دانلود مقاله پیش‌ بینی پیشرفت نانوتکنولوژی با کمک شاخص های علم و فناوری

نشریه نانوتکنولوژی، سال 2002، شماره 13، (243-247) چکیده قرار است نانوتکنولوژی یکی از فناوریهای کلیدی و کارآمد قرن 21 شود.

قابلیت اقتصادی آن، حاکی از وجود بازاری بالغ بر چندصد میلیارد یورو برای این فناوری در دهه بعد است.

بنابراین نانوتکنولوژی موجب جهت‌دهی فعالیتهای بسیاری از بخشهای صنعتی و تعداد زیادی از شرکتها در جهت آماده‌سازی آنها برای این رقابت جدید شده است.

در همین زمان دولتمردان در بخشهای تحقیق و توسعه در سراسر دنیا نیز در حال اجرای برنامه‌های تحقیقاتی خاص در زمینه نانوتکنولوژی هستند تا آینده کشورهای خود را به وضعیتی مطلوب برسانند.

هدف این مقاله، استفاده از شاخصهای تکنولوژیکی و علمی برای پیش‌بینی پیشرفت اقتصادی و مقایسه وضعیت کشورهای مختلف است.

1- مقدمه علوم نانو در دو دهه گذشته، پیشرفت بزرگی حاصل کرده است.

ما شاهد کشفیات علمی و پیشرفتهای تکنولوژیکی مهمی بوده‌ایم.

به عنوان مثال، این پیشرفتها شامل اختراع میکروسکوپ تونل‌زنی پیمایشگر (STM) در سال 1982 ]1[ یا کشف فولرینها در سال 1985 می‌باشد]2[.

در حال حاضر تعداد اندکی از محصولات مبتنی بر نانوتکنولوژی به استفاده تجاری رسیده‌اند.

با این وجود، آیا دانش واقعی علمی، جوابگوی اشتیاق جهانی نسبت به این فناوری هست ؟

تا چه حد احتمال دارد که بازار جهانی در طی 10 تا 15 سال آینده به هزار میلیارد دلار در سال برسد]3[؟

ارزیابی قابلیت فناوریهای تکامل یافته کار آسانی نیست و برای یک فناوری جدید مثل نانوتکنولوژی، این کار دشوارتر است.

البته در پیش‌بینی سعی می‌شود از شاخصهایی استفاده شود که توانشان در پیش‌بینی قابلیت دیگر فناوریهای جدید به اثبات رسیده باشد.

دو تا از واضح‌ترین شاخصهای پیش‌بینی، تعداد مقاله‌های علمی و تعداد اختراعات ثبت شده هستند.

اولی معمولاً شاخص خوبی برای فعالیتهای علمی و دومی برای قابلیت انتقال نتایج علمی به کاربردهای عملی است.

شکل 1 تکامل تدریجی انتشارات و اختراعات نانوتکنولوژی از شروع دهه 1980 تا 1998 را نشان می‌دهد.

اطلاعات انتشارات جهانی نانوتکنولوژی از داده‌های Science Citation Index (SCI) اقتباس شده است.

اختراعات نانو، آنهایی هستند که در European Patent Office (EPO) در مونیخ ثبت شده‌اند.

اختراعات EPO داده‌های بسیاری از کشورها را در بر می‌گیرد.

از نظر گستره کار و هزینه بالا، منطقی به نظر می‌رسد که مخترعین از اختراعات به صورت تجاری بهره‌برداری کنند.

لیستی از کلمات کلیدی علوم و فناوری نانو جهت دستیابی به انتشارات، اختراعات و روشها منتشر شده‌است]4[.

تعداد انتشارات در سالهای 1980 و 1985 نسبتاً اندک است، اما در سالهای بعد سیر صعودی می‌یابد و از سال 1986 به بعد سرعت افزایش آنها محسوس می‌باشد.

این تغییر ناگهانی را می‌توان به اختراع میکروسکوپ تونل‌زنی پیمایشگر در چند سال قبل از آن]1[، آغاز حضور وسایل تحقیقاتی مفید در آزمایشگاههای تحقیقاتی، دانشگاهی و صنعتی و نیز توجه تحقیقات به سوی مقیاس نانو نسبت داد.

افزایش سرعت انتشار مقالات همچنان ادامه پیدا کرده و سیر صعودی آنرا می‌توان ناشی از دسترسی به میکروسکوپ نیروی اتمی که گستره کاربرد وسیعتری نسبت به STM در مواد غیرهادی دارد (اختراع در سال 1986 ]5[) و نیز کشف مولکول C60 در سال 1985 ]2[ و یا نانولوله‌های کربنی در سال 1991 ]6[ دانست.

افزایش تعداد انتشارات در بازه زمانی 1989 تا 1998 شکل 1- اختراعات و انتشارات نانوتکنولوژی از سال 1981 تا 1998 در سراسر دنیا.

تعداد انتشارات شامل تمامی مقالات مربوط به نانوتکنولوژی در سراسر دنیا بوده و از داده‌های SCI بدست آمده است.

اطلاعات مورد نظر بوسیله جستجوی کلمات کلیدی نانوتکنولوژی در مرجع ]8[ حاصل شده است.

از فهرست کلمات کلیدی مشابهی که در همان مرجع وجود دارد برای یافتن اختراعات نانوتکنولوژی که در EPO ثبت شده‌اند استفاده شده است.

به مقیاسهای متفاوت دو منحنی توجه داشته باشید.

منابع: SCI، داده‌های (EPAT) EPO و محاسبات شخصی بسیار چشمگیر است؛ جهش از 1000 مقاله تا بیش از 12000 مقاله در سال 1998.

میانگین رشد سالانه معادل 27 درصد بوده و رشد سالیانه از 10 تا 80 درصد در نوسان است.

اطلاعات بدست آمده از دفتر ثبت اختراعات ایالات متحده]7[ نیز رشدی مشابه با اطلاعات اروپا نشان می‌دهد.

تعداد اختراعات ثبت شده، شاخص‌ مناسبی برای اندازه‌گیری ظرفیت آزمایشگاهها جهت انتقال نتایج تحقیقات به مصارف صنعتی می‌باشد.

شکل (1) بیانگر گسترش تعداد اختراعات نانوتکنولوژی در EPO و انتشارات علمی در یک دوره یکسان می‌باشد.

به طور معمول، تعداد اختراعات پیرو الگوی انتشارات علمی، البته با تأخیر زمانی محسوسی می‌باشد.

منحنی فوق در تمام سالهای 1981 تا 1998 رشد مشخص 28 تا 180 عددی اختراعات را با ضریب رشد %7 در دهه 90 نشان می‌دهد.

منحنی اختراعات نوسانات بیشتری را نسبت به منحنی انتشارات نشان می‌دهد.

این امر به این علت است که هرگاه تعداد داده‌ها کمتر باشد، نوسانات آماری تاثیرات بیشتری بر روی آنها می‌گذارد.

به علاوه پیشرفتهای صنعتی در هر سال تأثیر بیشتری بر روی اختراعات دارد.

شکل 2- توسعه سنتی فناوری.

وابستگی فعالیتهای علمی، تکنولوژیکی و تجاری به زمان]8[.

طبق یک مدل تئوری، شرایط واقعی نانوتکنولوژی عملاً در مراحل 2و3 خواهد بود.

تکامل فعالیتهای تکنولوژیکی و علمی نانوتکنولوژی را می‌توان با فناوریهای قبلی مقایسه کرد.

در وهله اول می‌توان از مدل توسعه تکنولوژیکی عمودی (Lineal) استفاده کرد.

گراپ]8[، برای چنین مدلی که در شکل (2) به آن اشاره شده است، هشت مرحله را ارائه داده و تکامل از تحقیقات بنیادی تا ورود آن به تولیدات را تشریح نموده است.

مرحله (1) زمان شروع کار تحقیقاتی علمی را نشان می‌دهد.

هنگامی که فناوری شروع به ظاهر شدن می‌کند، پیشرفت بیشتری در علوم مشاهده می‌شود (مرحله 2).

در مرحله (3) درک اصول علمی بیشتر شده و اولین نمونه‌های تکنولوژیکی ظاهر می‌گردند.

در مرحله 4 مشکلات انتقال فناوری به کاربردهای تجاری نمایان می‌شود و در مرحله 5 پیشرفت در علوم و فناوری راکد می‌ماند.

با جهت‌دهی مجدد تحقیقات صنعتی، فرصتهای جدیدی ظاهر می‌شود (مرحله 6) و استفاده‌های تجاری که باعث شروع تحقیقات هزینه‌بر صنعتی می‌شود آشکار می‌گردد (مرحله 7).

نهایتاً ورود به تمام بازارها انجام شده و با تولید محصولات حاصل از اختراعات، میزان تحقیقات انک اندک کاهش می‌یابد (مرحله 8).

جدول 1: انتشارات و اختراعات 15 کشور فعال در این زمینه.

داده‌ها به صورت درصد نسبت به کل رقم جهانی داده شده‌اند.

دوره انتشارات نانوتکنولوژی بین سال‌های 1997 تا 1999 با هم مقایسه شده‌اند.

در مورد اخترعات ثبت شده در EPO و PCT این دوره از سال‌های 1991 تا 1999 را نیز در بر می‌گیرد.

دلیل انتخاب این مدت زمان این است که تعداد مطلق اختراعات سالیانه اندک است و در صورت انتخاب زمانهای کوتاهتر، بررسیها دچار اشکال می‌شود.

چنین مدلی که براساس شاخصهای اختراعات و انتشارات می‌باشد و زمانی که از آن برای بررسی فناوریهای رایج امروزی مانند بیوتکنولوژی یا فناوری میکروسیستمها استفاده ‌شود، نتایج خوبی در برخواهد داشت]9[.

با مقایسه اطلاعات مربوط به اختراعات و انتشارات نانوتکنولوژی (شکل 1) با مدل (شکل2) مشخص می‌شود که نانوتکنولوژی به طورکلی فعلاً در انتهای مرحله (2) یا ابتدای مرحله (3) می‌باشد.

با فرض اینکه این مدل، اطلاعات را به درستی تشریح نماید، حداکثر فعالیت علمی در علوم نانو در 3 تا 5 سال آینده خواهد بود؛ بهره‌برداری عظیم از نتایج آن ممکن است تا 10 سال دیگر به طول انجامد.

در یک تخمین اولیه، منحنی نانوتکنولوژی (به عنوان مجموع تمام فناوریهای مقیاس نانو) می‌تواند به عنوان حلقه ارتباط تعدادی از فناوریهای نانو با اهداف و زمان رشد مختلف در نظر گرفته شود.

به عنوان مثال، بازاری بزرگ برای وسایل الکترونیکی نانومتری پیش‌بینی می‌شود، ولی ممکن است 1 تا 15 سال تا ورود آنها به بازار، زمان نیاز باشد، هرچند هم‌اکنون نانوذرات TiO2 به صورت مواد جاذب اشعه UV-B در کرمهای ضد آفتاب یا نانومواد کربنی برای افزایش مقاومت لاستیکها، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

هم اکنون حدوداً بیش از یک چهارم تمام اختراعات بر روی وسایل و ابزارآلات متمرکز شده است]7[.

این امر نشان‌دهنده این دیدگاه است که نانوتکنولوژی در ابتدای مرحله توسعه فناوری قرار دارد که اولین هدف آن توسعه ابزار مناسب برای نانوساختارسازی سطوح، تولید نانومواد، آنالیز نانواشیاء و غیره می‌باشد.

از نظر بخش صنعتی، مهمترین فناوریها، فناوری اطلاعات(IT)، فناوری دارویی و شیمیایی است.

برای بخش اول ابزار ذخیره‌سازی اطلاعات، صفحه‌های نمایش تخت یا کاغذهای الکترونیکی جزء اختراعات مهم محسوب می‌شوند.

به علاوه، CMOS گسترش یافته، پردازش اطلاعات در مقیاس نانو و وسایل نمایش یا ذخیره‌سازی اطلاعات نیز جزء این زمینه محسوب می‌شوند.

زیرا طبق اطلاعات انجمنهای مواد نیمه‌هادی و سایر پیش‌بینیها ]11و10[ پیچیدگی مداوم مراحل فناوری CMOS به زودی به محدوده نانومتری خواهد رسید.

(پیش‌بینی می‌شود که ابعاد پردازشگرها در سال 2011 به 22 نانومتر برسد.) صنایع نیمه‌هادی با آگاهی از مشکلات آینده، تاکنون به تحقیق برای یافتن راه‌حلهایی جهت گسترش CMOS به مقیاس نانو و ساخت وسایل جدید در این مقیاس دست زده‌اند.

در مورد صنایع شیمیایی و دارویی، تعداد زیادی از اختراعات برای یافتن روشهای دارورسانی، تشخیصهای پزشکی، درمان سرطان و غیره به ثبت رسیده‌اند، که این اختراعات قسمت عظیمی از بازار آینده را در بر خواهند گرفت.

اختراعات نانوتکنولوژی در بخشهای دیگر نظیر صنایع هوایی، صنایع ساخت، فرآوری مواد غذایی، اتومبیل‌سازی، پالایش نفت، بازرسی محیط زیست و غیره هرساله با رشد همراه است.

اما تعداد مطلق آنها با توجه به عرصه‌های مورد بحث (ابزارسازی، فناوری اطلاعات، داروسازی و پزشکی) اندک است.

2- فعالان جهانی بسیاری از کشورها در علوم و فناوری نانو فعالند.

15 کشوری که در زمینه انتشار و اختراع بسیار فعال هستند در جدول (1) ذکر شده‌اند.

انتشارات ثبت شده طی سالهای 1999-1997 بر حسب کشورهای منتشر کننده تفکیک شده است.

داده‌های اختراعات، دوره طولانی را از سال 1991 تا 1999 در بر گرفته و شامل اختراعات ثبت شده در EPO و PCT می‌باشد.

اختراعات PCT در WIPO در ژنو جمع‌آوری شده و سپس می‌تواند به هر دفتر ثبت اختراعی در دنیا یا EPO ارسال گردد.

اطلاعات متفاوت بین PCT و EPO در این جدول نیامده است.

تجزیه و تحلیل مضاعف اختراعات بین‌المللیPCT، انحرافهای آن با تعداد اختراعات EPO اروپا را کاهش می‌‌دهد.

به علاوه تعداد بیشتر اختراعات مورد بررسی، ضریب اطمینان آماری در مقایسه کشورها را بالاتر می‌برد.

ایالات متحده، فعالترین کشور در تحقیقات نانو می‌باشد و حدوداً یک چهارم تمامی انتشارات را از آن خود کرده است.

پس از آن ژاپن، آلمان، چین، فرانسه، انگلستان و روسیه قرار دارند.

این هفت کشور دارای 70 درصد کل انتشارات علمی مربوط به نانوتکنولوژی در جهان می‌باشند.

تمامی کشورهای عضو اتحادیه اروپا و برخی دیگر از کشورهای منتخب اتحادیه اروپا (غیر از لوکزامبورگ که هیچ دانشگاهی در آن وجود ندارد) جزو 50 کشور اول هستند.

(که در این جدول نشان داده نشده‌اند.) سهم چین و روسیه با توجه به حضور آنها در بانک اطلاعاتی SCI بسیار چشم‌گیر بوده و حاکی از حضور مشخص علوم نانو در تحقیقات آنها می‌باشد.

جدول مشابهی نشانگر تعداد اختراعات در EPO بر حسب کشورها می‌باشد.

مقایسه کشورهای فعال در امر انتشار با کشورهای فعال در امر اختراع، نشان دهنده این است که 15 کشور اول در هر دو مورد مشترکند.

به هر حال دامنه اختلاف بین این کشورها مشخصاً وسیعتر می‌باشد، مثلاً انتشارات ایالات متحده 1619 برابر کشور پانزدهم یعنی سوئد می‌باشد، اما اختراعات ثبت شده‌اش 84 برابر این کشور است.

به هر حال تعداد مطلق انتشارات و اختراعات راه مناسبی برای اندازه‌گیری تأثیر کشورها نمی‌باشد.

به این منظور باید اطلاعات به صورت نرمال ارائه شود.

روشهای متعددی برای نرمال‌سازی وجود دارد.

به عنوان مثال می‌توان از تولید ناخالص ملی، تولید ناخالص سرانه ملی، سرمایه‌گذاری کشورها در امر تحقیقات و غیره استفاده کرد.

متأسفانه هیچ یک از این روشها بدون اشکال نیست.

مثلاً نرمال‌سازی توسط سرمایه‌گذاری تحقیقات کشور بسیار دشوار است، زیرا هزینه‌های دولتی فقط به صورت عمومی قابل دسترسی است.

تلاشهای مالی بخش صنعت نیز خیلی منتشر نمی‌شود و این بخش بیشتر مایل به ارائه اختراعات خود می‌باشد.

با وجود مشکلات فراوان برای پیدا کردن یک روش نرمال‌سازی، می‌توان این طور درنظر گرفت که در مراحل اولیه می‌توان تأثیر و قابلیت تولید محصول کشورها را با تقسیم تعداد انتشاراتشان بر جمعیت کشور شرح داد.

جدول (2) براساس جدول قبلی، لیست 15 کشور صاحب بیشترین خروجی و تولید در ازای هر یک میلیون نفر را مشخص کرده است.

در این طبقه‌بندی، سوئیس در رأس همه قرار دارد.

البته این موضوع خیلی حیرت‌آور نیست.

سوئیس از زمان اختراع STM در آزمایشگاههای IBM در زوریخ، برنامه‌های تحقیقاتی گسترده‌ای را در زمینه نانوتکنولوژی به اجرا درآورده و آزمایشگاههای جهانی بوجود آورد.

دولت سوئیس نقش فعالی را در پیشرفت نانوتکنولوژی در بین برنامه‌های تخصصی مختلف ایفاء کرد.

ممکن است اینگونه تصور شود که موقعیت بالای سوئیس در این جدول به این علت است که موسسه بین‌المللی CERN در این کشور واقع است.

در حالیکه حتی با حذف اطلاعات CERN باز این کشور در راس جدول قرار خواهد گرفت.

اسرائیل، ده کشور اروپایی دیگر، سنگاپور، ژاپن و آمریکا بقیه کشورهای این لیست را تشکیل می‌دهند.

بسیاری از این کشورها خودشان را در لیست کشورهای صاحب اختراع جای داده‌اند.

از این جدول مشخص می‌شود که گستره ثبت اختراعات (3/0 – 2/12) ده برابر بیشتر از مقاله‌ها (0/36 – 2/150) است.

این امر نشان‌دهنده توان بالای این کشورها در تبدیل تحقیقات به امور کاربردی است.

آمریکا نمونه‌ای از این موضوع است که در زمینه انتشارات در رتبه 14 قرار دارد اما در جدول اختراعات، خودش را تا موقعیت ششم بالا ‌کشیده است.

ممکن است اختلاف زیاد بین مقالات و انتشارات مربوط به همکاری نزدیک صنعت و دانشگاه و نیز یکسری تاثیرات فرهنگی باشد (مثلاً حمایت مالی از محققین دانشگاهی).

چین که رده چهارم را در جدول شماره (1) داشت، در جدول شماره 2 دیده نمی‌شود زیرا کشور پرجمعیتی است.

(انتشارات در این کشور کمتر از یک درصد به ازای هر میلیون نفر است.) روسیه در جداول نرمال شده دیده نمی‌شود زیرا این کشور جایگاه 18 را در هر دو جدول (با 15 مقاله و 16/0 اختراع به ازاء هر میلیون نفر) اشغال می‌کند.

3-بحث شاخصهای علم و فناوری می‌توانند اطلاعاتی در مورد تکامل یک فناوری به دست داده و برای طرح برنامه‌های گسترش در آینده و طراحی استراتژیها مناسب باشند.

نانوتکنولوژی به عنوان پدیده‌ای نوظهور هنوز قبل از تجاری‌سازی محصولاتش، احتیاج به پیشرفت در هر دو زمینه علمی و تکنولوژیکی را دارد.

هم‌اکنون برخی از محصولات نانوتکنولوژی در بازار وجود داشته و بقیه هنوز وارد بازار نشده‌اند.

پیش‌بینی اینکه کدام یک از این محصولات آینده بهتری دارند نیاز به بررسی بیشتر شاخصهای نانوتکنولوژی در بخشهای صنعتی و زیرمجموعه‌های این فناوری دارد.

چنین پیش‌بینی براساس شاخصهای فعلی خیلی مشکل است، زیرا این فناوری هنوز نوپاست و نیز ماهیت گسترده آن موجب دشوارتر شدن بررسی آن می‌شود.

تحلیل فعالیتهای نانوتکنولوژی در کشورها این تصور را تقویت می‌کند که تخصصهای علمی فقط به کشورهای صنعتی محدود نمی‌شود و در میان کشورهای با قابلیت علمی مشابه، بعضی از آنها در انتقال نتایج تحقیقات به امور کاربردی و محصولات صنعتی تواناترند.

منابع: [1] Binnig G, Rohrer H, Gerber Ch and Weibel E 1982 Phys.

Rev.Lett.

49 57 Binnig G, Rohrer H, Gerber Ch and Weibel E 1982 Phys.

50 120 [2] Kroto H, Heath J, O’Brien S, Curl R and Smalley R 1985 Nature 318 162 [3] Roco M C and BainbridgeWS (ed) 2001 Societal Implications of Nanoscience and Nanotechnology (: Kluwer) [4] Hullmann A 2001 Internationaler Wissenstransfer und Technischer Wandel: Bedeutung, Einflussfaktoren und Ausblick auf technologiepolitische Implikationen am Beispiel der Nanotechnologie in Deutschland (: Physica) [5] Binnig G, Quate C F and Gerber Ch 1986 Phys.

Rev.

Lett.

56 930 [6] Iijima S 1991 Nature 354 56 [7] Meyer M 2000 Hurdles on the Way to Growth, Commercializing Novel Technologies: the Case of Nanotechnology ( of Technology) [8] Grupp H (ed) 1993 Technologie am Beginn des 21 Jahrhunderts (: Physica) [9] Grupp H 1997 Messung und Erkl¨arung des Technischen Wandels (: Springer) [10] Semiconductor Industry Association 1999 InternationalTechnology Roadmap for Semiconductors www.

itrs.

net [11] Compaکn´o R (ed) 2000 Technology Roadmap for Nanoelectronics (: European Commission) www.

cordis.

lu/ist/nanotechnology and www.

lu/ist/fetnidqf.

htm منبع: http://www.iop.org جدول 1: انتشارات و اختراعات 15 کشور فعال در این زمینه.

منابع: داده‌های PCTPAT, PCT, EPAT, SCI و محاسبات شخصی.جدول 1: انتشارات و اختراعات 15 کشور فعال در این زمینه.

منابع: داده‌های PCTPAT, PCT, EPAT, SCI و محاسبات شخصی.انتشارات (1997 – 1999) (%)انتشارات (1997 – 1999) (%)انتشارات (1997 – 1999) (%)اختراعات EPO & PCT (1991- 1999) (%)اختراعات EPO & PCT (1991- 1999) (%)اختراعات EPO & PCT (1991- 1999) (%)اختراعات EPO & PCT (1991- 1999) (%)11آمریکا7/237/23آمریکا0/4222ژاپن5/125/12آلمان3/1533آلمان7/107/10ژاپن6/1244چین3/63/6فرانسه1/955فرانسه3/63/6انگلیس7/466انگلیس4/54/5سوئیس7/377روسیه6/46/4کانادا0/288ایتالیا6/26/2بلژیک7/199سوئیس3/23/2هلند7/11010اسپانیا1/21/2ایتالیا7/11111کانادا8/18/1استرالیا4/11212کره جنوبی8/18/1اسرائیل1/11313هلند6/16/1روسیه1/11414هند4/14/1سوئد9/01515سوئد4/14/1اسپانیا5/0 جدول 2- انتشارات و اختراعات درجه‌بندی شده براساس جمعیت 15 کشور اول.

دوره انتشارات نانوتکنولوژی بین سالهای 1997 تا 1999 می‌باشد.

اختراعات ثبت شده در EPO و PCT در دوره زمانی 1991 تا 1999 در نظر گرفته شده‌اند.

زیرا تعداد مطلق اختراعات سالیانه اندک است و محاسبات را دچار اشکال می‌کند.

اطلاعات جمعیت از PRB در اواسط سال 2001 اخذ گردیده است.

منابع: PRB, PCTPAT, EPAT, SCI و محاسبات شخصیجدول 2- انتشارات و اختراعات درجه‌بندی شده براساس جمعیت 15 کشور اول.

منابع: PRB, PCTPAT, EPAT, SCI و محاسبات شخصیانتشارات نرمال شده به ازای یک میلیون نفر جمعیت (1997 – 1999)انتشارات نرمال شده به ازای یک میلیون نفر جمعیت (1997 – 1999)اختراعات EPO & PCT نرمال شده به ازای یک میلیون نفر (1991 – 1999)اختراعات EPO & PCT نرمال شده به ازای یک میلیون نفر (1991 – 1999)اختراعات EPO & PCT نرمال شده به ازای یک میلیون نفر (1991 – 1999)1سوئیس2/150سوئیس2/122اسرائیل4/91آلمان4/43سوئد5/73اسرائیل9/34آلمان5/61بلژیک8/35دانمارک9/56فرانسه6/36سنگاپور8/56آمریکا5/37استرالیا6/52هلند4/28فرانسه0/50سوئد4/29فنلاند3/48ژاپن3/210هلند7/47انگلیس8/111ژاپن4/46کانادا5/112بلژیک6/43استرالیا3/113انگلیس7/42اطریش0/114آمریکا2/39ایتالیا5/015اسلوونی0/36اسپانیا3/0