فرش ایرانی
روند نزول صادرات فرش دست بافت ایرانی در سال های اخیر تداوم داشته و به گفته دست اندرکاران بازار فرش، اکنون فرش های کپی شده از طرح و نقش فرش ایرانی بسیاری از بازارهایی هدف فرش دستباف ایرانی را به خود اختصاص داده است.
با روند نزولی صنعت فرش ایرانی در بازارهایی صادراتی طی سال هایی اخیر و عده های بسیاری برای بازاریابی و افزایش قدرت صادر کنندگان فرش ایرانی در بازارهایی هدف مطرح شده که به نظر می رسد محقق نشدن این وعده ها یان کارآمدی سپاسگذاری هایی انجام شده در این زمینه موجب شده تا بازاریابی فرش ایرانی با موانع جدی مواجه شده و مسئولان تبلیغاتی در برخی شبکه های ماهواره ای دلخوش باشند؛ تبلیغاتی که حق به شکل واقعی تا در به معرفی و تشخیص درست از زیر مجموعه هایی صنعت فرش ایرانی نبوده است.[1]
آمارهای کاهش صادرات
تازه ترین آمارها حاکی است که از سال 79 تا کنون روند نزولی بر صادرات فرش دستباف ایران حاکم شده به طوری که بر حسب آمار گمرک، صادرات فرش دستباف ایران حاکم شده به طوری که بر حسب آمار گمرک، صادرات فرش دستباف از 500 میلیون دلار در سال 85 به 440 میلیون دلار در سال 86 رسیده که این رقم کاهش 12 درصدی را نشان می دهد. بر همین اساس، در 7 سال اخیر کم کم رقبای ایرانی به بازارهای دنیا نفوذ کرده و با قیمت شکنی و سرقت نقشه فرش های اصیل ایرانی سعی داشته تا گوی سبقت را از ایرانیان در صادرات این کالای اقتصادی- هندی بیابند و نفوذ بیشتری در بازارهای جهانی هدف صادراتی فرش دستباف یابند.[2]
افزایش بحران
با شروع بحران های مالی در دنیا به نضظر می رسد که کمتر کالای لوکسی در دنیا بتوان دوام زیادی در بازار داشته باشد، گر چه کارشناسان معتقدند که فرش دستباف ایرانی از مشخص نبودن هویت ایرانی در برابر فرشهای جعلی رقبای خود رنج می برد و شاید یکی از عوامل عقب افتادگی صادرات فرش اعلای ایرانی نداشتن برند مشخص از فرشهای ایرانی در بازارهایی صادراتی دنیاست.[3]
با این وجود هنوز هم فرش ایرانی به بیش از 100کشور دنیا صادر می شود و بیشترین حجم صادرات به کشورهایی آمریکا، آلمان، ایتالیا، فرانسه و سوئیس تعلق دارد؛ همان کشورهایی که این روزها با بحران مالی دست و پنجه نرم می کنند که این خود تهدیدی برای ایران است، چرا که حدود 45درصد صاردات فرش دستباف ایرانی تنها به 2 کشور آمریکا و آلمان صورت می گیرد.
البته نباید فراموش کرد که نگاه رقبای ایران به فرش یک نگاه اقتصادی است، اما فرشهای عرضه شده ایرانی در بازارهای دنیا به شدت زیبا، هنری، تأثیر گذار و ظریف است، از سوی دیگر، تک بافت، بسیار گران و غیر قابل خرید و فروش برای جامعه آماری وسیعی از مردم دنیاست و خلاصه اینکه ویژگی های اقتصادی که مستلزم عرضه محصول در بازارهای داخلی و خارجی است، کمتر در آن به چشم می آید.
به نظر می رسد قدرت گرفتن رقبا نیز توجه به همین نکات باشد، اما نکته دیگری که نباید از ذهن دور داشت این است که عمده بافندگان اصیل ایرانی طی سالهای گذشته کمتر نوع آوری در بازاریابی، تنوع محصولات، برخورد با مشتری و تعادل در ..... را رعایت کرده اند و اگر شهرت و ویژگی هایی منحصر به فرد هنری فرش ایران که چکیده تاریخ و هنر کهن این سرزمین است، به عنوان کاتالیزور و عامل کمکی وجود نداشته باشد این فعالان قطعاً جایی در بازار جهانی فرش دستباف نداشتند و به آسانی حذف می شدند.
اگر چه هیچ کشوری قادر به رقابت با فرش ایرانی به ......هنری و سابقه ای که دارد، نیست اما به نظر می رسد دستیابی به جایگاه واقعی این هنر- صنعت ایرانی در دنیا مستلزم ارتقای جهانی باشد. به عبارتی فرش دستباف ایران برای خروج از رکورد فعلی نیازمند تحولی درونی و برونی است.[4]
ممکن است بحران مالی دنیا روی استفاده از فرش دستباف تغییراتی ایجاد کند، اما با راهکارهای مناسب و تولیدات متنوع باید مانع از بروز چنین افتی شد، این در حالی است که هماهنگی در تغییر نیازهای بازار مصرف فرش دستباف تغییراتی ایجاد کند، اما با ارائه راهکارهای مناسب و تولیدات متنوع باید مانع از بروز چنین افتی شد، بستر سازی برای بازار یابی فرش دستباف، تبلیغات مناسب با رویگرد برند سازی، آشناسازی تولید کنندگان به خواست و نیاز بازارهای جهانی و اعزام طراحانی و تولیدکنندگان به کشورهای بازار هدف، افزایش جوایز صادراتی از 3 درصد به 5 درصد و ایجاد کارگاه های متمرکز و غیر متمرکز به منظور بهبود تولید و گرایش به سمت سفارش پذیری از جمله اقداماتی است که توسط این مرکز انجام شده است.[5]
همچنین راه اندازی خانه فرش در استانهایی نظیر آذربایجان شرقی، خراسان رضوی و اصفهان با هدف ایجاد یک زنجیره تولید متشکل از طراحان، نقاشان، رندکاران، صادرکنندگان، تولیدکنندگان مواد اولیه، رنگرزان و .... که به زودی با سایر استانهای کشور نیز تعمیم داده می شود از دیگر اقداماتی است که برای ارتقای جایگاه صنعت فرش به اجرا در آمده است. این درحالی است که صنعت فرش دستباف ایران اگر چه در طی 2 دهه گذشته به دلایل متعددی از جایگاه غیر قابل رقابت خود در بازارهای جهانی تنزل یافته است.
استانداردها
با توجه به رعایت معیارهای استاندارد و صحیح دریافت قالی می توان مهمترین ویژگی های تولیدات این شرکت را به شرح ذیل برشمرد:
1) پشم مصرفی در قالی های تولیدی از بهترین پشم های ایرانی به صورت سفید درجه یک و یک دست می باشد.
2) پشم های خریداری شده به لحاظ ساختمان فیزیکی پشم از نظر جعد، طول و میکرون، متناسب با کاربرد آن در قالی های طبقه بندی می گردند و رعایت همین موضوع باعث دوام فرش های شرکت می باشد.
3) در جهت مقاومت بیشتر پرز فرشهای تولیدی شرکت، تمامی نخ پشم مورد نظر دولا تاب می شوند و تاب اضافی، مقاومت پرز قالی افزایش داده و درنتیجه قالی دیرتر نخ نما می گردد.
4) شیوه رنگرزی الیاف پشم شیوه های سنتی می باشد. یعنی با استفاده از مواد گیاهی و حیوانی و معدنی مانند ریشه روناس، پوست گردو، پوست انار، برگ مو، قرمز دانه، قره قروت و ماست ترش. فرش هایی که با استفاده از این مواد بافته می شوند ضمن داشتن دوام بیشتر، با گذشت زمان جلای خاصی یافته تا زیبا تر می شدند و از ارزش بیشتری برخوردار می گردند.
5) نخ های پشم مورد مصرفی در قالی ها ضد بید می شوند.
6) نخ پنبه مصرفی بریا تار و پود قالی های این شرکت نیز به طور کلی از پنبه خالص تهیه شده و در جهت افزایش مقاومت نخ، آن را به صورت سه لا گرد و تر تاب می تابند.
7) کلیه بودهای مصرفی در فرش شرکت قبل از مصرف به رنگ آبی می شوند تا هم از آب رفتگی عرض فرش در هنگام شستشو جلوگیری گردد و هم زمانی که فرشها کهنه می شوند جلوه بهتری داشته باشند.
حفظ و نگه داری فرش دستبافت
در این بخش دستور العمل های ساده ای که با رعایت آنها، فرش دستبافت شما از گزند صدمات در امان می ماند بیان می کنیم.
1- سطحی که فرش بر روی آن گسترده می شود باید صاف، خشک و عاری از گرد و خاک باشد.
2- فرش بر روی سطح گچی یا خاکی یا آهکی نباید گسترده شود.
3- بهتر است فرش روی موکت یا لاستیک و یا فرش دیگری پهن نگردد.