دانلود تحقیق انواع حساب‌ها و کدینگ آنها در حسابداری

حساب‌های اصلی: در سیستم حسابداری یک حساب اصلی داریم که عبارت است از مجموعه سلسله مراتبی گروه حساب، دفتر کل، تعدادی طبقه معین (وجود آن اجباری نیست) و نهایتا خود حساب معین. در این مجموعه «حساب معین» نقش اصلی را بازی می‌کند و بقیه فقط برای دسته بندی به کار می‌روند. کلیه اسناد حسابداری حتما باید با استفاده از حداقل یک «حساب معین» و تعدادی حساب فرعی اختیاری ثبت شوند. کد هر حسابی (چه در حساب‌های اصلی و چه در حساب‌های فرعی) در ساختار سلسله مراتبی حساب‌ها به صورت پیمایش از ریشه درخت تا حساب مورد نظر به دست می‌آید. به این صورت که کد همه حساب‌ها و طبقه بندی‌های پیمایش شده به ترتیب از ریشه تا برگ کنار هم چیده شده و کد حساب مورد نظر به دست می‌آید.

دقت شود که «گروه حساب» اولین سطح درخت حساب‌ها را تشکیل می‌دهد و فقط و فقط همین یک ردیف هم از آن وجود دارد نه کمتر و نه بیشتر. «حساب کل» هم که زیر مجموعه «گروه حساب» است در ردیف دوم درخت قرار داشته و رفتارش کاملا مشابه «گروه حساب» می‌باشد. زیر هر «حساب کل» هم می‌توان هیچی، یکی یا هر تعداد «طبقه معین» به صورت درختی و نامحدود داشت. در واقع «طبقه معین» (در صورت وجود) از سطح سوم شروع و به تعداد دلخواه ادامه دارد. «حساب‌های» معین هم بلافاصله زیر مجموعه یک «حساب کل» یا به صورت زیر مجموعه یکی از «طبقات حساب معین» تعریف می‌شوند. یادآوری می‌گردد که در اسناد حسابداری چیزی که ثبت می‌گردد حساب معین است نه حساب کل یا طبقه معین یا گروه حساب. به عکس زیر دقت کنید:

حساب‌های فرعی: حساب‌های فرعی برای کمک به روشن شدن جزییات اسناد حسابداری به وجود آمده‌اند و ثبت آنها برای اسناد حسابداری ضروری نیست. با کمک حساب‌های فرعی می‌توان گردش مالی را به تفکیک مراکز هزینه، پروژه‌ها، افراد، حساب‌های مختلف و... به دست آورد. سه دسته از حساب‌های فرعی عبارتند از حساب تفصیلی (تفضیلی هم گفته می‌شود)، حساب پروژه و حساب مرکز هزینه. ساختار هر سه تای این حساب‌ها کاملا مشابه با هم و به صورت درختی است. هر درخت با هیچی، یکی یا هر تعداد طبقه حساب تودرتو شروع شده و به یک حساب فرعی منتهی می‌شود. به عکس زیر دقت کنید:

انواع طبقه بندی حسابها در سیستم بانکی

طبقه بندیهای مختلفی دررابطه با حسابهای تراز وجود دارد که برخی از آنها عمومیت داشته و برخی صرفاٌ در بانکها مورد استفاده قرار می گیرد . شمایل زیر مهمترین طبقه بندیهای موجود در رابطه با سرفصلهای حسابداری در بانک را نمایش می دهد.

•طبقه بندی اول

•دارائیها

• بدهیها

•حقوق صاحبان سهام

•هزینه ها

•درآمدها

•حسابهای دوگانه

•حسابهای انتظامی

•طبقه بندی دوم

•حسابهای دائم

•حسابهای موقت

•طبقه بندی سوم

•حسابهای بالا خطی

•حسابهای زیرخطی

طبقه بندی چهارم ( تطبیقی بانک مرکزی )

•موجودی نقد  

•موجودی نزد بانک مرکزی  

•مطالبات از بانک مرکزی  

•موجودی نزد بانکها  

•اوراق بهادار   

•مطالبات از دولت   

•تسهیلات اعطائی به بانکها  

•تسهیلات دولتی  

•تسهیلات غیر دولتی  

مطالبات معوق دولتی

انواع حسابهای مستقل

هرحساب مستقل یک واحد مالی و حسابداری مستقل با مجموعه ای از حسابهای متوازن می باشد که در آنها وجوه نقد و سایر داراییها، بدهیها، اندوخته ها، مازاد به طور کلی، منابع و مصارفی که به منظور اجرای فعالیتها و عملیات خاص یا نیل به اهداف معین طبق قوانین و مقررات تفکیک شده اند، ثبت می شود.

شروط لازم و کافی ایجاد هر حساب مستقل:

1- وجود یک واحد مالی مستقل شامل وجوه نقد و سایر دارایی هایی که طبق مقررات به مقاصد و مصارف معین و یا برنامه ها، فعالیتها و طرحهای خاص تخصیص یافته اند.

2- وجود یک واحد حسابداری دوطرفه مستقل که فعالیتهای مربوط به واحد مالی مستقل در آن ثبت می شوند.

 سه نوع کلی حسابهای مستقل : الف- وجوه دولتی   ب- وجوه سرمایه ای   ج- وجوه امانی

حساب مستقل برای وجوه دولتی:

معمولا شامل حسابهای مستقل زیر می باشد:

1- حساب مستقل عمومی

2- حساب مستقل درامد اختصاصی

3- حساب مستقل پروژه های عمرانی

4- حساب مستقل تامین مالی و بازپرداخت دیون بلندمدت

5- حساب مستقل وجوه دریافتی بابت خدمات خاص

 1- حساب مستقل عمومی: یک واحد حسابداری و مالی مستقل است که در آن فعالیتهای مالی مربوط به داراییها، درامدها و منابع معینی که طبق مقررات برای تامین مالی عملیات، فعالیتها، خدمات جاری، عادی و عمومی هر سازمان دولتی یا غیرانتفاعی مورد استفاده قرار می گیرند ثبت می شوند.

این حساب ممکن است عناوین دیگری چون: "حساب مستقل عملیاتی" ، "حساب مستقل جاری نامحدود"، "حساب مستقل درامد عمومی" یا "حساب مستقل کل" نیز داشته باشد.

مالیاتها، عوارض، جرایم، کمکهای دریافتی از دولت، حق الزحمه خدمات و سایر دریافتها معمولا منابع حساب مستقل عمومی و هزینه های مربوط به اجرای برنامه ها، فعالیتها و عملیات جاری سازمان دولتی معمولا مصارف این حساب مستقل را تشکیل می دهند.

تفاوتهای حساب مستقل عمومی با واحدهای حسابداری مستقل در حسابداری بازرگانی:

1- این حساب مستقل علاوه بر حسابهای عادی، شامل حسابهای بودجه ای برای ثبت درامدهای پیش بینی شده، اعتبارات مصوب و تعهدات قطعی نشده می باشد.

2- هزینه های حساب مستقل عمومی معمولا به منظور تحصیل درامد انجام نمی شود بلکه هدف اصلی اجرای برنامه ها، فعالیتها و عملیاتی است که در بودجه مصوب پیش بینی شده است بنابراین اصل "تطبیق هزینه ها با درامدهای دوره مالی" به منظور تعیین سود ویژه که هدف اصلی موسسات بازرگانی است، در حسابداری حساب مستقل عمومی دارای کاربرد نیست.

3- با وجود اینکه حساب مستقل عمومی دارای عمر نامحدود می باشد، تداوم فعالیتهای مالی حساب مستقل مذکور مستلزم تصویب بودجه سالانه است.

4- در حساب مستقل عمومی شناخت درامد معمولا بر اساس یکی از مبانی حسابداری تعهدی تعدیل شده یا نقدی صورت می گیرد.

 2- حساب مستقل درامد اختصاصی: معمولا برای ثبت فعالیتهای مالی مربوط به دریافت و مصرف درامدهای خاصی که معمولا برای مصارف و مقاصد عملیاتی معین وصول می گردند نگهداری می شود. خصوصیات این حساب مستقل اساسا مشابه با حساب مستقل عمومی می باشد و فعالیتهای مالی آن تا زمانی که مجوز قانونی ایجاد حساب مستقل و وصول درامدهای آن به قوت خود باقی است ادامه می یابد.

 3- حساب مستقل پروژه های عمرانی: این حساب مستقل جهت ثبت فعالیتهای مالی مربوط به وجوه و منابع مالی که برای ایجاد یا خرید اموال، ماشین آلات و تجهیزات سرمایه ای اساسی به مصرف می رسند نگهداری می شود. بنابراین این حساب مستقل شامل دریافتها و پرداختهای حاصل از فروش اوراق قرضه عمومی صادره جهت خرید یا احداث اموال و تجهیزات سرمایه ای و کمکهای دریافتی و وجوه انتقالی از سایر حسابهای مستقل برای پروژه های عمرانی می باشد.

عمر این حساب مستقل از تاریخ تصویب قانونی هر پروژه شروع و تا تاریخ تکمیل پروژه و انتقال رسمی دارایی های سرمایه ای به سازمان دولتی ادامه می یابد، ولی حساب های اسمی حساب مستقل مذکور جهت تسهیل در تهیه صورتهای مالی سالانه معمولا در پایان سال بسته می شوند.