دانلود تحقیق تاریخچه شهر کاشان

کاشان

تاریخچه شهرکاشان

نام شهر کاشان در مآخذ اسلامی، ”قاشان“ یا ”قاسان“ ضبط شده و از شهرهای بسیار قدیمی ایران است. به استناد تحقیقات باستان شناسان در تپه های سیلک واقع در 4 کیلومتری غرب کاشان، این ناحیه یکی از نخستین مراکز تمدن و محل سکونت بشر ماقبل تاریخ شناخته شده است. کاشان در زمان ساسانیان منطقه ای آباد بوده است. این شهر در دوره اسلامی نیز یکی از شهرهای مهم و معروف عراق و عجم بود. به استناد جغرافی دانان اسلامی، نام قدیم کاشان ”چهل حصاران“‌ نیز بوده است. در سال 442 ه . ق طغرل اول سلجوقی برشهرهای بزرگ جبال عجم استیلا یافت. در سال 532 ه .ق ملک سلجوق بن محمد بن ملکشاه با سپاهیان خود به کاشان حمله برد و خرابی های زیادی به بار آورد. درسال 594 ه .ق یکی دیگر از سرداران سلطان تکش خوارزمشاه به نام میاجق که حاکم ری بود اینتاج را کشت و برای دست اندازی به فرمانروایی او به کاشان حمله برد وشهر را محاصره کرد، بعد ازمدتی که نتیجه ای حاصل نشد با مردم کاشان صلح کرد ولی سپاهیانش به روستاهای اطراف کاشان خسارت زیاد وارد کردند. بعد از درگذشت تکش، به فرمان سلطان محمد خوارزمشاه (596 – 618 ه .ق) فرزندش رکن الدین به حکومت ری، قم، و کاشان منصوب گردید. درسال 621 ه .ق در هنگام تاخت و تاز سپاهیان هلاکوخان درحدود کاشان، خواجه نصیرالدین طوسی که از ملتزمین رکاب خان مغول بود، به احترام وجود بابا افضل الدین مرقی کاشانی سپاهیان را از کشت و کشتار مردم کاشان بازداشت و درسال (663- 680 ه .ق ) خواجه بهاء الدین محمد به حکومت اصفهان و کاشان منصوب شد. در سال 674 ه .ق هندوشاه نخجوانی حاکم کاشان بود و درسال 757 و 768 این شهر جزو قلمرو آل مظفر بوده است. کاشان به کرات بر اثر زلزله ویران شده است. ازجمله در سال 1192 ه .ق در دوره سلطنت کریم خان زند بر اثر زلزله خسارت بسیار دید. آخرین بار درسال 1260 ه .ق زلزله سختی کاشان را لرزاند و باعث ویرانی روستاها و قصبات اطراف آن شد. شهر کاشان معماری ویژه بومی جالب توجهی دارد و آثار بناهای تاریخی ومذهبی فراوانی در آن به جا مانده است.

مراکز تاریخی و باستانی

خانه بروجردی ها

این خانه در ضلع غربی کوچه امیر احمد خیابان علوی شهر کاشان و در نزدیکی حمامی به همین نام، قرار دارد. ساختمان خانه بروجردی ها بر اساس اطلاعات کتیبه های آن، در سالهای 1292 تا 1310 هجری قمری ساخته شده است. عرصه این خانه در سال 1353 شمسی به تملک سازمان میراث فرهنگی درآمد، ولی اعیانی آن که در شرق و شمال شرقی خانه واقع شده، هنوز در مالکیت خصوصی باقی مانده است. این خانه را حاج سید جعفر نطنزی که از بروجرد مال التجاره وارد کاشان می کرد، برای فرار از پرداخت خمس و زکات ساخته است.

آرامگاه سهراب سپهری

سهراب سپهری شاعر، عارف مشرب و طبیعت گرای معاصر است که درسال 1307 ه .ش در کاشان متولد شد و درسال 1359 ه .ش دار فانی را وداع گفت؛ و درروستای مشهد اردهال کاشان به خاک سپرده شد. سپهری شاعری است دارای شیوه ای خاص، و این خود امتیازی در خور توجه است. در شعر سپهری نوعی رمانتیسم زلال وشفاف انعکاس دارد. دل آزردگی او از محیط را نیز می توان در اشعارش دید.

آرامگاه بابا افضل کاشانی

آرامگاه افضل الدین محمد بن حسن کاشانی، فیلسوف و شاعر معروف متوفای 707 ه .ق در قریه مرق، در 30 کیلومتری جنوب غربی کاشان واقع شده است. آرامگاه بابا افضل به شماره 373 , درفهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است.

آرامگاه محتشم کاشانی

کمال الدین سید علی بن خواجه میر احمد کاشانی، ملقب به شمس الشعرای کاشانی و متخلص به محتشم، از شاعران اوایل عهد صفوی است. وفات وی در سال 996 ه .ق روی داده است. وی بیشتر به سرودن مدایح، مراثی اهل بیت می پرداخت و ترکیب بند معروف شهدای کربلا از اوست. آرامگاه وی در یکی از محلات مرکزی شهر کاشان موسوم به کوی محتشم واقع شده است.

آرامگاه فیض کاشانی

آرامگاه ملا محمد حسن فیض کاشانی در سمت غربی شهر کاشان و حوالی دروازه فین، مجاور قبرستان بزرگ و عمومی شهر واقع شده است. قبر فیض تا اواخر قرن گذشته برحسب وصیت او فاقد هرگونه بنایی بود. بنای فعلی آرامگاه، از آثار فرهاد میرزا معتمدالدوله، فرزند عباس میرزا نایب السلطنه است. تاریخ وفات فیض کاشانی در سال 1091 ه .ق و در سن 84 سالگی وی بوده است.

مدرسه آقا بزرگ کاشان

مدرسه آقا بزرگ کاشان مانند دیگر بناهای اقلیم گرم و خشک ایران، چهار ایوانی است. صرف نظر از ساختمانهای نوساز کاشان، گنبد عظیم و دومناره کاشی کاری شده مدرسه آقا بزرگ، درحال حاضر نیز از بلندترین بناهای تاریخی شهر است.

باغ  و کاخ تاریخی فین

یکی از بناهای مجلل و با ارزش تاریخی استان اصفهان، باغ فین کاشان است که در 6 کیلومتری جنوب کاشان و در مجاورت روستای فین قرار دارد. بنای باقی مانده کنونی باغ در دوران صفوی بر روی بناهایی که از عهد آل بویه ساخته شده است که از لحاظ باغ آرایی و آب رسانی اهمیت ویژه ای دارد. این باغ به علت قتل امیرکبیر درحمام کوچک آن که در سال 1268 ه .ق اتفاق افتاد، معروف شده است. این باغ نمونه ای از کاخ های دوران صفوی است که در دوره های زندیه و قاجاریه، ‌الحاقاتی بدان افزوده شده است.

بناهای تاریخی این باغ عبارتند از: سردر ورودی، برج و بارو، شترگلوی صفوی وسط باغ شترگلوی فتحعلی شاه، اتاق شاه نشین جنوب شرقی باغ، ‌موزه غرب باغ، حمام های کوچک و بزرگ و کتابخانه شرق باغ. دراین باغ به ترتیب  شاه صفی، شاه سلیمان، شاه طهماسب، شاه عباس، کریم خان زند و فتحعلی شاه بناهایی را مرمت یا اضافه نموده اند. باغ فین در دوران صفوی و قاجار از رونق زیادی برخوردار بود؛ ولی با آغاز انقلاب مشروطیت وهمزمان با کاهش امنیت این منطقه, تمامی در و پیکر و اشیاء داخل آن به غارت رفت و روبه ویرانی نهاد.

روستای ابیانه

یکی از آبادی های معروف و خوش آب وهوای استان است که در دامنه شمال غربی کوه کرکس در 28 کیلومتری شهر نطنز قرار گرفته است . ساختار اجتماعی و معماری این روستا , به ویژه علاقه شدید مردم آن به حفظ آداب و رسوم و سنن قدیمی بسیار جالب توجه است . ساختمانها , ابنیه تاریخی و لباس اهالی همچنان بومی و بسیار دیدنی است .

تپه های سیلک

در سه کیلومتری جنوب غربی کاشان (تپه های سیلک) درحدود 4500 سال قبل از میلاد اقوامی با تمدن جالب توجهی می زیسته اند؛ که وسایل کار آنها را بیشتر سنگ و استخوان تشکیل می داده است. ظاهراً در 5500 سال پیش، این اقوام بر اثر ارتباط با مدنیت شوش، نگارش خط را فراگرفته اند و لوحه های گلی فراوانی با قدیمی ترین نوع این خط، در سیلک به یادگار گذاشته اند. تمدن اقوام تپه های سیلک در 2500 سال پیش، مغلوب تمدن آریایی گردید که آثار آنها در طبقات مختلف حفاری از قبیل ظروف لوله دار بلند با نقش اسب، خورشید، اسلحه آهنی، شمشیر و نیزه های بلند کشف شده است.

حمام عبدالرزاق خان

یکی از حمام های تاریخی کاشان حمام مشهور خان است. این حمام که درمجموعه بازار کاشان قرار دارد و صحن های وسیع و خزینه های متعدد گرم و سرد و استخر بزرگ دارد، با سنگ مرمر سفید و کاشی الوان تزئین شده است. بعضی از عناصر داخلی آن به مرور زمان و کم توجهی در حال تخریب است. این گرمابه با سردر کاشی کاری و جلوخان زیبای خود از اهمیت و ارزش تاریخی خاصی برخوردار است.

حمام مجموعه اردهال

یکی از قسمتهای مجموعه بناهای اردهال، واقع در 42 کیلومتری غرب کاشان، حمام آن است که ساخت آن به دوران صفوی مربوط است. این حمام که به درب زیارت معروف است، علاوه بر سربینه و خزینه، از نظر تزئینات کاشی کاری از اره ها و همچنین نحوه آب رسانی جالب توجه است.

کاروان سرای سن سن کاشان

این کاروان سرا در قریه سن سن در 40 کیلومتری جاده کاروانروی قم کاشان بین دو روستای آب شیرین و مشکلان واقع شده است. دالان و ورودی که مشتمل بر سه دهانه تاق و چشمه است، از طرفین به اصطبل ها راه دارد. فضای داخلی در هر چهار طرف، اتاقهایی دارد که تعدار آنها در هر جبهه 6 اتاق است.

کاروان سرای مرنجاب

یکی از کاروان سراهای معتبر دوران صفوی (شاه عباسی )، کاروان سرای مرنجاب در 70 کیلومتری شرق کاشان است که به منظور استفاده کاروان های راه سیاه کوه و جاده کویر نمک شاه عباسی احداث گردیده است. این کاروان سرا در میان کویر با گچ و آجر و درکمال استحکام ساخته شده و دارای اتاق ها و اصطبل های متعدد و 6 برج است.

جاذبه های طبیعی

آب سرخ فریزهند

چشمه فریزهند به فاصله 78 کیلومتری جنوب کاشان قراردارد. اطراف چشمه را رسوبات حاصله از جریان آب فراگرفته است. آب این چشمه از دسته آب های بی کربناته مخلوط همراه باگاز است و درمان بیماری های دستگاه گوارش، کبد و مجاری صفراوی، معده و روده ای بیماریهای تغذیه مؤثر است. به سبب وجود املاح آهن درترکیبات آن، در ازدیاد تعداد گلبولهای قرمز و مقدار هموگلوبین خون ودر نتیجه، در درمان انواع کم خونی مؤثر است.