تاریخچه ماهواره
اولین پرتاب ماهواره به مدار زمین را روسها به نام خود ثبت کردنداین ماهواره که اسپوتنیک نام داشت در سال 1958 در مدار زمین قرار گرفت. آمریکایی ها دو سال بعد وارد عرصه ماهواره شدندو در سال 1960 اولین ماهواره را پرتاب کردند.فن آوری صنعت ماهواره و ایستگاههای پرتاب آن اکنون در انحصار چند کشور است.بیشترین پرتاب را تاکنون روسیه انجام داده است ولی ماهواره های آمریکایی از لحاظ پیشرفت و دقت از روسیه جلوتر است
کاربردهای ماهواره
ماهواره ها همان طور که در زمینه پیشرفت علوم مختلف کمکهای شایانی به بشر کرده اند واستفاده ازآنها تاثیر بسزایی در زندگی انسانها داردبسیاری ازمسایل و مشکلات مربوط به هزینه , زمان وثبات اطلاعات ارسالی را حل کرده وکارایی شبکه های تلویزیونی رابه شکل چشمگیری افزایش داده است در عین حال مشکلات خاص خود را نیز ایجاد کرده است.گسترش خارق العاده ارتباطات ماهواره ای بیانگر تلاش بی وقفه انسان در به کارگیری تکنولوژی جدید درجهت رفع نیازهای جوامع بشری است در حال حاضر بیش از هزار ماهواره درمدارهای مختلف وبرای مقاصد متفاوت در اطراف زمین در حال چرخش است. کاربردهای وسیع آن در زمینه های مخابرات،کشاورزی , هواشناسی , معادن , اکتشافات , نجوم حفاظت محیط زیست , نظامی و غیره , اطلاعات بی شماری را در اختیار انسان قرار داده که ما می بایست ازکاربردهای مثبت به نحو احسنت استفاده و از عواقب منفی آن جلوگیری کنیم.که به چند مورد از آنها اشاره می کنم.
نظامی
تامین ارتباط مخابراتی اضطراری در زمان جنگ
گرچه 60 درصد ماهواره های ساخته شده , جنبه نظامی دارند, که این اهمیت استفاده ازماهواره را در کاربرد نظامی آن روشن می کند, هنوز مطالب زیادی در مورد آنها منتشر نشده است ماهواره های نظامی اطلاعات بسیار دقیق و مفیدی راجع به زاغه های مهمات در زیر زمین , مقر تانکها و خودروهای نظامی , محل استقرار نیروها, مراکز تجمع و آرایش و جابه جایی نیروها و تعداد آنها را به طور تقریبی جمع آوری وبه مراکز مشخصی می فرستند.درجریان جنگ خلیج فارس ,ماهواره های جاسوسی عکاسی آمریکا بیش از12 باردر روز از قلمرو فضایی عراق عبورمی کردند ودرهر عبور, صدهاعکس و تصویرازاوضاع گوناگون این کشور در اختیار فرماندهان نظامی قرار می دادند. این عکسها از طریق ماهواره های مخابراتی . نظامی خاصی به منطقه نبرد فرستاده و در آنجا توسط گیرنده های متحرک دریافت می شد
رادیو و تلویزیون
1-فراهم ساختن امکان فرستادن گزارش های صوتی و تصویری به تمام جهان از وقایع اجتماعی , فرهنگی و ... علمی به طور همزمان
2-مبادله جدیدترین عکسها و خبرهای روز توسط خبرگذاریهای بین المللی
. به تمام کشورهای دنیا
3- پوشش کلیه نقاط کشورها از نظر پخش برنامه های رادیو وتلویزیونی
4- پخش برنامه های آموزشی , به خصوص برای مناطق دورافتاده
5- امکان تامین کنفرانس تلویزیونی
6- پخش مستقیم مسابقات ورزشی
7- پخش فیلمهای سینمایی از ماهواره
مخابرات
زیرپوشش قرارگرفتن نقاط دورافتاده وصعب العبور کشورکه از طریق فرستنده ها, رله هاوشبکه های زمینی نمی توانند زیرپوشش تلفن , تلکس , دیتا و امکانات دیگر ارتباطی قرارگیرند
1-پوشش کلیه نقاط قاره ها وکشورهای پهناورازنظر برنامه های ارتباطی
امکان برگزاری کنفرانس تلفنی ازراه دور
2-تامین سریع ارتباط مخابراتی هنگام بروزسوانح طبیعی از قبیل زلزله , آتش سوزی, طوفان وسیل که باعث قطع ارتباطات موجود می شوند.
3- تامین سرویسهای پیشرفته ارتباطی بین کشورها باکیفیت بسیار مطلوب در سطح جهانی
4-ایجاد شبکه دیتا ( اطلاعات ) در جهت انتقال اطلاعات بین مراکز تحقیقاتی , صنعتی , آموزشی و شعب
5-بانکها بامراکز اصلی با کیفیت و سرعت ارتباطی بسیار مطلوب
6- تامین امکان انتشار روزنامه های کثیرالانتشار به طور همزمان در نقاط مختلف کشور وجهان
7- ارتباط مراکز کامپیوتری با یکدیگر در سطح بین المللی
آموزش
ایجاد ارتباط بین مراکز پزشکی تخصصی و مراکزدرمانی در دورترین نقاط کشور وجهان در رابطه با آموزش پزشکی , پیشگیری امراض عمومی و درمان بیماران توسط پزشکان محلی در اسرع وقت
آموزش از راه دور از طریق تشکیل کلاسهای تدریس همزمان , زیر پوشش قرار دادن کلیه نقاط کشور در رابطه با پخش برنامه های آموزشی در زمینه های سوادآموزی کشاورزی , بهداشت عمومی و تنظیم خانواده ماهواره ها همچنین می توانند شرایط اقلیمی و محیطی از قبیل میزان نزولات آسمانی , رطوبت خاک , تبخیر و تعرق , جریان باد, میزان حرارت و...را با کمک فرستادن بالونهای هواشناسی به لایه های گوناگون اتمسفر زمین و نصب دستگاههای هواشناسی خودکار و نیمه خودکار در مناطق گوناگون کره زمین از قطبهای آن گرفته تا دریاها , خشکیها وشنزارها تعیین و بررسی کنند
چنین پوشش جهانی هواشناسی به خوبی می تواند در پیش بینی طوفانها وحرکت توده های هوای سرد به کار گرفته شود که تاثیر آن درکشاورزی جهانی , کشتیرانی دراقیانوسها, هوانوردی و هواپیمایی قابل توجه است ماهواره ها می توانند هواپیمایی را که در ارتفاعات زیاد پرواز می کند , از خطر تشعشعات مضر در امتداد مسیر باخبر کنند, به طوری که خلبان بتواند بموقع ارتفاع هواپیما را کم کند ضمن اینکه بیش از سه دهه از آغاز عصر ماهواره می گذرد , با شروعی آرام و تلاشهایی فراوان , تکنولوژی ماهواره راه خود رادرجهان امروز بازکرده وپاسخگوی بسیاری از مشکلات و احتیاجات مخابراتی , تحقیقاتی نظامی , هواشناسی و... دنیای امروز شده است .
نهایت اینکه با توجه به کاربردهایی که در بالا گفته شد , دانشمندان مشغول مطالعه و تحقیق بیشتری هستند تا نسلهای جدید ماهواره ها را برای ارایه سرویسهای ارتباطی جدید نظیر شبکه های خصوصی انتقال اطلاعات , کنفرانس تصویری و... طراحی کنند وراههای مناسبی برای اقتصادی تر وارزانتر بودن سرویسهای آن پیدا کنند به طوری که هم اکنون نسبت به دهه گذشته , علاوه بر اینکه کمیت و کیفیت ارتباطی بهتر شده هزینه ارتباط مستقیم نیز کاهش یافته است .
تهدیدات جاسوسی و امنیتی :
یکی از راههایی که ماهواره می تواند بصورت جدی امنیت ملی ما را تهدید کند استفاده جاسوسی از این دو فن آوری است