات مقدماتی نصب و راه اندازی شبکه ها بود که شامل بخشهای تئوریک و علمی فروان می باشد. از جمله مهمترین این بخشها عبارت بودند از :
پترولکل های ارتباطی
مدل ارتباطی سیستم باز OSI و بررسی لایه های مختلف شبکه که شامل تجزیه و تحلیل هرلایه وظایف آن در معماری لایه ای می باشد.
مدلهای مختلف فیزیکی شبکه از قبیل مدل Sener base model , Peer to Peer و Client – sener model
بررسی اجزای ارتباطی شبکه ها مانند کارت شبکه ( NIC )، کابل های ارتباطی مانند Twisted Pair و Coaxial و نحوه اتصالات آنها و قطعات سخت افزاری
مهم مانند تکرار کننده ها ( Repeaters )، پل ها ( bridges )، مسیر یابها
( Routers ) دروازه ها ( Gateways )، سوئیچ ها ( Switch es ) و اینکه هر کدام از این قطعات چه وظایفی دارند و در کدامیک از لایه های شبکه مورد استفاده قرار می گیرند.
در بخش دوم به جنبه های مدیریتی شبکه ها و نحوه تنظیمات و اداره آنها پرداختم. در این قسمت که بیشتر جنبه نرم افزاری داشت با استفاده از سیستم عامل توانمند Linux مدیریت بخشهای مختلف یک شبکه را مطالعه کردم. برای این امر ابتدا لازم بود آشنایی های اولیه را با سیستم عامل Linux کسب کنیم و سپس مطالعه خود روی این سیستم عامل را بیشتر با جهت گیری در زمینه کاربرد آن در شبکه ها ادامه دهم. لذا در ابتدا با طریقه نصب و راه اندازی Linux آشنا شدم و سپس با تعدادی دستورهای اولیه مفهوم و مفاهیم کاربردی ضروری آن آشنا گشتم. در قسمت بعد به مطالعه کاربرد Linux در شبکه های کامپیوتری پرداختم. البته مطالعه و کار در این بخش بسیار وسیع است و من تنها کار خود را محدود به کار با تعدادی از Sener های مهم Linux کردم .
این Sener ها عبارت بودند از : DNS Sener , Samba Sener , HTTP Sener , Squid Sener , DHCP Sener که در هر مورد ابتدا به کلیات و وظایف هر یک پرداختم. سپس به معرفی دستورات لازم برای کار با هر یک پرداختم و در نهایت تنظیمات هر کی را مطالعه کردم. در هر یک از این مورد سعی کردم بیشتر به جنبه های علمی قضایا نگاه کنم و از پرداختن به جزئیات تئوریک صرف حتی المقدور پرهیز کنم. لذا در جاهایی که احساس کردم توضیحات و جزئیات بیشتر صرفا جنبه تئوریک یا استفاده های بسیار خاص دارد به معرفی منابع و سایتهای اینترنتی مربوطه اکتفا کردم ولی سعی کردم نمونه هایی ازفایلهای مهمی که در تنظیمات این سرورها نقش مهمی دارند در این گزارش بیاورم.
شرح واحد صنقی :
شرکت گیلدس کامپیوتر یک شرکت قدیمی و با سابقه در بازار کامپیوتر است که علاوه بر جنبه های تجاری سعی کرده به جنبه های علمی و تئوریک نیز بها دهد. فعالیت عمده این شرکت در دو بخش سخت افزار و شبکه صورت می گیرد.
در بخش سخت افزار، اسمبل کردن قطعات کامپیوتری و تعمیر قطعات صورت می گیرد. البته این کار معمولا در حجم های بزرگ صورت می گیرد زیرا مشتریان طرف قرار داد این شرکت با برخورداری از امکانات و مهارت های کانی در بخش شبکه، با شرکت در مناقصه های بزرگ، پروژه های مختلفی را به عهده می گیرد. این پروژه ها معمولا شامل نصب در راه اندازی شبکه های محلی(LAN ) می باشد که شامل تهیه قطعات سخت افزاری و نصب کامل و دقیق شبکه و سپس انتخاب Sener های مناسب با توجه به نیازهای شبکه و تنظیمات آنها و در نهایت تنظیمات Client های شبکه می باشد.
اینجانب دوره کارآموزی خود را زیر نظر آقای مهندس بابادی نیا مدیر فنی شرکت انجام دادم.
ایشان به عنوان مدیر فنی هم مسئولیت بخش سخت افزار شرکت یا بخش فنی آن را دارا میباشند.
و هم در پروژه های بخش IT و شبکه با سایر اعضای شرکت همکاری می کنند و نقش مؤثری را ایفا می کنند.
دستورهای Umount , Mount :
سیستم عامل Linux فایلها و شاخه های خود را به صورت یک درختی کلی به هم پوسته سازماندهی می کند.
این درخت از شاخه Root شروع می شود تا به شاخه های سیستم و کاربردو … برسد. در Linux شاخه های مختلف با اساسی خاص برای منظورهای مشخصی در نظر گرفته می شوند. به عنوان مثال :
ساختار فایلی با این شاخه آغاز می شود( root نامیده می شود ) /
برای نگهداری فایلهای Kemel و Module هایی که هنگام boot شدن loud می شوند. Boot /
شاخه های کاربر را در بر می گیرد. Home /
فایل های واسط برای device هایی مثل پرینتر را نگهداری می کند. Dev /
برای نگهداری شاخه هایی که به طور موقت mount می شوند مانند Floppy, CD , ROM etc /
برای نگهداری فایلهای موقت ( temporary ) tmp /
برای استفاده از فایل ها و منابعی که در مکانهایی خارج از درخت بهم پیوسته تعریف شده برای Linux می باشند باید آنها را mount کرد. این منابع ممکن است Floppy disk یا CD- ROM یا مثلا روی یک partihon غیر از Linux روی Hard disk واقع باشد. برای استفاده از چنین منابعی می توانیم آنها را به دو صورت mount کنیم که یکی موقتی و دیگری دائمی است که به ذکر هر کدام می پردازیم:
روش اول این است که با استفاده از دستور mount و تعیین یک مکان برای mount کردن منبع مورد نظر، آنرا به طور mount کنیم. فرصت کلی این دستور به شکل زیر است:
$ mount device mountpoint
فایلهای مربوط به device مورد نظر ساخته می شوند. مثلا Fdo به اولین Flopppy drive متصل به سیستم اشاره می کند. در Liunx و partition های هارد دیسک با دو حرف « hd » آغاز می شوند که بعد از آن حرفی که بعنوان label برای partitan در نظر گرفته می شود می آید.
مثلا hdaz نامی است که Linux برای دومین partitan از اولین Hard disk متصل به سیستم در نظر می گیرد. در اکثر موارد می توان با کمک گرفتن از دستور man بهمراه یک با چند حرف اول device مورد نظر، اطلاعات و جزئیات آن را استخراج کرد. مثلا با دستور man sd می توان صفحات راهنمای SCSI device را مشاهده نمود.
مثال )
$ mount / dev / mydir
این دستور Floppy disk موجود در اولین FDD را در شاخه mount , / mydir می کند. شاخه ای که می خواهیم چیزی را در آن mount کنیم باید خالی باشد. اگر در این شاخه فایلی از قبل mount شده باشد پیغامی مبنی بر اینکه فایل دیگری قبلا در این شاخه mount شده ، دریافت می کنید. برای جایگزینی فایلی که قبلا mount شده با یک فایل جدید، باید ابتدا آن فایل را un mount کنید. مثلا باید ابتدا floppy disk را un mount کنید تا بتوان یک دیسک دیگر را در drive قرارداد و mount کرد. فرمت کلی این دستور مشابه دستور mount می باشد:
$ umount device or mount point
مثال )
$ umount / dev/ fdo
این دستور فلاپی دیسک mount شده در شاخه mydir / را umount می کند.
همچنین به طور مشابه برای unmount کردن فلاپی می توان در دستور بالا به
جای device ، mount point را ذکر کرد. نتیجه یکسان خواهد بود:
$ umount / mydir
نکته بسیار مهم: یک محدودیت بزرگ درباره دستور umount وجود دارد که ممکن است برای کاربر مشکل ساز شود. هیچگاه یک شاخه یا یک فایل سیستم را که در حال حاضر در آن می باشید یا در حال استفاده ازآن هستید unmount کنید. اگر سعی در انجام چنین کار می کنید پیغام خطائی از طرف سیستم می آید:
The file system is busy !
برای مثال، فرض کنید که یک CD- ROM را در شاخه mount , / mut / cdrom کرده اید و سپس به همان شاخه /mnt / cdrom بروید. اگر در این حالت تصمیم به عرض کردن CD- ROM بگیرید ابتدا باید CD-ROM فعلی را با کمک دستور umount ، ار محل فعل umount کنید ولی این دستور عمل مورد نظر شما را انجام نمی دهد زیرا در حال حاضر همان در شاخه ای هستند که می خواهید آن را umount کنید.