هتل پارس اولین هتل مشهد
امروزاولین هتل شهر مشهد را که در تحقیق شخصی ام پیرامون سنت و بوم انجام می دهم رسیده ام و بسیار بنای با کیفیت و با ارزشی است برایتان آورده ام . خودتان قضاوت کنید که چگونه داریم دو دستی تیشه به ریشه خودمان می زنیم براستی چرا ؟
مشهد امروز در حال پوست اندازی است تیغ مدرنیته آن چنان بر جان شهر فرسوده و فرتوتی مثل مشهد کشیده می شود که گوهر های با ارزش به فراموشی و به ویرانی روی می نهند در عوض قارچ هایی سمی : مجتمع های تجاری سر بر می آورند . مشهد را در مقام مقایسه با شهر هایی که در آنها زندگی کرده ام مثل اصفهان – تهران می گوییم فقیر است فضای سبزی در آن نیست و بافتهای الحاقی جدیدبه شهر به شدت عجیب و بیمار اند . در مشهد بیش از هر جای دیگر نماهای ساحتمانها تکراری و کپی و برداری هستند . در یک کلام ابتذالی از نظر معماری و شهری در شهر روی داده . بسیار نا توان تر از اصفهان و تهران در حوزه احیا بافتهای قدیمی عمل شده .
1- موقعیت فعلی اثر :
این بنا واقع در مشهد- خیابان امام خمینی – روبروی باغ ملی واقع شده است.
2- تاریخچه بنا و وجه تسمیه اثر:
این بنا در سال 1316 توسط یک معمار روس و به سبک روسی ساخته شده است. این هتل اولین هتل مشهد است. اولین مالک این بنا یک فرد یهودی به نام امین اف بوده است که چند سال بعد از ساخت، بنا را به آقای مجاور توسی ( پدر آقای مجاور توسی ریاست کنونی هتل ) می فروشد. در سال 1320 با آمدن روس ها به ایران این بنا به ستاد فرماندهی روسها تبدیل می شود. در سال 1355 این هتل بعنوان محل برگزاری جشنواره توس انتخااب شد.بعد از انقلاب نیز توسط بنیاد مستضعفان مصادره و در حال حاضر سرقفلی این هتل در اخیتار آقای توسی است.
3- سوابق پژوهشی اثر اعم از شناسایی و بررسی :
این بنا فاقد هر گونه سابقه شناسایی و پژوهشی می باشد.
4- نوع و توضیحات مالکیت اثر:
این منزل دارای مالکیت شخصی است.
5- اقدامات انجام شده در مورد حریم اثر :
تا کنون اقدام خاصی در جهت ثبت ، حفاظت و مرمت اصولی و همچنین حریم بنا انجام نشده است.
8- ویژگی اثر:
همانطور که گفته شد بنا متعلق به سال 1316 و نخستین ساختمان اقامتی مختص مسافر به صورت مدرن و پذیرایی از میهمانان در قالب اسلوب غربی میبا شد که باید گفت نخستین هتل مشهد می باشد و سوابق تاریخی بسیاری را پشت سر گذارده است.
این بنا به جهت اجرای معماری ویژگی های خاصیرا بدین شرح دارا است:
تقارن بنا به لحاظ معماری ، ابعاد واندازه ، پلان موقعیت بنا و قرار گیری آن در مسیر خیابان امام خمینی و اشراف منظر آن نسبت به خیابان و بر عکس ، تزئینات به کار رفته در نمای اضلاع جانبی آن از قبیل آجرکار و نقش برجسته های اجرا شده با خمیر آجر پخته و فضای زیر زمین با کاربری فعلی آن که به صورت چایخانه سنتی در آمده است . با پوشش سقف گهواره ای و چهار پوش و تزئینات الحاقی جدید کاشی معرق و کاشی لعاب دار منقوش در کف آن از دیگر ویژگی های تزئیناتی بنا هستند.
9- مشخصات اثر:
ورودی فعلی بنا در خیابان امام خمینی 16 ( کوچه ثبت ) واقع است که درب فعلی آن شیشه سکوریت می باشد. ساختمان دارای دو طبقه و یک زیر زمین مجزا است. درب ورودی زیر زمین چوبی و قدیمی و دارای دو ردیف طاق جناغی بر بالای آن است.
پس از ورود به زیر زمین پلکانی ما را به پایین هدایت می کند که در وسط یک پاگرد کم عرض را شامل می شود.در زیر زمین فضاهایی با سقف های گهواره ای . چهار پوش قرار گرفته که از سکوهایی آجر در پیرامون آنها به عنوان نشیمنگاه استفاده می شوند.
تنور قدیمی در انتهای پلکان ورودی هنوز پابرجاست . در مقابل ضای سنتی فضایی جدید قرار گرفته که به تازگی ساخته شده و در قالب سنتی اجرا شده که گویا از نوسازی بخشی از زیر زمین حاصل شده است.
طبقات ساختمان تماما دارای اتقاهایی هستند که محل اقامت مسافران بوده و فضاها ساده و فاقد تزئینات و شاخصه معماری خاصی هستند. ارتفاع اولیه اتاقها چهار و نیم متر بوده ولی سقف کاذب فعلی در ارتفاع پایین تر با حفظ سقف قدیمی اجرا شده است. بیشترین توضیحات بنای مذکور در نمای بیرونی آن است. سر در بنا نوسازی شده و تغییر کرده است. در نمای طبقه دوم پنجره های فلزی جایگزین شده به جای پنجره های چوبی قدیمی قرار دارند که بر بالای هر یک از آنها تزئینات نقش برجسته سفالی با طرح هایی به چشم می خورد که دارای نقوش گیاهی . جانوری می باشند.
دودکش ها ستونی و ناودانهای بنا فلزی همراه با تزئینات می باشد. بنا کاملا قرینه است و ستون نماها در بین پنجره ها تا رخبام ادامه دارد.
در چهار گوشه بنا قاب های آجری با فرم های منحنی متقارن اجرا شده با آجرهایتراش و فتیله ای در ارتفاعی بالاتر از بام بنا احداث شده اند و نوارهای فلزی با نقوش گیاهی در پیرامون آنها به همراه آجرچینی جناقی در متن قاب ها جلوه گری می کند و سقف بنا شیروانی می باشد.
10-نوع بهره برداری اثر ( قبلی و فعلی) :
اولین بهره برداری از این بنا بهره برداری به صورت هتل بوده است که هم اکنون نیز به همین صورت از آن استفاده می شود.
11-توضیح دخل و تصرفات انجام شده و مشهود اثر:
زیر زمین بنا در سمت راست بر کاربری داده شده به آن ( به صورت چایخانه سنتی ) به مقدار زیادی اما با همان شیوه قبلی باز سازی شده است اما هنوز چندعدد طاق وطاق نما به همان صورت قبلی در شمال این سالن وجود دارد.در فضاهای داخلی هتل مقداری دخل و تصرف به وجود آمده است مانند برداشتن دیوار تیغه از راهروی طبقه اول و همچنین نرده های به کار رفته در تراس تعوض شده است.
12-توضیح تعمیرات گذشته اثر :
تعمیرات مختصری مانندکشی نماها و مرمت آنها صورت گرفته است.
13-شرح وضعیت موجود خطر پذیری و آسیب های وارده :
فرسودگی عایق پشت بام باعث نفوذ رطوبت به بدنه و سقف بنا گردیده است.
14-توضیح ضروری و اختصاصی اثر:
با توجه به تاریخچه ، فضاها و موقعیت قرار گیری آن در بافت مرکزی شهر می توان از این بنا جهت سیاست های گردشگری استفاده نمود