دانلود تحقیق تاریخچه اورژانس در ایران

تاریخچه اورژانس در ایران در سال 1354 در اثر ریزش سقف یکی از سالنهای انتظار فرودگاه مهرآباد تهران تعداد زیادی کشته و مجروح شدند و این در حالی بود که هیچ سیستم از قبل طراحی شده ای برای کمک و انتقال به مجروحین در اینگونه حوادث ناگهانی وجود نداشت، بعد از این حادثه سیستم فوریتهای پزشکی کشور با عنوان اورژانس ۱۱۵ کشور با همکاری کشور آمریکا تأسیس شد و ایران بعنوان چهارمین کشور دارنده خدمات اورژانس پیش بیمارستانی در جهان شناخته شد که این خود افتخاری بزرگ است.کشور آمریکا در دومین تجربه خود در تشکیل یک سیستم اورژانس پیش بیمارستانی بسیاری از کمبودها و نقصهای تجربه اول را که برای خودش بود در ایران لحاظ نکرد و به جرأت میتوان گفت اورژانس پیش بیمارستانی ایران در سال ۱۳۵۴ کاملتر و بهتر از اورژانس پیش بیمارستانی کشور آمریکا راه اندازی شد .

اما با پیش آمدن مسائل انقلاب و پس از آن جنگ تحمیلی سیستمی که نیاز به نگه داری و تجدید و نوسازی و باز آموزی آموخته ها را داشت به حال خود رها شد و امکانات این سیستم چه از نظر انسانی و چه از نظر امکانات انتقال و درمان تا حد زیادی از بین رفت و تصوری نادرست نیز با رفتار ناشایست بعضی از تکنسینهای اورزانس و همچنین خدمات غیر قابل قبئل در ذهن مردم ایجاد شد.

بعد ازآن در سال ۱۳۷۹ طرح پوشش فراگیر فوریتهای پزشکی تصویب شد و در سال ۱۳۸۰ ابلاغ گردید که تا حد زیادی سیستم به هم ریخته قبلی سامان یافتو رشته جدیدی با عنوان«فوریتهای پزشکی»در برخی دانشگاههای علوم پزشکی کشور پایه گذاری شد کتابهای جدید و به روز ترجمه شد و مدیرانی جدید با کارآیی بیشتری انتخاب شدندسطح و نوع آمبولانسها ارتقا یافت و تعداد پایگاهها هم بر اساس همین طرح افزایش یافت و هم اکنون خدمات اورژانس پیش بیمارستانی از وضعیت نسبتا خوبی برخوردار است که البته راه بسیار طولانی و پرزحمتی تا رسیدن به یک حد استاندارد در پیش داریم که سیر صعودی آن در سالهای اخیر کاملا ملموس و محسوس بوده است.

استفاده صحیح و نکات مورد توجه پرسنل فوریت های پزشکی از آمبولانس آمبولانس وسیله نقلیه ای است که در مواقع اورژانسی درمان رابه بیمار ارائه می کند و بیمار را جهت پیگیری درمان به مرکز دریافت کننده منتقل می کند.

این وسیله یکی از اجزاء حیاتی سیستم EMS است.

آمبولانس باید محل راحتی برای مراقبت از بیمارانی باشد که گرفتار مشکلات تهدید کننده حیات شده اند.

این وسیله نباید خطرات بیشتری برای آنها ایجاد کند.

به عنوان متصدی آمبولانس باید با قوانین و مقررات حوزه فعالیت خود آشنا باشید و پیوسته از آنها اطاعت کنید.

در هیچ زمانی استفاده از آمبولانس در وضعیتی که افراد دیگر را به خطر بیندازد، توجیه پذیر نمی باشد.

به خاطر داشته باشید که اولین وظیفه شما در قبال بیمار رسیدن به محل به صورت ایمن است.

متصدی خوب آمبولانس توانایی ها و محدودیت های وسیله نقلیه خود را می داند، به سرعت و به دقت وضعیت آب و هوا و شرایط جاده را ارزیابی می کند.

شرایط ترافیک را بررسی می کند و با سرعت و دقت به آن پاسخ می دهد.

و خطر و ناراحتی سایر اعضاء گروه و بیمار را به حداقل می رساند .

توجه داشته باشید که رانندگی سریع و دراماتیک بخشی از تعریف نیست .

در زمان رانندگی با آمبولانس همیشه کمربند ایمنی را ببندید .

مطمئن شوید که سایر افراد تیم نیز کمربند خود را بسته اند.

همیشه فرمان را با دو دست بگیرید.

یک دست کشیده می شود در حالی که دست دیگر به موازات وضعیت دست در حال کشش می لغزد.

هیچ کدام از دستها نباید از 16 یا 6 عبور کنند تا از به هم پیچیده شدن دستها جلوگیری شود.

همچنین باید به اندازه کافی با آمبولانس خود کار کنید.

تا با چگونگی افزایش شتاب یا کاهش آن ، میزان فضایی که برای گلگیرها و سپرها نیاز دارد، چگونگی ترمز کردن ماشین و چگونگی چرخش ماشین در گوشه ها آشنا شوید .

در حال رانندگی یک آمبولانس باید تغییرات آب و هوایی و شرایط جاده را شناخته و به آن پاسخ دهید .

در طی انتقال مسیری را انتخاب کنید که مناسبترین راه باشد .

هر زمان که ممکن است از مدارس ، تقاطع های راه آهن ، پیچ ها ، مناطق ساختمانی ، پل ها ، تونل ها ، مناطق مشابه و مشکل ساز اجتناب کنید.

فاصله ایمن را بین خود و وسایل دیگر رعایت کنید.

از علائم شب نما استفاده کنید تا وسیله نقلیه بهتر دیده شود باید نسبت به تعدادی از عوامل غیر سرعت که بر وری توانایی شما در کنترل آمبولانس تاثیر می گذارند آگاهی داشته باشید.

کلید آمادگی برای پاسخ دهی ، نگاهداری مناسب و تجهیز آمبولانس است.

آماده نگه داشتن وسیله نقلیه برای پاسخ به صورت همیشگی و در تمام شرایط و تجهیز کردن آن با تمام تدارکات ضروری به شما اطمینان خواهد داد که می توانید خود را به بیمار رسانده ، وی را درمان کرده و انتقال دهید.

داشتن برنامه پیشگیری کننده جامع و منظم برای نگهداری از ماشین لازم است .

هر اورژانس های پزشکی ، آسیب ها ، خارج کردن بیمار و تولد نوزاد باشد .پس از هر بار اعزام تجهیزات و تدارکات باید بررسی شوند.

و از نو تامین شده ، تمیز شده یا نگهداری شووند.

زمانی که به فراخوان اورژانسی پاسخ می دهید همیشه چراغ های اورژانس بر وری آمبولانس را روشن کنید .

هرگز مستقیما پشت ماشین قرار نگرفته و آژیر را روشن نکنید.

راننده ممکن است ترسیده و محکم روی ترمزها فشار بیاورد یا به باند دیگی منحرف شود ...

مسئولتی های اعضای تیم را قبل از رسیدن به صحنه تعیین کنید و مطمئن شوید که این مسئولیت ها واضح و روشن هستند.

آمبولانس هوایی آمبولانس هوایی (به انگلیسی: Air ambulance) نوعی وسیله نقلیه اورژانس است که برای کمک های پزشکی فوری در شرایطی که آمبولانس بعلت عدم سرعت کافی و یا دور بودن مسافت نمی تواند به به کمک بیمار بشتابد، از آن استفاده میشود.

گروه کمکی آمبولانس هوایی مجهز به وسایلی هستند که می توانند معالجه بیمار و فرد مجروح را تا رسیدن به بیمارستان به عهده بگیرند.

این وسایل شامل دستگاه تنفسی، دارو، دستگاه نوار قلب، دستگاه تنفس مصنوعی و برانکارد می باشند.

اغلب از آمبولانس هوایی جهت دسترسی به نقاط دور افتاده، صعب العبور، و یا حائز اهمیت زمانی استفاده میگردد.

تکنسین فوریت‌های پزشکی تِکنِسیَن فوریَت‌های پِزشکی به فرد آموزش‌دیده‌ای گفته می‌شود که معمولاً ‌همراه آمبولانس برای ارائه خدمات اولیه درمانی به کمک بیمار یا شخص مصدوم می‌شتابد یا در بخش اورژانس برای ارائه کمک‌های اولیه حضور دارد.

ستاره زندگی، نماد جهانی خدمات پزشکی در ایران مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی کشور هماهنگ‌کنندهٔ کار تکنسین‌های فوریت‌های پزشکی است.

نگرشی بر مراقبتهای پرستاری در بخش اورژانس و نحوه تریاژ بیماران پرستاران اورژانس افراد ورزیده ای هستند که در زمینه کلیه زیر گروههای پرستاری اطلاعات وسیعی دارند .

مراقبتهای اورژا نس شامل مراقبتهای پرستاری از بیماران با مشکلات داخلی ، جراحی ، پرستاری مادران و نوزادان ، کودکان ، بیماریهای روانی و بهداشت عمومی است .

بنابراین این افراد باید دارای دانش ،مهارت و نگرش کافی در کلیه زمینه های پرستاری باشد .

پرستاران اورژانس در ارتباط مستقیم با افراد هستند،لذا باید دارای دانش ، مهارت و نگرش کافی در به کارگیری مهارتهای برقراری ارتباط مناسب با انسانها باشند و مسائل اخلاقی و قانونی را نیز مدنظر قرار دهند .

داشتن مهارت در مدیریت و رهبری نیز از جمله نقش های ویژه پرستاران اورژانس است ،بی برنامگی در موقع یتهای غیر قابل پیش بینی یا تعامل با بیمار ،جو پرفشار ، کمبود کنترل روی تعداد مراقبت افراد مراقبت کننده و چهارچوب زمانی محدود برای ارزیابی تاثیر مداخلات درمانی ، از مسائل تنش زای برای پرستاران این بخشها است .

گروههایی که حمایتهای اولیه و اساسی را در حوادث و م وارد به عهده دارند ،می توانند با اتومبیل ، هلیکوپترو یا وسایل نقلیه به صورت یک بخش سیار مراقبتهای میژه همراه با کادر پرستاری و پزشکی به محل منتقل شوند .

متن : امروزه بخشهای اورژانس مجهز به یک اتاق عمل کوچک و یک فضای مراقبتی ویژه است .

مراقبتهای پرستاری در این بخشها بر اساس اولویتها ( تریاژ ) ، شامل بررسیهای اولیه برای تعیین مشکلات حاد بیمار مراقبت و هدایت آنها است .

پیراپزشکان باید همیشه برای کمک حاضر باشند .

در مدت 4 دقیقه پس از اعلام خبر حادثه آنها باید به سرعت جعبه دارای اکسیژن – رادیوی پرتابل یا بی سیم و دفیبری لاتور پرتابل را با ماشین به محل حادثه حمل کنند و بعد از آنکه بیمار را تحت مداوا قرار دادند، در صورت لزوم اورا به بیمارستان منتقل نمایند .

در صورت برخورد بایک وضعیت خطیر ، آنها باید از طریق رادیو با پرستار اورژانس تماس برقرار نمایندو ازاو خط مشی گیرند .

هدف از مراقبتهای اورژانس شروع مراقبت در حالت حاد از بیمار یا فرد مصدوم با حداکثر سرعت ممکن است .

این مراقبت ها ممکن است در سه وضیعت صورت گیرد .

بیماری که با یا بدون مراقبت های قطعی ، می توان وضع او را در محل تثبیت نمود ( مثل انفاراکتوس میوکارد ) بیماری که نمی توان بد ون مداخلات بیمارستان ، وضع او را تثبیت نمود ) ضربه های مغزی ) و باید در حداقل زمان ممکن او را به بیمارستان منتقل نمود .

فرد بیماری که مسئله حفظ حیات او مطرح نیست و به راحتی می تواند برای درمان منتقل شود ( زن حامله ای که هنوز زمان زایمانش نرسیده است ) همانطور که می دانیم تریاژ نیز یکی از مهمترین مفاهیم در بخش اورژانس است و پرستار باید در شرایط اورژانس فورا میزان مراقبت های لازم از بیمار را تعیین کند و به سرعت تواناییهای خود را برای حفظ حیات بیمار یا فرد مصدوم به کار گیرد .

فوریتها را به سه دسته تقسیم می کنند و هر کد ام از این دسته ها نشانگر میزان مراقبت و مداخلات لازم برای فرد است .

کلاس :1 فوریتهای اضطراری : در این فوریتها حفظ حیات بیمار مطرح است و اگر مداخلات اورژانس سریعا صورت نگیرد ،بیمار می میرد .

کلاس :2 فریتهای خطیر : در این وضعیت ،مداخلات درمانی باید در خلال 5 تا 60 دقیقه صورت گیرد .

کلاس :3 فوریتهای تاخیری : در اینجا می توان مراقبت را تا 4 الی 6 ساعت نیز به تاخیر انداخت .

کلاس :4 شامل افرادی است که به کلینیک مراجعه می کنند و وضعیت حاد ندارند .

تعیین تریاژ ، روشی برای انجام مراقبت های موثر از بیمار است .

پرستار تریاژ باید : قادر به کار مفید در شرایط پرفشار باشد .

قادر به بررسی در ارتباط با مراقبت از بیمار باشد .

دارای پایه علمی قوی جهت انجام اعمال مختلف در بخش باشد .

به سیاستها و اصول داخل بخش آشنا باشد .

قادر به گرفتن تصمیمات سریع و بیان آنها باشد .

دارای ایمان قوی باشد .

قادر به برقر اری ارتباط صحیح با بیمار یا خانواده و سایر اعضاء تیم درمان باشد .

قادر به حمایت روانی از دیگران باشد .

قادر به تفکر و پیش بینی باشد .

قادر به کنترل افراد دیگر باشد .

یک معلم حاضر در محل باشد و در هر زمان بتواند آموزشهای لازم را ارائه دهد .

قادر به کنترل عبور و مرور افراد در بخش باشد .

مهارت کافی در ارائه مداخلات لازم در شرایط بحرانی را داشته باشد .

دانش کافی در رابطه با سیستم مراقبت های فبل از بیمارستان را داشته باشد .

قادر به جلوگیری از برخورد و بروز رفتارهای خشمگین باشد .

جهت ترخیص بیمار برنامه ریزی لازم را بنماید .

قادر به تشخیص تریاژ از طریق تلفن نیز باشد .

قادر به برقراری ارتباط مطلوب با بیماران باشد حتی بیمارانی که زبان او را نمی فهمند و یا ناشنوا هستند .

یک پرستار تریاژ باید : از نظر تحصیلی دارای درجه لیسانس یا بالاتر باشد،دوره مراقبتهای ویژه را به طور کامل گذرانده باشد،دوره مراقبت از بیماران قلب و عروق را پشت سر گذاشته باشد .

حداقل 2 سال سابقه کار در بخشهای ویژه و 6 ماه کار در بخش اورژانس را داشته باشد .

حداقل 4 شیفت در گردش ، همراه با پرستار تریاژ کار کرده باشد .

حداقل در 3 شیفت جهت ارزیابی در نقش پرستار تریاژ کار کرده باشد .

بحث و نتیجه گیری : به طور کلی ، بخش اورژانس از نظر ارائه مراقبت های لازم ، مهارت و کوششی که باید جهت درمان به عمل آید نسبت به همه بیماران متعهد است .

هر بیمارستانی که اقدام به ایجاد بخش اورژانس می نماید؛ متعهد است کلیه بیماران اورژانس را بپذیرد و جهت مراقبت های بی شتر به بخشهای مجهز انتقال دهد .

اگر بیمار بیماری شکایتی دال بر عدم مراقبت کافی و صحیح داشته باشد، پزشک و پرستار هر دو پاسخگو باشند .

سرپرستار بخش اورژانس باید در افراد بخش انگیزه ایجاد نماید ، باید با آنها ارتباط مناسب داشته باشد و باید مرتبا از آنها بازخورد دریافت نماید .

باید کلاسهای مستمر باز آموزی برای آنها برقرارسازد و میزان کارایی آنها را بسنجد و اشتباهات آنها را تصحیح نماید .

حادثه خیزی کشور ایران سرزمین جمهوری اسلامی ایران یکی از ده کانون حادثه خیز در جهان محسوب می شود .

سوانحی چون زلزله ، سیل ، تغییرات اقلیمی و ناپایداریهای جوی و همچنین سوانح انسان ساخت نظیر هجوم آوارگان و پناهندگان ، تصادفات جاده ای و حوادث شیمیایی و صنعتی و غیره با فراوانی بسیاری در کشور وجود دارند ، بطوریکه از 43 نوع سانحه شناخته شده در جهان ، 32 نوع آن را می توان در ایران سراغ گرفت .

وضعیت جغرافیایی ، شرایط زیست محیطی و پراکندگی جمعیتی ، تنوع و فراوانی بلایای طبیعی را افزایش داده است .

گزارش اثرات سوانح در جهان توسط فدراسیون بین المللی جمعیت های صلیب سرخ و هلال احمر در سال 2001 میلادی انتشار یافته ، ایران را پس از چین ، هند ، بنگلادش در رتبه چهارم سانحه خیزترین کشورهای آسیایی قرار داده است .

مروری بر اطلاعات لرزه شناسی تاریخی کشور نشان می دهد که تقریباً 98 درصد کشور متأثر از مشکلات فیزیکی ، اجتماعی و اقتصادی متعاقب زلزله شده اند .

وجود 17 گسل بزرگ فعال در کشور و قرار گرفتن روی کمربند آلپ – هیمالیا باعث شده که به طور متوسط هر سه ماه، شاهد یک زلزله زیر 5 ریشتر بوده و هر 8 ماه نیز شاهد یک زلزله بالای 5 ریشتر باشیم سیل نیز خسارات اقتصادی زیادی در مناطق روستایی و شهری ، ببار می آورد .

در طول دهه گذشته ، سیلهای متعددی نظیر سیل های وسیع در 18 استان کشور در پایان سال 1371 و اوایل سال 1372 و همچنین سیل نکا و گلستان در شمال کشور در سال 1378 و چندین سیلاب سهمگین دیگر باعث وارد آمدن خسارات سنگینی به اقتصاد منطقه و کشور شد .

کشور ما با قرار گرفتن در کمربند خشک جهان بطور مکرر دچار پدیده خشکسالی می گردد .

خشکسالی بر تمامی قسمت های اکوسیستم کشور تأثیر می گذارد .

این پدیده در هفت سال گذشته مناطق وسیعی از کشور از جمله استانهای جنوبی ، مرکزی و شرقی را متأثر کرده است ، فرسایش خاک ،‌لغزش زمین از جمله اثرات بارش های شدید بخصوص در مناطق کوهستانی است.

سوانح انسان ساخت نیز همگام با رشد صنعتی کشور در حال افزایش است .

تصادفات جاده ای نیز در کشور به عنوان یک عامل مرگ و میر در حال فزونی است .

طبق گزارشهای اثرات سوانح در جهان، در نیمه ی دوم دهه 1990 ، ایران بیشترین تعداد پناهندگان را در بین کشورهای دنیا پذیرا بوده است .

به عنوان مثال، هجوم بیش از یک میلیون آواره کرد عراقی در سال 1371 به مناطق غربی کشور ، عمده فعالیت های جمعیت هلال احمرا متوجه خود ساخت .

تاریخچه ی سازمان امداد و نجات در خرداد ماه 1302 با وقوع زلزله ای در شرق خراسان و زلزله ای دیگر به فاصله 3 ماه بعد در سیرجان و کرمان و همچنین جاری شدن سیلاب های گسترده در همان سال در استانهای گیلان ، مازندران ، آذربایجان شرقی و اصفهان زندگی بسیاری از هموطنان به مخاطره افتاده و باعث تلفات و خسارات بسیاری شد در این سوانح، برای اولین بار نیروهای ارتش بعنوان عوامل حکومتی و با استفاده از نیرو و امکانات موجود به کمک آسیب دیدگان شتافتند و اولین استمداد ملی برای کمک به آسیب دیدگان در سطح کشور انجام گرفت.

این استمداد حرفه ای برای سازماندهی تشکیلاتی جمعیت شیر و خورشید سرخ بود .

از زمان تأسیس جمعیت در سال 1301 بیشترین عوامل امدادی جمعیت نیرو های داوطلب مردمی و جوانان بودند .

اولین آیین نامه ی خدمات امدادی در سال 1347 به تصویب هئیت مرکزی جمیعت رسید.

بموجب این آیین نامه، مسئولیت ارائه ی خدمات امدادی درمانی به آسیب دیدگان جنگ و همچنین، ارائه ی خدمات امدادی به آسیب دیدگان سوانح و بلایای طبیعی در زمان صلح به عهده جمعیت محول شده بود.

اولین تشکیلات رسمی امداد به صورت منظم، با استخدام نیروهای تمام وقت جهت ادارات سازمان مرکزی امداد کل و زیر نظر هیئت کمک به آسیب دیدگان که در واقع نقش سازمان امدادی ملی کشور را ایفا می کرد درسال 1350 آغاز بکار کرد .

با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 و همراه با دگرگون شدن ساختار کلی جمعیت و جدا شدن بخش درمان ازفعالیت های آن، عمده ی وظایف جمعیت به خدمات امدادی سوانح ،جوانان و خدمات حمایتی معطوف شد .

در سال 1360 بنا به ضرورت، یکبار دیگر ساختار تشکیلاتی امداد بر حسب وضعیت جدید و شرایط جنگ تحمیلی مورد تجدید نظر قرار گرفت .

تربیت و تأمین نیروهای انسانی در زمینه های درمان ، فنی و خدماتی ، پشتیبانی و حمایت و ارائه ی خدمات امدادی به آوارگان مناطق جنگی و مناطق بمباران شده نیز جزء خدمات جمعیت قرار گرفت .

پس از آن بود که خدمات ارزنده ی جمیعت در عملیات گسترده ملی و بین المللی ، زلزله سال 69 گیلان و زنجان و بحران آوارگان عراقی در سال 1370 موجب گردید جمیعت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران جایگاه ویژه ای را در بین جمیعت های صلیب سرخ و هلال احمر کسب نماید و به عنوان یکی از جمعیت های قدرتمند جهان در پاسخگوئی به سوانح مطرح گردد .

تشکیلات و نقش سازمان امداد و نجات در سال 1379 ، با اضافه شدن واژه نجات به سازمان امداد ، وظایف این سازمان وارد مرحله ی نوینی شدو تغییراتی در نمودار تشکیلاتی و نیروی انسانی آن پدید آمد .

هم اینک این سازمان از بخش های زیر تشکیل یافته است : 1- معاونت آموزش و برنامه ریزی : که دارای دوبخش مدیریت آموزش ومدیریت آماروبرنامه ریزی است .

2- معاونت عملیات : که در بردارنده ی چهار بخش مدیریت عملیات ، مدیریت پشتیبانی عملیات ، مدیریت امداد هوایی - دریایی و مدیریت ارتباطات رادیویی است .

3- معاونت پشتیبانی : که بخشهای مدیریت ترابری ، مدیریت امور اداری و مدیریت تدارکات را داراست.

مروری اجمالی بر بخش های مهم تشکیل دهنده ی سازمان امداد و نجات و ظویاف اصلی هر کدام از این بخش ها شامل این موارد خواهد بود .

ترابری: امکانات موجود ترابری و حمل و نقل سازمان امداد و نجات، از نظر تعداد و نوع وسائط نقیله، یکی از ناوگان های بزرگ حمل و نقل کشو.ر در زمینه های امدادی محسوب می شود و با خرید های مستمر وسائط نقیله کاربردی نظیر وانت، آمبولانس و کامیون از نظر حمل و نقل و جابجایی محموله های امدادی برای عملیات درون مرزی و برون مرزی در حال حاضر بیش از 3000 دستگاه وسائط نقلیه امدادی در اختیار سازمان است انبارها : بمنظور بهینه سازی کیفیت ارائه ی خدمات امدادی ، پایگاههای امداد و نجات با وسعت 000/200 متر مربع زیر بنا جهت پایگاه امدادی و انبار احداث شده است .

اطلاعات انبارهای مراکز استانها بر اساس یک برنامه ریانه ای به پایگاه مرکزی وصل می باشند و اطلاعات موجودی و تغییرات موجودی انبارها به صورت روز در اختیار حوزه ی سازمان امداد و نجات ( پایگاه مرکزی ) قرار می گیرد .

سیستم ارتباطات رادیویی : این سیستم که به عنوان سلسله ی اعصاب مرکزی سازمان در سوانح مطرح است ، درسال 1336برای اولین بار به خدمت گرفته شد در حال حاضر، شبکه ی ارتباطی جمیعت کشورمان یکی از قوی ترین مراکز امدادی در بین جمیعت های ملی منطقه محسوب می شود .

هم اینک سیستم ارتباطی را ه دور با بیش از 1000 دستگاه فرستنده و گیرنده ی ثابت و 140دستگاه سیّار کلیه ی مراکز استانها و نقاط دور افتاده و حادثه خیز با ایستگاه مرکزی در ارتباط هستند .

امداد هوائی :در حال حاضر سازمان امداد و نجات از سه فرزند هلیکوپتر ( از نوع 205) و تعداد 14 نفر نیروی متخصص در بخش مدیریت امداد هوائی- دریایی استفاده می کند .

در 20 سال گذشته ، این واحد در عملیات های مختلف بیش از 6000 ساعت پرواز داشته است .

امداد دریایی : سازمان امداد و نجات با عنایت به ضرورت احساس شده در امر جستجو و نجات در دریا و سیلاب به تازگی اقدام به راه اندازی و تکمیل دو پایگاه امداد و نجات دریا و سیلاب در استانهای جنوبی ( بوشهر و بندرعباس ) نموده و همچنین تمهید مقدمات جهت استانهای شمالی کشور، در حال انجام می باشد .

انبارها : بمنظور بهینه سازی کیفیت ارائه ی خدمات امدادی ، پایگاههای امداد و نجات با وسعت 000/200 متر مربع زیر بنا جهت پایگاه امدادی و انبار احداث شده است .

امداد خواهران : این واحد از جمله فعالیتهای دارای پیشینه طولانی درسازمان امداد و نجات بوده و به عنوان مثال تنها در چهار سال اول دفاع مقدس (1358تا 1361 ) اقدام به برگزاری 310 دوره ی آموزشی و تربیت 9500 امداد گر خواهر نموده و در سوانح بزرگی چون زلزله گیلان و زنجان در سال 1369 و 435 نفر از بانوان امدادگر در امر ارائه ی خدمات رفاهی – امدادی به آسیب دیدگان پرداخته اند .

درطول ده سال اخیر، تعداد 24350 دوره آموزشی جهتحدود 710 هزار نفر از بانوان در زمینه امداد و کمک های اولیه برگزار شده و در بخش عملیات نیز به جز اشغال در امور امداد پزشکی ، انتقال مصدومین ، بهداشت ، پشتیبانی و تدارکات ، جدیداً این واحد وارد مقوله ی حمایتهای روانی از مصدومین و امدادگران شده و با انجام دوره ها و برنامه های مختلف، بر توان خود افزوده است .

امداد کوهستان : واحدهای عملیاتی امداد کوهستان از سال 1376 برای ارائه خدمات امدادی و جستجو در مناطق مختلف کوهستانهای تهران استقرار یافت و با بهره گیری از نیروهای داوطلب مجرب در قالب نیروهای کوهنوردی و درمانی، فعالیتهای خود را گسترش دادند .

در طول مدت استقرار درمانگاه امدادی و بکارگیری نیروهای امدادی متخصص در منطقه ی توچال از سال 1378 تاکنون، به بیش از 6000 نفر خدمات مختلف امدادی ارائه شده و با تلاش مجدانه ی این نیروها ، آمار فوت شدگان کاهش محسوسی داشته است .

امداد جاده ای : این سازمان در راستای اهداف بشر دوستانه ی جمعیت از سالها قبل اقدام به ارائه خدمات در زمینه ی تصادفات جاده ای خصوصاً در محورهای پر تردد و پر حادثه کشور می نمود.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز تعداد پایگاههای امداد جاده ای ثابت جمعیت از 3 مورد به 72 مورد رسیده است و سازمان، هر ساله در ایام زمستان و نوروز و سایر مواقع پر تردد ، اقدام به فعال سازی اکیپ های سیار و ثابت غیر پایگاهی می نماید .

فعالیتهای آموزشی سازمان امداد و نجات بخش مهم دیگری از فعالیتهای این سازمان را به خود اختصاص می دهد ، چرا که آموزش امداد و نجات یکی از محوری ترین فعالیتهای این سازمان، بویژه در زمانهای غیر بحرانی محسوب می شود و هدف از آن، ارتقاء سطح آمادگی ملی ، افزایش آگاهی عمومی از بلایا و همچنین، توان افزایی نیروهای همکار با جمیعت هلال احمر در امر پاسخگوئی به سوانح است به همین دلیل، آموزشهای مختلفی در سطوح مختلف پیش بینی شده تا با نیاز سنجی واحدهای آموزشی زیر نظر معاونت آموزشی و برنامه ریزی سازمان در سراسر کشور به مرحله اجرا در آیند .

همچنین، دوره های آموزشی استاندارد معاونت آموزش و برنامه ریزی سازمان امدادو نجات عبارتند از : دوره ی آموزشی کمک های اولیه و خود امدادی ، دوره ی آموزشی تکمیلی امداد و کمک های اولیه ، دوره های امداد – نجات تخصصی، دوره های مربیگری ،دوره های باز آموزی و تمرینات آمادگی و مانورها سازمان امداد و نجات، همچنین از توانمندی بالایی برای برگزاری دوره های آموزشی بین المللی برخوردار است ، به طوری که تاکنون چندین دوره عالی بین المللی را در زمینه های جستجو با سگهای تجسس ، پشتیبانی ( لجستیک ) ، برنامه ریزی راهبردی امداد و سوانح ، مربیگری جستجو و نجات ، امداد و نجات را برگزار کرده است .

فعالیتهای امدادی سازمان امداد و نجات در زمان سوانح غیر طبیعی نیز شامل این موارد است : برقراری پستهای امدادی به منظور انجام کمک های اولیه نجات و تخلیه مجروحین و انتقال آنان به مراکز درمانی در حوادث و سوانح ، اعزام آمبولانس و ارسال دارو و لوازم مورد نیاز پست های امدادی و ثابت وسیار،تأسیس و راه اندازی نقاهتگاههای مجروحین در مناطق تعیین شده با هماهنگی سازمانهای مربوطه ،تشکیل پست های امدادی ضربت جهت نجات و تخلیه آسیب دیدگان، اسکان و تأمین مایحتاج اولیه ی افراد برای مدت یک الی 6 ماه در اردوگاههای موقت چادری ویا اماکنی که دولت برای این منظور در اختیار جمعیت خواهد گذاشت ،ارائه ی خدمات امدادی به آوارگان و پناهندگان بر اساس وظایف تعیین شده و دستورالعملهای هئیت اجرائی جمعیت و انجام سایر امور امدادی که دولت در زمان سوانح غیر طبیعی به عهده جمعیت محول خواهد کرد .

سازمان امداد و نجات جمعیت مسئولیت کمیته ی فرعی – تخصصی امداد و نجات را نیز به عهده دارد .

این کمیته به عنوان یکی از کمیته های نه گانه ی تخصصی کمیته ی ملی کاهش اثرات بلایای طبیعی در قالبی فراسازمانی وباشرکت 17 وزارتخانه و سازمان درگیر در امر امداد و نجات از سال 1373 تشکیل شده است .

یکی از عمده ترین طرحهای در حال انجام این کمیته ، طرح سیستم مدیریت بلایا DIS می باشد که پس از تکمیل توسط مؤسسه عالی علمی – کاربردی هلال ایران قادر خواهد بود اطلاعات مورد نیاز مدیران ستادی و عملیاتی امدادی کشور ، امکانات موجود و نیازهای منطقه آسیب را در اسرع وقت، در بستر GIS در اختیار قرار دهد .

اهم فعالیتهای سازمان امداد و نجات از تأسیس تا امروز پس از تصویب اولین آیین نامه ی امدادی در سال 1347 ، اولین تشکیلات مستقل امدادی در جمعیت ، بطور رسمی در سال 1350 آغاز به فعالیت نمود .

فعالیتهای ترابری و خدمات و فنی این سازمان تا قبل از سال 1350 بجز آمبولانس ها و وسائط نقلیه ای که در مرکز اداری و بیمارستانها به خدمت گرفته شده بودند ،متکی بر پشتیبانی وامکانات نیروهای مسلح و استفاده از وسائط نقلیه ی بخش خصوصی بوده است اما پس ازآن، تا سال 1357 ،واحد ترابری سازمان دارای یک مرکز مستقل شد و تعداد وسائط نقلیه ی آن به 1941 دستگاه رسید .

اولین انبار امدادی نیز در سال 1350 با متراژ 12 هکتار احداث شده اما تا سال 57 جمعیت حدود 4000 متر مربع انبار اختصاصی امدادی در تهران و تعدادی از مراکز استانها ( مشهد ، ارومیه ، شیراز ، اصفهان )احداث شد .

واحد امداد هوایی نیز که از سال 50 با یک فروند هلی کوپتر تأسیس شده بود ،تا سال 57 صاحب 5 فروند هواپیما و دو فروند هلی کوپتر و صاحب آشیانه ای اختصاصی در فرودگاه مهر آباد شد .

توسعه بیمارستانها و درمانگاههای صحرایی این سازمان نیز ، در پیِ توسعه ی فعالیت های جمعیت در امر درمان از سال 1350 آغاز شد و در اولین گام ، در کنار حضور این واحدهای سازمان در صحنه های حادثه ، یک واحد مجهز و کامل آن به ظرفیت حدود 200 تخت در خدمت حجاج بیت الله الحرام قرار گرفت .

یک واحد بیمارستانی در داخل کشور نیز با ظرفیت حدود 300 تخت با تجهیزات کامل تأسیس شد که زیر نظر تیمهای تخصصی پزشکی در عملیات امدادی ، به ارائه ی خدمات درمانی به آسیب دیدگان می پرداختند .

ساختار سازمان امداد در سال 1354 با اصلاح اساسنامه ی جمعیت و با توجه به گسترش وظایف و خدمات آن در جهت ارایه ی کمک های اولیه امدادی به آسیب دیدگان سوانح مورد تجدید نظر قرار گرفت و علاوه بر تغییر ادارات سازمان امداد مرکزی، برای 62 مرکز استان و شهرستان حادثه خیز، ردیف های سازمانی ایجاد و تصویب شد .

با پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 ساختار کلی جمعیت نیز دچار دگرگونی شد به طوری که تا سال 1359 که نام آن به جمعیت هلال احمر تغییر یافت بخش درمان که از مهم ترین فعالیت های جمعیت بود به طور کامل از آن جدا و به وزارت بهداری وقت واگذار شد .

به دنبال این اقدام ، وظیفه جمعیت به خدمات امدادی سوانح به عنوان محور و خدمات حمایتی – اجتماعی ، توانبخشی و جوانان محدود شد .

با شروع جنگ تحمیلی و بر اساس وظایف ملی و بین المللی ارائه ی خدمات امدادی به هنگام جنگ نیز در برنامه ی کاری آن منظور شد که شامل تربیت و تأمین نیروهای انسانی در زمینه های درمان ، فنی و خدماتی بود .

همچنین پشتیبانی و حمایت و ارائه ی خدمات امدادی به آوارگان مناطق جنگی و مناطق بمباران شده از دیگر خدمات جمعیت بشمار می آید.

عمده فعالیت جمعیت در طول سالهای جنگ ، بصورت پشتیبانی بیمارستانهای صحرایی و تجهیز و اعزام و انتقال کادر پزشکی و امدادگران ویژه جبهه و تأمین خودروهای لازم و هلی کوپتر در شرایط اضطراری و خصوصاً تجهیز و اعزام آمبولانس بوده است .

در مجموع تعداد نیروهای امدادی اعزامی به جبهه از طرف جمعیت 700/95 نفر بوده اند .

در بخش فعالیتهای ترابری درطول 8 سال جنگ تحمیلی ، خودروهای امدادی جمعیت تعداد 9230 مورد مأموریت در مناطق جنگی داشته اند .

34% آمبولانس ، 57% کامیون وتریلر و انواع خودرو سنگین و 9% سایر خودروهای سبک ، در این مأموریت ها شرکت داشتند .

امداد هوایی سازمان نیز در این دوران ، فعالیت مؤثر و کارآمدی داشته است.

مرکز امداد هوائی باسه فروند هلی کوپتر، در مجموع طی سالهای جنگ تحمیلی (1359تا 1367) با 1768 سورتی پرواز به مدت 3429 ساعت به عملیات امدادی در جبهه ها پرداخته است .

در دی ماه 1366 یک فروند از هلی کوپترهای امداد با 8 سرنشین حامل تیم پزشکان متخصص و جراح عازم منطقه بانه بود که دچار سانحه شده و پس از سقوط و انهدام ، 2 نفر از سرنشینان آن ، از جمله خلبان آن به شهادت رسیدند .

همچنین اسفند ماه 1366 با از سرگرفته شدن مجدد حملات هوایی رژیم بعثی عراق علیه شهرهای کشورمان در سطحی بسیار گسترده و بمباران و موشک باران مناطق مسکونی شهرها از جمله تهران ، نیروهای امدادی جمعیت برای نجات مصدومین و مجروحین و زیر آوارماندگان اقدامات مؤثری انجام داده اند .

جمعیت هلال احمر در طول سالهای دفاع مقدس تعداد 520 نفر امدادگر شهید ، 2100 نفر امدادگر مجروح و 320 نفر امدادگر آزاده تقدیم کرده است .

با پایان جنگ تحمیلی و آغاز دوران سازندگی کشور ، جمعیت ، آموزش عمومی و آمادگی آحاد جامعه و همچنین تقویت بنیه ی عملیاتی خود برای مقابله با سوانح و بلایای طبیعی رادربرنامه ریزی دراز مدت خود گنجاند .

اساساً بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تمرکز فعالیتهای جمعیت بر امور امدادی ازسال 1360 انبارهای امدادی توسعه یافت و در قالب یک طرح مطالعاتی و تحقیقاتی تحت عنوان شبکه ی پایگاههای امدادی ،جزء برنامه های دراز مدت جمعیت قرار گرفت.

پایگاههایی که تاکنون مورد بهره برداری قرار گرفته اند ، جمعآً بالغ بر 000/200 متر مربع زیر بنا می باشند .

در حال حاضر کلیه ی شبکه های امدادی مراکز استانها بر اساس یک برنامه رایانه ای به پایگاه مرکزی وصل می باشند .

فعالیتهای ترابری سازمان نیز بعد از انقلاب اسلامی ، خصوصاً با وقوع جنگ تحمیلی ، رشد سریعی یافت و با تکمیل مجتمع امدادی یافت آباد ، دارای ، مراکز متعددی شد و تعداد وسائط نقلیه آن به 3428 دستگاه رسید .

ترابری و حمل و نقل امدادی جمعیت در حال حاضر از نظر تعداد و نوع وسائط نقلیه ، یکی از ناوگان بزرگ حمل و نقل کشور در زمینه های امدادی محسوب می شود و برای عملیات درون مرزی و برون مرزی به حد خود کفایی رسیده است .

در حال حاضرتعدادوسائط نقلیه ی امدادی جمعیت بر حدود 3000 دستگاه می باشد .

در بخش امداد هوایی نیز ، در حال حاضر ، 9 نفر نیروهای متخصص با سه فروند هلی کوپتر از نوع 205 مشغول خدمات امدادی هستند .

اما مهمترین موارد حضور سازمان امداد در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی را باید با حضور در دو عملیات گسترده ی ملی و بین المللی جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران ، یعنی زلزله سال 1369 مناطق گیلان و زنجان ، بحران آوارگان عراقی در سال 1370وزلزله بم در سال 1382 مرتبط دانست .

حضور عملیاتی مؤثر و کارآمد نیروهای امدادی جمعیت بویژه در این سه سانحه و بحران بود که جایگاه ویژه ی جمعیت هلال احمر ایران در سطح جهان را برای اولین بار ، بعنوان یکی از جمعیت های شاخص جهان در زمینه امداد مطرح کرده است .