دانلود مقاله اهمیت سیستم حقوق و دستمزد در حسابداری

مقدمه

از سال 1937 میلادی که نظریه عمومی سیستم های لودویت فون برتالنفی دانشمند برجسته اتریشی مطرح گردید و اژه سیستم درصدر همه مفاهیم جاری و تکیه کلام های متداول قرار دارد .

 این مفهوم در همه زمینه های علوم رواج یافته  و رفته رفته در اصطلاحات فنی و حرفه ای در رسانه های همگانی غیر نفوذ کرده است . از اواخر دهه 1960 میلادی تغییرات و تحولات عمده ای در دانش حسابداری پدید آمده که مهمترین آنها نگرش به حسابداری به عنوان یک سیستم اطلاعاتی است .

در پی این تحولات  یکی از رشته های تخصصی ایجاد شده در حسابداری ، طرح واجرای سیستم های حسابداری می باشد . سیستم مجموعه ای از اجزای بهم پیوسته است که در جهت نیل به یک یا چند هدف به هم وابسته اند به طوریکه یک یا چند داده وارد ن شود یک یا چند ستاده از آن خارج شود .

سیستم از اجزای کوچکتری تشکیل شده است که به آن خرده سیستم می گویند . انواع سیستم در حسابداری عبارتند از : سیستم حسابداری دستی : به یک سیستم حسابداری که رویدادهای مالی به کمک قلم ، کاغذ وتوسط نیروی انسانی پردازش می گردد .

سیستم حسابداری مکانیکی : در این سیستم برای پردازش داده ها ( رویدادهای مالی)از وسایل مکانیکی مانند ماشین های اداری صندوق دار و از این قبیل استفاده می شود .

سیستم حسابداری کامپیوتری : در این سیستم پردازش داده ها ( رویدادهای مالی ) به کمک کامپیوتر در اندازه های مختلف بر اساس برنامه ای که مبتنی بر اصول متداول حسابداری است با سرعت و دقت صورت می گیرد . سیستم حقوق و دستمزد یکی از سیستمهای مهم موجود در داخل سیستم کلی موسسات است که نقش با اهمیتی در ایجاد رابطه مناسب بین کارکنان ، کارفرما و ادارات دولتی ایفا می کند .

 اهمیت سیستم حقوق و دستمزد :

هزینه حقوق ودستمزد نشان دهنده سهم نیروی کاری در تولید ، محصولات و ارائه خدمات بوده و یکی از مهمترین هزینه های عملیاتی اغلب موسسات است وظایف حسابداران در مورد هزینه حقوق و د ستمزد از ساده ترین و درعین حال با اهمیت ترین آنها است . محاسبه و پرداخت درست و مناسب حقوق و دستمزد یکی از عوامل موثر در ایجاد رابطه مطلوب بین کارکنان ( کارگران ) و کارفرما می باشد .

کارگر کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حق السعی اهم از فرد ،حقوق ، سهم سود و سایر مزایا به درخواست کارفرما کار می کند و کارفرما کسی است حقیقی یا حقوقی که کارگر به درخواست و به حساب او در مقابل دریافت حق السعی کار می کند .

(‌ماده 2 قانون کار مصوب 29/8/69 مجمع  تشخیص مصلحت نظام )

 مدارک سیستم حقوق و دستمزد که به درستی تهیه و آسانی قابل فهم باشند نیز یکی  دیگر از عوامل با اهمیت در برقراری رابطه مناسب بین مدیریت موسسات ، کارکنان و مقامات قانونی از قبیل  اداره کار ، بیمه ،مالیات و ... است .

تعریف سیستم حقوق و دستمزد :

در موسسات مختلف پرداخت حقوق و دستمزد به هریک از کارکنان می تواند بر اسسا ساعات کار و به صورت دستمزد روزانه یا هفتگی یا ماهانه باشد هنگام پرداخت حقوق ودستمزد اطلاعات مربوط به دریافت هریک از کارکنان میبایست همراه با ریز محاسبات و مبتنی بر مدارک کارکرد وی پردازش و ارائه شود . بنابراین می توان سیستم حقوق و دستمزد را به صورت زیر تعریف نمود .

سیستم حقوق ودستمزد مجموعه از اجزا به هم پیوسته در داخل یک موسسه است که داده های مربوط به سهم نیروی کار در تولید محصولات و یا ارائه خدمات را به صورت اطلاعات حقوق ودستمزد تبدیل می کند . داده های مربوط به سهم نیروی کار عبارتند از : نام کارمند ، شماره ‌تأمین ا جتماعی ، ساعات کارکرد ، نرخ و دستمزد ، اضافه کار ، کسورات بیمه مالیات و غیره و...

در حسابداری بهای تمام شده هزینه ‌ دستمزد و سهم نیروی کار به طور مستقیم و غیر مستقیم در تولید محصول مصرف شده است . یکی از عوامل بهای تمام شده محصول می باشد .

 تعریف دستمزد :

 دستمزد تولیدی عبارت است از وجوهی که برای کار انجام شده تولیدی در یک مدت معین پرداخت و یا تعهد می گردد . بنابراین کمیت وکیفیت نیروی کار و هزینه های مربوط به آن از موضوعاتی است که همواره باید کنترل و بررسی شود تا با پرداخت حقوق و دستمزد مناسب کیفیت نیروی کار حفظ شود . کنترل حقوق ودستمزد به لحاظ ارتباط و تأثیری است که این هزینه ها با تولید و بهای تمام شده هر واحد محصول دارند .

کاهش و تثبیت بهای تمام شده از یک طرف با تشویق و ترغیب کارگران به تولید بیشتر و از طرف دیگر با سرپرستی کنترل مداوم آنان امکان پذیر است . همچنین با کنترل هزینه های دستمزد و اطلاع از جزئیات آن امکان افزایش تولید و کاهش زمان استاندارد انجام کار فراهم می گردد .

 در این قسمت به لحاظ ساده تر شدن موضوع به توضیح برخی از اصلاحات می پردازیم:

دستمزد مستقیم :

 عبارت است از هزینه ‌کار انجام شده ای که مستقیماً به جهت ساخت محصول پرداخت و یا تعهد شود به عبارت دیگر دستمزد کارگرانی را که مستقیماً به ساخت محصول اشتغال دارند .

دستمزد غیر مستقیم :

 عبارت است از هزینه نیروی کار انجام شده ای که مستقیماً به جهت ساخت محصول صرف نشده باشد به عبارت دیگر دستمزد کارگران ، سرپرستارن و کسانی که به تغییر و نگهداری ماشین آلات اشتغال دارند و مستقیماً تأثیری در تولید ندارند دستمزد غیر مستقیم می گویند .

 زمان استاندارد برای انجام کار :

 عبارت است از میزان کار مورد انتظار از هر کارگر در زمان معین ، زمان استاندارد از طریق زمان سنجی حرکات لازم برای تولید و با در نظر گرفتن اوقات استراحت ؛ توقف و تأخیرات احتمالی بدست می آید .

 دوایر کنترل کننده حقوق ودستمزد :

 واحدهای تولیدی به منظور کنترل حقوق ودستمزد از دوایری نظیر

کارگزینی

برنامه ریزی تولید

زمان سنجی

 ثبت اوقات کار

 دایره حقوق و دستمزد و دایره حسابداری بهای تمام شده استفاده می کنند . این دوایر اطلاعات لازم را جمع آوری ، ثبت ، نگهداری و به مدیریت واحدهای دیگر گزارش می نماید .

اکنون توضیح مختصری در مورد وظایف هریک از دوایر کنترل کننده حقوق ودستمزد می پردازیم :

الف) دایره کارگزینی

افرادی که برای استخدام وارد مؤسسه ای می شوند ابتدا باید در بخش کارگزینی مؤسسه اقدام به انعقاد قرار داد کار نموده و با توافق هایی که در ارتباط با نحوه و شرایط روزکار و زمان و مدت قرار داد و سایر مواردی که طبق قانون کار مشخص شده به عنوان یکی از پرسنل موسسه شروع به کار می نماید . سپس واحد کارگزینی وظیفه دارد تا با ثبت قرارداد کار با نیروی کار رسماً او را به استخدام موسسه درآورد .

 همان طور که گفته شد وظیفه این دایره تهیه و تدوین و یا اصلاح دستورالعمل ها، آئین نامه ‌استخدامی و فرمول های پرسنلی می باشد به گونه ای که با قانون ومقررات بیمه و تأمین اجتماعی مطابق باشد . از وظایف دیگر این دایره امور مربوط به استخدام آموزش ، ترفیعات ، مرخصی ها ، نقل وانتقالات ، اجرای طرح طبقه بندی مشاغل و تعیین شرح و ظایف و برقراری ارتباط با سازمانها و اتحادیه های کارگری می باشد .

ب) دایره زمان سنجی :

وظیفه این دایره بررسی و محاسبه استاندارد برای ساخت یک واحد محصول است . زمان استاندارد انجام کار را با توجه به امکانات و شرایط فیزیکی تعیین می کند ، بدین ترتیب که ابتدا زمان هر حرکت را با بررسی حرکات لازم برای تولید اندازه می گیرند و سپس با جمع مدت حرکات زمان استاندارد برای ساخت یک واحد محصول ، در دوایری نظیر برنامه ریزی تولید ، حسابداری  حقوق و دستمزد و حسابداری بهای تمام شده به دلایل کاربرد دارد .

ج) دایره برنامه ریزی تولید :

 این دایره قبل از شروع عملیات با استفاده از زمان استاندارد محصول ، برنامه تولید را برای هر سفارش دایره و یا مرحله تولید می کند تا ازاین طریق ، امکان مقایسه و کنترل هزینه های واقعی دستمزد با بودجه ‌ دستمزد ، همچنین مقایسه ساعات کار واقعی با ساعات استاندارد و تولید واقعی با تولید پیش بینی فراهم گردد ضمناً با بررسی برنامه ریزی تولیدی انحراف کارایی کارگران که ممکن است به دلایل مختلف از جمله تأخیر ناشی از کمبود اولیه خراب ماشین آلات با تجدید نظر در دستورالعمل های اجرایی باشد بررسی می گردد .

 د) دایره ثبت اوقات کار

وظیفه این دایره گرد آوری اطلاعات مربوط به اوقات کار انجام شده در مورد هریک از سفارشات ، مراحل تولید و یا محصولات می باشد اطلاعات مربوط به اوقات کار صرف شده با استفاده از دو کارت ( کارت ساعت و کارت اوقات کار) مشخص ، ثبت و نگهداری می شود .