در عکاسی، چه از نوع دیجیتال باشد یا آنالوگ، نور همه چیز است. نه تنها نور تنها چیزی است که دوربین احساس میکند، بلکه زاویهای که نور به سوژه میتابد نیز تاثیر زیادی بر جلوه عکس میگذارد.
در این نوشته قصد داریم توضیحی ساده از تاثیری که محل منبع نور بر عکس می گذارد برایتان ارائه دهیم. دوربین دقیقا مشابه آنچه که ما مشاهده میکنیم را نمیبیند. چشمهای ما نه تنها با نور محیط تطبیق مییابند، بلکه میتوانند نواحی تاریک و روشن موجود در یک صحنه را با وضوح نسبتا مشابهی ببینند. یک دوربین نمی تواند چنین کاری نماید. اگر منبع نور فقط بالا یا پشت دوربین باشد دید تک بعدی دوربین سوژه را بصورت تک بعدی نشان میدهد.
بنابر این برای نشان دادن پستی و بلندی جسم زاویه تابش نور مهم میباشد و ترکیب نور وسایه می تواند حالت عکس را تغییر دهد.
هر منبع نور را میتوان با نشان دادن محل آن روی یک کره نشان داد.
عکس میتواند با توجه به شکل سوژه، محدوده دید دوربین، و محل منبع نور تا حد زیادی تغییر نماید.
در عکاسی در هوای آزاد، باید به نحوه تابش نور خورشید به سوژه توجه نمایید. در یک روز بسیار آفتابی سایهها تند و در یک روز ابری سایهها نرم تر و نور پخش تر میباشد.
در عکسهای زیر مطالب مربوط به نور بصورت تصویری شرح داده میشود. در این عکسها منبع نور مصنوعی است، اما موضوع عنوان شده در مورد نور خورشید نیز صادق است (اگر در همان موقعیت نسبت به سوژه باشد).
در این عکسها موقعیت دوربین و همچنین سوژه ثابت است و فقط موقعیت نور تغییر مینماید. شکل کوچک کنار هر تصویر محل منبع نور را نشان می دهد.
شکل 1
شکل 2(تصاویر در فایل اصلی موجود است)
در شکل 1 منبع نور تقریبا در بالای سر و جلوی سوژه واقع شده است. توجه نمایید که سایه اندکی در صورت وجود دارد و عمق تصویر کم است.
در شکل 2 منبع نور کمی پایینتر است و اندکی به کنار آورده شده است. دراین حالت یک طرف از سوژه سایه و در نتیجه عمق بیشتری دارد.
با تغییر محل منبع نور به سمت بالاتر و کنارتر تصویر تغییر بیشتری مینماید. این موضوع در شکلهای 3 و 4 نشان داده شده است که تقریبا مشابه عکسی می باشند که در وسط روز زیر نور خورشید گرفته شود.
شکل 3
(تصاویر در فایل اصلی موجود است)
شکل 4
در شکل 3 منبع نور تقریبا در بالای سر قرار دارد. این مورد شبیه نور خورشید درهنگام ظهر است. در این تصویر ابروها روشن شده و چشم در سایه قرار گرفته است. توجه نمایید که سایه روی بازوها و آرنج آنقدر شدید است که جزئیات آنها کاملا محو شده است.
در تصویر 4 منبع نور کمی به سمت پشت سوژه منتقل شده و بخشی از نور از روی زمین به سوژه بازتابیده است. در این حالت گرچه بیشتر سوژه در سایه قرار دارد ولی نور بیشتر مشخصات مهم را روشن نموده است.
(تصاویر در فایل اصلی موجود است)