با توجه به گسترش روز افزون کاربرد رایانه در ایران و انجام تعمیر و مونتاژ آن توسط کاربران عادی، حرفه ای و فروشندگان رایانه، نیاز به وجود مرجع اساسی می شد که با آن بتوان از اطلاعات موجود در بازار خرید و فروش آگاه شد، قطعات رایانه بر اساس راهنمایی های آن انتخاب و خریداری کرد، به مونتاژ و نصب قطعات رایانه ای پرداخت، ادوات و قطعات تقلبی را از اصل تشخیص داد و در صورت نیاز به تعمیر، عمل عیب یابی و تشخیص عیب را بدون نیاز به تعمیر کار و متخصص انجام داد و...
.
در این تحقیق ما به کاربرد و مونتاژ مادربرد و انواع آن و انواع قطعات نصب شده بر روی آن به موضوعاتی می پردازیم و همچنین انواع کاربردهای درگاهها و پرتهای آن وچگونگی نصب آن می پردازیم .
درفصل دوم به انواع کارتهای گرافیکی و کاربرد آن در رایانه و نصب آن در رایانه به طور خلاصه صحبت می کنیم .
در فصل سوم به انواع صفحه نمایش مانیتور و چگونگی بهتر استفاده کردن آن میپردازیم .
درفصل چهارم درباره ی نصب کارت صوتی و انواع مختلف ورودی و خروجی صوت در رایانه بحث می کنیم .
(فصل اول ) مادربرد و مونتاژ رایانه اطلاعات عمومی : چند تراشه از مدارهای مجتمع که قرار باشد با هم و در ارتباط با یکدیگر در دستگاهی قرار گیرند، روی ورقه ای از جنس فلز سبک، پلاستیک یا نوعی سرامیک نصب می شوند، این را یک تخمه مدار یا برد مادر (mother board) می گویند.
در رایانه ها ، تراشه پردازنده، تراشه های حافظه ی رم و رام و دیگر سخت افزارهایی که بخش درونی رایانه را تشکیل می دهند، همه روی یک کارت ثابت نصب می شوند که آن را با نام های زیر می شناسیم: 1.مادر برد 2.
برد مادر3.
برد اصلی 4 .
تخمه مدار مادر 5.
برد سیستم 6.
تخمه مداراصلی بنابراین بزرگ ترین کارت رایانه داخل جعبه ی رایانه قرار گرفته ،برد اصلی یا مادر برد نام دارد که بر روی آن محل هایی به نام شکاف یا چاک برای قرار دادن کارت های دیگر وجود دارد.
هر کارت یک لبه ی اتصال دهنده دارد که کارت با این لبه در محل مخصوص بر روی مادر برد قرار داده می شود .
این لبه اتصال های لازم درونی و بیرونی کارت را با ادوات رایانه ای ، تراشه و مدارهای مجتمع برقرار می سازد.
مادر بردها در انواع مختلف از نظر شکل و اندازه تولید می شوند و همه ی آنها حاوی مدارهای اصلی رایانه هستند.
قطعات کلیدی مادربرد تمام قطعاتی که مهم و اساسی است و وجود آن در رایانه الزامی است روی مادر برد قرار دارند.
بعضی از این قطعات عبارتند از: پردازنده و تراشه گیر پردازنده تراشه حافظه اصلی (رم) وجایگاه آن تراشه های حافظه رام بایوس کمک پردازنده و جایگاه آن کلیدهای قطع و وصل و اتصال گرهای تنظیم (جامپرها) محل اتصال صفحه کلید محل اتصال کابل های برق محل اتصال بلند گو محل قرار گرفتن بردهای توسعه یا کارتهای توسعه، که شکاف یا چاک نام دارند.
باتری و محل اتصال باتری ...
گذرگاه توسعه : گذرگاه یا خط حامل یک مسیر عمومی است که داده ها در یک رایانه از روی آن نقل و انتقال می یابند.
این مسیر به وسیله ی مدارهای الکتریکی ، بین بسیاری از عضوهای یک رایانه ارتباط برقرار می کند و مقدار داده هایی که به طور هم زمان از گذرگاه می تواند نقل و انتقال یابد، بر اساس بیت مشخص می شود.
برای مثال یک گذرگاه 16 بیتی سریعتراز یک گذرگاه 8 بیتی داده ها را منتقل می کند .
در رایانه های شخصی 4 گذرگاه معمول است که عبارتند از: 1.
گذرگاه پردازه ای 2.
گذرگاه حافظه 3.
گذرگاه آدرس که بخشی از دو گذرگاه فوق است 4.
گذرگاه ورودی و خروجی(گذرگاه توسعه) گذرگاه پردازنده مسیکر ارتباط بین پردازنده و تراشه های پشتیبان آن یعنی تراشه های مجتمع یا « چیپ ستها» است.
الف) گذرگاه یا خط حامل آیزا: در رایانه قطعات مختلف از طریق یک خط با هم تماس برقرار می کنند که به آن گذرگاه یا خط حامل می گویند .
ب) گذرگاه یا خط حامل اِیزا : « آیزای توسعه یافته » با تولید رایانه های 386 یک گذرگاه عریض تر 32 بیتی به کار گرفته شد که به گذرگاه ایزایی یا آیزا معروف شد.
ج) گذرگاه یا خط حامل ام کا یا مکا د) گذرگاه ویزا و گذرگاه محلی گذرگاه پی سی آی :این گذرگاه برخلاف گذرگاه های محلی ویزا، یک گذرگاه واقعی نیست بلکه نتیجه ی توسعه پردازنده است که می تواند نسبت به طرحهای گذرگاهی قبلی یا با سرعتی نزدیک به سرعت پردازنده کار کند.
این گذرگاه دارای قابلیت های زیر است : 1.
استفاده از گذرگاه ها بر اساس اولویت 2.
کنترل بیت توازن برای تمام اجزای رایانه 3.
پیکربندی بدون استفاده از جامپرها و کلیدهای دیپ.
تعیین نوع کارت:کارت هایی که در شکافهای توسعه قرارمی گیرند کارت های 8، 16، 32، بیتی هستند.
برای استفاده کارا از هر شکاف توسعه در رایانه باید همان کارتی را در آن قرار داد که مناسب اندازه ی شکاف ساخته شده است.
با این وجود می توان در یک شکاف 32 بیتی یک کارت 8 بیتی قرار داد.
گذرگاه یواس بی : هنگامی که بخواهید یک وسیله ی جانبی به رایانه خود اضافه کنید یکی از سه عمل زیر را انجام دهید: 1.تنظیم جامپرها یا کلیدهای اتصال گر کارت یا وسیله جانبی .
2.
استفاده از یک کارت توسعه و قرار دادن آن در یکی از شکافهای مادربرد.
3.استفاده از درگاه های موازی و سری برای اتصال وسیله جانبی به آنها.
پس از آن معمولاً عملهای زیر نیز صورت می گیرد: 1.تنظیم وتخصیص وقفه ها .
نصب و راه اندازی راه انداز دستگاه جانبی.
گذرگاه ای جی پی : در رایانه های جدید به کارت گرافیکی این اجازه داده می شود که به هر ناحیه دلخواه از حافظه ی اصلی دسترسی داشته باشند و با یک گذرگاه گرافیکی مستقل و جدا، داده ها را مستقیماً و به سرعت بین حافظه و کارت گرافیکی جا به جا کنند .
به این ترتیب تصویرها سه بعدی ، واقعی تر به نظر می رسند.
برای استفاده از این روش لازم است دارای مادربرد با شکاف جدیدی برای کارت جدید ای جی پی باشید .
برخلاف گذرگاه 32 مگاهرتزی پی سی آی، ضربان گذرگاه ای جی پی 66 مگاهرتز است .
با این ضربان میزان انتقال داده ها به 266 مگاهرتز در ثانیه می رسد و با استفاده از روش لوله کشی دو لول این مقداربه 528 مگابایت در ثانیه میرسد که 4 برابر سرعت گذرگاه پی سی آی است این گذرگاه جدید دارای خصوصیات زیر است: 1.
موقع عملیات، پهنای باند گذرگاه ای جی نسبت به پی سی آی چهار برابر است.
این گذرگاه، کارت گرافیکی را با سایرادوات جانبی رایانه، به اشتراک مورد استفاده قرارنمی دهد.
3.
طرح ها و تصویر ها مستقیماَ از حافظه ی اصلی خارج می شوند.
4.وجود چهارمگابایت حافظه روی کارت گرافیکی ای جی پی برای کارهای سنگین هم کافی است.
5.
پردازنده اصلی رایانه و پردازنده گرافیکی در حافظه می توانند هم زمان به حافظه اصلی دسترسی داشته باشند.
6.
دسترسی پردازنده اصلی به داده های گرافیکی در حافظه، سریع تر از دسترسی به داده های گرافیکی موجود در حافظه است.
کارتها : مدارهای مربوط به گرافیک و تصویر، صدا، مودم ها، و...
را که برروی یک صفحه قرار گرفته اند کارت می گویند.
انواع درگاه های خارجی : 1.درگاه سریال : این درگاه مستقیماَ به مادر برد وصل می شود و در پشت جعبه رایانه می توان آنرا پیدا کرد .
از در گاه های سریال برای وصل ادوات جانبی چون دوربین عکاسی دیجیتال، ماوس و مودم های خارجی استفاده می شود .
این درگاه ها به در گاه های کام نیز مشهورند و یکی از اولین درگاه هایی هستند که در رایانه های اولیه به کار می روند .
2.درگاه موازی : گاهی به این درگاه،درگاه چاپگر می گویند.
این درگاه بزرگترین درگاه در پشت جعبه رایانه است که درگاه 25 سیمی است که 17 سیم آن برای سیگنال ها و 8 سیم آن برای زمین به کار می رود .
خطهای سیگنال به سه گروه زیر تقسیم می شوند: 1.
سیگنال داده .
سیگنال کنترل که به عنوان رابطی بین چاپگر و رایانه عمل می کند .3.
سیگنال وضعیت که وضعیت خطاها را ردیابی می کند .
درگاه اسکازی : این درگاه به صورت داخلی و خارجی با سرعت های بالایی وجود دارند که می توانند داده ها را تا سرعت 80 مگابایت در ثانیه انتقال دهند .
کاربران رایانه، اسکنرها را بیشتر به درگاه خارجی اسکازی وصل می کنند.
و درگاه های سی دی نویس و دی وی دی نویس را نیز می توان به آن وصل کرد.
درگاه پی سی 2 ای : شرکت ای بی ام این درگاه را با رایانه های پی سی ای 2 خود در سال 1987 معرفی کرد.
این درگاه دارای 6 پایه برای انتقال داده ها است که برای استفاده از صفحه ی کلید و ماوس طراحی شده است.
در نتیجه این درگاه کار خود را با سریال برای کاربرهای دیگر آزاد می کند.
درگاه سریال اتصال آتشی: با این درگاه می توان دوربین های ویدیویی، نمایشگرهای قدیمی، سیستم های صوتی یا حتی یک سیستم ماهواره ای رقمی را به رایانه وصل کرد.
کنترلگر:هرابزار جا نبی در رایانه یا ابزاری به نام کنترلگر با پردازه و دیگر ابزار رایانه ارتباط بر قرار می کند.
این ابزار واسط با نامهای کنترلگر .رابط آداپتور و...
به کار میرود.
هارد دیسک وصفحه کلید به کنترل گر نیاز دارند وکارت گرافیکی نیاز مند آداپتور است.
تراش های مجتمع :تراشه های مجتمع مهم ترین یک ما در برد را تشکیل میدهد که به آنها سری تراشه .مجموع تراشه و تراشه های جات چیپست نیز می گویند.
تراشهای مجتمع :تراشه های مجتمع مهم ترین یک ما در برد را تشکیل میدهد که به آنها سری تراشه .مجموع تراشه و تراشه های جات چیپست نیز می گویند.
انواع مادر برد از نظر شکل:مهم ترین مسئله آن است که شکل جعبه رایانه .مادر برد ومنبع تغذیه در یک رایانه باید از یک نوع باشد .
عامل شکل مادر برد به مشخصات فیزیکی واندازه مادر برد بستگی دارد.اندازه مادربرد در انواع جعبه هایی که باید قرار گیرد تعیین میکند.
انواع مادر برد ها از نظر شکل عموما به موارد زیرتقسیم میشوند: 1.مادر برد سبک پی سی/ ایکس تی.
2.مادر برد """ ای تی استاندارد.
3.مادر برد """ ای تی کوچک .
4.مادر برد """ باریک.
5.مادر برد """ ای تی ایکس.
6.مادر برد """ ان ال ایکس.
راهنما ی خرید مادر برد: مادر برد در رایانه همیشه پیچیده ترین وحساس تدین بخش رایانه محسوب میشودکه تما می عملکرد آنها بستگی به نوع تراشه های مجتمع روی مادر برد پیدا میکند.
مهم ترین قابلییت تراشه های مجتمع : 1 .
پشتی بانی پردازنده : بیشتر تراشه های مجتمع برای کار با یک کلاس وخانواده خاص از پردازنده ها طراحی میشوند زیرا طراحی مدا رهای کنترلی برای انواع پردازنده بسته به نوع پردازنده وحافظه متفاوت است.
نوع حافظه: به طور کلی شش نوع حافظه وجود دارد: حافظه های استاندارد یا اف پی ام.
""""""""" ایدو.
""""""""" ایدو انفجاری.
"""""""""(دی دی رم)از نوع دیم184 پایه ای.
""""""""" دی رم هم زمان یا اس دی رم.
""""""""" (آردی رم ) یا (دی آر دی رم) شرکت رامبوس.
شکل حافظه: در رایانه های امروزی از چهار نوع حافظه زیر بیش تر استفاده میشود: حافظه های سیم 72 پایه و30 پایه.
""""""""" دیم 168 پایه.
""""""""" دیم 184 پایه ای از نوع( دی دی رم).
""""""""" ریم شرکت رامبوس.
تشخیس خودکار حافظه: بیشتر تراشه های مجتمع مدرن امروز میتوانند نوع حافظه وسرعت آن را به طور خودکار تشخیص دهندوبااستفاده از آن می توانند زمان وقفه را برای دسترسی به کا رایی بیشتر حافظه را تنظیم کنند.
اگر تراشه مجتمع مادر برد فاقد این خاصییت باشد باید کاربر رایانه خود نسبت به تنظیم آن اقدام نماید.
پشتی بانی از مدرییت انرژی : بسیاری ازتراشه های مجتمع از روی روش هایی استفاده میکنند که میزان مصرف انرژی رایانه را درزمان هایی که به کار است کاهش میدهد.
استفاده از این روش به دلایل زیر است: روشن بودن بیشتر رایانه ها در موقع بی کاری.
امکان شارژ باتری در برخی از رایانه ها ما نند رایانه های کیفی.
دریافت نمابر (فکس) در طول شبانه روز.
نصب وارتقای مادربرد: پوشش روی جعبه رایانه را با استفاده از 4 یا 6 عدد پیچ باز کنید.
درصورتی که جعبه رایانه نومیباشد وتازه خریداری شده باید حاوی وسایل زیر باشد: پایه های کف جعبه رایانه وپایه های پلاستیکی اتصال مادربرد به سینی مخصوص.
کلید قفل صفحه کلید سیستم در صورت داشتن قفل در جعبه.
برگه راهنمای نمایشگر هفت قسمتی.
پیچ ها وحلقه های پشت جعبه.
کابل برق.
منبع تغذیه با سیستم های خروجی که معمولا در داخل جعبه نصب شدهاند.
سیم های رابط مادر برد به منبع تغذیه جعبه رایانه .
پایان ( فصل دوم) کارت گرافیکی (ویدیویی) اطلاعات عمومی: برای این که بتوان در صفحه ی نمایش رایانه را تصویرهای مربوط به داده ها و اطلاعات را دید، باید ارتباط میان نمایشگر و مادربرد رایانه برقرار شود.
برای این کار هر رایانه برای هر نمایشگر یک کارت دارد، که در یکی از شکافهای توسعه ( گسترش) مادربرد قرار می گیردو با کابلی که به آن وصل می شود، جریان نمایش اطلاعات بر روی صفحه ی نمایش را کنترل می کند.
بنابراین کارت گرافیکی قطعه سخت افزاری است که نمایش تصویرها و متن ها را بر روی نمایشگر رایانه کنترل می نماید.کلیه اطلاعات ارسالی از پردازنده به کارت گرافیکی منتقل می شود و در آنجا ترجمه و برای نمایش، به نمایشگر ارسال می شود.
کارت گرافیکی با نامهای زیر شناخته می شود: کارت ویدیویی .
کنترل گر گرافیکی یا ویدیویی.
آداپتور گرافیکی یا ویدیویی.
شتاب دهنده ی گرافیکی یا ویدیویی.
1.کارتهای وگا(وی جی ای): این نوع کارتها در سال 1987 معرفی شدند و تا به حال متداولترین کارتهای مورد استفاده بودند.نمایشگرهای تکرنگ اخیراً از این کارتها استفاده میکنند.
بنابراین یک نمایشگر جدید تک رنگ به کارت وگ نیاز دارد.
2.کارتهای 8514 – ای:این کارت نخستین استاندارد گرافیکی با دقت بسیار زیاد بود که دارای رنگ نسبتاًمحدودی بودودر رایانه های پی-اس به کار گرفته شد.
3.کارتهای زگا (ایکس جی ای ) :این کارت توسط ای بی ام ارائه شد که بسیار بهتر از کارتهای وگ بود.
اما هرگز به عنوان استاندارد مطرح نشد.
4.کارتهای سوپروگا (سوپر وی جی ای ):معروف ترین کارت گرافیکی که امروزه در رایانه های شخصی مورد استفاده قرار میگیرد،این نوع کارتها هستند که در هر سطر 1024 نقطه ودر هرستون 768 نقطه را نمایش میدهند.
5.کارتهای گرافیکی سرخود:در برخی از مادربردها این امکان وجود دارد که از کارت گرافیکی مستقل استفاده نکرد.
در این صورت می توان از تراشه گرافیکی روی مادربرد استفاده کرد که مانند یک کارت گرافیکی سرخود عمل می کند.
برای استفاده از کارت گرافیکی سرخود لازم است شرایط زیر برقرار باشد: 1.
مادربرد دارای تراشه مخصوص این کار باشد 2.
جامپرهای مربوط برای استفاده از آن تنظیم شده باشد.
درگاه مناسب برای اتصال مادربرد به نمایشگر نصب شود.
سایر قطعات : روی کارتهای گرافیکی قطعات زیر نیز اغلب مشاهده می شود: درگاه مربوط به تستهای کارخانه والصاق قطعاط جدید در آینده به کارت گرافیکی .
جامپرهایی برای تعویض پیکر بندی کارت.
در گاه خروجی وپایه های کارت .
نصب کارت گرافیکی: برای نصب کارت گرافیکی لازم است اعمال زیر را انجام دهید: تهیه یک دیسک راه انداز به همراه فایلهای auto exe .bat &sys&config.
اگر رایانه دارای کارت شبکه یا هر کارت دیگری است که از وقفه9 استفاده میکند لازم است جامپر مربوط به آن را در حالت غیر فعال قرار دهیم.
در بسیاری از کارتهای گرافیکی یک جامپر وجود دارد که با آن می توان کار کارت را با جارو شدن صفحه نمایش منطبق کرد.
ارتجاع کارت گرافیکی: برای ارتقاء وتعویض کارت گرافیکی عوامل زیر را باید در نظر بگیرید: شتاب دهنده وکارت گرافیکی .
حافظه کارت گرافیکی .
نوع رایانه مورد نظر.
پایان (فصل سوم) نمایشگر (مانیتور) اطلا عات عمومی:از نمایش گر برای نمایش متن وتصویر استفاده میشود و شکل ظاهری وچگونگی کار یک نمایش گر به دستگاه تلویزیون شبیه است.صفحه نمایش نمایشگر از تعدادی نقطه کوچک به نام پیکسل تشکیل شده است.نمایش متن ها وتصویر ها از طریق روشن وخاموش کردن این نقطه ها صورت میگردد.
هر قدر تعداد این نقطه ها بیشتر باشد تصویر از تفکیک پذیری (وضوح) بیشترو در نتیجه کیفیت بالاتری برخوردار است .قدرت تفکیک پذیری وتعداد رنگهای نمایش گر به خود آن وکارت گرافیکی ای که داخل رایانه نصب می شود بستگی دارد.
در یک نمایش گر تک رنگ ،یک تفنگ الکترونی که الکترونها را با سرعت به پشت صفحه نما یش پرتاب میکند.
سطح داخلی صفحه نمایش به یک ماده فسفری آغشته شده است که در اثر برخورد الکترونها به یک نقطه از این سطر فسفری،از آن نقطه نور منعکس می شود.شعاع الکترون،نقطه ها صفحه نمایش را از چپ به راست واز بالا به پایین جارو میکند .
مدار کنترل کننده نمایشگر بسته به متن یا تصویری که قرار است نمایش داده میشود.
خطرات کار با نمایشگرها: در نمایشگر های دارای لامپ اشعه کاتودیک یک شعاع الکترونیکی در هر ثانیه تا پنجاه بار و یا بیشتر صفحه موزایکی داخل لامپ تصویر تولیف طیف گسترده ای از الکترو ماتیک می کند که قسمتی از این امواج در محدوده تشخیص چشم انسان قرار دارند.
مهم ترین این خطرات معرفی شده است : خطرات ناشی از پرتوهای اشعه ایکس.
"""""""""""" پرتوهای اشعه ماورا بنفش.
"""""""""""" میدان های الکتریکی باولتاژبالا.
"""""""""""" الکترو مغناتیسی.
"""""""""""" امواج الکترو مغناتیسی فرکانس بالا.
نگه داری ومراقبت نمایشگر: به شیشه نمایشگردست نزنید.
از پاک کردن نمایشگر با اجزاءزبر پرهیز کنید.
پایان (منابع) نام کتا ب:.
راهنمای جامع کاربردی سخت افزار کامپیوتر.
مولف : تورج صارمی راد ناشر: انتشارات خلیج فارس موضوع تحقیق: فصل اول:مادر برد ومنتاژ رایانه.
فصل دوم:کارت گرافیکی(ویدیویی) فصل سوم:نمایشگر (مانیتور) .End.