چگونگی انتشار ویروس معمولاً از طریق خوردن آب و غذایی که قبلاً با مدفوع بیمار آلوده شدهاند، منتقل میشود.
در اکثر نقاط دنیا این بیماری از طریق نوشیدن آب آلوده منتقل میشود (به دلیل نقص در سیستم آب و فاضلاب) اما از طریق خوردن میوه و سبزیجات خام (که با آب آلوده آبیاری شده و شسته نشده باشند) و یا غذاهایی که کاملاً پخته نشده باشند نیز منتقل میشود.
در صورتی که آشپز و دیگر تهیهکنندگان غذا، به هپاتیت A مبتلا باشند و پس از اجابت مزاج بدون شستن دستهای خود به تهیه غذا مبادرت ورزند، کسانی که از آن غذا استفاده کنند، امکان ابتلا به هپاتیت A را دارند.
همچنین نشستن دستها پس از تعویض پوشک بچه و خوردن میوه و سبزیجات نشسته که با فاضلاب آبیاری شدهاند همگی شانس ابتلا به هپاتیت A را افزایش میدهند.
در مهدکودکها امکان بروز ناگهانی بیماری زیاد است چرا که ممکن است کودکان به مدفوع خود دست زده و سپس اشیا و اسباببازیهایی که اطفال دیگر از آنها استفاده میکنند را لمس نمایند.
ویروس هپاتیت A به ندرت از طریق خون منتقل میشود و انتقال این ویروس از طریق عرق و ادرار صورت نمیگیرد.
برخی از افراد فکر میکنند ابتلا به هپاتیت A شانس ابتلا به ایدز را بالا میبرد.
در حالی که هیچ گونه ارتباطی به ایدز نداشته و شانس ابتلا به آن را افزایش نمیدهد.
دوره سرایت بیماری (بیماریزایی) علائم 50-15 روز (7-2 هفته) و بطور متوسط 30 روز پس از ورود ویروس به بدن بروز مینمایند.
مدفوع و ترشحات بدن 2 هفته قبل از بروز علائم بالاترین میزان ویروس را دارا میباشند.
در این زمان بیشترین امکان انتقال ویروس وجود دارد.
اما پس از بروز علائم نیز احتمال انتقال ویروس وجود دارد.
پیشگیری واکسن هپاتیت A مؤثرترین راه پیشگیری از هپاتیت A میباشد و اگر هر دو نوبت آن تزریق شود 100-94% ایمنی ایجاد خواهد کرد.
بطور معمول در کشور ما واکسیناسیون علیه هپاتیت A صورت نمیگیرد.
توجه به نکات زیر جهت پیشگیری از هپاتیت A الزامی است : در منزل قبل از طبخ غذا و بعد از هر بار اجابت مزاج دستهای خودرابا آب وصابون بشوئید.
ظرفها را با آب داغ و محلول پاککننده کاملاً تمیز نمائید.
به کودکان خود بیاموزید که اسباببازیهای خود (خصوصاً اسباب و وسایل مشترک با کودکان دیگر) را به دهان نبرند.
اگر به پاکیزگی آب و غذایی شک دارید از مصرف آن بپرهیزید.
در مرکز نگهداری اطفال (مهدکودکها) کارکنان باید به نکات زیر توجه نمایند : استفاده از دستکش پلاستیکی یکبار مصرف هنگام تعویض پوشک کودک شستن دستها و تعویض دستکشها قبل از این که اقدام به تعویض پوشک کودک دیگری نمایند تمیز کردن بدن کودک هنگام تعویض پوشک تشخیص زودرس در صورتی که به هپاتیت A مبتلا نشدهاید و یا واکسن آن را دریافت نکردهاید چنانچه احتمال آلوده شدن با ویروس هپاتیت A را میدهید حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
چرا که دریافت ایمونوگلوبولین در 2 هفته اول تماس با ویروس از بروز علائم هپاتیت A جلوگیری مینماید.
انجام واکسیناسیون برای کارکنان بیمارستانها، رستورانها و مهدکودکها به صورت معمول توصیه نمیشود و چنانچه شاهد بروز ناگهانی هپاتیت A باشیم، افراد در معرض خطر باید یک دوز ایمونوگلوبولین دریافت نمایند علائم علائم بیماری معمولاً در فاصله 15 تا 50 روز (بطور متوسط 7-2 هفته) پس از ورود ویروس هپاتیت A به بدن ایجاد میشود.
علائم معمولاً خفیف بوده و غالباًافراد متوجه آن نمیشوند (خصوصاً در کودکان کمتر از 6 سال).
در کودکان بزرگتر و بالغین علائم اولیه شبیه به بیماریهای درگیرکننده معده میباشد و عبارتند از : احساس خستگی زیاد تب درد عضلانی سردرد درد ناحیه فوقانی راست شکم زیر دندهها (محل قرارگیری کبد) حالت تهوع بیاشتهایی و کاهش وزن یرقان (زرد شدن پوست بدن و سفیدی چشم) که گاهی همراه با تیره شدن ادرار و بیرنگ شدن مدفوع میباشد و در کودکان و نوجوانان کمتر شیوع دارد.
علائم هپاتیت A معمولاً 2 هفته به طول میانجامد و پس از بروز علائم ،ویروسهای موجود در مدفوع بیمار کاهش یافته و شانس انتقالشان به دیگران خیلی کم میشود کی به پزشک مراجعه کنم در صورتی که فرد مبتلا به هپاتیت A ، دچار کمآبی شدید ثانویه به استفراغ و یا عدم تحمل مایعات گشته و یا علائم نارسایی کبد را نشان داد سریعاً با پزشک تماس بگیرید.
علائم نارسایی کبد : تحریکپذیری و بیقراری زیاد عدم توانایی فکر کردن صحیح خواب آلودگی زیاد از دست دادن هوشیاری تورم صورت ،دستها، شکم و پاها خونریزی از بینی ،دهان، مقعد (شامل خون در مدفوع) و خونریزی زیر پوستی با پزشک خود سریعاً تماس بگیرید در صورتی که : علائم بالا را مشاهده کردید.
یکی از افراد در محل زندگی شما مبتلا به هپاتیت A میباشد.
در رستوران و یا محل دیگری که سبب بروز ناگهانی موارد زیادی هپاتیت A شده است، غذا خورده اید.
فرزند و یا فرد دیگری از خانواده در مهدکودکی که بروز ناگهانی موارد زیادی هپاتیت A در آن اتفاق افتاده، بودهاست.
شریک جنسی شما به هپاتیت A مبتلا شده است.
پیگیری: هپاتیت A معمولاً بدون ایجاد عارضه بهبود می یابد و نیاز به پیگیری ندارد.
اما حتماً به پزشک مراجعه نمایئد تا مشخص شود که نوع هپاتیت شما A بوده است، زیرا تمام انواع هپاتیت در شروع علائم یکسانی دارند.
با یک آزمایش خون میتوان نوع هپاتیت (A-B-C) را تشخیص داده و از انتقال آن به دیگران جلوگیری نمود.
به چه کسانی میتوان مراجعه نمود : پزشکان عمومی متخصصین اطفال متخصصین داخلی متخصصین عفونی اگر دچار عوارض هپاتیت شدهاید مجموعهای از یک متخصص بیماریهای گوارش و کبد و متخصص بیماریهای عفونی میتوانند به شما کمک نمایند آزمون های تشخیصی گرفتن تاریخچه پزشکی و انجام معاینات دقیق تا حدود زیادی میتواند در تشخیص هپاتیت A کمککننده باشد.
سؤالاتی که معمولاً پزشک از شما میپرسد عبارتند از : به کجا سفر کردهاید؟
آیا خود و یا فرزندانتان ساعاتی از روز را در مهدکودک میگذرانید؟
آیا با فرد مبتلا به هپاتیت A زندگی میکنید؟
اگر امکان ابتلای شما به هپاتیت A وجود داشته باشد باید آزمایش خون انجام دهید تا عملکرد کبد و التهاب آن مشخص شود.
در آزمایش شما موارد زیر درخواست میگردد : بیلیروبین: افزایش بیلیروبین مطرح کننده هپاتیت است.
آلبومین: کاهش میزان آلبومین مطرح کننده هپاتیت و دیگر مشکلات کبدی است.
زمان پروترومبین (PT): که عبارت است از مدت زمانی که طول میکشد تا خون منعقد شود که اگر غیرطبیعی باشد مطرح کننده مشکل کبدی است.
آنزیم آلانین آمینوترانسفراز (ALT): در بیماریها و آسیبهای کبدی بالا میرود.
آنزیم آسپارتات آمینوترانسفراز (AST): در بیماریهای قلبی و کبدی بالا میرود.
آنزیم آلکالین فسفاتاز (ALP): مقادیر بالای ALP مطرح کننده آسیب کبدی است.
لاکتات دهیدروژناز (LDH) : بسیاری از بیماریها سبب افزایش LDH میشوند.
آزمایشات دیگر جهت تشخیص هپاتیت A نیز معمولاً انجام میشود.
اگر آزمایشات فوق التهاب کبد را مطرح سازند، آنتیبادی ضدویروس هپاتیت A در خون شما اندازهگیری میشود که اگر این آنتیبادی وجود داشته باشد مطرح کننده ابتلا به هپاتیت A میباشد و اگر علت هپاتیت شما، ویروس هپاتیت A نبود پزشک به ویروس هپاتیت B و C وابشتاین بار ویروس (عامل بیماری موترنوکلئوز عفونی) شک خواهد کرد و برای تشخیص آنها آزمایشات لازم را درخواست مینمای درمان اکثراً هپاتیت A خودبهخود بهبود مییابد و احتیاجی به درمان ندارد.
استراحت در منزل و خوردن غذاهای مناسب و نوشیدن مقدار کافی آب، میتواند به روند بهبودی شما کمک نماید.
ویروس هپاتیت A معمولاً باعث درگیری کبد به مدت طولانی نمیشود و بیش از 99% بیماران بهبود مییابند.
درموارد نادری بیماری پیشرونده کبد منجر به نارسایی برقآسای (فولمیننت) کبد میشود که ممکن است منجر به مرگ شده و یا نیاز به دریافت پیوند کبد باشد.
مراقبت در خانه: مراقبتهای خانگی در بهبود علائم و جلوگیری از انتشار بیماری به دیگران مؤثر میباشد: کاهش فعالیتها و متناسب کردن آن با سطح توان خود : استراحت طولانی در بستر نیز میتواند روند بهبودی شما را به تأخیر اندازد.
دائماً در بستر استراحت نکنید.
فعالیت خود را با نیاز و توان جسمانی خود تنظیم کنید.
از حضور در محل کار یا مدرسه اجتناب کنید مگر این که سطح کار شما متناسب با وضعیت جسمانی شما باشد.
از ورزشهای سنگین بپرهیزید.
رفته رفته که بهبود مییابید به تدریج به کار معمول خود بازگردید چرا که شروع کردن سریع فعالیتهای قبلی میتواند سبب بیمار شدن مجدد شما شود.
تغذیه مناسب : علیرغم بیاشتهایی سعی کنید تغذیه کافی و مناسبی داشته باشید و وعدههای غذایی را در تعداد بیشتر و حجم کمتر میل کنید معمولاً حالت تهوع با گذشت روز بدتر میشود.
لذا سعی کنید وعده اصلی را در صبح خورده و بقیه وعدهها سبکتر شود.
پزشکان معمولاً رژیم پر پروتئین – پرکالری را پیشنهاد میکنند.
اما اگر مبتلا به حالت تهوع هستید سعی در حفظ تعادل رژیم غذایی (متناسب با تمایل و اشتهای خود) نمائید.
از کم آب شدن بدن خود بپرهیزید : حفظ میزان آب بدن خصوصاً اگر استفراغ میکنید بسیار مهم است.
اگر بیش از 2 بار در یک روز استفراغ کردهاید حتماً به پزشک یا اورژانس مراجعه نمائید.
مقدار کافی آب بنوشید.
در صورت تحمل میتوانید از آب میوه و گوشت نیز استفاده کنید (چرا که این موادکالری نیز دارند).
میتوانید از نوشیدنیهای انرژیزای ورزشی استفاده کنید که سبب جبران مواد معدنی و الکترولیتهایی که طی استفراغ از دست دادهاید میشوند.
برخی از افراد مبتلا به هپاتیت A دچار استفراغ، تهوع و کم آب شدن بدن میشوند که در صورت شدید بودن علائم نیاز به بستری در بیمارستان و دریافت مایعات وریدی و دارو جهت کنترل علائم فوق دارند.
اجتناب از الکل و داروها : هپاتیت متابولیسم الکل و برخی داروها را مختل کرده و سبب تشدید و یا تضعیف اثر آنها در بدن میشود.
همچنین الکل و برخی داروها سبب آسیب کبدی میشوند.
در صورتی که از هر گونه دارو از جمله داروی گیاهی استفاده میکنید پزشک خود را در جریان قرار دهید.
کنترل خارش بدن: در صورت داشتن خارش با پزشک خود مشورت نمائید تا دارو های ضد خارش برای شما تجویز شود.
جلوگیری از گسترش و انتقال ویروس: آگاه کردن افرادی که با شما زندگی کرده و یا رابطه جنسی دارند از این که شما مبتلا به هپاتیت A هستیدبسیار مهم است چراکه اگر این افراد در مدت 2 هفته از تماس با شما ایمونوگلوبولین دریافت کنند در پیشگیری از هپاتیت A و یا کاهش علائم آن مؤثر خواهد بود.
دستان خود را بعد از اجابت مزاج و تعویض پوشک و قبل از تهیه غذا با آب و صابون شستشو دهید.
درمان دارویی: درمان دارویی برای هپاتیت A وجود ندارد و بهترین راه پیشگیری از هپاتیت A انجام واکسیناسیون میباشد که بین 100-94% ایمنی ایجاد خواهد کرد (در صورتی که هر 2 دوز آن تزریق شود).
البته واکسن درافرادی که نقص سیستم ایمنی دارند مانند مبتلایان به ایدز چندان مؤثر نمیباشد.
اگر علیه هپاتیت A ایمن نشدهاید (چه از طریق واکسیناسیون و چه از طریق ابتلای قبلی) و در تماس نزدیک با بیمار مبتلا به هپاتیت A هستید باید یک نوبت ایمونوگلوبولین دریافت نمائید.
در صورتی که در فاصله 2 هفته پس از تماس ایمونوگلوبولین دریافت شود تا 85% مؤثر خواهد بود.
درمان جراحی: هپاتیت A یک بیماری ویروسی است و نیازی به درمان جراحی ندارد.
عده بسیار کمی از افراد (معمولاً افرادی که بیماری مزمن کبد دارند و یا افراد با سن بالا) دچار نارسایی کبد در اثر آلودگی با ویروس هپاتیت A میشوند که در این صورت هپاتیت برقآسا نامیده میشود که تهدیدکننده حیات بوده و برخی از افراد در این شرایط احتیاج به پیوند کبد خواهند دا علت خشک شدن موارد نامبرده میتوانند برای یک هفته و یا بیشتر آلودگی را منتقل نمایند.
در موارد ابتلا به هپاتیت B حاد، پس از تولید شدن آنتی بادی ضد آنتی ژن سطحی ویروس هپاتیت B در بدن (HBsAb) دیگر بیماری قابل سرایت نیست.
در صورت ابتلا به هپاتیت B مزمن امکان انتقال ویروس در تمام عمر وجود دارد.
عواملی که احتمال ابتلا به هپاتیت B را افزایش می دهند برخی عادات شخصی و بعضی از مشاغل خطر ابتلا به هپاتیت B را افزایش می دهند.
افراد در معرض خطر حتماً باید واکسن هپاتیت B را دریافت نمایند.
افراد در معرض خطر عباتند از: افرادی که شریک جنسی آنها مبتلا به هپاتیت B است.
کسانی که شریک های جنسی متعدد دارند و از وضعیت سلامت آنها مطمئن نیستند.
کسانی که از سوزن مشترک برای تزریق مواد مخدر استفاده می کنند.
کارکنان بهداشتی مانند پزشکان و دندانپزشکان و پرستاران، تکنسینهای آزمایشگاه و دانشجویان پزشکی افرادی که مسئولیت کفن ودفن اموات را دارند.
کارکنان و ساکنان مراکز نگهداری افراد عقب مانده ذهنی کارکنان زندانها و زندانیان طولانی مدت افرادی که با مبتلایان به هپاتیت B مزمن زندگی می کنند.
افرادی که از تاتو و دیگر ابزارهای سوراخ کننده پوست که چندان با دقت تمیز نشده باشند استفاده کنند.
نوزادانی که از مادران مبتلا به هپاتیت B متولد می شوند.
بیمارانی که دارند و فاکتورهای انعقادی دریافت میکنند.
بیمارانی که دیالیز می شوند.
13.همجنس بازان پیشگیری جهت محافظت از خود در برابر آلوده شدن با ویروس هپاتیت B باید از تماس با خون و دیگر ترشحات بدنی افرادی که سلامتی وسابقه جنسی آنها برای شما مشخص نمیباشد، پرهیز نمائید.
به نکات زیر توجه نمائید: هنگام رابطه جنسی از کاندوم استفاده نمائید.
از سوزن تزریقی مشترک با دیگران استفاده نکنید.
در هنگام کار با خون از دستکش استفاده نمائید .
ازتیغ اصلاح ومسواک مشترک با دیگران استفاده نکنید.
پیشگیری قبل از تماس با ویروس هپاتیت B واکسیناسیون علیه هپاتیت B موثرترین راه برای جلوگیری از ابتلا به هپاتیت B میباشد.
در صورتیکه 3 نوبت واکسن هپاتیت B را دریافت نمائید تا 95% علیه این بیماری ایمن خواهید بود.
ایمنی واکسیناسیون برای حدود 15 سال باقی خواهد ماند، انجام واکسیناسیون در موارد زیر پیشنهاد میشود: تمام نوزادان تازه متولّد شده تمامی افراد 18 سال و یا کمتر که تاکنون واکسن هپاتیت B را دریافت نکردهاند.
معتادان تزریقی افرادی که بیش از 1 شریک جنسی در 6 ماه اخیر داشتهاند و یا سابقه یکی از بیماریهای مقاربتی را دارند.
مردان هم جنس باز هم خانه بودن و یا تماس جنسی با فرد مبتلا به هپاتیت B افرادی که دچار اختلالات انعقادی هستند ( مثل هموفیلی) و فاکتورهای انعقادی را از خونهای اهداشده دیگران دریافت میکنند.
افراد مبتلا به نارسایی شدید کلیه که نیاز به همودیانیر دارند.
کارکنان مراکز بهداشتی و بیمارستانها که با خون بیماران تماس دارند.
افرادی که در زندانها و موسسات نگهداری افراد ناتوان و عقب مانده کار و زندگی می کنند.
اگر جزء هیچ کدام از گروههای فوق نیستید باز هم با پزشک خود راجع به دریافت واکسن مشورت نمائید.
40 – 30% از مبتلایان به هپاتیت B در هیچ کدام از موارد فوق قرار نمیگیرند.
در موارد زیر بعد از واکسینه شدن باید آزمایش خون جهت اطمینان از ایمنی بخشی واکسن انجام شود: افراد مبتلا به نقص ایمنی کارکنان مراکز بهداشتی افرادی که شریک جنسی شان به هپاتیت B مزمن مبتلاست.
پیشگیری در صورت تماس با ویروس هپاتیت B اگر تا بحال واکسن هپاتیت B را در یافت نکرده اید باید یک نوبت ایمونوگلوبولین هپاتیت B و نوبت اول از واکسن 3 مرحلهای هپاتیت B را دریافت نمائید.
این درمان باید در مدت حداکثر 7 روز پس از فرو رفتن سوزن آلوده به بدن و 2 هفته پس از تماس جنسی مشکوک صورت گیرد.
هر چه زودتر درمان انجام شود کارائی درمان بالاتر خواهد رفت.
اگر قبل از تکمیل شدن 3 دوره واکسن هپاتیت B، با ویروس تماس داشتید میتوانید سریعاً یک دوز ایمونوگلوبولین ضد هپاتیت B را دریافت کنید و جهت تکمیل واکسیناسیون خود در طی 14 روز اقدام نمائید.
واکسن واکسن هپاتیت B، تا حد زیادی از ابتلای به این بیماری جلوگیری میکند.
در پاسخ به واکسن، بدن آنتی بادی ضد ویروس هپاتیت B را میسازدکه یک نوع ایمنی فعال محسوب میشود.
این واکسن: در 3 مرحله تزریق میشود.
منع مصرف در دوران بارداری و شیردهی ندارد.
حداقل برای مدت 15 سال بدون نیاز به آزمایش یا دریافت واکسن مجدد، قادر به ایجاد ایمنی خواهد بود.
سبب ایجاد هپاتیت B و ایدز نمیشود.
ممکن است احساس درد و ناراحتی در موضع تزریق و یا تب خفیف ایجاد نماید.
این واکسن برای تمامی کودکان از تولد تا 18 سالگی، و نیز بالغینی که در معرض خطر هستند و سابقه ایمن سازی ندارند پیشنهاد میشود.
ممکن است آزمایش برای تعیین ایمنی بدن (اندازه گیری سطح آنتی بادی )نسبت به ویروس هپاتیت B در بالغین که از سابقه واکسیناسیون خود اطلاع ندارند لازم باشد.
ایمن سازی نوزادان: 3 نوبت تزریق واکسن، ایمنی طولانی مدت ایجاد میکند.
تمام نوزادانی که وزن بیش از 2000 گرم دارند اولین دوز واکسن را بعد از تولد و قبل از ترخیص از بیمارستان دریافت میکنند.
نوزادان نارس و یا نوازادانی که وزن کمتر از 2000 گرم دارند، در صورتیکه مادرشان مبتلا به هپاتیت B نباشد، باید تا 1 ماهگی صبر کرده و در 1 ماهگی اولین دوز واکسن هپاتیت B را دریافت نمایند.
در صورتیکه مادر در زمان زایمان به ویروس هپاتیت B آلوده نباشد زمان دومین تزریق 1 ماه پس از اولین دوز واکسن خواهد بود.
و سومین دوز واکسن باید در سن 6 ماهگی تزریق شود.
محل تزریق واکسن در بازو و یا ران میباشد.
اگر مادر آلوده به ویروس باشد ( در هنگام زایمان) نوزاد وی در طی 12 ساعت اول تولد باید ایمونوگلوبولین ضد هپاتیت B را علاوه بر واکسن هپاتیت B دریافت کند.
دومین دوز در 1 ماهگی و سومین دوز در 6 ماهگی تزریق خواهد شد.
علائم کمتر از نیمی از افراد مبتلا به هپاتیت B کوتاه مدت یا حاد علامتدارمیشوند.
علائم شامل موارد زیر می باشد: یرقان (زرد شدن سفیدی چشم و پوست): یرقان نشانه تأیید کننده هپاتیت بوده ودراکثر بیماران رخ نمیدهد و معمولاً وقتی ظاهر میشود که سایر علائم هپاتیت B در حال فروکش کردن باشند.
خستگی شدید تب خفیف سردرد بی اشتهایی حالت تهوع استفراغ احساس ناراحتی مداوم در قسمت فوقانی راست شکم زیر دندهها (محل قرارگیری کبد): در اکثر موارد احساس ناراحتی در صورت وارد آمدن آسیب به بدن و یا فعالیت کردن افزایش مییابد.
اسهال یا یبوست دردهای عضلانی درد مفاصل بثورات پوستی اکثر افراد مبتلا به هپاتیت B مزمن علامتی ندارند و تصادفاً در حین انجام آزمایش خون، اهدا خون و یا انتقال بیماری به یکی از افراد خانواده متوجه بیماری می شوند.
حتی برخی بیماران تنها هنگام بروز عوارض بیماری مثل سیروز یا سرطان کبد (هپاتوسلولار کارسینوما) متوجه بیماری خود میشوند که البته این موارد شایع نیستند.
کی به پزشک مراجعه کنم در صورت وجود موارد زیر حتماً به پزشک مراجعه نمائید: اگر عوامل خطرساز هپاتیت ویا علایم این بیماری را دارید.
با بیمار هپاتیتی زندگی می کنید و یارابطه جنسی دارید.
با خون و ترشحات بدنی بیمار هپاتیتی مثل مایع منی،ترشحات واژینال،خون قاعدگی تماس داشته اید.
در صورتیکه مبتلا به هپاتیت Bهستید و در اثر استفراغ زیاد وتحمل نکردن مایات دچار کم آبی شده ایدو یا هر کدام از علائم زیر که حاکی از نارسائی در حال پیشرفت کبد میباشد، راداریدبلافاصله به پزشک متخصص مراجعه نمائید.
تحریک پذیری زیاد عدم توانایی در فکر کردن و کارهای ذهنی خواب آلودگی شدید تورم دستها و پاها، شکم با یا بدون ورم صورت خونریزی از بینی، دهان،مقعد ( شامل وجود خون در مدفوع) و یا خونریزی زیرپوستی در صورتیکه شاهد بیهوش شدن فرد مبتلا به هپاتیت B هستید، حتماً با اورژانس پزشکی تماس بگیرید.
به چه کسانی میتوان مراجعه نمود : پزشکان عمومی متخصصین اطفال متخصصین داخلی متخصصین عفونی اگر دچار عوارض هپاتیت شدهاید مجموعهای از یک متخصص بیماریهای گوارش و کبد و متخصص بیماریهای عفونی میتوانند به شما کمک نمایند زمون های تشخیصی پزشک از راه پرسیدن تاریخچه پزشکی وبهداشتی شما،انجام معاینات دقیق جسمی وانجام یک سری آزمایش قادر به تشخیص بیماری شما خواهد بود.
آزمایشات تشخیصی عبارتند از: اندازه گیری آنتی ژنها وآنتی بادیهای ویروس هپاتیت: این آزمایشات میتوانند سطح ایمنی شما را در برابر این ویروس و اینکه آیا جدیداً مبتلا شده اید یا بیماری در بدن شما حالت مزمن پیدا کرده است و قابلیت انتقال بیماری به دیگران رامشخص نمایند.
DNA ویروس هپاتیت B: که از طریق بررسی ژنتیک مورد مطالعه قرار میگیردو مشخص کننده تکثیر ویروس در بدن شما ( فاز فعال) و نیز قابلیت انتقال ویروس میباشد.
در صورتیکه نتایج آزمایشات فوق منفی باشد، آزمایشهایی جهت تشخیص ویروس هپاتیت A، هپاتیت C و ابشتاین ویروس ( عامل بیماری مونو نوکلئوز عفونی) که همگی میتوانند سبب هپاتیت شوند، انجام خواهد شد.
اگر هیچ گونه عامل ویروسی برای هپاتیت یافت نشد، باید تستهای دیگر که علّت التهاب کبد را مشخص میکنند انجام شوند.
همچنین انجام تستهای مشخص کننده ابتلا به هپاتیت D همزمان با هپاتیت B الزامی است.
آزمایشات کبد عبارتند از: اندازهگیری بیلی روبین، آلبومین و زمان پروتروبین (PT) که مشخص کننده کفایت عملکرد کبدی میباشند همچنین ممکن است کلسترول نیز اندازهگیری شود.
آنزیم آلانین آمینوترانسفراز کبد (ALT) و آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، آلکالین فسفاتاز و لاکتیک دهیدروژناز (LDH) میتوانند در تعیین تخریب و یا التهاب کبد کمک کننده باشند.
این آزمایشات که آنزیمهای کبدی را اندازهگیری میکنند به تنهایی جهت تشخیص هپاتیت B کافی نبوده و معمولاً آزمایشات تکمیلی دیگری نیز لازم است.
آزمایشاتی نیز ممکن است زمانی که امکان مزمن شدن بیماری شما و نیز نیاز به دریافت داروهای ضدویروسی وجود دارد انجام شوند.
تستهای زیر برای ارزیابی درمان و میزان کنترل تخریب کبد در موارد هپاتیت B مزمن استفاده میشوند: سونوگرافی شکم سیتی اسکن MRI ( در موارد معدودی استفاده میشود) نمونهگیری از کبد (بیوپسی) اگر مستعد ابتلا به هپاتوسلولار کارسینوما هستید باید آلفافیتوپروتئین (AFP) برای شما اندازهگیری شود.
در صورت بالابودن AFP امکان هپاتوسلولار کارسینوما بالا میرود.
در صورت ابتلا به هپاتیت B مزمن باید پزشک مرتباً شما را ویزیت نماید و آزمایشات خون جهت ارزیابی عملکرد کبد شما و بررسی میزان فعالیت ویروس در بدن شما انجام شود.
برخی از آزمایشات، گویای این مساله هستند که آیا ویروس هپاتیت Bدر کبد شما تکثیر مییابد؟
که در اینصورت شانس هپاتیت B مزمن بالا میرود.
هپاتیت مزمن B میتواند منجر به سیروز کبدی و یا کارسینوم هپاتوسلولار شود درمان درمان عفونت ویروسی هپاتیت B بستگی به میزان فعال بودن ویروس و میزان در خطر بودن شما برای آسیب کبدی مانند «سیروز» دارد.
هپاتیت B حاد معمولاً خودبهخود بهبود مییابد.
درمانهای خانگی برای فروکش کردن علائم آن استفاده میشود و سبب جلوگیری از گسترش ویروس میگردد.
در عفونت مزمن هپاتیت B، درمان شامل بررسی شرایط و بیمار استفاده از داروهای ضد ویروسی جهت جلوگیری از آسیب رساندن به کبد میباشد.
اگر بیماری به کبد آسیب جدی رسانده باشد، ممکن است جهت درمان پیوند کبد در نظر گرفته شود.
مراقبت در منزل: کاهش فعالیت: کاستن از میزان فعالیت و هماهنگ کردن آن با توان خود، نکتهای مهّم است.
شما نباید دائماً در بستر استراحت نمائید اما باید به نیاز بدن خود، هنگامی که خسته میشوید توجه نمائید.
از رفتن به سرکار و مدرسه مگر در صورتیکه حجم کارهایتان در توان شما باشد اجتناب کنید.
از ورزش شدید بپرهیزید.
بتدریج که بهتر میشوید میتوانید رفته رفته به فعالیت معمولی خود باز گردید، در صورتیکه سریعاً و بدون توجه به توان خود، فعالیتهای عادی خود را شروع کنید ممکن است مجدداً بیمار شوید.
تغذیه مناسب: اگر چه ممکن است اشتها نداشته باشید امّا تغذیه مناسب لازم است، اکثر مبتلایان با گذشت روز دچار بدتر شدن حالت تهوع و بیاشتهایی میشوند.
خوردن یک وعده غنی و کامل در صبح و وعدههای سبکتر در ساعات بعدی مفید میباشد.
پزشکان رژیم غذایی پرکالری – پرپروتئین را برای بیماران هپاتیتی توصیه میکنند.
جلوگیری از کم آب شدن بدن: بسیار مهّم است هنگامی که مبتلا به هپاتیت B هستید مخصوصاً اگر استفراغ میکنید آب به میزان زیاد بنوشید.
اگر تحمل میکنید نوشیدن آب گوشت و میوه با توجه به تامین کالری بیشتر برای شما، مفید میباشد.
بسیاری از نوشیدنیهایی که ورزشکاران استفاده میکنندو در فروشگاهها موجود میباشد در صورت استفراغ می توانندمواد معدنی و الکترولیتهای ازدست رفته را جبران نمایند.
اجتناب از الکل و داروها: هپاتیت متابولیسم الکل و برخی داروها را مختل میکند.
این مواد روند تخریب کبد را تسریع میکنند.
اگر داروی تجویز شده توسط پزشک را استفاده میکنید ممکن است پزشک مصرف دارو را تا بهبود کامل کبد به تعویق اندازد.
به هر حال بدون توصیه پزشک، خودسرانه دارو مصرف نکنید.
در مورد تمام داروهای مصرفی خود اعم از تجویز شده، داروهای گیاهی و استامینوفن از پزشک خود سؤال کنید.
استامینوفن میتواند باعث تخریب کبد شود.
کنترل خارش بدن: برخی از افراد مبتلا به هپاتیت، گاهی دچار خارش پوست بدن میشوند، کنترل این وضعیت با خنک نگهداشتن پوست، اجتناب از در معرض آفتاب قرار گرفتن، پوشیدن لباسهای نخی و استفاده از برخی داروها مقدور میباشد.
در صورت تمایل به استفاده از دارو حتماً با پزشک خود مشورت نمائید و دستورات درج شده روی بسته دارو مطالعه کنید و در صورت بروز هر گونه عارضه، مصرف دارو را قطع نمائید.
درمانهای دیگر: برخی از افراد مبتلا به هپاتیت B حاد دچار استفراغ و از دست دادن شدید آب میشوند در این موارد شاید نیاز به بستری در بیمارستان برای دریافت مایعات وریدی باشد.
درمان دارویی: برای افراد مبتلا به هپاتیت B حاد استفاده از دارو های ضدویروسی توصیه نمیشود.
در هپاتیت B مزمنکه ویروس دارای فعالیت تکثیر شونده بوده و یا روند تخریبی کبد شروع شده باشد این دارو ها توصیه می شوند.
در واقع دریافت داروهای ضدویروسی در موارد مزمن هپاتیت B بستگی به حضور آنتی ژن سطحی ویروس هپاتیت B (HBSAg)، مقدار DNA این ویروس و نیز میزان آنزیمهای کبدی در خون دارد.
داروهای ضدویروسی که مورد استفاده قرار میگیرند: اینترفرونها مانند interferon alfa-2b و pegylated interferon alfa -2a.
مهارکننده آنزیم نوکلئوزید ترانس کریپتاز معکوس (NRTIS) مانند adefovir, lamivudine, and entecavir.
سنجیدن فوائد درمان در مقابل خطرات آن الزامی است.
درمان در 40% موارد هپاتیت B مزمن مفید خواهد بود.
درمان جراحی: هپاتیت B کبد را آلوده میکند و معمولا نیاز به درمان جراحی ندارد.
بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن که مبتلا به آسیب کبدی جدی شه اند است ممکن است نیاز به پیوند کبد داشته باشند.
در موارد کمی هپاتیت B حاد سریعاً به سمت نارسائی کبد پیش میرود که هپاتیت برق آسا نامیده میشود.
در این موارد نیز شاید نیاز به پیوند کبد باشد سیر بیماری علائم ابتلا به ویروس هپاتیت B، در صورت بروز، در فاصله 90-60 روز (ممکن است 180-45 روز) بعد از ورود ویروس به بدن بروز مینماید.
اکثر افراد مبتلا به هپاتیت B حاد میشوند که در این موارد اکثر بیماران بعد از 3-2 هفته به تدریج بهتر شده و بعد از8-4 هفته کاملاً بهبود مییابند.
دربدن بیماران آنتی بادی علیه ویروس هپاتیت B ساخته میشود که سبب جلوگیری مادامالعمر افراد از ابتلا مجدد میشود.
تنها افراد معدودی (اکثراً در سنین بالا) علائم طول کشنده دارند.
عده کمی علائم را برای مدت چند ماه خواهند داشت که این عده ممکن است نشانههایی از نقص در عملکرد کبد قبل از اینکه که کاملاً هپاتیت حادشان بهبود یابد داشته باشند.
حدود 25% از افراد مبتلا به هپاتیت B حاد دچار درد مفاصل و بثورات جلدی میشوند.
در موارد نادری ورم آنژیونوروتیک شامل تورم لبها، زبان ، تورم حنجره و تارهای صوتی و یا درد در شکم رخ میدهد.
در هپاتیت B مزمن بیمار حامل ویروس هپاتیت B برای مدت 6 ماه و یا بیشتر و گاهی تمام عمر خواهد بود.
استعداد ابتلا به فرم مزمن بیماری بستگی به سن ابتلای اولیه به هپاتیت B دارد.
90% از نوزادانی که در بدو تولد آلوده به ویروس هپاتیت B شدهاند، به فرم مزمن بیماری مبتلا خواهند شد.
حدود 30% از کودکانی که بعد از تولد در سنین بین 5-1 سالگی مبتلا شدهاند و نیز 6% از کودکان بزرگتر، جوانان و بالغین به هپاتیت B مزمن مبتلا خواهند شد.
اگرچه اکثر مبتلایان به هپاتیت B مزمن دچار عوارض آن نمیشوند ولی 25-15% از مبتلایان در اثر سیروز یا سرطان کبد فوت خواهند نمود.
شانس ابتلا به سیروز در صورت دارا بودن آنتیژن خاصی از ویروس هپاتیت (HBe)، سن بالاتر از 40سال و بالا رفتن سطح آنزیمهای کبدی در خون، بالاتر خواهد بود.
در موارد زیر سن ابتلا به سرطان (هپاتوسلولار کارسینوما) افزایش مییابد.
جنس مرد داشتن سابقه فامیلی (ابتلا به سرطان کبد) سن بالای 40 سال ابتلا به سیروز ابتلا به هپاتیت C همزمان مشکلات غیر شایع دیگری که در ارتباط با هپاتیت B رخ میدهند عبارتند از : عفونت هپاتیت D : که فقط در افراد مبتلا به هپاتیت B رخ میدهد و میتواند سبب وخیم شدن هپاتیت B شود.
هپاتیت فولمیننت (برقآسا) : که سبب آسیب ناگهانی و وخیم کبد شده و بستری در بیمارستان ضرورت دارد.
واسکولیت (تورم عروقی) : که سبب بیماری کبد، آرتریت (تورم مفاصل)، درد شکم، التهاب عصب (مونونوریت) و بروز پدیده رینود و التهاب و آسیب کلیه میشود آیا باید داروهای ضد ویروسی برای درمان هپاتیت مزمن خود دریافت کنم؟
با کمک این اطلاعات می توانید در روند تصمیم گیری در مورد درمانتان همکاری کنید و به توصیه های پزشکان اعتماد نمایید.
نکات مهم در تصمیم گیری: درمان ضد ویروسی برای تمامی بیماران مبتلا به هپاتیت B مزمن پیشنهاد نمیشود و میتواند به عنوان یک انتخاب برای افرادی که در معرض آسیب و تخریب کبدی مانند سیروز قرار دارند باشد .درمان ضدویروسی در صورتیکه آسیب جدی به کبد وارد شده باشد کمک کننده نخواهد بود.
اگر یکبار درمان دارویی دریافت نمودهاید بهبودی حاصل نکرده و یا بیماری شما عود کرده است روند درمان شما تغییرخواهد کرد.
با پزشک معالج خود در مورد نحوه تصمیم گیری صحبت نمائید.
موارد زیر را هنگام اخذ تصمیم در نظر داشته باشید: اگر به هپاتیت B حاد مبتلا هستید، نیازی به درمان دارویی ندارید و معمولاً خود به خودبیماری از بین میرود.
در صورت ابتلا به هپاتیت B مزمن در موارد زیر درمان دارویی پیشنهاد میشود: بالا بودن DNA ویروس هپاتیت B در خون بالا بودن آنزیمهای کبدی وجود بیماری کبدی در صورتیکه آنزیمهای کبدی شما در حد طبیعی و یا اندکی بالاتر از طبیعی باشد و بیوپسی کبدتان نمایانگر آسیب و تخریب کبدی نباشد نیازی به درمان دارویی ندارید.
داروهای ضد ویروسی: 1.اینترفرونها (interferon alfa-2b و pegylated interferon alfa-2a) که به صورت تزریقی استفاده میشوند.
2.مهارکننده های نوکلئوزید ترانس کریپتاز معکوس (NRTIS) مانند adefovir, lamivudine, و entecavir که به شکل خوراکی استفاده میشوند.
مقایسه داروهای ضدویروسی علت هپاتیت C توسط ویروس هپاتیت C که در سلولهای کبد زندگی کرده و سبب بیماری کبدی میشود، ایجاد میگردد.
روش انتقال و سرایت بیماری: ورود خون آلوده به خون شما سبب انتقال بیماری میشود.
تماسهای معمولی مانند در آغوش گرفتن، بوسیدن، عطسه و سرفه کردن و یا استفاده از آب و غذای دیگران سبب بیمار شدن نمیشوند.
در معتادان تزریقی که از سوزنهای تزریق مشترک استفاده میکنند، بالاترین میزان ابتلا به هپاتیت C وجود دارد.
قبلاً انتقال این ویروس از طریق خونها و اعضای اهدایی آلوده صورت میگرفت اما در حال حاضر تمام خونها و اعضای اهدا شده از نظر آلودگی با ویروس هپاتیت C آزمایش میشوند.
احتمال انتقال بیماری از طریق رابطه جنسی کم است خصوصاً اگر شما تنها با یک نفر و برای مدت طولانی رابطه داشته باشید.
در هر حال شما می توانید از کاندوم استفاده کنید.