ماهیچه ها
آیا هرگز درباره اینکه چه عضوی از بدن شما ، به شما کمک می کند تا ابزار موسیقی را بردارید یا با آنها بنوازید ؟ یا چه عضوی به شما کمک می کند تا وقتی دوست خود را می بینید دستتان را دراز کنید و با او دست بدهید ؟ یا چه عضوی به فرستادن خون قلب به تمام بدن در طول روز کمک می کند ؟
اگر فکر می کنید این اعضاء ، ماهیچه های چند کاره هستند ، درست حدس زده اید ، ۶۵۰ ماهیچه در بدن انسان وجود دارد که دائماً در حال فعالیت هستند . بعضی ماهیچه ها را شما کنترل می کنید در حالیکه بعضی از آنها بدون اینکه شما اصلاً درباره آنها فکر کنید کار می کنند . این نوع ماهیچه ها فقط در قلب وجود دارند .
خوب ! بیایید ماهیچه های قلب را بررسی کنیم .
ماهیچه ها از چه چیزی درست شده اند ؟
با توجه به اینکه ۶۵۰ ماهیچه در بدن وجود دارد شاید فکر کنید همه آنها خیلی سنگین بشنوند، درست فکر کرده اید ، ماهیچه ها تقریباً نیمی از وزن بدن را شکل می دهند؛ مثلاً اگر وزن فردی ۶۰ کیلوگرم باشد حدود ۳۰ کیلوگرم از وزن او ماهیچه خالص است .
ماهیچه ها از مواد مشابهی درست شده اند یعنی از یک نوع بافت عضلانی که انعطاف پذیرند . هر ماهیچه از صدها و یا حتی هزاران بافت کوچک درست شده است .
سه نوع ماهیچه در بدن وجود دارد ماهیچه نرم ، قلبی و اسکلتی
ماهیچه نرم
گاهی به ماهیچه های نرم ، ماهیچه های غیر ارادی نیز می گویند و شما نمی توانید آنها را کنترل کنید مغز و بدن آنچه را باید این ماهیچه ها انجام دهند بدون اینکه درباره آن فکر کنید به ماهیچه ها می گویند از این ماهیچه ها نمی توانید هنگام پریدن یا بازو گرفتن استفاده کنید .
بنابراین سؤال می کنید پس این ماهیچه ها برای چه کاری مناسبند ؟ خیلی کارها ! ماهیچه های نرم در معده هستند و منقبض و منبسط می شوند و غذا از طریق آنها وارد روده می شود . هنگام استفراغ کردن احساس می کنید ماهیچه های نرم در معده کار می کنند . غذا توسط ماهیچه ها از معده پس فرستاده می شود و از مری وارد دهان می شود . چون کار آنها غیر ارادی است و نمی توانید هیچ نقشی در عملکرد آنها داشته باشید .
همه ماهیچه های نرم معمولاً در یک ردیف یکی پس از دیگری قرار گرفته اند . ماهیچه های نرم در مثانه هم هستند و به شما کمک می کنند تا زمانیکه به دستشویی می روید ادرارتان را کنترل کنید.
ماهیچه های نرم در رحم مادر هم هستند . وقتی جنین رشد می کند این عضلات کشیده می شوند و موقع تولد کودک در زایمان به مادر کمک می کنند . این ماهیچه ها در پشت چشم باعث می شوند تا چشم بتواند روی اشیاء متمرکز شود . حتی در دیواره رگ های خونی بدن ، ماهیچه های نرم و کوچکی دیده می شود .
ماهیچه های قلبی
آیا تاکنون فکر کرده اید چرا قلب می تواند خون را مرتب پمپاژ کند ؟ می گویید شاید به دلیل اینکه قلب یک ماهیچه است . ماهیچه ای که قلب را ساخته مای اوکاردویم ( عضله قلب ) گفته می شود گاهی ماهیچه قلبی هم گفته می شود . ماهیچه های کلفت قلب وقتی منقبض می شوند خون را بیرون می فرستند و وقتی منبسط می شوند خون بعد از چرخش در بدن وارد قلب می شود .
درست مثل ماهیچه های نرم ، ماهیچه های قلبی نیز بدون کمک شما کار می کنند ، مغز و سیستم عصبی آنچه را که ماهیچه های قلب باید انجام دهند و نیز راه اینکه چگونه خون را بیرون بفرستند را به آنها می گویند . به این طریق در تمام روزهای زندگی خون را پمپاژ می کند .
ماهیچه های اسکلتی
حالا می دانید کدام ماهیچه ها به هضم غذا کمک می کنند و کدام خون را پمپاژ می کنند اما درباره ماهیچه هایی که به در انجام کارهای دیگر کمک می کنند مثل ضربه زدن به توپ فوتبال چطور ؟ ماهیچه هایی که به شما اجازه می دهد تا فعالیت های دیگری انجام دهید ماهیچه های استخوانی یا اسکلتی می گویند که گاهی به آنها ماهیچه مخطط هم می گویند ، زیرا قسمت های تیره و روشن بافت ماهیچه باعث می شود آنها را خط خط ببینید .
ماهیچه های اسکلتی ارادی هستند و می توانید آنها را کنترل کنید . تا زمانیکه به ماهیچه ها نگویید و نخواهید پاهای شما خم نمی شود که به توپ ضربه بزند .
این ماهیچه ها سیستم اسکلت ماهیچه ای را تشکیل می دهند ، ترکیبی از ماهیچه و اسکلت ، ماهیچه های اسکلتی همراه با استخوان ها کار می کنند و بدن را قوی می کند . در بیشتر موارد یک ماهیچه اسکلتی به انتهای استخوان متصل می باشد . و در امتداد تمام مفصل کشیده شده است ( مفصل محل اتصال دو استخوان است ) و مجدداً به استخوان دیگر متصل است .
می خواهید یک عضله اسکلتی را حین عمل مشاهده کنید ؟ سعی کنید بازو بگیرید در این موقع ماهیچه ها در قسمت بالای بازو قرار می گیرند و استخوان ها به سمت پایین کشیده می شود . بعد ماهیچه ها را شل کنید . در این موقع چه اتفاقی می افتد ؟
حالا سعی کنید پاها را خم کنید و آماده ضربه زدن به توپ شوید در این موقع ماهیچه های ران منقبض می شوند و استخوان پا را به جلو و عقب حرکت می دهد . تصور کنید می خواهید به توپ ضربه بزنید در حالیکه ماهیچه های پشت ران شل می شود و ماهیچه های جلوی ران منقبض ، استخوان های پایین پا به سمت پایین می آیند .
ماهیچه های اسکلتی به چند اندازه و شکل هستند که امکان انجام فعالیت های مختلف را فراهم می کنند . بزرگترین و قویترین ماهیچه ها در قسمت پشت ، اطراف ستون فقرات قرار دارند این ماهیچه ها به بلند شدن و نشستن کمک می کنند همچنین برای بلند کردن و هل دادن اشیاء به بدن نیرو می دهند .
ماهیچه های گردن و قسمت های بالای کمر خیلی بلند نیستند ولی می توانند کارهای عجیبی انجام دهند ،سرتان را به اطراف بچرخانید ، جلو و عقب ، بالا و پائین تا قدرت ماهیچه های پشت گردن را احساس کنید . این ماهیچه ها وزن سر را نیز تحمل می کنند .
سعی کنید این آزمایش را در ماهیچه های دیگر بدنتان انجام دهید به چند جهت می توانید حرکت دهید ؟
مهمتر از همه آیینه ای پیدا کنید و ماهیچه های صورت را بررسی کنید ماهیچه های صورت مثل سایر ماهیچه ها مستقیماً به استخوان متصل نیستند . در عوض بسیاری از آنها زیر پوست وصل هستند ( همین وضعیت مشابه برای جانوران دیگر نیز مثل گوریل ، میمون و شامپانزه وجود دارد ) این به شما کمک می کند ماهیچه های صورت را منقبض کنید و ژست های مختلفی بگیرید حتی کوچکترین حرکت می تواند خنده را به اخم تبدیل کند .
می توانید ابروها را بالا ببرید تا تعجب خود را نشان دهید یا بینی خود را بجنبانید . در حالیکه به صورتتان نگه می کنید زبان را هم در نظر بگیرید ماهیچه ای که فقط انتهای آن متصل است . زبان را از دهان بیرون بیاورید و تکان دهید تا قدرت این ماهیچه های زبانی انعطاف پذیر را ببینید بگویید آه .
ماهیچه های مختلف دیگر
چون ماهیچه های اسکلتی بسیاری در بدن هست نام بردن همه آنها کار آسانی نیست . مثل این است که نام ۶۵۰ نفر در کلاس را تک تک صدا کنید ولی بسیاری از ماهیچه های مهم اسکلتی را احتمالاً شنیده اید .
در هر شانه یک ماهیچه مثلثی روی بازو وجود دارد که به شما کمک می کند شانه ها هر طور می خواهید حرکت دهید . از چرخاندن دارتوپ سوفت بال تا بالا انداختن شانه ها هنگام جواب مردد دادن .
ماهیچه های سینه ای در دو طرف بالای ققسه سینه هستند که به آنها پکتوریال می گویند وقتی انسان رشد می کند ماهیچه های پکتوریال هم بزرگتر می شوند . بسیاری از ورزشکاران و بدنسازان نیز پکت های بزرگی دارند .
زیر ماهیچه های پکتوریال پایین قفسه سینه عضله شکمی وجود دارد . توجه داشته باشید وقتی بازو می گیرید ماهیچه های روی بازو را که برآمده می شود ماهیچه دو سر می گویند . هنگامیکه ماهیچه دو سر را شل می کنید در حقیقت می توانید پائین آمدن آن در زیر پوست را ببینید .
وقتی روی دوچرخه رکاب می کنید ماهیچه های روی ران که به آنها عضله چهار سر می گویند شل می شوند . افرادی که می دوند یا دوچرخه سواری می کنند و یا ورزش های خاصی انجام می دهند عضله چهار آنها بزرگ و قوی می شود .
هنگام نشستن ، روی عضله باسن می نشینید . عضلاتی که زیر پوست قرار دارند چاق و در پشت شما هستند .
تاندون ها
عضلات اسکلتی به کمک تاندون ها روی استخوان نگهداری می شوند و از بافت های سخت درست شده اند تاندون ها متصل کننده استخوان و ماهیچه هستند طوری متصل شده اند که وقتی یکی از ماهیچه ها را شل می کنید تاندون هم با آن حرکت می کند .
بعضی اعضای بدن استخوان های کوچک دارند و فضای زیادی ندارند بنابراین تاندون های این قسمت ها به طور ویژه ای هستند . می توانید این اعضا را نام ببرید ؟ اگر حدس می زنید منظور ما دست و پا می باشد . درست حدس زده اید .
تاندون های دست و پا شل طناب باریک و بلندی است . اینها تا انتهای انگشتان دست و پا کشیده شده اند و شما می توانید انگشتان خود را خم کنید یا حرکت دهید . این تاندون های طناب شکل با اینکه کوچک هستند ولی این عضوها را قوی کرده اند . تاندون ها از عضلات بالای پا و بازو نیرو می گیرند . می توانید این را با مچ کردن دست امتحان کنید . برای امتحان تاندون های پا می توانید انگشتان پا را بچرخانید یا روی پنجه راه بروید .
مراقبت از عضلات
عضلات شگفت انگیز هستند ، ضربات قلب را تحمل می کنند باعث حرکت کل بدن می شوند و خیل کارهای دیگر . پس بیایید از آنها خوب مراقبت کنیم .
ورزش ایروبیک برای عضلات قلب و اسکلتی مفید است . این ورزش باعث می شود اکسیژن بیشتری به قلب برسد در نتیجه قلب قوی تر می شود چون قلب یک ماهیچه است و می توان آن را قوی و قوی تر و حتی گاهی کمی بزرگتر کرد . ورزش ایروبیک برای بچه ها خیلی آسان است ، ورزش هایی مثل دوچرخه سواری ، اسکیت ، شنا ، فوتبال ، طناب بازی و نمونه های دیگری از فعالیت های ایروبیک .
برای مراقبت از عضلات ورزش های مفید انجام دهید . ورزش عضلات بدن را قوی تر و گاهی بزرگتر می کند وقتی عضلات روی فرم باشند بدن فعال و شادابتر می باشد ، موقع ورزش کاراته میتوانید محکمتر لگد بکوبید . برای تقویت عضلات اسکلتی سعی کنید قایق سواری کنید و در جهت های مختلف پارو بزنید ، بدوید ، شنا کنید در این صورت عضلات سینه ، شکم ، دو سر و چهار سر از شما تشکر می کنند .
نکته ای که باید همیشه به یاد داشته باشید این است که قبل از شروع ورزش کمی نرمش کنید و ماهیچه ها را گرم کنید . عضلات و تاندون ها به طور طبیعی سخت هستند و اگر قبل اینکه گرم شوند حرکت داده یا چرخانده شوند دچار آسیب دیدگی می شوند . معمولا آسیب دیدگی عضله و تاندون موقت است . اما بهتر است قبل از شروع ورزش ۵ تا ۱۰ دقیقه نرمش کنید . هنگام کار یا نشستن پشت کامپیوتر سعی کنید درست بنشینید و نشستن به طور دائم نباشد ، این دو عمل از کشیده شدن ماهیچه ها جلوگیری می کند . با مراقبت از عضلات احساس نیرومندی می کنید !
ماهیچه های سر و گردن
ماهیچه های مهم سر عبارتند از:
ماهیچه پیشانی, که در ناحیه پیشانی است, و ماهیچه پس سری, که در پشت سر قرار گرفته است.
ماهیچه های حلقوی چشم, که در ناحیه چشم ها هستند. ماهیچه ماضغه, که در جلوی گوش است و باعث بسته شدن دهان می شود و در جویدن غذا نیز موثر است.
ماهیچه حلقوی لب, و ماهیچه های بالا برنده لب فوقانی و پایین برنده لب تحتانی. ماهیچه مربع چانه, که در جلوی چانه قرار دارد.
ماهیچه گیجگاهی, که در ناحیه گیجگاه, یعنی در جلو و بالای گوش است. تغییر قیافه انسان در حالت خندیدن, اخم کردن و غیره با انقباض ماهیچه ها صورت می گیرد.
ماهیچه دو بطنی, که فک پایین را به طرف پایین می برد و باعث باز شدن دهان می شود. ماهیچه پس گردن, که سر را به حالت قائم نگاه می دارد و به عقب می برد. ماهیچه جناغی- پستانی, که در جلو و طرفین گردن است و در بازدم عمیق به کار می رود.
ماهیچه اسکالن, که در پشت و طرفین گردن است و در بازدم عمیق به کار می رود.
ماهیچه های تنه
ماهیچه های مهم تنه به شرح زیر است:
ماهیچه سینه ای بزرگ که در قسمت جلوی سینه قرار دارد و بازو را به طرف داخل می برد. این ماهیچه, همان طور که از نام آن پیداست, یکی از ماهیچه های بزرگ بدن انسان است.
ماهیچه دندانه ای بزرگ, که بین دنده هاست. این ماهیچه دنده ها را بالا می برد و برای تنفس به کار می رود. ماهیچه های مورب بزرگ و مورب کوچک دیواره شکم که در بازدم عمیق به کار می روند. ماهیچه های روی دنده ای و بین دنده ای که در تنفس به کار می روند.
ماهیچه راست بزرگ شکمی، این ماهیچه در دیواره شکم، کنار خط وسط، از بالا به پایین کشیده شده است و در بازدم عمیق به کار می رود. اگر شکم خود را سفت کنید، در قسمت جلو شکم، می توانید این ماهیچه را لمس کنید.
در سطح پشتی تنه دو ماهیچه اهمیت زیادی دارند که عبارتند از:
ماهیچه ذوزنقه، که شانه را بلند می کند و سر را به عقب می کشد. این ماهیچه، همان طور که از نام آن پیداست، ذوزنقه ای شکل است و ماهیچه پشتی بزرگ، را به عقب می برد.